Słownik:Język ajniadzki
Słownik języka ajniadzkiego | |
---|---|
Nazwa: | Język ajniadzki |
Nazwa własna: | Yeniyatân |
Informacje | |
Twórca: | Borlach |
Rok: | 2023 |
Sposoby zapisu: | Pismo praajniadzkie, ajniadzkie pismo linearne, alfabet cherynejski, alfabet łaciński |
Klasyfikacja: | Języki seframańskie (proponowane)
|
Liczba słów: | około X |
Lista conlangów |
Słownik języka ajniadzkiego — artykuł ten będzie zawierał wszystkie aktualne słowa klasycznego języka ajniadzkiego. Hasła uszeregowane są alfabetycznie według transkrypcji łacińskiej. Źródłem formy słownika oraz wykorzystanej metodologii jest inspiracja słownikiem języka qin autorstwa Widsiða[1]. Jest to zarazem próba generalna pod przyszłą przebudowę słownika języka ajdyniriańskiego oraz staroajdyniriańskiego, która naturalnie będzie zadaniem trudniejszym. Na chwilę obecną słownik klasycznego języka ajniadzkiego liczy ~X słów i derywatów.
Skróty
Słownik wykorzystuje określoną liczbę skrótów, które stoją przed tłumaczeniami ajniadzkich słów, precyzując ich znaczenie lub przekazując dodatkowe informacje. Używane są następujące skróty:
- rzecz. - rzeczownik
- przym. - przymiotnik
- przys. - przysłówek, przyimek
- czas. - czasownik
- spój. - spójnik
- zaim. - zaimek
- licz. - liczebnik
- a. - albo
- arch. - archaizm (okres darchajski lub wczesnoklasyczny)
- form. - formalny
- fraz. - frazeologizm
- wys. - wysoki rejestr
- Z. - wyraz, wyrażenie poświadczone jedynie w tekstach pochodzących z zachodnich obszarów występowania języka ajniadzkiego
- C. - wyraz, wyrażenie poświadczone jedynie w tekstach pochodzących z centralnych obszarów występowania języka ajniadzkiego
- W. - wyraz, wyrażenie poświadczone jedynie w tekstach pochodzących ze wschodnich obszarów występowania języka ajniadzkiego
W przypadku rzeczowników oraz niektórych zaimków po ich tłumaczeniu pojawić się może również oznaczenie rodzaju, do którego przynależą ([oż.] lub [o.] dla rodzaju ożywionego, [nieoż.] lub [n.] dla rodzaju nieożywionego).
Hasła
Korpus główny
- basti /basti/ • rzecz. potomek, syn, córka [oż.]
- befəngîye /befɘŋgʲije/ • czas. jeść, ucztować
- celgîye /t͡ʃelgʲije/ • czas. dać, zapewnić
- cəlligîye /t͡ʃɘl:igʲije/ • czas. doprowadzać, dostarczać, przekazywać
- cəla /t͡ʃɘla/ • spój. jedynie, tylko
- ćefvâba /t͡ʃʼefwɐba/ • czas. wstawać, powstawać, wznosić się
- ćefvâgîye /t͡ʃʼefwɐgʲije/ • czas. wydobywać, wyciągać
- ćenhegîye /t͡ʃʼenxegʲije/ • czas. razić, uderzać
- ćiṣa /t͡ʃʼiʃa/ • rzecz. ryba [oż.]
Derywaty: ćaṣân przym. rybny - çarda /θarda/ • rzecz. podczaszy [oż.]
- çardo /θardo/ • rzecz. kielich [nieoż.]
- darba /darba/ • czas. mieć
- daringîye /dariŋgʲije/ • 1. czas. brać, wziąć, uczynić własnym; 2. czas. fraz. uczynić niewolnikiem, wziąć w niewolę
- dehnə /dexnɘ/ • rzecz. ziemia, grunt [nieoż.]
Derywaty: dehnərəturgîye czas. fraz. równać z ziemią - dene /dene/ • przys. poprzez
- dəran /dɘran/ • spój. lecz, ale
- dîro /dʲiro/ • rzecz. klątwa [nieoż.]
- dîrengîye /dʲireŋgʲije/ • 1. czas. wziąć, zabrać[2]; 2. czas. otrzymać, uzyskać
Derywaty: dîrena rzecz. imperium, dominium [oż.] - doveṣe /doveʃe/ • licz. tysiąc
Derywaty: yendovṣas licz. tysięczny, tysięczna [oż.]; yendovṣos licz. tysięczne [nieoż.] - duro /duro/ • rzecz. imię [nieoż.]
- fiyeṣgîye /fijeʃgʲije/ • czas. pokonywać
- garu /garu/ • rzecz. rzeka [nieoż.]
- gâtayo /gɐtajo/ • rzecz. zdrada [nieoż.]
- gêqoma /gʲeqʷoma/ • rzecz. talia, pas [oż.]
- gran /gran/ • zaim. ten, ta [nieoż.]
- greta /greta/ • rzecz. serce [oż.]
- han /xan/ • zaim. to [nieoż.]
- handas /xandas/ • zaim. który, która [oż.]
Derywaty: handasjêve zaim. którykolwiek, którakolwiek [oż.] - handos /xandos/ • zaim. które [nieoż.]
Derywaty: handosjêve zaim. którekolwiek [oż.] - harugîye /xarugʲije/ • czas. pamiętać
- hev /xew/ • spój. w
- hevpuro /xewpuro/ • spój. lecz, zamiast tego
- hiṣe /xiʃe/ • rzecz. pan [oż.]
- hiva /xiwa/ • spój. i
- hiviṣ /xʷiʃ/ • licz. sześć[3]
Derywaty: hiviṣne licz. szósty, szósta [oż.]; hiviṣno licz. szóste [nieoż.] - ḥavzaba /χawt͡saba/ • czas. palić się, płonąć
- ḥavzagîye /χawt͡sagʲije/ • czas. palić
- ḥeru /χeru/ • licz. jeden
- ḥeyen /χejen/ • zaim. ten sam, taki sam
- ḥəvə /χɘwɘ/ • rzecz. bitwa [nieoż.]
- ḥolina /χʷolina/ • rzecz. chwała, splendor [oż.]
- ḥoṣtaba /χʷoʃtaba/ • czas. być otwartym
- ḥoṣtagîye /χʷoʃtagʲije/ • czas. otwierać
Derywaty: biḥoṣtagîye czas. otworzyć - ḥta /χta/ • zaim. oni [oż.]
- ḥto /χto/ • zaim. oni [nieoż.]
- ḥugîru /χʷugʲiru/ • rzecz. piasek [nieoż.]
Derywaty: ḥugîrânnifvo rzecz. pustynia [nieoż.] - ḫamre /ʜamre/ • rzecz. zwierzę [oż.]
- ḫarzavə /ʜart͡savɘ/ • rzecz. cyna [nieoż.]
- ḫaspo /ʜaspo/ • rzecz. miasto [nieoż.]
- ḫəqe /ʜɘqe/ • zaim. ja
- ḫbaste /ʜbaste/ • rzecz. niewolnik [oż.]
- ḫbasto /ʜbasto/ • rzecz. niewola [nieoż.]
- ḫurṣo /ʜurʃo/ • C. W. rzecz. rok[4] [nieoż.]
- jêttu /d͡ʒʲet:u/ • licz. osiem
Derywaty: jêttane licz. ósmy, ósma [oż.]; jêttano licz. ósme [nieoż.] - jər /jɘr/ • rzecz. morze [nieoż.]
- jəlsu /d͡ʒɘlsu/ • rzecz. jama, nora [nieoż.]
Derywaty: seffânjəlsuru rzecz. fraz. gniazdo żmij [nieoż.] - jîdalba /d͡ʒʲidalba/ • czas. być zebranym, być razem
- jîdalgîye /d͡ʒʲidalgʲije/ • czas. gromadzić, zbierać
Derywaty: jîdalle rzecz. legion, oddział wojskowy [oż.] - ka /ka/ • przys. przeciw, przeciwko
- kagmə /kagmɘ/ • rzecz. ruina [nieoż.]
- kagmaba /kagmaba/ • czas. być niszczonym
Derywaty: bikagmaba czas. być zniszczonym - kagmagîye /kagmagʲije/ • czas. niszczyć
Derywaty: bikagmagîye czas. zniszczyć; kagmalçi rzecz. niszczenie, zniszczenie [nieoż.] - karəyagîye /karɘjagʲije/ • czas. wymieniać, wspominać, wyliczać
Derywaty: karəyena rzecz. wspomniane wcześniej osoby [oż.]; karəyeno rzecz. wspomniane wcześniej przedmioty [nieoż.] - kâhi /kɐxi/ • zaim. jakiś, żaden
- kṣabinu /kʃabinu/ • rzecz. głód, klęska głodu [oż.]
- kṣaye /kʃaje/ • rzecz. dowódca [oż.]
- ktava /ktawa/ • licz. pięć
Derywaty: ktavnas licz. piąty, piąta [oż.]; ktavnos licz. piąte [nieoż.] - ḱara /kʼara/ • rzecz. moc, siła[5] [oż.]
- ḱorân /kʼʷorɐn/ • przym. jasny
- qa /qa/ • zaim. ono [nieoż.]
- qaldî /qaldʲi/ • 1. rzecz. nomada [oż.]; 2. rzecz. step [nieoż.]
- qahṣ /qaxʃ/ • licz. trzy
Derywaty: qaṣṣune licz. trzeci, trzecia [oż.]; qaṣṣuno licz. trzeci [nieoż.] - qin /qin/ • licz. wy
- qudra /qʷudra/ • rzecz. król [oż.]
- qusha /qʷusxa/ • rzecz. ojciec [oż.]
- lâyṣ /lɐjʃ/ • przys. o, na temat[6]
- leya /leja/ • przys. potem, po tym jak
- litagîye /litagʲije/ • czas. sądzić, oceniać
Derywaty: bilitagîye czas. rozsądzić - luva /luwa/ • licz. dwa
Derywaty: luvnas licz. drugi, druga [oż.]; luvnos licz. drugie [nieoż.]; luvara licz. obie, oba - manaçirgîye /manaθirgʲije/ • czas. sadzić, siać
- min /min/ • zaim. ty
- nafi /nafi/ • rzecz. pani [oż.]
- naŝoḥre /naɬʷoχre/ • rzecz. buntownik [oż.]
- naŝoḥru /naɬʷoχru/ • rzecz. bunt, rebelia [nieoż.]
- nayťo /najtʼo/ • rzecz. brzeg rzeki [nieoż.]
- nâyho /nɐjxo/ • rzecz. niebo [nieoż.]
Derywaty: nâyhân przym. niebiański - neyi /neji/ • rzecz. ziemia, kraina [nieoż.]
- nissu /nis:u/ • czas. być[7]
- nifvo /nifwo/ • rzecz. dom [nieoż.]
- nivetagîye /niwetagʲije/ • czas. mieszkać, zamieszkiwać
- pagêba /pagʲeba/ • czas. radować, cieszyć się
- pagêgîye /pagʲegʲije/ • czas. rozśmieszać
Derywaty: pagêlçi rzecz. szczęście, radość [nieoż.] - pâḥontu /pɐχʷontu/ • rzecz. umiar [nieoż.]
- puro /puro/ • rzecz. miejsce [nieoż.]
- ṕadragîye /pʼadragʲije/ • czas. rzec, ogłosić, deklarować
- ṕaye /pʼaje/ • zaim. my (inkluzywne[8])
- ṕiçe /pʼiθe/ • zaim. my (podwójne[9])
- ṕule /pʼule/ • zaim. my (ekskluzywne[10])
- raqsanu /raqsanu/ • rzecz. zemsta [nieoż.]
- rama /rama/ • rzecz. noworodek [oż.]
- ringîye /riŋgʲije/ • czas. iść, pójść
- rira /rira/ • licz. dziewięć
Derywaty: rirəŝa licz. dziewiąty, dziewiąta [oż.]; rirəŝo licz. dziewiąte [nieoż.] - rəvagîye /rɘwagʲije/ • czas. pozostawać
- sâgravagîye /sɐgrawagʲije/ • czas. zasiedlać, kolonizować, przesiedlić
- sakkayn /sak:ajn/ • spój. i, jednakże, ponadto
- san /san/ • zaim. co [nieoż.]
Derywaty: sanjêve zaim. cokolwiek [nieoż.] - sankâh /sankɐx/ • zaim. każde [nieoż.]
- santḥagîye /santχagʲije/ • czas. maszerować
Derywaty: santḥa rzecz. piechur [oż.]; santḥo rzecz. marsz [nieoż.] - sarn /sarn/ • przys. prócz, oprócz
- saya /saja/ • 1. rzecz. mieszkaniec [oż.]; 2. rzecz. lud, plemię [oż.]
- sayfeno /sajfeno/ • rzecz. dobrobyt, prosperyta [nieoż.]
- seffe /sef:e/ • rzecz. żmija [oż.]
- seyânba /sejɐnba/ • czas. rosnąć
- seyângîye /sejɐŋgʲije/ • czas. uprawiać
- siye /sije/ • zaim. kto [oż.]
Derywaty: siyejêve zaim. ktokolwiek [oż.] - siyekâh /sijekɐx/ • zaim. każdy [oż.]
- svaḥa /swaχa/ • licz. siedem
Derywaty: savḥas licz. siódmy, siódma [oż.]; savḥos licz. siódme [nieoż.] - ṣar /ʃar/ • 1. rzecz. zastępca [oż.]; 2. rzecz. cień [nieoż.]
- ṣineba /ʃineba/ • czas. stawać się
- ṣinegîye /ʃinegʲije/ • czas. robić, czynić, wyrządzać
- ṣînha /ʃʲinxa/ • licz. cztery
Derywaty: ṣînhas licz. czwarty, czwarta [oż.]; czwarte licz. trzeci [nieoż.] - taruni /taruni/ • przys. wśród, pośród, między, pomiędzy
- taŝave /taɬawe/ • rzecz. bogini [oż.]
- taŝiya /taɬija/ • rzecz. bóg [oż.]
- taŝuḫo /taɬʷuʜo/ • rzecz. ametyst [nieoż.]
- tâsse /tɐs:e/ • rzecz. człowiek [oż.]
- têḫb /tʲeʜb/ • 1. rzecz. język [oż.]; 2. rzecz. mowa [nieoż.]
- têrləsu /tʲerlasu/ • rzecz. noc [nieoż.]
- ti /ti/ • 1. przys. więcej, bardziej; 2. partykuła wzmacniająca
- tihu /tixu/ • rzecz. błoto [nieoż.]
- tiysə /tijsɘ/ • licz. dziesięć
Derywaty: tiyseṣ licz. dziesiąty, dziesiąta [oż.]; tiyseṣo licz. dziesiąte [nieoż.] - tîyane /tʲijane/ • rzecz. rodzina [oż.]
- tîyanu /tʲijanu/ • rzecz. krew [nieoż.]
- tîyanân /tʲijanɐn/ • przym. pokrewny, krwawy
- ťargîye /tʼargʲije/ • czas. rozmawiać
- vakṣêyo /wakʃʲejo/ • rzecz. burza [nieoż.]
- varťeba /wartʼeba/ • czas. myśleć
Derywaty: bivarťeba czas. obmyśleć, przemyśleć - vasrə /wasrɘ/ • rzecz. zło, niegodziwość, występek, szkoda[11] [nieoż.]
- veḱagîye /wekʼagʲije/ • czas. cierpieć
- vindro /windro/ • rzecz. chwast [nieoż.]
- viṣkaba /wiʃkaba/ • czas. wychodzić
- viṣkagîye /wiʃkagʲije/ • czas. wyjmować
- viyarṣigîye /wijarʃigʲije/ • czas. zapominać
Derywaty: viyarṣelçi rzecz. zapomnienie [nieoż.] - vuraya /wuraja/ • rzecz. dusza, esencja [nieoż.]
- yeḱa /jekʼa/ • przys. ponownie, jeszcze raz
- yen /jen/ • licz. pierwsze [nieoż.]
- yenne /jen:e/ • licz. pierwszy, pierwsza [oż.]
- yeniyata /jenijata/ • rzecz. Ajniad [oż.]
Derywaty: yeniyatân 1. przym. ajdyniriański; 2. rzecz. język ajdyniriański [nieoż.] - yergîye /jergʲije/ • czas. pomagać
Derywaty: yero rzecz. pomoc [nieoż.]; yersâ pomocnik [oż.] - yevo /jewo/ • rzecz. łaska [nieoż.]
Derywaty: yevân przym. łaskawy - yihhân /jix:ɐn/ • przym. wielki, wysoki
- zandu /t͡sandu/ • rzecz. spisek, konspiracja [nieoż.]
- zârmagîye /t͡sɐrmagʲije/ • czas. zwyciężać
- zeyettə /t͡sejet:ɘ/ • licz. sto
Derywaty: yenzeyettas licz. setny, setna [oż.]; yenzeyettos licz. setne [nieoż.] - zigurgîye /t͡sigurgʲije/ • czas. tłumić, gnieść, miażdżyć
Derywaty: zigurelçi rzecz. tłumienie, gniecenie, miażdżenie, pacyfikacja [nieoż.]; zigurune rzecz. pacyfikator, ten, który dławi bunty [oż.] - zindralçi /t͡sindralθi/ • rzecz. dzikość [oż.]
Derywaty: zindrân przym. dziki
Aneks: imiona ludzi i bogów
- Qoyânnafi /qʷojɐn:afi/ • [WIP]
- Minduyâta /minduyɐta/ • [WIP]
- Ṕetḫanna /pʼetʜan:a/ • [WIP]
Aneks: nazwy miejscowe
- Bihusêna /bixʷusʲena/ • [WIP]
- Ceçəḥa /t͡ʃeθɘχa/ • [WIP]
- Darḥuvaṣ[12] /darχʷaʃ/ • [WIP]
- Dîrena /dʲirena/ • [WIP]
- Ḫarzavâ /ʜart͡savɐ/ • [WIP]
- Qiźuvatni /qit͡sʼuwatni/ • [WIP]
- Lurvagarna /lurwagarna/ • [WIP]
- Suvarinda /suwarinda/ • [WIP]
- Tallatâri /tal:atɐri/ • [WIP]
- Ťarva /tʼarwa/ • [WIP]
Przypisy
- ↑ Jeden z oryginalnych założycieli Projektu Kyon, od lat nieaktywny. Odpowiedzialny przede wszystkim za Siedmiomieście.
- ↑ Szczególnie za pomocą własnej ręki.
- ↑ Arch. wymowa: /xiwiʃ/.
- ↑ Na terenach zachodnich spotyka się alternatywny zapis tego słowa: ḫuṣro /ʜuʃro/ Z. rzecz. rok [nieoż.].
- ↑ Także w znaczeniu "siła zbrojna".
- ↑ Używane w stosunku do rzeczy oraz wydarzeń, nigdy ludzi.
- ↑ Czasownik "być" jest jedynym prawdziwie nieregularnym czasownikiem w języku ajniadzkim, nieregularną formę przyjmuję także w bezokoliczniku (nissu).
- ↑ Odpowiadające frazie my, razem z Tobą.
- ↑ Odpowiadające frazie my, we dwoje.
- ↑ Odpowiadające frazie my, bez Ciebie.
- ↑ W znaczeniu fizycznym, nie moralnym.
- ↑ Forma arch. pojawiająca się w najstarszych tekstach: Darḥavayiṣ /darχawajiʃ/.