Język alduryncki: Różnice pomiędzy wersjami

Z Conlanger
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Znacznik: Anulowanie edycji
(Nie pokazano 36 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 1: Linia 1:
 
{{język
 
{{język
 
   |nazwa = język alduryncki
 
   |nazwa = język alduryncki
−
   |nazwa własna = Aldûrincien Spreich
+
   |nazwa własna = Aldurinsk Sprāg
 
   |kolor = green
 
   |kolor = green
−
   |twórca = Adrinnix w 2020
+
   |twórca = Wodzin w 2020
−
   |alfabet = łaciński
+
   |alfabet = łaciński (alduryncki)
−
   |typologia = średnio fleksyjny, szyk zasadniczo SVO
+
   |typologia = szyk SVO, V2
−
   |mówiący = 1
+
   |mówiący = ?
 
   |klasyfikacja = języki indoeuropejskie
 
   |klasyfikacja = języki indoeuropejskie
 
*języki germańskie
 
*języki germańskie
−
**języki zachodniogermańskie
+
**język alduryncki
−
***język alduryncki
+
   |zasięg = od zatoki Dollart do Łaby (Niemcy)
−
   |kraje = Alduryncja
+
   |regulowany = Rada Języka Aldurynckiego (Aldurinsk Sprāg Rad)
−
  |pomocniczy = Wenberg
 
−
   |regulowany = Rada Języka Aldurynckiego (''Aldûrincien Spreich Râd'')
 
 
}}
 
}}
−
=== '''Słownik Alduryncko-polski''' ===
+
{{słownik}}
 +
'''Alduryncki''' (ald. '''Aldurinsk Sprāg''') to język sztuczny należący do rodziny języków germańskich, jego bezpośrednim przodkiem jest język pragermański.
  
−
==A==
+
*język praindoeuropejski (†)
−
{| class="wikitable" width="100%"
+
**język pragermański (†)
 +
***[[język Bergrama]] (okres wczesnoalduryncki) (†)
 +
****[[język alduryncki]]
 +
 
 +
=Alfabet=
 +
 
 +
{| class="wikitable"
 
|-
 
|-
−
! alduryncki !! polski !! część mowy !! uwagi !! aspekt dokonany
+
! Aa || Āā || Ææ || Bb || ''Cc'' || Dd || Ee || Ēē || Ff || Gg || Hh || Ii || Īī || Jj || Kk || Ll
 
|-
 
|-
−
| antwîrdzjen || odpowiadac || czasownik ndk. || || unantwîrdzjen
+
| [a] || [aː] || [æ]<ref>również: [æː], [ɛː]</ref> || [b] || ''[ts]'' || [d] || [ɛ] || [ɛː] || [f] || [ɡ] || [x] || [i] || [iː] || [j] || [k] || [l]
 
|-
 
|-
−
| Anzâl || ilość, liczba || rzeczownik || r. nijaki|
+
! Mm || Nn || Oo || Ōō || Øø || Pp || Rr || Ss || Tt || Þþ || Uu || Ūū || Vv || Ww || Xx || Zz
−
|-
 
−
| Aste || gałąź || rzeczownik || r. nijaki|
 
 
|-
 
|-
 +
| [m] || [n] || [ɔ] || [ɔː] || [ø] || [p] || [r], [ʁ] || [s] || [t] || [θ] || [u] || [uː] || [f] || [v] || [ks] || [ts]
 
|}
 
|}
  
−
==Â==
+
= Zaimek =
−
{| class="wikitable" width="100%"
 
−
|-
 
−
! alduryncki !! polski !! część mowy !! uwagi !! aspekt dokonany
 
−
|-
 
−
| âriren || dotykać || czasownik || ||  unârinen
 
−
|-
 
−
|}
 
  
−
==B==
+
{|
−
{| class="wikitable" width="100%"
+
|-
 +
| '''Jednina'''
 
|-
 
|-
−
! alduryncki !! polski !! część mowy !! uwagi !! aspekt dokonany
+
! 1. os. !! 2. os. !! 3. os. m./ż./n.
 
|-
 
|-
−
| bakken || piec || czasownik ndk. || || unbakken
+
| Ik || Du || Er/Si/It
 
|-
 
|-
−
| bîten || gryźć || czasownik ndk. || || unbîten
+
| '''Dwoina'''
 +
|-
 +
! 1. os. !!  2. os. !! 3. os. m./ż./n.
 
|-
 
|-
−
| Blau || niebieski || rzeczownik, przymiotnik || rzeczownik z wielkiej, przymiotnik z małej litery |
+
| Wet || Jut ||  
 
|-
 
|-
−
| Bûch || książka || rzeczownik || r. nijaki |
+
| '''Mnożyna'''
 +
|-
 +
! 1. os. !!  2. os. !! 3. os. m./ż./n.
 
|-
 
|-
−
| Braut || panna młoda, narzeczona || rzeczownik || r. żeński |
+
| Wi || Ju || Si
−
|-
 
−
| Braûd || droga, ścieżka || rzeczownik || r. nijaki |
 
−
|-
 
−
| Brøer || brat, zakonnik || rzeczownik || r. męski |
 
−
|-
 
−
| Brøþerient || braterstwo || rzeczownik || r. męski |
 
−
|-
 
−
| brûken || używać || czasownik ndk. || || unbrûken
 
−
|-
 
 
|}
 
|}
  
−
==C==
+
= Rzeczownik =
−
{| class="wikitable" width="100%"
+
 
−
! alduryncki !! polski !! część mowy !! uwagi
+
==Rodzajnik==
−
|-
+
W j. aldurynckim występuje jedynie rodzajnik określony.
−
|}
+
 
−
==D==
+
{| class="wikitable"
−
{| class="wikitable" width="100%"
 
−
! alduryncki !! polski !! część mowy !! uwagi !! aspekt dokonany
 
−
|-
 
−
| Damê || grzecz. pani; kobieta, dama || rzeczownik || r. żeński |
 
 
|-
 
|-
−
| dâr || wskaz. tam; wzgl. gdzie || zaimek ||
+
| || '''męski''' || '''żeński''' || '''nijaki''' || '''dwoina''' || '''mnożyna'''
 
|-
 
|-
−
| dei || który, która, które || zaimek przymiotny ||
+
| '''Mianownik''' || der || dai || dat || der || dai
 
|-
 
|-
−
| dis- || roz- || morfem przedrostkowy ||
+
| '''Dopełniacz''' || des || der || das || das || das
 
|-
 
|-
−
| diskasþen || rozrzucac || czasownik ndk. || || undiskasþen
+
| '''Celownik''' || dem || der || dem || dem || dam
 
|-
 
|-
−
| drînken || pić || czasownik || od pragerm. trinkan || undrînken
+
| '''Biernik''' || den || dai || dan || den || dan
−
|-
 
−
| dûrfen || mieć zezwolenie, być zezwolonym || czasownik || || ----
 
−
|-
 
−
| dwânen || robić || czasownik ndk. || || undwânen
 
 
|}
 
|}
  
−
==E==
+
==Deklinacja==
−
{| class="wikitable" width="100%"
+
Rzeczownik alduryncki odmienia się przez:<br>
−
! alduryncki !! polski !! część mowy !! uwagi !! aspekt dokonany
+
'''cztery przypadki''' (Fallan):
 +
 
 +
* Mianownik-Namijn Fall (ɴᴀᴍ.)
 +
* Biernik-Klag Fall (ᴋʟɢ.)
 +
* Dopełniacz-Eigin Fall (ᴇɪɢ.)
 +
* Celownik-Hawin Fall (ʜᴡɴ.)
 +
 
 +
==Liczba==
 +
 
 +
J. alduryncki posiada trzy liczby: '''pojedynczą, podwójną<ref>w języku użytkowym często dwoina nie jest używana</ref> , mnogą'''.
 +
Liczba podwójna przyjmuje końcówki: -(i)s -e.
 +
Liczba mnoga przyjmuje końcówki: -an, -es, -en.
 +
 
 +
Często w liczbie podwójnej i mnogiej zachodzi przegłos: <br>
 +
ā > æ
 +
 
 +
np.
 +
Āl - Ælis - Ælan (węgórz)
 +
 
 +
==Rodzaj==
 +
===Męski===
 +
Rodzaju męskiego jest większość rzeczowników:<br>
 +
'''oznaczających wykonawcę czynności rodzaju męskiego (często zakończonych na -er)''', np.<br>
 +
Fisker - rybak <br>
 +
Først - książę <br>
 +
Ganser - gąsior<ref>od ''Gans'' - gęś</ref>
 +
 
 +
===Żeński===
 +
Rodzaju żeńskiego jest większość rzeczowników:<br>
 +
'''zakończonych na "e" lub "a"''', np. <br>
 +
Aske (popiół) <br>
 +
Førna (pstrąg) <br>
 +
 
 +
'''oznaczających wykonawcę czynności rodzaju żeńskiego (zakończonych na -(er)in)''', np.<br>
 +
Fiskerin - rybaczka <br>
 +
Førstin - księżna<ref>od ''Først'' - książę</ref>
 +
 
 +
= Przymiotnik =
 +
 
 +
= Czasownik =
 +
==Koniugacja==
 +
===Czas przeszły prosty===
 +
W czasie przeszłym prostym nie wyrodziła się jedna odmiana regularna.
 +
 
 +
{| class="wikitable"
 
|-
 
|-
−
| Ek || dąb || rzeczownik || r. nijaki |
+
! Jednina !! Dwoina !! Mnożyna
 
|-
 
|-
−
| elden || palić, spalać || czasownik ndk. || od st. nord. eldr-ogień || unelden
+
| Ik '''was''' || Wet '''wæs''' || Wi '''wæsan'''
 
|-
 
|-
−
| en || i || spójnik || forma archaiczna: und |
+
| Du '''wast''' || Jut '''wæst''' || Ju '''wæsad'''
−
|-
 
−
| eten || jeść || czaspwnik ndk. || od pragerm. etanan || uneten
 
 
|-
 
|-
 +
| Er <br> Si '''was''' <br> It <br> || || Si '''wæsan'''
 
|}
 
|}
  
−
==Ê==
+
'''Przykładowe zdanie:'''
−
{| class="wikitable" width="100%"
+
* Ik '''was''' in (dem) Frankraik. - Byłem/Byłam we Francji.
−
! alduryncki !! polski !! część mowy !! uwagi
+
 
−
|-
+
===Czas przeszły złożony===
−
|}
+
Najczęściej używany czas przeszły.
−
==F==
+
 
−
{| class="wikitable" width="100%"
+
Tworzy się go według wzoru: <br>
−
! alduryncki !! polski !! część mowy !! uwagi !! aspekt dokonany
+
(odm.) ''habian'' + Partizip Perfekt
−
|-
+
Np.
−
| frûjsten || wyszeptywać || czasownik ndk. || || unfrûjsten
+
* Ik habia an dem Tiørn gefiskan. - Łowiłem ryby nad jeziorem.
−
|}
+
 
 +
====Imiesłów czasu przeszłego====
 +
Partizip Perfekt używany jest do tworzenia czasu przeszłego złożonego.
 +
 
 +
Tworzy się go według wzoru: <br>
 +
''ge-''+ czasownik w bezokoliczniku <br>
 +
Np.
 +
*'''ge'''daujan - umierać (od ''daujan'')
 +
*'''ge'''fiskan - łowić ryby (od ''fiskan'')
 +
*'''ge'''wickan - czarować (od ''wickan'')
  
−
==G==
+
===Czas zaprzeszły===
−
{| class="wikitable" width="100%"
+
Używany prawie wyłącznie w literaturze.
−
! alduryncki !! polski !! część mowy !! uwagi !! aspekt dokonany
 
−
|-
 
−
| gebûlden || budować || czasownik ndk. || || ungebûlden
 
−
|}
 
  
−
==H==
+
Tworzy się go według wzoru: <br>
−
{| class="wikitable" width="100%"
+
(odm.) ''wesan'' + Partizip Perfekt
−
! alduryncki !! polski !! część mowy !! uwagi !! aspekt dokonany
+
Np.
−
|-
+
* Ik beun an dem Tiørn gefiskan. - Łowiłem był ryby nad jeziorem.
−
| hêlpen || pomagać || czasownik ndk. || || unhêlpen
 
−
|-
 
−
|}
 
  
−
==I==
+
===Czas teraźniejszy===
−
{| class="wikitable" width="100%"
+
====Regularne====
−
! alduryncki !! polski !! część mowy !! uwagi
+
Według regularnej odmiany, czasownik końcówkę bezokolicznika (-an) zastępuje inną, odowiednią dla danej liczby i osoby.
 +
{| class="wikitable"
 
|-
 
|-
−
|}
+
! Jednina !! Dwoina !! Mnożyna
−
==Î==
 
−
{| class="wikitable" width="100%"
 
−
! alduryncki !! polski !! część mowy !! uwagi
 
 
|-
 
|-
−
|}
+
| Ik '''-a''' || Wet '''-os''' || Wi '''-an'''
−
==J==
 
−
{| class="wikitable" width="100%"
 
−
! alduryncki !! polski !! część mowy !! uwagi
 
 
|-
 
|-
−
|}
+
| Du '''-s''' || Jut '''-as''' || Ju '''-(a)d'''
−
==K==
 
−
{| class="wikitable" width="100%"
 
−
! alduryncki !! polski !! część mowy !! uwagi
 
 
|-
 
|-
 +
| Er <br> Si '''-st''' <br> It <br> || || Si '''-an'''
 
|}
 
|}
−
==L==
+
 
−
{| class="wikitable" width="100%"
+
np. '''habian''' (mieć, posiadać)
−
! alduryncki !! polski !! część mowy !! uwagi
+
{| class="wikitable"
 
|-
 
|-
−
|}
+
! Jednina !! Dwoina !! Mnożyna
−
==M==
 
−
{| class="wikitable" width="100%"
 
−
! alduryncki !! polski !! część mowy !! uwagi
 
 
|-
 
|-
−
|}
+
| Ik '''habia''' || Wet '''habios''' || Wi '''habian'''
−
==N==
 
−
{| class="wikitable" width="100%"
 
−
! alduryncki !! polski !! część mowy !! uwagi
 
 
|-
 
|-
−
|}
+
| Du '''habis''' || Jut '''habias''' || Ju '''habid'''
−
==O==
 
−
{| class="wikitable" width="100%"
 
−
! alduryncki !! polski !! część mowy !! uwagi
 
 
|-
 
|-
 +
| Er <br> Si '''habist''' <br> It <br> ||  || Si '''habian'''
 
|}
 
|}
−
==Ô==
+
 
−
{| class="wikitable" width="100%"
+
====Nieregularne====
−
! alduryncki !! polski !! część mowy !! uwagi
+
W liczbie mnogiej czasowniki nieregularne przyjmują odmianę regularną. <br>
−
|-
+
np. '''wesan''' (być)
−
|}
+
{| class="wikitable"
−
==P==
 
−
{| class="wikitable" width="100%"
 
−
! alduryncki !! polski !! część mowy !! uwagi
 
 
|-
 
|-
−
|}
+
! Jednina !! Dwoina !! Mnożyna
−
==R==
 
−
{| class="wikitable" width="100%"
 
−
! alduryncki !! polski !! część mowy !! uwagi
 
 
|-
 
|-
−
|}
+
| Ik '''beun''' || Wet '''ise''' || Wi '''wesan'''
−
==S==
 
−
{| class="wikitable" width="100%"
 
−
! alduryncki !! polski !! część mowy !! uwagi
 
 
|-
 
|-
−
|}
+
| Du '''isott''' || Jut '''isent''' || Ju '''wesad'''
−
==T==
 
−
{| class="wikitable" width="100%"
 
−
! alduryncki !! polski !! część mowy !! uwagi
 
−
|-
 
−
|}
 
−
==U==
 
−
{| class="wikitable" width="100%"
 
−
! alduryncki !! polski !! część mowy !! uwagi
 
−
|-
 
−
|}
 
−
==Û==
 
−
{| class="wikitable" width="100%"
 
−
! alduryncki !! polski !! część mowy !! uwagi
 
−
|-
 
−
|}
 
−
==V==
 
−
{| class="wikitable" width="100%"
 
−
! alduryncki !! polski !! część mowy !! uwagi
 
−
|-
 
−
|}
 
−
==W==
 
−
{| class="wikitable" width="100%"
 
−
! alduryncki !! polski !! część mowy !! uwagi
 
−
|-
 
−
|}
 
−
==Z==
 
−
{| class="wikitable" width="100%"
 
−
! alduryncki !! polski !! część mowy !! uwagi
 
 
|-
 
|-
 +
| Er <br> Si '''ist''' <br> It <br> ||  || Si '''wesan'''
 
|}
 
|}
 +
 +
=Przykłady=
 +
'''"Ojcze nasz"'''<br>
 +
Fāder unser,<br>
 +
Du isott in Himinaz, Name þīn ist helige,<br>
 +
Kønigraik þīn komdau, Wiler þīn Wesdau,<br>
 +
in Himinaz  und um Erþaz.<br>
 +
Du gabdau Uns Brødaz , und fragtdau unseræ Sudon,<br>
 +
þo Wi frabden unseræ Sūders.<br>
 +
Du næi uzlaubijan skulan Uns<br>
 +
Suden und skutjen Uns van Ubilaz.<br>
 +
 +
Þīn ist Kønigraik, Kraft und Ulþe.
 +
Amen
 +
 +
 +
'''"Zdrowaś Mario"'''<br>
 +
Hagla Maria,<br>
 +
Vøl de Gnade, Herr mit Du,<br>
 +
føttet isott unter Frauion,<br>
 +
und føttet ist Ubat þīn Wamß, Jezus.<br>
 +
 +
Heligæ Maria, <br>
 +
Møder Gottes, bitten vør Uns Sūders,<br>
 +
nu und in Stønde de Unsere Dōþ.<br>
 +
Amen
 +
 +
==uwagi==
 +
[[Kategoria:Alduryncja]]
 +
[[Kategoria:Użytkownik:Adrinnix]]

Wersja z 16:20, 26 cze 2021

język alduryncki
Aldurinsk Sprāg
Utworzenie: Wodzin w 2020
Liczba użytkowników ?
Sposoby zapisu: łaciński (alduryncki)
Typologia: szyk SVO, V2
Klasyfikacja: języki indoeuropejskie
  • języki germańskie
    • język alduryncki
Status urzędowy
Oficjalna regulacja: Rada Języka Aldurynckiego (Aldurinsk Sprāg Rad)
Lista conlangów
Nuvola apps bookcase 1 blue.svg.png Zobacz też słownik tego języka.

Alduryncki (ald. Aldurinsk Sprāg) to język sztuczny należący do rodziny języków germańskich, jego bezpośrednim przodkiem jest język pragermański.

Alfabet

Aa Āā Ææ Bb Cc Dd Ee Ēē Ff Gg Hh Ii Īī Jj Kk Ll
[a] [aː] [æ][1] [b] [ts] [d] [ɛ] [ɛː] [f] [ɡ] [x] [i] [iː] [j] [k] [l]
Mm Nn Oo Ōō Øø Pp Rr Ss Tt Þþ Uu Ūū Vv Ww Xx Zz
[m] [n] [ɔ] [ɔː] [ø] [p] [r], [ʁ] [s] [t] [θ] [u] [uː] [f] [v] [ks] [ts]

Zaimek

Jednina
1. os. 2. os. 3. os. m./ż./n.
Ik Du Er/Si/It
Dwoina
1. os. 2. os. 3. os. m./ż./n.
Wet Jut
Mnożyna
1. os. 2. os. 3. os. m./ż./n.
Wi Ju Si

Rzeczownik

Rodzajnik

W j. aldurynckim występuje jedynie rodzajnik określony.

męski żeński nijaki dwoina mnożyna
Mianownik der dai dat der dai
Dopełniacz des der das das das
Celownik dem der dem dem dam
Biernik den dai dan den dan

Deklinacja

Rzeczownik alduryncki odmienia się przez:
cztery przypadki (Fallan):

  • Mianownik-Namijn Fall (ɴᴀᴍ.)
  • Biernik-Klag Fall (ᴋʟɢ.)
  • Dopełniacz-Eigin Fall (ᴇɪɢ.)
  • Celownik-Hawin Fall (ʜᴡɴ.)

Liczba

J. alduryncki posiada trzy liczby: pojedynczą, podwójną[2] , mnogą. Liczba podwójna przyjmuje końcówki: -(i)s -e. Liczba mnoga przyjmuje końcówki: -an, -es, -en.

Często w liczbie podwójnej i mnogiej zachodzi przegłos:
ā > æ

np. Āl - Ælis - Ælan (węgórz)

Rodzaj

Męski

Rodzaju męskiego jest większość rzeczowników:
oznaczających wykonawcę czynności rodzaju męskiego (często zakończonych na -er), np.
Fisker - rybak
Først - książę
Ganser - gąsior[3]

Żeński

Rodzaju żeńskiego jest większość rzeczowników:
zakończonych na "e" lub "a", np.
Aske (popiół)
Førna (pstrąg)

oznaczających wykonawcę czynności rodzaju żeńskiego (zakończonych na -(er)in), np.
Fiskerin - rybaczka
Førstin - księżna[4]

Przymiotnik

Czasownik

Koniugacja

Czas przeszły prosty

W czasie przeszłym prostym nie wyrodziła się jedna odmiana regularna.

Jednina Dwoina Mnożyna
Ik was Wet wæs Wi wæsan
Du wast Jut wæst Ju wæsad
Er
Si was
It
Si wæsan

Przykładowe zdanie:

  • Ik was in (dem) Frankraik. - Byłem/Byłam we Francji.

Czas przeszły złożony

Najczęściej używany czas przeszły.

Tworzy się go według wzoru:
(odm.) habian + Partizip Perfekt Np.

  • Ik habia an dem Tiørn gefiskan. - Łowiłem ryby nad jeziorem.

Imiesłów czasu przeszłego

Partizip Perfekt używany jest do tworzenia czasu przeszłego złożonego.

Tworzy się go według wzoru:
ge-+ czasownik w bezokoliczniku
Np.

  • gedaujan - umierać (od daujan)
  • gefiskan - łowić ryby (od fiskan)
  • gewickan - czarować (od wickan)

Czas zaprzeszły

Używany prawie wyłącznie w literaturze.

Tworzy się go według wzoru:
(odm.) wesan + Partizip Perfekt Np.

  • Ik beun an dem Tiørn gefiskan. - Łowiłem był ryby nad jeziorem.

Czas teraźniejszy

Regularne

Według regularnej odmiany, czasownik końcówkę bezokolicznika (-an) zastępuje inną, odowiednią dla danej liczby i osoby.

Jednina Dwoina Mnożyna
Ik -a Wet -os Wi -an
Du -s Jut -as Ju -(a)d
Er
Si -st
It
Si -an

np. habian (mieć, posiadać)

Jednina Dwoina Mnożyna
Ik habia Wet habios Wi habian
Du habis Jut habias Ju habid
Er
Si habist
It
Si habian

Nieregularne

W liczbie mnogiej czasowniki nieregularne przyjmują odmianę regularną.
np. wesan (być)

Jednina Dwoina Mnożyna
Ik beun Wet ise Wi wesan
Du isott Jut isent Ju wesad
Er
Si ist
It
Si wesan

Przykłady

"Ojcze nasz"
Fāder unser,
Du isott in Himinaz, Name þīn ist helige,
Kønigraik þīn komdau, Wiler þīn Wesdau,
in Himinaz und um Erþaz.
Du gabdau Uns Brødaz , und fragtdau unseræ Sudon,
þo Wi frabden unseræ Sūders.
Du næi uzlaubijan skulan Uns
Suden und skutjen Uns van Ubilaz.

Þīn ist Kønigraik, Kraft und Ulþe. Amen


"Zdrowaś Mario"
Hagla Maria,
Vøl de Gnade, Herr mit Du,
føttet isott unter Frauion,
und føttet ist Ubat þīn Wamß, Jezus.

Heligæ Maria,
Møder Gottes, bitten vør Uns Sūders,
nu und in Stønde de Unsere Dōþ.
Amen

uwagi

  1. ↑ również: [æː], [ɛː]
  2. ↑ w języku użytkowym często dwoina nie jest używana
  3. ↑ od Gans - gęś
  4. ↑ od Først - książę
Źródło: „https://jezykotw.webd.pl/w/index.php?title=Język_alduryncki&oldid=46032”