Język ołłuch: Różnice pomiędzy wersjami

Z Conlanger
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
m
m
(Nie pokazano 11 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 2: Linia 2:
 
|kolor=#33CC33
 
|kolor=#33CC33
 
|nazwa=Język ołłuch
 
|nazwa=Język ołłuch
−
|nazwa własna=pe ègołł ołłuch/żongäpèzèz ègołł
+
|nazwa własna=łłach ègołł ołłuch/żongäpèzèz ègołł
 
|klasyfikacja=Gamajskie
 
|klasyfikacja=Gamajskie
−
* Protogamajski
+
* Protogamajski (†)
−
** Grupa Preferyjna
+
** Starozongepajcki (†)
−
*** Starozongepajcki
+
*** Zongepajcki ludowy
−
**** Zongepajcki ludowy
+
**** Języki wschodniozongepajckie
−
***** Języki wschodniozongepajckie
+
***** '''Język ołłuch'''
−
****** '''Język ołłuch'''
 
  
 
|alfabet=łacińska transkrypcja (na chwilę obecną)
 
|alfabet=łacińska transkrypcja (na chwilę obecną)
Linia 15: Linia 14:
 
}}{{sp}}
 
}}{{sp}}
  
−
'''Język ołłuch''' (ołł. '''pe ègołł ołłuch''' [{{IPA|'pe ɛɣoɮ 'oɮyx}}], '''ołłuchzuz ègołł''' [{{IPA|'oɮyxt͡syt͡s 'ɛɣoɮ}}] lub '''żongäpèzèz ègołł''' [{{IPA|'zonɣæpɛt͡sɛɐt͡s 'ɛɣoɮ}}]<ref>ostatnia forma jest obecnie niezalecana, bo znaczy tyle co "zongepajcki" lub "zachodni" i wiele języków samodzielnie tak się nazywa, podczas gdy określenie "zongepajcki" powinno być używane tylko do starozongepajckiego lub zongepajckiego klasycznego</ref>, zon. kla. '''osluchzuz aigoslo''' [{{IPA|'osluxt͡sut͡s 'ajɣoslo}}]) jest językiem należącym do języków zongepajckich, przez co jednocześnie do [[języki_gamajskie|języków gamajskich]]. Dzieli się dalej na ołłuch zachodni i ołłuch wschodni.
+
'''Język ołłuch''' (zachodni ołłuch: '''łłach ègołł ołłuch''' [{{IPA|'ɮɐx ɛɣoɮ 'oɮyx}}] lub '''żongäpèzèz ègołł''' [{{IPA|'zonɣæpɛt͡sɛɐt͡s 'ɛɣoɮ}}]<ref>ta druga forma jest obecnie niezalecana, bo znaczy tyle co "zongepajcki" lub "zachodni" i wiele języków samodzielnie tak się nazywa, podczas gdy określenie "zongepajcki" powinno być używane tylko do starozongepajckiego lub zongepajckiego klasycznego</ref>, wschodni ołłuch: '''łłach ègołł ołłuk''' [{{IPA|'ɮɐx ɛɣoɮ 'oɮyk}}], zongepajcki klasyczny: '''osluchzuz aigoslo''' [{{IPA|'osluxt͡sut͡s 'aɪ̯ɣoslo}}]) jest językiem należącym do języków zongepajckich, przez co jednocześnie do [[języki_gamajskie|języków gamajskich]]. Dzieli się dalej na dwa dialekty: wschodni i zachodni.
  
−
Obie odmiany są wyjątkowe wśród języków zongepajckich, bo jako jedyne zachowały starozongepajcką głoskę [{{IPA|ɮ}}], podczas gdy inne zamieniły ten dźwięk na zbitkę [{{IPA|sl}}]. Nie mają także ruchomej samogłoski oraz typowej dla języków wschodniozongepajckich prelabializacji '''o''' oraz '''u''' do '''wo''', '''wu'''. Inne zmiany to osłabienie miękkiego l do [{{IPA|j}}] zaś samogłoska [{{IPA|u}}] przesunęła się do [{{IPA|y}}].
+
Oba są wyjątkowe wśród języków zongepajckich, bo jako jedyne zachowały starozongepajcką głoskę [{{IPA|ɮ}}], podczas gdy inne zamieniły ten dźwięk na zbitkę [{{IPA|sl}}] (być może pod wpływem sąsiednich j. chamskich, które posiadają [{{IPA|ɮ}}]). Nie mają także ruchomej samogłoski, typowej dla języków wschodniozongepajckich prelabializacji '''o''' oraz '''u''' do '''wo''', '''wu''' oraz przejścia [{{IPA|x}}] > [{{IPA|k͡x}}] z pierwszej przesuwki. Inne zmiany to osłabienie miękkiego l do [{{IPA|j}}] oraz przesunięcie samogłoski [{{IPA|u}}] do [{{IPA|y}}]. Występują także cechy zapożyczone z języków chamskich: aspiracja akcentowanych '''p, t, k''' czy udźwięcznienie interwokalicznego '''f'''.
  
 
== Różnice z zongepajckim klasycznym ==
 
== Różnice z zongepajckim klasycznym ==
 
===Spółgłoski===
 
===Spółgłoski===
 
==== Ołłuch wschodni i zachodni ====
 
==== Ołłuch wschodni i zachodni ====
−
*Starozongepajckie '''*łł''' [{{IPA|ɮ}}] zostało zachowane, podczas gdy w innych językach przeszło w [{{IPA|sl}}]. Efektem palatalizacji jest '''ž'''.
+
*Starozongepajckie '''*łł''' [{{IPA|ɮ}}] zostało zachowane, podczas gdy w innych językach przeszło w [{{IPA|sl}}]. Efektem palatalizacji jest '''šz'''.
−
*Starozongepajckie '''*ƶ''' [{{IPA|t͡θ}}] przetrwało.
+
*Średniozongepajckie '''*ƶ''' [{{IPA|t͡θ}}] przetrwało.
 
*Brak przejścia '''*ch''' → '''*x''' (*[{{IPA|x}}] → *[{{IPA|k͡x}}]) z pierwszej przesuwki.
 
*Brak przejścia '''*ch''' → '''*x''' (*[{{IPA|x}}] → *[{{IPA|k͡x}}]) z pierwszej przesuwki.
−
*Spółgłoska '''*h''' zanikła bez śladu po samogłoskach.
 
−
*Spółgłoska '''*j''' zanika bez śladu w nagłosie przed '''i'''.
 
 
*Miękkie '''*ľ''' przeszło w '''j'''. Nie jest to oddane w transkrypcji.
 
*Miękkie '''*ľ''' przeszło w '''j'''. Nie jest to oddane w transkrypcji.
 
*Języczkowe '''*kh''' [{{IPA|χ}}] przeszło w '''ch'''.
 
*Języczkowe '''*kh''' [{{IPA|χ}}] przeszło w '''ch'''.
−
*Interwokaliczne '''*f''' udźwięczniło się do '''*v'''. W ołłuchu zachodnim dodatkowo te głoski są dwuwargowe, a nie wargowo-zębowe.
+
*Miękkie '''*x̌''' albo uprościło się do '''*ǩ''' (ołłuch wschodni), albo przeszło do '''ž''' (ołłuch zachodni). Utrata tej spółgłoski nie jest wyjątkowa dla ołłucha, ponieważ wiele odmian pozbywa się tego rzadkiego dźwięku.
 +
*Interwokaliczne '''*f''' udźwięczniło się do '''v''' (wpływ j. chamskich). W ołłuchu zachodnim dodatkowo te głoski są dwuwargowe, a nie wargowo-zębowe.
 +
*Akcentowane '''*p''', '''*t''', '''*k''' otrzymują przydech (kolejny chamszczyzm)
 
====Ołłuch wschodni====
 
====Ołłuch wschodni====
 
*Cała klasa spółgłosek welarnych ominęła przesuwki, więc '''k''', '''ķ''' [{{IPA|g}}], '''ch''' odpowiadają stanowi protogamajskiemu.
 
*Cała klasa spółgłosek welarnych ominęła przesuwki, więc '''k''', '''ķ''' [{{IPA|g}}], '''ch''' odpowiadają stanowi protogamajskiemu.
 +
*Najbardziej wschodnie gwary redukują wygłosowe spółgłoski, tak jak się dzieje w chamskich.
  
 
====Ołłuch zachodni ====
 
====Ołłuch zachodni ====
−
*Głoska '''*k''' pochodząca z protogamajskiego '''*g''' przeszła w zwarcie krtaniowe.
+
*Zlanie wygłosowych '''*ð''' i '''*ƶ''' w wspólnej postaci '''þ''' [{{IPA|θ}}]. Nie jest to regularne.
−
*Zlanie wygłosowych '''*dj''' i '''*ƶ''' w wspólnej postaci '''tj''' [{{IPA|θ}}]. Nie jest to regularne.
 
  
 
=== Samogłoski ===
 
=== Samogłoski ===
−
*Samogłoska '''*ě''' pochodząca z starozongepajckiego '''*á''' obniżyła się do '''*ä'''.
+
*Skrócenie wszystkich samogłosek
−
*Dyftongi '''*ai''', '''*au''' uległy monoftongizacji do '''è''', '''ò''' (w zongepajckim klasycznym są zachowane)
+
*[[Język_zongepajcki/Ludowa_przesuwka_samogłosek|Przesuwka samogłosek]] (obecna także w innych j. zongepajckich innych niż klasyczny)
−
*Samogłoska '''*u''' przeszła w '''y'''.
+
*Samogłoska '''*u''' przeszła w [{{IPA|y}}]. Chociaż tej zmiany doświadczyły także dialekty nuhapcajskie, to w przeciwieństwie do nich nie doszło do przesunięcia łańcuchowego wszystkich tylnych samogłosek.
 
*Brak ruchomej samogłoski.
 
*Brak ruchomej samogłoski.
 
*Podobnie jak w zongepajckim klasycznym, '''o''' oraz '''u''' nie ulegają prelabializacji (w odróżnieniu od większości wariantów ludowych wschodniej zongepajszczyzny).
 
*Podobnie jak w zongepajckim klasycznym, '''o''' oraz '''u''' nie ulegają prelabializacji (w odróżnieniu od większości wariantów ludowych wschodniej zongepajszczyzny).
 +
 +
=== Gramatyka ===
 +
*Zachowanie protogamajskiego przedimka określonego '''*raħ''', oczywiście po procesach jako '''łłach'''
 +
*Zanik innesywu, zastąpiony przez miejscownik z przyimkiem
 +
*Posiadanie specjalnej konstrukcji, tzw. '''Określenia runiejowsko-ołłuchskiego''', która często zastępuje typowy rzeczownik z przymiotnikiem, kiedy jest określony.
  
 
== Fonetyka ==
 
== Fonetyka ==
 
=== Samogłoski ===
 
=== Samogłoski ===
 +
W języku znajduje się 8 samogłosek. Istnieją także tzw. dyftongi z pozycji, ale są one traktowane jak dwa fonemy.
 
{| class=wikitable
 
{| class=wikitable
 
! rowspan=1|
 
! rowspan=1|
Linia 64: Linia 69:
 
|-align=center
 
|-align=center
 
!Prawie otwarte
 
!Prawie otwarte
−
|{{IPA|æ}}||{{IPA|ɐ}}||
+
|{{IPA|æ}}||colspan="2"|{{IPA|ɐ}}
 
|-align=center
 
|-align=center
 
|}
 
|}
Linia 82: Linia 87:
 
! colspan="2" | Nosowe
 
! colspan="2" | Nosowe
 
|{{IPA|m}}
 
|{{IPA|m}}
−
|{{IPA|n}}
+
|colspan="2" | {{IPA|n}}
−
|
 
 
|{{IPA|ɲ}}
 
|{{IPA|ɲ}}
 
|
 
|
Linia 91: Linia 95:
 
!<small>bezdźwięczne</small>
 
!<small>bezdźwięczne</small>
 
|{{IPA|p}}       
 
|{{IPA|p}}       
−
|{{IPA|t}}
+
|colspan="2" | {{IPA|t}}
 
|
 
|
 +
|{{IPA|k}}
 
|
 
|
−
|({{IPA|k}})<ref>występuje tylko w zapożyczeniach</ref>
 
−
|{{IPA|ʔ}}
 
 
|-
 
|-
 
!<small>dźwięczne</small>
 
!<small>dźwięczne</small>
 
|{{IPA|b}}
 
|{{IPA|b}}
−
|{{IPA|d}}
+
|colspan="2" | {{IPA|d}}
−
|
 
 
|
 
|
 
|
 
|
Linia 141: Linia 143:
 
! colspan="2" | Drżące  
 
! colspan="2" | Drżące  
 
|
 
|
−
|{{IPA|r}}
+
|colspan="2" | {{IPA|r}}
−
|
 
 
|
 
|
 
|
 
|
Linia 152: Linia 153:
 
|{{IPA|l}}, {{IPA|ɮ}}
 
|{{IPA|l}}, {{IPA|ɮ}}
 
|{{IPA|j}}
 
|{{IPA|j}}
−
|{{IPA|ʊ̯}}
+
|{{IPA|w}}
 
|
 
|
 
|}
 
|}
Linia 168: Linia 169:
 
! colspan="2" | Nosowe
 
! colspan="2" | Nosowe
 
|{{IPA|m}}
 
|{{IPA|m}}
−
|{{IPA|n}}
+
|colspan="2" | {{IPA|n}}
−
|
 
 
|{{IPA|ɲ}}
 
|{{IPA|ɲ}}
 
|
 
|
Linia 177: Linia 177:
 
!<small>bezdźwięczne</small>
 
!<small>bezdźwięczne</small>
 
|{{IPA|p}}       
 
|{{IPA|p}}       
−
|{{IPA|t}}
+
|colspan="2" | {{IPA|t}}
−
|
 
 
|
 
|
 
|{{IPA|k}}
 
|{{IPA|k}}
Linia 185: Linia 184:
 
!<small>dźwięczne</small>
 
!<small>dźwięczne</small>
 
|{{IPA|b}}
 
|{{IPA|b}}
−
|{{IPA|d}}
+
|colspan="2" | {{IPA|d}}
−
|
 
 
|
 
|
 
|{{IPA|g}}
 
|{{IPA|g}}
Linia 227: Linia 225:
 
! colspan="2" | Drżące  
 
! colspan="2" | Drżące  
 
|
 
|
−
|{{IPA|r}}
+
|colspan="2" | {{IPA|r}}
−
|
 
 
|
 
|
 
|
 
|
Linia 238: Linia 235:
 
|{{IPA|l}}, {{IPA|ɮ}}
 
|{{IPA|l}}, {{IPA|ɮ}}
 
|{{IPA|j}}
 
|{{IPA|j}}
−
|{{IPA|ʊ̯}}
+
|{{IPA|w}}
 
|
 
|
 
|}
 
|}
Linia 245: Linia 242:
 
{| cellspacing="5" style="text-align: center;"
 
{| cellspacing="5" style="text-align: center;"
 
|- style="font-size: 2.0em;"
 
|- style="font-size: 2.0em;"
−
|  '''a''' || '''ä''' ||  '''b''' ||  '''c''' ||  '''d''' ||  '''dj''' ||  '''dz''' || '''dž''' ||  '''e''' ||  '''è'''
+
|  a  || ä  ||  b  ||  d  ||  ð ||  dz  ||  dž  || e ||  è ||  f  ||  g ||  h  ||  ch  ||  i ||   j  ||  k  || ǩ || ķ <ref>tylko w ołłuchu wschodnim</ref>  
 
|-
 
|-
−
| [{{IPA|ɐ}}] || [{{IPA|æ}}] || [{{IPA|b}}] || [{{IPA|tʃ}}] || [{{IPA|d}}] || [{{IPA|ð}}] || [{{IPA|d͡z}}] || [{{IPA|d͡ʒ}}] || [{{IPA|e}}] || [{{IPA|ɛ}}]
+
| [{{IPA|ɐ}}] || [{{IPA|æ}}] || [{{IPA|b}}] ||   [{{IPA|d}}] || [{{IPA|ð}}] || [{{IPA|d͡z}}] || [{{IPA|d͡ʒ}}] || [{{IPA|e}}] || [{{IPA|ɛ}}] ||   [{{IPA|f}}] || [{{IPA|ɣ}}] || [{{IPA|h}}] || [{{IPA|x}}] || [{{IPA|i}}] || [{{IPA|j}}] || [{{IPA|k}}] || [{{IPA|ç}}] || [{{IPA|g}}]
−
|- style="font-size: 2.0em;"
+
|
−
|  '''f'''  ||  '''g'''  ||  '''h'''  ||  '''ch'''  ||  '''i'''  ||  '''j''' ||  '''k'''  || '''kz''' ||  '''ķ'''<ref>tylko w ołłuchu wschodnim</ref> 
 
−
|-
 
−
| [{{IPA|f/ɸ}}] || [{{IPA|ɣ}}] || [{{IPA|h}}] || [{{IPA|x}}] || [{{IPA|i}}] || [{{IPA|j}}] || [{{IPA|k}}] || [{{IPA|ç}}] || [{{IPA|g}}]
 
−
|- style="font-size: 2.0em;"
 
−
|  '''l'''  ||  '''ľ'''  ||  '''ł'''  ||  '''łł'''  ||  '''m'''  ||  '''n''' ||  '''ň'''  || '''o''' ||  '''ò'''  ||
 
−
|-
 
−
| [{{IPA|l}}] || [{{IPA|j}}] || [{{IPA|ɫ}}] || [{{IPA|ɮ}}] || [{{IPA|m}}] || [{{IPA|n}}] || [{{IPA|ɲ}}] || [{{IPA|o}}] || [{{IPA|ɔ}}] 
 
 
|- style="font-size: 2.0em;"
 
|- style="font-size: 2.0em;"
−
| '''p''' ||  '''pf''' ||  '''q'''<ref>tylko w ołłuchu zachodnim</ref> ||  '''r''' ||  '''s''' ||  '''š''' ||  '''t''' ||  '''tj'''<ref>tylko w ołłuchu zachodnim</ref> ||  '''u'''
+
| l  ||  ľ  ||  ł ||  łł  ||  m  ||  n  ||  ň  ||  o  ||  ò || p ||  pf ||  r  ||  s  ||  š  ||  sz  ||  šz ||  t  ||  u  
 
|-
 
|-
−
|  [{{IPA|p}}]  ||  [{{IPA|p͡f}}]  || [{{IPA|ʔ}}] || [{{IPA|r}}] || [{{IPA|s}}] || [{{IPA|ʃ}}] || [{{IPA|t}}] || [{{IPA|θ}}] || [{{IPA|y}}]
+
|  [{{IPA|l}}]  ||  [{{IPA|j}}]  ||  [{{IPA|ɫ}}]  ||  [{{IPA|ɮ}}] ||  [{{IPA|m}}]  ||  [{{IPA|n}}]  ||  [{{IPA|ɲ}}]  ||  [{{IPA|o}}] || [{{IPA|ɔ}}] ||  [{{IPA|p}}]  || [{{IPA|p͡f}}] || [{{IPA|r}}] || [{{IPA|s}}] || [{{IPA|ʃ}}] || [{{IPA|z}}]  ||  [{{IPA|ʒ}}] || [{{IPA|t}}] || [{{IPA|y}}]
 
|- style="font-size: 2.0em;"
 
|- style="font-size: 2.0em;"
−
|  '''v''' ||  '''w''' ||  '''z''' ||  '''ƶ''' ||  '''ż''' ||  '''ž'''  
+
| v  ||  w ||  z || ƶ ||  ž  ||  ''ż''<ref>Litera '''ż''' jest używana do zapisu niektórych rdzeni, które się upowszechniły w formie starej transkrypcji. Należą do niej chociażby rdzenie '''żona''' (dom), '''żongä''' (zongepajczyk) oraz '''żongäpè''' (zachód) – czyli te związanie z samym ludem. Ponadto wiele form zaczynających się na '''sz''' można skrócić do '''ż.''' W zapisie bez djakrytków '''ż''' jest zastępowane przy pomocy '''sz''' lub, w celu odróżnienia, '''sz' ''' (z apostrofem)</ref> || þ <ref>tylko w ołłuchu zachdonim</ref> 
 
|-
 
|-
−
| [{{IPA|v/β}}] || [{{IPA|ʊ̯}}] ||  [{{IPA|t͡s}}] || [{{IPA|t͡θ}}] || [{{IPA|z}}] || [{{IPA|ʒ}}]  
+
| [{{IPA|v}}] || [{{IPA|w}}] ||  [{{IPA|t͡s}}] || [{{IPA|t͡θ}}] ||  [{{IPA|t͡ʃ}}]  || [{{IPA|z}}] || [{{IPA|θ}}]
 
|}
 
|}
 
Zapis '''j''' oraz '''ľ''' oparty jest na etymologii.
 
Zapis '''j''' oraz '''ľ''' oparty jest na etymologii.

Wersja z 14:28, 22 kwi 2020

Język ołłuch
łłach ègołł ołłuch/żongäpèzèz ègołł
Sposoby zapisu: łacińska transkrypcja (na chwilę obecną)
Klasyfikacja: Gamajskie
  • Protogamajski (†)
    • Starozongepajcki (†)
      • Zongepajcki ludowy
        • Języki wschodniozongepajckie
          • Język ołłuch
Lista conlangów

        

Język ołłuch (zachodni ołłuch: łłach ègołł ołłuch ['ɮɐx ɛɣoɮ 'oɮyx] lub żongäpèzèz ègołł ['zonɣæpɛt͡sɛɐt͡s 'ɛɣoɮ][1], wschodni ołłuch: łłach ègołł ołłuk ['ɮɐx ɛɣoɮ 'oɮyk], zongepajcki klasyczny: osluchzuz aigoslo ['osluxt͡sut͡s 'aɪ̯ɣoslo]) jest językiem należącym do języków zongepajckich, przez co jednocześnie do języków gamajskich. Dzieli się dalej na dwa dialekty: wschodni i zachodni.

Oba są wyjątkowe wśród języków zongepajckich, bo jako jedyne zachowały starozongepajcką głoskę [ɮ], podczas gdy inne zamieniły ten dźwięk na zbitkę [sl] (być może pod wpływem sąsiednich j. chamskich, które posiadają [ɮ]). Nie mają także ruchomej samogłoski, typowej dla języków wschodniozongepajckich prelabializacji o oraz u do wo, wu oraz przejścia [x] > [k͡x] z pierwszej przesuwki. Inne zmiany to osłabienie miękkiego l do [j] oraz przesunięcie samogłoski [u] do [y]. Występują także cechy zapożyczone z języków chamskich: aspiracja akcentowanych p, t, k czy udźwięcznienie interwokalicznego f.

Różnice z zongepajckim klasycznym

Spółgłoski

Ołłuch wschodni i zachodni

  • Starozongepajckie *łł [ɮ] zostało zachowane, podczas gdy w innych językach przeszło w [sl]. Efektem palatalizacji jest šz.
  • Średniozongepajckie *ƶ [t͡θ] przetrwało.
  • Brak przejścia *ch → *x (*[x] → *[k͡x]) z pierwszej przesuwki.
  • Miękkie *ľ przeszło w j. Nie jest to oddane w transkrypcji.
  • Języczkowe *kh [χ] przeszło w ch.
  • Miękkie *x̌ albo uprościło się do *ǩ (ołłuch wschodni), albo przeszło do ž (ołłuch zachodni). Utrata tej spółgłoski nie jest wyjątkowa dla ołłucha, ponieważ wiele odmian pozbywa się tego rzadkiego dźwięku.
  • Interwokaliczne *f udźwięczniło się do v (wpływ j. chamskich). W ołłuchu zachodnim dodatkowo te głoski są dwuwargowe, a nie wargowo-zębowe.
  • Akcentowane *p, *t, *k otrzymują przydech (kolejny chamszczyzm)

Ołłuch wschodni

  • Cała klasa spółgłosek welarnych ominęła przesuwki, więc k, ķ [g], ch odpowiadają stanowi protogamajskiemu.
  • Najbardziej wschodnie gwary redukują wygłosowe spółgłoski, tak jak się dzieje w chamskich.

Ołłuch zachodni

  • Zlanie wygłosowych *ð i *ƶ w wspólnej postaci þ [θ]. Nie jest to regularne.

Samogłoski

  • Skrócenie wszystkich samogłosek
  • Przesuwka samogłosek (obecna także w innych j. zongepajckich innych niż klasyczny)
  • Samogłoska *u przeszła w [y]. Chociaż tej zmiany doświadczyły także dialekty nuhapcajskie, to w przeciwieństwie do nich nie doszło do przesunięcia łańcuchowego wszystkich tylnych samogłosek.
  • Brak ruchomej samogłoski.
  • Podobnie jak w zongepajckim klasycznym, o oraz u nie ulegają prelabializacji (w odróżnieniu od większości wariantów ludowych wschodniej zongepajszczyzny).

Gramatyka

  • Zachowanie protogamajskiego przedimka określonego *raħ, oczywiście po procesach jako łłach
  • Zanik innesywu, zastąpiony przez miejscownik z przyimkiem
  • Posiadanie specjalnej konstrukcji, tzw. Określenia runiejowsko-ołłuchskiego, która często zastępuje typowy rzeczownik z przymiotnikiem, kiedy jest określony.

Fonetyka

Samogłoski

W języku znajduje się 8 samogłosek. Istnieją także tzw. dyftongi z pozycji, ale są one traktowane jak dwa fonemy.

Przednie Środkowe Tylne
Przymknięte i y
Półprzymknięte e o
Półotwarte ɛ ɔ
Prawie otwarte æ ɐ

Spółgłoski

Ołłuch zachodni

Wargowe Zębowe Dziąsłowe Podniebienne Welarne Gardłowe
Nosowe m n ɲ
Zwarte bezdźwięczne p t k
dźwięczne b d
Afrykaty bezdźwięczne pɸ ts, tθ tʃ
dźwięczne dz dʒ
Szczelinowe bezdźwięczne ɸ s, θ ʃ ç x h
dźwięczne β[2] z, ð ʒ ɣ
Drżące r
Boczne, Półsamogłoski ɫ l, ɮ j w

Ołłuch wschodni

Wargowe Zębowe Dziąsłowe Podniebienne Welarne Gardłowe
Nosowe m n ɲ
Zwarte bezdźwięczne p t k
dźwięczne b d g
Afrykaty bezdźwięczne pf ts, tθ tʃ
dźwięczne dz dʒ
Szczelinowe bezdźwięczne f s ʃ ç x h
dźwięczne v[3] z, ð ʒ ɣ
Drżące r
Boczne, Półsamogłoski ɫ l, ɮ j w

Transkrypcja

a ä b d ð dz dž e è f g h ch i j k ǩ ķ [4]
[ɐ] [æ] [b] [d] [ð] [d͡z] [d͡ʒ] [e] [ɛ] [f] [ɣ] [h] [x] [i] [j] [k] [ç] [g]
l ľ ł łł m n ň o ò p pf r s š sz šz t u
[l] [j] [ɫ] [ɮ] [m] [n] [ɲ] [o] [ɔ] [p] [p͡f] [r] [s] [ʃ] [z] [ʒ] [t] [y]
v w z ƶ ž ż[5] þ [6]
[v] [w] [t͡s] [t͡θ] [t͡ʃ] [z] [θ]

Zapis j oraz ľ oparty jest na etymologii.

Przypisy

  1. ↑ ta druga forma jest obecnie niezalecana, bo znaczy tyle co "zongepajcki" lub "zachodni" i wiele języków samodzielnie tak się nazywa, podczas gdy określenie "zongepajcki" powinno być używane tylko do starozongepajckiego lub zongepajckiego klasycznego
  2. ↑ interwokaliczny allofon ɸ oddany w transkrypcji
  3. ↑ interwokaliczny allofon f oddany w transkrypcji
  4. ↑ tylko w ołłuchu wschodnim
  5. ↑ Litera ż jest używana do zapisu niektórych rdzeni, które się upowszechniły w formie starej transkrypcji. Należą do niej chociażby rdzenie żona (dom), żongä (zongepajczyk) oraz żongäpè (zachód) – czyli te związanie z samym ludem. Ponadto wiele form zaczynających się na sz można skrócić do ż. W zapisie bez djakrytków ż jest zastępowane przy pomocy sz lub, w celu odróżnienia, sz' (z apostrofem)
  6. ↑ tylko w ołłuchu zachdonim
Źródło: „https://jezykotw.webd.pl/w/index.php?title=Język_ołłuch&oldid=31511”