Język onski: Różnice pomiędzy wersjami
CivilixXXX (dyskusja | edycje) |
CivilixXXX (dyskusja | edycje) |
||
Linia 60: | Linia 60: | ||
/f/ /θ/ /s/ > /h/ | /f/ /θ/ /s/ > /h/ | ||
/ð/ /z/ > /w/ | /ð/ /z/ > /w/ | ||
+ | |||
+ | cdn. |
Wersja z 15:02, 24 cze 2020
Język onski (Rai Hąnazai eihaur, IPA: /ˈɾaj ˈʔaw̃nazaj ˈejʔawr/) to język z rodziny języków gamajskich, używany na północy stepu gammaji.
Fonologia
Samogłoski
Przednie | Tylne | |
---|---|---|
Wysokie | i ⟨i⟩ | u ⟨u⟩ |
Średnie | e ⟨e⟩ | o ⟨o⟩ |
Niskie | a ⟨a⟩ |
Dyftongi
W języku onskim występują liczne dyftongi. Jest ich łącznie 16: 8 ustnych, a każdy z nich ma swój nosowy odpowiednik. Ponadto, istnieje u nosowe, które jednak jest zwykle uznawane za monoftong.
Występujące syftongi to /aj/ ⟨ai⟩, /aw/ ⟨au⟩, /oj/ ⟨oi⟩, /ow/ ⟨ou⟩, /ej/ ⟨ei⟩, /ew/ ⟨eu⟩, /iw/ ⟨iu⟩ i /uj/ ⟨ui⟩. W odpowiednikach nosowych nazalizację otrzymuje tylko drugi człon. /w̃/ jest oddawane w zapisie jako ogonek dodany do litery reprezentującej poprzedzającą samogłoskę, a /j̃/ jako į. Jeżeli dyftong pochodzi od dyftongu ustnego, a nie od monoftongu, drugi element jest zapisywany oddzielnie jako ⟨ų⟩.
Spółgłoski
Wargowe | Zębowe | Dziąsłowe | Podniebienne | Welarne | Krtaniowe | |
---|---|---|---|---|---|---|
Zwarte | p ⟨p⟩; b ⟨b⟩ | t ⟨t⟩; d ⟨d⟩ | k ⟨k⟩; g ⟨g⟩ | ʔ ⟨h⟩ | ||
Nosowe | m ⟨m⟩ | n ⟨n⟩ | ŋ ⟨ng⟩ | |||
Szczelinowe | f ⟨f⟩; v ⟨v⟩ | θ ⟨þ⟩; ð ⟨ð⟩ | s ⟨s⟩; z ⟨z⟩ | ɣ ⟨ğ⟩ | ||
Sonoranty | w ⟨w⟩ | ɾ ⟨r⟩; r ⟨rr⟩; ɫ ⟨l⟩ | j ⟨j⟩; ʎ ⟨ll⟩ |
Akcent i struktura sylaby
Akcent w języku onskim pada zawsze na pierwszą sylabę, której maksymalna struktura to CCVCC. Drugi element dyftongu nie jest liczony jako spółgłoska, mimo, że jest zwykle transkrybowany /j/, /w/, /j̃/ lub /w̃/.
Alofonia
Spółgłoski zwarte i szczelinowe na końcu wyrazu, choć zapisywane jak dźwięczne, aby oddać ich zachowanie przy odmianie, są ubezdźwięczniane. /e/ i /o/ są zwykle wymawiane jako [ɛ] i [ɔ], a podnoszone w dyftongach. Podobnie, /aj/ i /aw/ są często wymawiane jako [æj] i [ɑw]
Procesy fonetyczne od języka protogammajskiego
Zanik protogammajskich długich samogłosek
W języku onskim zanik protogammajskich samogłosek przebiegał następująco:
/aː/ > /a/
/iː/ > /ej/
/uː/ > /ow/
Dyftongizacja samogłosek jest zmianą powszechną w wielu gałęziach języków gammajskich, ale skrócenie aa jest zmianą współdzieloną tylko z Baukutem. Nie jest jednak pewne, czy jest to wspólna, regionalna innowacja w protogammajskim, czy zmiana ta zaszła oddzielnie w obu językach.
Redukckja wygłosów i geminat
Redukcja jest jednym z najważniejszych procesów w historii języka onskiego. Jego przebieg był następujący:
/mː/ > /nː/
/r/ > /ɾ/
/rː/ > /r/
/l/ > /ɫ/
/lː/ > /ʎ/
Kolejne zmiany zachodzą tylko w wygłosie sylaby:
/m/ /n/ > /◌̃/
/p/ /t/ /k/ /q/ > /ʔ/ (najprawdopodobniej fazą przejściową była spółgłoska zatrzymana)
/b/ /d/ /ɡ/ > /m/ /n/ /ŋ/
/h/ /ħ/ > /ː/
/f/ /θ/ /s/ > /h/
/ð/ /z/ > /w/
cdn.