Język szfamajski
Wersja z dnia 17:50, 25 lip 2021 autorstwa Emilando (dyskusja | edycje) (Utworzono nową stronę "'''Język szfamajski''' to jeden z potomków prakszapszańskiego, charakteryzujący się całkowitym zanikiem wielu głosek i mocną redukcj...")
Język szfamajski to jeden z potomków prakszapszańskiego, charakteryzujący się całkowitym zanikiem wielu głosek i mocną redukcją deklinacji.
Fonologia
Samogłoski
Szfamajski posiadał 5 samogłosek krótkich i 6 długich.
Przednie niezaokrąglone |
Przednie zaokrąglone |
Tylne | |
---|---|---|---|
Wysokie | i iː (i ī) | y yː (ü ǖ) | uː (ū) |
Średnie | ɛ eː (e ē) | ɔ oː (o ō) | |
Niskie | a aː (a ā) |
Dyftongi
Dla szfamajskiego charakterystyczna była tzw. harmonia wysokości w dyftongach, znana np. z staroangielskiego.
Wysoki | iu̯ (iu) |
---|---|
Średnie | ɛɔ̯ (eu) |
Niski | aɒ̯ (au) |
Dyftong /aɒ̯/ czasem się zlewał z /ɛɔ̯/
Samogłoski
Wargowe | Zębowe | Dziąsłowe | Zadziąsłowe | Welarne | Gardłowe | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Nosowe | m (m) | n (n) | |||||
Zwarte | bezdźwięczne | p (p) | t (t) | k (k) | ʔ (VV[1]) | ||
dźwięczne | b (b) | d (d) | |||||
Szczelinowe | bezdźwięczne | f (f) | θ (þ) | s (s) | ʃ (š) | x (ch) | ħ (h) |
dźwięczne | v (v) | ð (ð) | z (z) | ʒ (ž) | ɣ (g) | ||
Półsamogłoski | ʋ (w) | j (j) | |||||
Sonoraty | r (r) | l (l) |
Rozwój fonologii od prakszapszańskiego
Rozwój allofoni ʟ~l
Luźna prakszapszańska allofonia [ʟ~l] zostaje ustabilizowana w następujący sposób:
- El > El
- Ol > Oʟ
- Cl > Cl
Pierwsze zmiany samogłosek
- aɔ̯ > aː
- ɨ ʉ > i y
Wielka utrata spółgłosek
- θʰ ðʰ > ʋ
- ʡaː > ħaː
- hE > sE
- ʟ > w~u̯ (tworzy nowe dyftonga /au̯/ /ou̯/ /yu̯/)
- h ʡ mʰ nʰ > Ø
Redukcja kszapszu
- kʃ > ʃː
- kʃapʃ > ʃaf
Harmonia wysokości w dyftongach
- aɛ̯ > ɔɛ̯
- au̯ > aɒ̯
- ou̯ > eu̯ > iu̯
- yu̯ > uː
Kolejne zmiany samogłosek
- a_W (przed wargowymi) > Ø
- VV > VʔV
Spirantyzacja przydechu
- pʰ > f
- tʰ > θ
- kʰ > x
- bʰ > v
- dʰ > ð
Ściągnięcie
- VɣV > Vː
- VwV > Vː
Drugi zanik spółgłosek
- χ > x
- g > ʒ
- w_[a aː D] > ʋ (D - dyftong)
- w > Ø
- q > k
Odwrócenie dyftongu oe
- ɔɛ̯ > ɛɔ̯ (na wzór innych dyftongów: przednia > tylnia)
Przypisy
- ↑ zwarcie krtaniowe oddaje się za pomocą rozziewu samogłosek, np. kaðüü /kaðyʔy/ "jeździec"