Słownik:Język olseski: Różnice pomiędzy wersjami
(→S) |
m |
||
| (Nie pokazano 19 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | '''Słownik języka olseskiego''' artykuł będzie zawierał wszystkie słowa [[Język olseski|język olseskiego]]. Słownik języka olseskiego będzie de facto słownikiem polsko-olseskim. Na chwilę obecną słownik ten liczy ''' | + | '''Słownik języka olseskiego''' artykuł będzie zawierał wszystkie słowa [[Język olseski|język olseskiego]]. Słownik języka olseskiego będzie de facto słownikiem polsko-olseskim. Na chwilę obecną słownik ten liczy prawie '''900''' słów. Do zasad czytania odsyła się do artykułu głównego o języku. |
| − | + | {{słownik2 | |
| + | | kolor = #6666CC | ||
| + | | słownik języka = Słownik języka olseskiego | ||
| + | | nazwa u = [[Język olseski]] | ||
| + | | nazwa własna u = Hafănz Ołéṕes | ||
| + | | informacje ogólne = Informacje | ||
| + | | twórca f = [[Użytkownik:Pluur|Pluur]] | ||
| + | | rok f = 2015 | ||
| + | | alfabet u = [[J%C4%99zyk_olseski#Pismo_olseskie|Pismo olseskie]]<br/>Alfabet łaciński | ||
| + | | klasyfikacja u = '''[[Języki oldyjskie|J. oldyjskie]]''' | ||
| + | *Języki południowooldyjskie | ||
| + | **Języki olsesko-rubańskie | ||
| + | | liczba słów f = +/-900 | ||
| + | }} | ||
=Słownik języka olseskiego= | =Słownik języka olseskiego= | ||
==A== | ==A== | ||
| Linia 6: | Linia 19: | ||
'''albo''' - küomi<br/> | '''albo''' - küomi<br/> | ||
'''ale''' - fufu, fuf<br/> | '''ale''' - fufu, fuf<br/> | ||
| + | '''alkohol''' - ą̆táha<br/> | ||
'''ani, ni''' - yly<br/> | '''ani, ni''' - yly<br/> | ||
'''atak''' - snąt<br/> | '''atak''' - snąt<br/> | ||
| Linia 24: | Linia 38: | ||
'''bliski, blisko''' - vitógs<br/> | '''bliski, blisko''' - vitógs<br/> | ||
'''błazen''' - kokąg<br/> | '''błazen''' - kokąg<br/> | ||
| + | '''błoto''' - famb<br/> | ||
'''bo, ponieważ, gdyż''' - takár<br/> | '''bo, ponieważ, gdyż''' - takár<br/> | ||
| + | '''bok''' - tak<br/> | ||
'''boleć (osobie mówiącej)''' - vă ''(boli mnie brzuch)''<br/> | '''boleć (osobie mówiącej)''' - vă ''(boli mnie brzuch)''<br/> | ||
'''boleć (osobie o której się mówi)''' - xísá ''(boli ją brzuch)''<br/> | '''boleć (osobie o której się mówi)''' - xísá ''(boli ją brzuch)''<br/> | ||
| Linia 30: | Linia 46: | ||
'''Bóg''' - Ikúś<br/> | '''Bóg''' - Ikúś<br/> | ||
'''brać, zabierać''' - kază<br/> | '''brać, zabierać''' - kază<br/> | ||
| + | '''brak''' - łĕḱu<br/> | ||
'''brama''' - văba<br/> | '''brama''' - văba<br/> | ||
'''brat''' - aťájo<br/> | '''brat''' - aťájo<br/> | ||
| Linia 38: | Linia 55: | ||
'''brzoza''' - lífja<br/> | '''brzoza''' - lífja<br/> | ||
'''brzuch''' - łázis<br/> | '''brzuch''' - łázis<br/> | ||
| + | '''brzydki''' - jĭg<br/> | ||
'''budzić się, obudzić się''' - wymsá<br/> | '''budzić się, obudzić się''' - wymsá<br/> | ||
'''burza''' - küopxĭw<br/> | '''burza''' - küopxĭw<br/> | ||
'''być''' - ejba<br/> | '''być''' - ejba<br/> | ||
| + | '''być czyjś, być z kimś w związku''' - hnará<br/> | ||
| + | |||
'''byk''' - toj<br/> | '''byk''' - toj<br/> | ||
| Linia 55: | Linia 75: | ||
'''chmura, obłok''' - kakujs<br/> | '''chmura, obłok''' - kakujs<br/> | ||
'''chociaż''' - fuḱ<br/> | '''chociaż''' - fuḱ<br/> | ||
| + | '''chorować, być chorym''' - ferxá<br/> | ||
'''chudy''' - ezbáḱ<br/> | '''chudy''' - ezbáḱ<br/> | ||
| + | '''chwila później, zaraz''' - hüeť<br/> | ||
| + | '''chwila, moment''' - sĕhan<br/> | ||
'''chwytać, brać w ręce''' - sixá<br/> | '''chwytać, brać w ręce''' - sixá<br/> | ||
'''ciasto''' - kŏb<br/> | '''ciasto''' - kŏb<br/> | ||
| Linia 70: | Linia 93: | ||
'''co, coś''' - łitł<br/> | '''co, coś''' - łitł<br/> | ||
'''córka''' - kĕpa<br/> | '''córka''' - kĕpa<br/> | ||
| + | '''cukier''' - hüiś<br/> | ||
'''czarny''' - tétag<br/> | '''czarny''' - tétag<br/> | ||
'''czas''' - jýh<br/> | '''czas''' - jýh<br/> | ||
| Linia 79: | Linia 103: | ||
'''czuć (dotykiem), dotykać, dotknąć''' - túka<br/> | '''czuć (dotykiem), dotykać, dotknąć''' - túka<br/> | ||
'''czuć (węchem), wąchać''' - strýta<br/> | '''czuć (węchem), wąchać''' - strýta<br/> | ||
| + | '''czy?''' - lulí?<br/> | ||
'''czyli, więc''' - fĭp<br/> | '''czyli, więc''' - fĭp<br/> | ||
'''czynić, uczynić''' - hjóka<br/> | '''czynić, uczynić''' - hjóka<br/> | ||
| Linia 102: | Linia 127: | ||
'''dom''' - ly̆f<br/> | '''dom''' - ly̆f<br/> | ||
'''dowódca''' - pumą̆<br/> | '''dowódca''' - pumą̆<br/> | ||
| + | '''dół''' - kuťvĕ<br/> | ||
'''drapać, drapnąć''' - roba<br/> | '''drapać, drapnąć''' - roba<br/> | ||
'''drażnić''' - sĭhá<br/> | '''drażnić''' - sĭhá<br/> | ||
| + | '''drewno''' - jowvo<br/> | ||
'''drobny''' - exeg<br/> | '''drobny''' - exeg<br/> | ||
'''droga''' - toḱág<br/> | '''droga''' - toḱág<br/> | ||
| Linia 119: | Linia 146: | ||
'''dziś, dzisiaj''' - hum<br/> | '''dziś, dzisiaj''' - hum<br/> | ||
'''dźgać, kłuć''' - fazáda<br/> | '''dźgać, kłuć''' - fazáda<br/> | ||
| + | '''dźwięk''' - vaku<br/> | ||
'''dźwigać, udźwignąć''' - iťí<br/> | '''dźwigać, udźwignąć''' - iťí<br/> | ||
| + | |||
| + | ==E== | ||
| + | '''echo''' - vakafúmiś (por. vaku, úmiśa)<br/> | ||
==F== | ==F== | ||
| Linia 126: | Linia 157: | ||
==G== | ==G== | ||
| + | '''gałąź, gałązka''' - kuki<br/> | ||
| + | '''gasić, zgasić''' - vahóta<br/> | ||
'''gdzie''' - jaw, inaw<br/> | '''gdzie''' - jaw, inaw<br/> | ||
'''gdzie?''' - inaw?<br/> | '''gdzie?''' - inaw?<br/> | ||
| + | '''gepard, lew''' - łírda, łírdav<br/> | ||
'''giąć, zagiąć''' - pahüeta<br/> | '''giąć, zagiąć''' - pahüeta<br/> | ||
'''glyptodon''' - pofóta, pofótas<br/> | '''glyptodon''' - pofóta, pofótas<br/> | ||
| Linia 134: | Linia 168: | ||
'''głośny''' - hüig<br/> | '''głośny''' - hüig<br/> | ||
'''głowa''' - vămzą́<br/> | '''głowa''' - vămzą́<br/> | ||
| + | '''głód''' - sýdyn<br/> | ||
'''główny''' - hťeḱ<br/> | '''główny''' - hťeḱ<br/> | ||
| + | '''głupi''' - húfse<br/> | ||
'''goły''' - wąkéḱ<br/> | '''goły''' - wąkéḱ<br/> | ||
| + | '''gorzki''' - juzṕ<br/> | ||
'''gotować''' - wĕga<br/> | '''gotować''' - wĕga<br/> | ||
'''gotować (ogólnie), przyrządzać jedzenie''' - tigva<br/> | '''gotować (ogólnie), przyrządzać jedzenie''' - tigva<br/> | ||
| Linia 144: | Linia 181: | ||
'''grać, zagrać (na instrumencie)''' - riha<br/> | '''grać, zagrać (na instrumencie)''' - riha<br/> | ||
'''granica''' - küaf́<br/> | '''granica''' - küaf́<br/> | ||
| + | '''grodzić, zagrodzić''' - inadĭja<br/> | ||
'''gruby''' - tą̆g<br/> | '''gruby''' - tą̆g<br/> | ||
'''gryźć (przez owady), kąsać''' - hruna<br/> | '''gryźć (przez owady), kąsać''' - hruna<br/> | ||
'''gryźć, ugryźć''' - fóta<br/> | '''gryźć, ugryźć''' - fóta<br/> | ||
| + | '''grzyb''' - küuzkán<br/> | ||
'''gwiazda''' - alwáku<br/> | '''gwiazda''' - alwáku<br/> | ||
==H== | ==H== | ||
| + | '''herbata, napar''' - enije<br/> | ||
'''hippidion''' - ívisimr, ívisims<br/> | '''hippidion''' - ívisimr, ívisims<br/> | ||
| Linia 162: | Linia 202: | ||
'''jajko, jajo''' - tejăṕ<br/> | '''jajko, jajo''' - tejăṕ<br/> | ||
'''jak, jak?''' - hin<br/> | '''jak, jak?''' - hin<br/> | ||
| + | '''jako''' - oz<br/> | ||
'''jałowy''' - rŭtalg<br/> | '''jałowy''' - rŭtalg<br/> | ||
'''jasny''' - pamąḱ<br/> | '''jasny''' - pamąḱ<br/> | ||
| Linia 171: | Linia 212: | ||
'''jechać, jeździć konno''' - réfy̆ťa<br/> | '''jechać, jeździć konno''' - réfy̆ťa<br/> | ||
'''jednak''' - vărg<br/> | '''jednak''' - vărg<br/> | ||
| + | '''jeleniowate''' - kórdaḱ<br/> | ||
'''jeleń (olbrzymi)''' - kórda, kórdav<br/> | '''jeleń (olbrzymi)''' - kórda, kórdav<br/> | ||
'''jesień''' - havýkü<br/> | '''jesień''' - havýkü<br/> | ||
| Linia 181: | Linia 223: | ||
'''język (anat.)''' - vodŏ<br/> | '''język (anat.)''' - vodŏ<br/> | ||
'''jutro''' - hýhý<br/> | '''jutro''' - hýhý<br/> | ||
| + | '''już''' - fef<br/> | ||
==K== | ==K== | ||
| Linia 190: | Linia 233: | ||
'''kiedy?''' - inus?<br/> | '''kiedy?''' - inus?<br/> | ||
'''klon (kopia)''' - łúpa<br/> | '''klon (kopia)''' - łúpa<br/> | ||
| + | '''kluczyć, błądzić (na drodze), zbaczać z drogi''' - laśťa<br/> | ||
'''kłamać, okłamać''' - xéza<br/> | '''kłamać, okłamać''' - xéza<br/> | ||
'''kłamstwo''' - abséz (por. xéza)<br/> | '''kłamstwo''' - abséz (por. xéza)<br/> | ||
| Linia 210: | Linia 254: | ||
'''korowód''' - epé<br/> | '''korowód''' - epé<br/> | ||
'''korzeń''' - wum<br/> | '''korzeń''' - wum<br/> | ||
| + | '''kosić''' - kyküá<br/> | ||
| + | '''koszula''' - fyhst<br/> | ||
'''kość''' - kravm<br/> | '''kość''' - kravm<br/> | ||
'''kot''' - sĕr, sĕs<br/> | '''kot''' - sĕr, sĕs<br/> | ||
| + | '''kotowate''' - sĕrḱ<br/> | ||
'''krab''' - kóna<br/> | '''krab''' - kóna<br/> | ||
'''kraj, państwo''' - ky̆k<br/> | '''kraj, państwo''' - ky̆k<br/> | ||
'''kraniec''' - teku<br/> | '''kraniec''' - teku<br/> | ||
| + | '''kraść''' - fortézgągă (por. tézgąg)<br/> | ||
'''krew''' - hązan<br/> | '''krew''' - hązan<br/> | ||
| + | '''krochmal''' - tuxť<br/> | ||
'''kroić, pokroić''' - kazga<br/> | '''kroić, pokroić''' - kazga<br/> | ||
'''krowa''' - tos (por. toj)<br/> | '''krowa''' - tos (por. toj)<br/> | ||
| Linia 232: | Linia 281: | ||
'''kucharz''' - ásigvad (por. tigva)<br/> | '''kucharz''' - ásigvad (por. tigva)<br/> | ||
'''kurz (bród)''' - ą́f́yz<br/> | '''kurz (bród)''' - ą́f́yz<br/> | ||
| + | '''kwaśny''' - sfíkaṕ<br/> | ||
'''kwestia, sprawa''' - pábzyd<br/> | '''kwestia, sprawa''' - pábzyd<br/> | ||
'''kwiat''' - xinó<br/> | '''kwiat''' - xinó<br/> | ||
| Linia 239: | Linia 289: | ||
'''latać, lecieć''' - amarhá<br/> | '''latać, lecieć''' - amarhá<br/> | ||
'''lato''' - vyśküa<br/> | '''lato''' - vyśküa<br/> | ||
| + | '''ląd''' - kofŏ<br/> | ||
| + | '''lądowy''' - kofŏṕes<br/> | ||
'''lecz''' - tís<br/> | '''lecz''' - tís<br/> | ||
| + | '''leczyć (kogoś)''' - py̆wa<br/> | ||
'''legenda''' - tŭtf<br/> | '''legenda''' - tŭtf<br/> | ||
| + | '''lek, antidotum''' - hvéra<br/> | ||
'''lekki''' - jakygs<br/> | '''lekki''' - jakygs<br/> | ||
'''lew workowaty''' - vilĕr, vilĕs<br/> | '''lew workowaty''' - vilĕr, vilĕs<br/> | ||
| Linia 250: | Linia 304: | ||
'''list''' - jy̆bs<br/> | '''list''' - jy̆bs<br/> | ||
'''liść''' - pjŏ<br/> | '''liść''' - pjŏ<br/> | ||
| + | '''lotny, powietrzny (ptak, zwierzę)''' - oxíṕes<br> | ||
'''lód''' - pĕmz<br/> | '''lód''' - pĕmz<br/> | ||
'''lub''' - tút<br/> | '''lub''' - tút<br/> | ||
| + | '''lud''' - vaf́ó<br/> | ||
==Ł== | ==Ł== | ||
| + | '''ładny''' - urúḱ<br/> | ||
'''ładunek''' - ată<br/> | '''ładunek''' - ată<br/> | ||
'''łapać, złapać''' - prŭta<br/> | '''łapać, złapać''' - prŭta<br/> | ||
| + | '''łodyga''' - kołtŏ<br/> | ||
| + | '''łowić''' - łată<br/> | ||
| + | '''łowiectwo''' - vonítéh (por. kaztéh)<br/> | ||
'''łza''' - az<br/> | '''łza''' - az<br/> | ||
| Linia 265: | Linia 325: | ||
'''matka''' - tír<br/> | '''matka''' - tír<br/> | ||
'''mądrala''' - hodkímąg<br/> | '''mądrala''' - hodkímąg<br/> | ||
| + | '''mądrość''' - hyłtary (por. vałtari)<br/> | ||
| + | '''mądry''' - vałterḱ (por.: vałtari)<br/> | ||
'''mąż''' - xnăb<br/> | '''mąż''' - xnăb<br/> | ||
| + | '''medycyna, lecznictwo''' - ejíto<br/> | ||
'''mędrzec''' - vałtari<br/> | '''mędrzec''' - vałtari<br/> | ||
'''mężczyzna''' - troz (l. pd.: trŏ, l. zb: trosroz)<br/> | '''mężczyzna''' - troz (l. pd.: trŏ, l. zb: trosroz)<br/> | ||
| Linia 271: | Linia 334: | ||
'''miasto''' - krug<br/> | '''miasto''' - krug<br/> | ||
'''mieć''' - fjŏga<br/> | '''mieć''' - fjŏga<br/> | ||
| + | '''mieć powinność, powinno''' - fodá<br/> | ||
'''mieć pozwolenie, wolno''' - ŭzd<br/> | '''mieć pozwolenie, wolno''' - ŭzd<br/> | ||
'''miejsce''' - sýg<br/> | '''miejsce''' - sýg<br/> | ||
'''miesiąc''' - kĭn<br/> | '''miesiąc''' - kĭn<br/> | ||
'''mieszać, zamieszać''' - lodŏba<br/> | '''mieszać, zamieszać''' - lodŏba<br/> | ||
| + | '''między (czymś)''' - króx<br/> | ||
| + | '''między innymi)''' - tysth<br/> | ||
'''mieszkać''' - iransă<br/> | '''mieszkać''' - iransă<br/> | ||
'''mięso''' - jĭmib<br/> | '''mięso''' - jĭmib<br/> | ||
| + | '''mięsożerca''' - jĭmibabep (por. jĭmib, epa)<br/> | ||
| + | '''mięsożerny''' - jĭmibabeṕ (por. jĭmib, epa)<br/> | ||
| + | '''milczeć, milknąć, nic nie mówić''' - fy̆sa<br/> | ||
'''miły''' - fŭgs<br/> | '''miły''' - fŭgs<br/> | ||
| + | '''miód''' - powí<br/> | ||
| + | '''mleko''' - azyves<br/> | ||
'''młody''' - ŏtógs<br/> | '''młody''' - ŏtógs<br/> | ||
'''młócić, zmłócić''' - sną́ma<br/> | '''młócić, zmłócić''' - sną́ma<br/> | ||
| + | '''mocno, mocny''' - łibg<br/> | ||
'''mokry''' - vnéḱ<br/> | '''mokry''' - vnéḱ<br/> | ||
| + | '''morski''' - tatyṕes por.: tąť)<br/> | ||
'''morze''' - tąť (l. mnoga)<br/> | '''morze''' - tąť (l. mnoga)<br/> | ||
'''mowa, język''' - hafănz (l. mnoga)<br/> | '''mowa, język''' - hafănz (l. mnoga)<br/> | ||
| Linia 289: | Linia 362: | ||
'''mrozić''' - xíkră<br/> | '''mrozić''' - xíkră<br/> | ||
'''myć się, myć''' - rosetá<br/> | '''myć się, myć''' - rosetá<br/> | ||
| + | '''myśl''' - embą̆zín (por. wembą̆za)<br/> | ||
'''myśleć''' - wembą̆za<br/> | '''myśleć''' - wembą̆za<br/> | ||
| Linia 294: | Linia 368: | ||
'''na (czymś)''' - hüan<br/> | '''na (czymś)''' - hüan<br/> | ||
'''na końcu''' - loťár<br/> | '''na końcu''' - loťár<br/> | ||
| − | '''na początku''' - rojár<br/> | + | '''na pewno, pewnikiem''' - komą́<br/> |
| + | '''na początku, na początek, pierw''' - rojár<br/> | ||
| + | '''na przykład''' - hḱysyn<br/> | ||
'''nad (czymś)''' - ág<br/> | '''nad (czymś)''' - ág<br/> | ||
| + | '''nadmiar''' - sníto<br/> | ||
'''nadzieja''' - aťf́e<br/> | '''nadzieja''' - aťf́e<br/> | ||
'''namiestnik''' - fowąg<br/> | '''namiestnik''' - fowąg<br/> | ||
'''napaść''' - soma<br/> | '''napaść''' - soma<br/> | ||
'''naprzeciw (czegoś)''' - tegó<br/> | '''naprzeciw (czegoś)''' - tegó<br/> | ||
| + | '''naród, plemię''' - ŏhtas<br/> | ||
'''nasienie, plemnik, sperma''' - evím<br/> | '''nasienie, plemnik, sperma''' - evím<br/> | ||
'''nasiono''' - snĕjz<br/> | '''nasiono''' - snĕjz<br/> | ||
| Linia 309: | Linia 387: | ||
'''nie''' - łýt<br/> | '''nie''' - łýt<br/> | ||
'''niebo, niebiosa''' - tfulá (l. mnoga)<br/> | '''niebo, niebiosa''' - tfulá (l. mnoga)<br/> | ||
| + | '''niedawno, niedawny, ostatnio''' - of́ ĕnküeküi<br/> | ||
'''niejeden''' - prŭgáḱ<br/> | '''niejeden''' - prŭgáḱ<br/> | ||
'''nieprawidłowy''' - tuxáneg<br/> | '''nieprawidłowy''' - tuxáneg<br/> | ||
'''nigdy''' - vab<br/> | '''nigdy''' - vab<br/> | ||
| + | '''nikt''' - fesn (por. pesn)<br/> | ||
'''nizki, niski''' - krífjag<br/> | '''nizki, niski''' - krífjag<br/> | ||
'''noc''' - jól<br/> | '''noc''' - jól<br/> | ||
| Linia 317: | Linia 397: | ||
'''noga''' - kanoť (l. pd: kăna)<br/> | '''noga''' - kanoť (l. pd: kăna)<br/> | ||
'''nos''' - jąg<br/> | '''nos''' - jąg<br/> | ||
| + | '''nosić, nieść''' - syrá<br/> | ||
'''nosorożec włochaty''' - hohurá, hohurs, kúxmani (por. kúxme, ani)<br/> | '''nosorożec włochaty''' - hohurá, hohurs, kúxmani (por. kúxme, ani)<br/> | ||
'''nowy''' - xanfags<br/> | '''nowy''' - xanfags<br/> | ||
| Linia 322: | Linia 403: | ||
==O== | ==O== | ||
'''o (któtrejś) czas''' - flyn<br/> | '''o (któtrejś) czas''' - flyn<br/> | ||
| + | '''oba, obaj, obie''' - týjo (por. fo (lenicja))<br/> | ||
| + | '''obcy''' - küĭryg<br/> | ||
'''obiecać, obiecywać''' - ałoła<br/> | '''obiecać, obiecywać''' - ałoła<br/> | ||
| + | '''obłocony''' - famṕ<br/> | ||
'''obok (czegoś) [przedmioty niestykają się]''' - sadár<br/> | '''obok (czegoś) [przedmioty niestykają się]''' - sadár<br/> | ||
'''obracać się''' - asakléta<br/> | '''obracać się''' - asakléta<br/> | ||
| Linia 328: | Linia 412: | ||
'''obrońca''' - sibuzą̆<br/> | '''obrońca''' - sibuzą̆<br/> | ||
'''od (kogoś)''' - kjá<br/> | '''od (kogoś)''' - kjá<br/> | ||
| + | '''odciągać, odpychać, odepchnąć''' - vośwef́a<br/ | ||
'''oddychać''' - vewména<br/> | '''oddychać''' - vewména<br/> | ||
'''odpocząć, odpoczywać''' - pą̆ra<br/> | '''odpocząć, odpoczywać''' - pą̆ra<br/> | ||
| Linia 342: | Linia 427: | ||
'''olseski''' - Ołéṕs<br/> | '''olseski''' - Ołéṕs<br/> | ||
'''Olsowie (dynastia)''' - Ołé<br/> | '''Olsowie (dynastia)''' - Ołé<br/> | ||
| + | '''opowiadać, opowiedzieć''' - hüoḱa<br/> | ||
'''opór''' - ą́ter<br/> | '''opór''' - ą́ter<br/> | ||
'''ostatni''' - textaḱ<br/> | '''ostatni''' - textaḱ<br/> | ||
'''ostry''' - íforg<br/> | '''ostry''' - íforg<br/> | ||
| + | '''otóż''' - af́e<br/> | ||
'''owca''' - aťá<br/> | '''owca''' - aťá<br/> | ||
'''owoc, warzywo''' - venýkü<br/> | '''owoc, warzywo''' - venýkü<br/> | ||
| Linia 352: | Linia 439: | ||
'''pada śnieg''' - plila<br/> | '''pada śnieg''' - plila<br/> | ||
'''padać, spadać''' - vilejă<br/> | '''padać, spadać''' - vilejă<br/> | ||
| + | '''pal''' - evpá<br/> | ||
'''palec''' - wuz<br/> | '''palec''' - wuz<br/> | ||
'''palić się''' - hoxá<br/> | '''palić się''' - hoxá<br/> | ||
'''pan, pani''' - xepa<br/> | '''pan, pani''' - xepa<br/> | ||
| − | '''Pan-Słońce (tytuł władców [[Monarchia Olsów|Szyszenii]]''' - Xepa-húfa (por. xepa, húfa) , Húfaré (z szysz.)<br/> | + | '''Pan-Słońce (tytuł władców [[Monarchia Olsów|Szyszenii]])''' - Xepa-húfa (por. xepa, húfa) , Húfaré (z szysz.)<br/> |
'''pastuch''' - hüanez <br/> | '''pastuch''' - hüanez <br/> | ||
| + | '''pastwisko''' - hüĭz<br/> | ||
'''paść, wypasać''' - amvá<br/> | '''paść, wypasać''' - amvá<br/> | ||
'''patrzeć, widzieć, patrzyć''' - saga <br/> | '''patrzeć, widzieć, patrzyć''' - saga <br/> | ||
| Linia 366: | Linia 455: | ||
'''piasek''' - küaśá <br/> | '''piasek''' - küaśá <br/> | ||
'''pić''' - wăna <br/> | '''pić''' - wăna <br/> | ||
| − | '''piec, upiec''' - ozáťa <br/> | + | '''piec''' - rosna (rzeczownik)<br/> |
| + | '''piec, upiec''' - ozáťa<br/> | ||
| + | '''pieczywo''' - kíjen<br/> | ||
| + | '''pień''' - sera<br/> | ||
'''piersi, cycki''' - anvúne (l. pd.: hasúra)<br/> | '''piersi, cycki''' - anvúne (l. pd.: hasúra)<br/> | ||
'''pierś''' - invúb <br/> | '''pierś''' - invúb <br/> | ||
'''pies''' - edar <br/> | '''pies''' - edar <br/> | ||
'''pieśniarski''' - afílg <br/> | '''pieśniarski''' - afílg <br/> | ||
| − | '''piosenka''' - áfejlín<br/> | + | '''piękny''' - vaṕes<br/> |
| + | '''piłować''' - vópxuna (por. vopxúna)<br/> | ||
| + | '''piosenka, pieśń''' - áfejlín<br/> | ||
'''pióro''' - korez <br/> | '''pióro''' - korez <br/> | ||
'''pisać, zapisać''' - kámna <br/> | '''pisać, zapisać''' - kámna <br/> | ||
| Linia 384: | Linia 478: | ||
'''plecy, grzbiet''' - wejn (poj.)<br/> | '''plecy, grzbiet''' - wejn (poj.)<br/> | ||
'''plew''' - eksazt <br/> | '''plew''' - eksazt <br/> | ||
| − | '''pluć, opluć''' - fŏsa<br/> | + | '''plewić''' - húla<br/> |
| + | '''pluć, opluć''' - fŏsa<br/> | ||
| + | '''płaskowyż''' - rúta<br/> | ||
'''płaszcz''' - kłán <br/> | '''płaszcz''' - kłán <br/> | ||
'''płuco, płuca''' - fjést (l. pd.: ĕsta)<br/> | '''płuco, płuca''' - fjést (l. pd.: ĕsta)<br/> | ||
| Linia 391: | Linia 487: | ||
'''po (czymś) – czas''' - tedá<br/> | '''po (czymś) – czas''' - tedá<br/> | ||
'''pochwa, cipa''' - ogdą̆<br/> | '''pochwa, cipa''' - ogdą̆<br/> | ||
| + | '''pochylić, schylić, pochylać, schylać, pokłonić (się)''' - ef́küĭja (por. ef́küĭkü)<br/> | ||
'''początek''' - rojă<br/> | '''początek''' - rojă<br/> | ||
'''pod (czymś)''' - tŭd<br/> | '''pod (czymś)''' - tŭd<br/> | ||
| Linia 398: | Linia 495: | ||
'''pogarda''' - váz<br/> | '''pogarda''' - váz<br/> | ||
'''pogłębiać, zgłębiać''' - petrebă<br/> | '''pogłębiać, zgłębiać''' - petrebă<br/> | ||
| + | '''pokarm''' - kółto<br/> | ||
| + | '''pokłon''' - ef́küĭkü (por.: ef́küĭja)<br> | ||
'''pokonać''' - tósgota<br/> | '''pokonać''' - tósgota<br/> | ||
'''pokusa''' - sytré<br/> | '''pokusa''' - sytré<br/> | ||
| Linia 407: | Linia 506: | ||
'''popiół''' - wokü<br/> | '''popiół''' - wokü<br/> | ||
'''port''' - af́éhüo<br/> | '''port''' - af́éhüo<br/> | ||
| + | '''posiłek''' - tévos<br/> | ||
'''postać''' - spĕjo<br/> | '''postać''' - spĕjo<br/> | ||
'''postrach''' - pŭg<br/> | '''postrach''' - pŭg<br/> | ||
| Linia 413: | Linia 513: | ||
'''potomek, następca''' - hüĕnigąg<br/> | '''potomek, następca''' - hüĕnigąg<br/> | ||
'''potrzebować''' - prúta<br/> | '''potrzebować''' - prúta<br/> | ||
| + | '''potylica''' - vinó<br/> | ||
| + | '''powietrze''' - oxí<br/> | ||
'''powrót''' - fą̆x<br/> | '''powrót''' - fą̆x<br/> | ||
'''powszedni, codzienny''' - humhugs<br/> | '''powszedni, codzienny''' - humhugs<br/> | ||
| + | '''powtarzać''' - úmiśa<br/> | ||
'''pozdrawiać, czcić''' - saza<br/> | '''pozdrawiać, czcić''' - saza<br/> | ||
'''pół''' - hím<br/> | '''pół''' - hím<br/> | ||
| Linia 421: | Linia 524: | ||
'''północny (kierunek)''' - kobigs<br/> | '''północny (kierunek)''' - kobigs<br/> | ||
'''półwysep''' - küid<br/> | '''półwysep''' - küid<br/> | ||
| + | '''później, potem''' - küit<br/> | ||
| + | '''późny''' - xaja<br/> | ||
'''prawda''' - sízós<br/> | '''prawda''' - sízós<br/> | ||
'''prać''' - hóvskofa<br/> | '''prać''' - hóvskofa<br/> | ||
| + | '''pragnienie (wody)''' - łóḱa<br/> | ||
'''prawidłowy''' - uküaśḱ<br/> | '''prawidłowy''' - uküaśḱ<br/> | ||
'''prawy (strona)''' - if́rog<br/> | '''prawy (strona)''' - if́rog<br/> | ||
| Linia 429: | Linia 535: | ||
'''prowincja''' - adráb<br/> | '''prowincja''' - adráb<br/> | ||
'''prowokować''' - fŏfá<br/> | '''prowokować''' - fŏfá<br/> | ||
| + | '''przecież, przeca, przece''' - izi<br/> | ||
'''przeciw (czemuś)''' - óf́a<br/> | '''przeciw (czemuś)''' - óf́a<br/> | ||
'''przed (czymś) – czas''' - físka<br/> | '''przed (czymś) – czas''' - físka<br/> | ||
| Linia 444: | Linia 551: | ||
'''przez (coś) – przyczyna''' - fĭl<br/> | '''przez (coś) – przyczyna''' - fĭl<br/> | ||
'''przeznaczenie''' - sníztaḱ<br/> | '''przeznaczenie''' - sníztaḱ<br/> | ||
| + | '''przód (czegoś)''' - jiś<br/> | ||
'''przy (czymś) przedmioty stykają się''' - íto<br/> | '''przy (czymś) przedmioty stykają się''' - íto<br/> | ||
'''przyjść, przychodzić''' - hanóta<br/> | '''przyjść, przychodzić''' - hanóta<br/> | ||
| + | '''przyprawa''' - kóto<br/> | ||
'''przyrzekać''' - fejesa<br/> | '''przyrzekać''' - fejesa<br/> | ||
'''przytulać, tulić''' - hüozmá<br/> | '''przytulać, tulić''' - hüozmá<br/> | ||
| + | '''pszenica''' - sijať<br/> | ||
'''ptak''' - túr, túv<br/> | '''ptak''' - túr, túv<br/> | ||
'''puchnąć''' - vĕḱa<br/> | '''puchnąć''' - vĕḱa<br/> | ||
| + | '''pustka''' - telebé (por. tebéḱ)<br/> | ||
'''pusty''' - tebéḱ<br/> | '''pusty''' - tebéḱ<br/> | ||
'''pustynia''' - fágmă<br/> | '''pustynia''' - fágmă<br/> | ||
| Linia 457: | Linia 568: | ||
==R== | ==R== | ||
'''ramię''' - hél<br/> | '''ramię''' - hél<br/> | ||
| + | '''rano, ranny''' - vośo<br/> | ||
| + | '''ratować''' - xĕpa<br/> | ||
'''rąbać''' - varúnezá<br/> | '''rąbać''' - varúnezá<br/> | ||
'''ręka''' - porzó (l. pd.: pŏrza)<br/> | '''ręka''' - porzó (l. pd.: pŏrza)<br/> | ||
'''robak, insekt''' - wenda, wendas<br/> | '''robak, insekt''' - wenda, wendas<br/> | ||
'''robić, porobić''' - hóka <br/> | '''robić, porobić''' - hóka <br/> | ||
| + | '''rodzaj (biologicznie)''' - łet<br/> | ||
| + | '''rodzić''' - aśava<br/> | ||
| + | '''rodzić się''' - küehina<br/> | ||
| + | '''rodzina''' - prŏme<br/> | ||
| + | '''rodzina (źwierzęca)''' - vą̆nkü<br/> | ||
'''rok''' - kom <br/> | '''rok''' - kom <br/> | ||
'''rok przestępny''' - łohóm (por. kom)<br/> | '''rok przestępny''' - łohóm (por. kom)<br/> | ||
| + | '''rola, pole''' - küar <br/> | ||
| + | '''rosnąć, urosnąć, uróść''' - łerta <br/> | ||
| + | '''roślina''' - ăht <br/> | ||
| + | '''roślinożerca''' - ăhtabep por.: ăht, epa<br/> | ||
| + | '''roślinożerny''' - ăhtabeṕ por.: ăht, epa<br/> | ||
'''rozdzielać, dzielić''' - pĕküa <br/> | '''rozdzielać, dzielić''' - pĕküa <br/> | ||
'''rozsądek''' - pedyką̆ <br/> | '''rozsądek''' - pedyką̆ <br/> | ||
| Linia 472: | Linia 595: | ||
'''różowy''' - férdóg<br/> | '''różowy''' - férdóg<br/> | ||
'''ruch''' - xedĭ<br/> | '''ruch''' - xedĭ<br/> | ||
| + | '''runąć, zburzyć się, zawalić się''' - sewá<br/> | ||
'''ryba''' - kaza, kazav<br/> | '''ryba''' - kaza, kazav<br/> | ||
| + | '''rybołówstwo''' - kaztéh (por. kaza, kazav, vonítéh)<br/> | ||
'''ryj, łeb, twarz (obraźliwie)''' - kumaf́a<br/> | '''ryj, łeb, twarz (obraźliwie)''' - kumaf́a<br/> | ||
| + | '''ryż''' - héla<br/> | ||
'''rzeczywistość''' - wăntif<br/> | '''rzeczywistość''' - wăntif<br/> | ||
'''rzeka''' - fémküej<br/> | '''rzeka''' - fémküej<br/> | ||
| + | '''rzepak''' - sy̆tat<br/> | ||
'''rzeźnik, masarz''' - xogąg<br/> | '''rzeźnik, masarz''' - xogąg<br/> | ||
'''rzucać, rzucić''' - hurána<br/> | '''rzucać, rzucić''' - hurána<br/> | ||
| Linia 481: | Linia 608: | ||
==S== | ==S== | ||
| + | '''sadzić''' - será<br/> | ||
'''sam''' - kŭṕ<br/> | '''sam''' - kŭṕ<br/> | ||
| + | '''samochód''' - hútĕ <br/> | ||
| + | '''sarna''' - idýr, idýra<br/> | ||
'''sekretarz''' - habúptomeka <br/> | '''sekretarz''' - habúptomeka <br/> | ||
'''sen''' - tŏťa <br/> | '''sen''' - tŏťa <br/> | ||
| Linia 487: | Linia 617: | ||
'''serce''' - ígsa <br/> | '''serce''' - ígsa <br/> | ||
'''sezon''' - peny̆ <br/> | '''sezon''' - peny̆ <br/> | ||
| + | '''siać''' - xóma<br/> | ||
'''siedzieć, siadać''' - kutá <br/> | '''siedzieć, siadać''' - kutá <br/> | ||
'''sięgać, sięgnąć''' - y̆gá <br/> | '''sięgać, sięgnąć''' - y̆gá <br/> | ||
| Linia 494: | Linia 625: | ||
'''skóra''' - vozvă <br/> | '''skóra''' - vozvă <br/> | ||
'''skrzydło''' - łojem (l. pd.: łóz)<br/> | '''skrzydło''' - łojem (l. pd.: łóz)<br/> | ||
| + | '''słodki''' - hüiṕ<br/> | ||
| + | '''słony''' - łą́koṕ<br/> | ||
'''słoń leśny''' - ýxa, ýxav<br/> | '''słoń leśny''' - ýxa, ýxav<br/> | ||
'''słońce''' - húfa <br/> | '''słońce''' - húfa <br/> | ||
| Linia 499: | Linia 632: | ||
'''służyć''' - snúpa <br/> | '''służyć''' - snúpa <br/> | ||
'''słyszeć, słuchać''' - kéta <br/> | '''słyszeć, słuchać''' - kéta <br/> | ||
| + | '''smak''' - snihé<br/> | ||
'''smażyć''' - ty̆rta <br/> | '''smażyć''' - ty̆rta <br/> | ||
'''snić''' - tóťa <br/> | '''snić''' - tóťa <br/> | ||
| + | '''sok''' - veṕ<br/> | ||
'''sól''' - hüiné <br/> | '''sól''' - hüiné <br/> | ||
'''spać''' - ŭḱṕa <br/> | '''spać''' - ŭḱṕa <br/> | ||
| − | '''spełniać (życzenie, | + | '''spełniać (życzenie, wolę)''' - ysere <br/> |
| + | '''spodnie''' - waťasor<br/> | ||
'''spokojny''' - py̆rty̆lg<br/> | '''spokojny''' - py̆rty̆lg<br/> | ||
| + | '''spódnica''' - kiťo<br/> | ||
'''sprawiać kłopoty''' - pązá <br/> | '''sprawiać kłopoty''' - pązá <br/> | ||
'''ssać, possać''' - húna <br/> | '''ssać, possać''' - húna <br/> | ||
| + | '''ssak''' - resaf<br/> | ||
| + | '''staczać się, stoczyć się (upaść)''' - yzáva<br/> | ||
'''stać''' - wazküena <br/> | '''stać''' - wazküena <br/> | ||
'''stary, dawny, zamierzchły''' - ty̆rŏḱ <br/> | '''stary, dawny, zamierzchły''' - ty̆rŏḱ <br/> | ||
'''statek''' - kamĭb <br/> | '''statek''' - kamĭb <br/> | ||
'''stawiać czoło, przeciwstawić się''' - udą̆za <br/> | '''stawiać czoło, przeciwstawić się''' - udą̆za <br/> | ||
| − | '''stolica''' - kúrgexte (por | + | '''stolica''' - kúrgexte (por. kurg, hťeḱ)<br/> |
'''stopa''' - objesá (l. pd.: obés)<br/> | '''stopa''' - objesá (l. pd.: obés)<br/> | ||
'''strach''' - jopá <br/> | '''strach''' - jopá <br/> | ||
| Linia 519: | Linia 658: | ||
'''suka''' - edav (por. edar)<br/> | '''suka''' - edav (por. edar)<br/> | ||
'''sukinsyn, kurwysyn''' - küazá<br/> | '''sukinsyn, kurwysyn''' - küazá<br/> | ||
| + | '''suknia''' - rýn<br/> | ||
'''sutek''' - partă (l. pd.: părt)<br/> | '''sutek''' - partă (l. pd.: părt)<br/> | ||
'''syn''' - alkas <br/> | '''syn''' - alkas <br/> | ||
| Linia 528: | Linia 668: | ||
'''szczęśliwy''' - pezpáxpiteḱ <br/> | '''szczęśliwy''' - pezpáxpiteḱ <br/> | ||
'''szeroki''' - tehómg <br/> | '''szeroki''' - tehómg <br/> | ||
| + | '''szukać, przeszukiwać''' - fyłta<br/> | ||
| + | '''szum''' - abábjín (por. ábja)<br/> | ||
'''szumieć''' - ábja <br/> | '''szumieć''' - ábja <br/> | ||
'''szybki, szybko''' - hárg <br/> | '''szybki, szybko''' - hárg <br/> | ||
'''szyć, zaszyć''' - snóḱa<br/> | '''szyć, zaszyć''' - snóḱa<br/> | ||
| + | '''szydzić, wyszydzać, kpić''' - odá<br/> | ||
'''szyja, kark''' - wibsé<br/> | '''szyja, kark''' - wibsé<br/> | ||
==Ś== | ==Ś== | ||
| + | '''ślad''' - fríka<br/> | ||
| + | '''śmiać się''' - xová<br/> | ||
| + | '''śmiech''' - abjov (por. xová)<br/> | ||
| + | '''śmierć''' - pelgá <br/> | ||
| + | '''śmiertelny''' - pelgáḱ <br/> | ||
| + | '''śnieg''' - płila <br/> | ||
| + | '''śpiewać, zaśpiewać''' - afa <br/> | ||
| + | '''świat''' - fizăn<br/> | ||
| + | '''światło''' - lojk<br/> | ||
| + | '''świątynia''' - pvi <br/> | ||
| + | '''świeci słońce''' - voxúfa (por. húfa)<br/> | ||
| + | '''świecić, zaświecić''' - pługá<br/> | ||
| + | '''święcić''' - skurína (por. skurí)<br/> | ||
| + | '''święto''' - skurí <br/> | ||
| + | '''świnia''' - kama, kams<br/> | ||
| + | '''świt''' - vsa<br/> | ||
| + | |||
==T== | ==T== | ||
| + | '''tajemnica''' - tífó<br/> | ||
| + | '''tak (zdań.)''' - jój <br/> | ||
| + | '''taki, jaki, jaki?''' - aťásem<br/> | ||
| + | '''tam''' - krág <br/> | ||
| + | '''tańczyć, zatańczyć''' - sisa <br/> | ||
| + | '''tartak''' - vopxúna (por. vópxuna)<br/> | ||
| + | '''ten, ta, te...''' - e<br/> | ||
| + | '''teraz''' - łiłi <br/> | ||
| + | '''też''' - vandaló <br/> | ||
| + | '''tępy''' - śŏjeṕ <br/> | ||
| + | '''tęsknić, zatęsknić''' - vóhara (por. kara)<br/> | ||
| + | '''tęsknota''' - kara <br/> | ||
| + | '''tłuszcz''' - hyrn <br/> | ||
| + | '''to, oto''' - ăr <br/> | ||
| + | '''to znaczy''' - leťéḱépe <br/> | ||
| + | '''toczyć (się), turlać (się)''' - fhíta<br/> | ||
| + | '''tonąć, zatonąć, utonąć''' - womxá <br/> | ||
| + | '''towarzysz (niekomunistyczny)''' - roząg <br/> | ||
| + | '''trawa''' - syté <br/> | ||
| + | '''trochę, mało''' - túg <br/> | ||
| + | '''trud''' - tádăk <br/> | ||
| + | '''trwać, przetrwać''' - snóma<br/> | ||
| + | '''trzymać, dzierżyć''' - kĕhüa<br/> | ||
| + | '''tu, tutaj''' - hójt <br/> | ||
| + | '''tundra''' - anihow (por. ani , hową)<br/> | ||
| + | '''tuż przy mnie, blisko mnie (uczuciowo)''' - vitruó (por. vitógs)<br/> | ||
| + | '''tuż, niemal''' - kinyny <br/> | ||
| + | '''twarz''' - ar <br/> | ||
| + | '''tworzyć, wytwarzać, produkować''' - fóra<br/> | ||
| + | '''tydzień''' - tébą (l. mnoga)<br/> | ||
| + | '''tylko''' - wympez <br/> | ||
| + | '''tył (czegoś)''' - voz<br/> | ||
| + | |||
==U== | ==U== | ||
| + | '''u (kogoś)''' - húť<br/> | ||
| + | '''ubierać się''' - forĕká (por. ĕké)<br/> | ||
| + | '''ubranie''' - ĕké<br/> | ||
| + | '''ucho''' - kaz (l. pd.: kázhaz)<br/> | ||
| + | '''uczyć się, nauczyć się, studiować''' - kŏpa <br/> | ||
| + | '''uderzać, uderzyć''' - jema <br/> | ||
| + | '''umieć, potrafić''' - karŏma <br/> | ||
| + | '''umrzeć, umiera''' - askarná <br/> | ||
| + | '''unicestwienie, zniszczenie''' - totómagý <br/> | ||
| + | '''upadać, upaść, przewrócić się''' - küăsa<br/> | ||
| + | '''urzędniczy''' - łaṕes (por. łaf́)<br/> | ||
| + | '''urzędnik''' - łaf́<br/> | ||
| + | '''uspokoić, uspokajać''' - paztá<br/> | ||
| + | '''usta''' - ą́bob (l. pojedyńcza)<br/> | ||
| + | '''uśmiech''' - jyvavof́<br/> | ||
| + | '''uśpienie''' - abŭḱṕ (por. ŭḱṕa)<br/> | ||
| + | '''użyć, używać''' - snăká <br/> | ||
| + | |||
==W== | ==W== | ||
| + | '''w (czymś)''' - un <br/> | ||
| + | '''w hołdzie''' - ujłĕ + biernik(!)<br/> | ||
| + | '''walczyć, zawalczyć''' - xúlúxa<br/> | ||
| + | '''walka''' - slósa <br/> | ||
| + | '''warga''' - azí<br/> | ||
| + | '''wąski''' - küéṕ<br/> | ||
| + | '''wątroba''' - tomhyl <br/> | ||
| + | '''wąż''' - ą́toba, ą́tobs<br/> | ||
| + | '''wcześniej''' - ibsa<br/> | ||
| + | '''wczoraj''' - frofro <br/> | ||
| + | '''wełna''' - oxpŏ <br/> | ||
| + | '''wiać (wiatr)''' - forxísa, foxá (por. xís)<br/> | ||
| + | '''wiara''' - afŏztí (por. ŏztíja)<br/> | ||
| + | '''wiatr''' - xís <br/> | ||
| + | '''wiązać, zawiązać''' - flyťa <br/> | ||
| + | '''widmo (fizycznie, tj. światła)''' - kóspakpanza<br/> | ||
| + | '''wieczny''' - xotimṕ <br/> | ||
| + | '''wiedzieć''' - vopabúxa (por. pabúx)<br/> | ||
| + | '''wielbłądozwierz''' - trútlă, trútlăv <br/> | ||
| + | '''wierzyć, zawierzyć''' - ŏztíja <br/> | ||
| + | '''wieś''' - ótan <br/> | ||
| + | '''wieść, wodzić, dowodzić (wojskiem)''' - reküá<br/> | ||
| + | '''wieźć, zawieść''' - ata <br/> | ||
| + | '''wieża''' - síl <br/> | ||
| + | '''więzień''' - ponŏk <br/> | ||
| + | '''wina''' - sŏr <br/> | ||
| + | '''winowajca''' - sŏre (l. mnoga)<br/> | ||
| + | '''wiosna''' - wén <br/> | ||
| + | '''witać, powitać''' - odzoma <br/> | ||
| + | '''władca''' - idéva <br/> | ||
| + | '''właśnie''' - tist<br/> | ||
| + | '''włączyć, załączyć''' - snótrava<br/> | ||
| + | '''włos''' - vĭ <br/> | ||
| + | '''wnętrzność, wnętrzności, narząd wewnętrzny''' - snení (l. pojedyńcza)<br/> | ||
| + | '''wnuk''' - xuxu <br/> | ||
| + | '''woda''' - łăp<br/> | ||
| + | '''wojsko''' - wéné<br/> | ||
| + | '''wola''' - étez<br/> | ||
| + | '''wolny''' - psy̆g<br/> | ||
| + | '''wolny (osoba)''' - fsy̆x (por. psy̆g)<br/> | ||
| + | '''worek, wór''' - jyvavof́<br/> | ||
| + | '''wóz''' - oga<br/> | ||
| + | '''wracać, powracać''' - frotándă<br/> | ||
| + | '''wschodni (kierunek)''' - féniḱ<br/> | ||
| + | '''wschód (kierunek)''' - féni<br/> | ||
| + | '''wstać, wstawać, dźwigać się''' - waza (por. wazküena)<br/> | ||
| + | '''wstyd''' - áfnóh (por. snóha)<br/> | ||
| + | '''wstydzić się''' - snóha <br/> | ||
| + | '''wszyscy''' - hüŏm<br/> | ||
| + | '''wybaczyć, odpuścić''' - fíhilăna<br/> | ||
| + | '''wybrać, wybierać''' - isasă<br/> | ||
| + | '''wyciągać''' - vepojküvă<br/> | ||
| + | '''wycierać, wytrzeć''' - tvană<br/> | ||
| + | '''wydawać (pieniądze)''' - woḱă<br/> | ||
| + | '''wydawać się''' - kóta<br/> | ||
| + | '''wyglądać (jak?)''' - ry̆hsta<br/> | ||
| + | '''wyjść, wychodzić''' - tilosa<br/> | ||
| + | '''wykrochmalony''' - tuxťṕes<br/> | ||
| + | '''wypełnić, wypełniać (abstrakcyjne – obietnicę)''' - purpá<br/> | ||
| + | '''wypełnić, wypełniać (pojemnik czymś)''' - foră<br/> | ||
| + | '''wysoki''' - snágŭg<br/> | ||
| + | '''wyznawca''' - jokŏr<br/> | ||
| + | '''wzgórze''' - símyl<br/> | ||
| + | |||
==Z== | ==Z== | ||
| − | + | '''z (czegoś) – miejsce''' - ŏh<br/> | |
| + | '''z (czegoś) – produkt''' - vĕ<br/> | ||
| + | '''z (czymś)''' - psăl<br/> | ||
| + | '''z powrotem, na zad''' - fróht<br/> | ||
| + | '''za (czymś)''' - syn<br/> | ||
| + | '''zabić, zabijać''' - tánzá<br/> | ||
| + | '''zachodni (kierunek)''' - pébiḱ<br/> | ||
| + | '''zachować, zachowywać''' - vitá<br/> | ||
| + | '''zachód (kierunek)''' - pébi<br/> | ||
| + | '''zaczynać''' - latá<br/> | ||
| + | '''zagłada''' - łego<br/> | ||
| + | '''zajmować, zająć (terytorium)''' - ą́xima<br/> | ||
| + | '''zakochać się, zakochiwać się''' - jína<br/> | ||
| + | '''zamiar, cel''' - hnék<br/> | ||
| + | '''zapas''' - rĕsŭn<br/> | ||
| + | '''zarządzać, rządzić, mieć pod sobą''' - papă<br/> | ||
| + | '''zaspany''' - afŭḱṕ (por. ŭḱṕa)<br/> | ||
| + | '''zawsze''' - jeka <br/> | ||
| + | '''zażyć, zażywać, brać leki''' - sóstra <br/> | ||
| + | '''ząb''' - sŭrd (por. Surd)<br/> | ||
| + | '''zbierać''' - ahüă<br/> | ||
| + | '''zdrowie''' - ŏhké<br/> | ||
| + | '''zdrowieć, leczyć (się), wracać do zdrowia''' - wą̆ska<br/> | ||
| + | '''zdrowy''' - ŏhkéṕes (por. ŏhké)<br/> | ||
| + | '''zemsta''' - kŭmd<br/> | ||
| + | '''zgięty, zagięty''' - vajg<br/> | ||
| + | '''zgniły''' - wiśaḱ<br/> | ||
| + | '''ziarno''' - küýz <br/> | ||
| + | '''ziele, zioła''' - hṕes<br/> | ||
| + | '''Ziemia, Kyon''' - hową (l. mnoga)<br/> | ||
| + | '''ziemia (gleba)''' - trig<br/> | ||
| + | '''ziemniak''' - koťṕá<br/> | ||
| + | '''zima''' - kĕf́a <br/> | ||
| + | '''zimno''' - syxála <br/> | ||
| + | '''zimny''' - syxálag (por. syxála)<br/> | ||
| + | '''zło''' - aśán <br/> | ||
| + | '''złodziej''' - tézgąg<br/> | ||
| + | '''złoty''' - łomág<br/> | ||
| + | '''zły''' - tojḱ<br/> | ||
| + | '''znać, poznać''' - ínsa<br/> | ||
| + | '''znaleźć, znajdywać''' - raja<br/> | ||
| + | '''znamienity''' - tyjegs<br/> | ||
| + | '''zostać, zostawać, pozostać''' - yzŭlda<br/> | ||
| + | '''zupa''' - hýfas<br/> | ||
| + | '''zwierzchnik, nadzorca, dozorca''' - vihą̆<br/> | ||
| + | '''zwierzę''' - tixĭz<br/> | ||
| + | '''zwyciężyć, zwyciężać''' - sotjáda<br/> | ||
| + | |||
==Ż== | ==Ż== | ||
| + | '''żal''' - túx<br/> | ||
| + | '''że''' - sul<br/> | ||
| + | '''żegnać, pożegnać''' - kydyla <br/> | ||
| + | '''żona''' - tĕgąg <br/> | ||
| + | '''żółty''' - pandág <br/> | ||
| + | '''życie''' - janvín (por. janvá)<br/> | ||
| + | '''życzenie''' - xímbyld <br/> | ||
| + | '''żyć''' - janvá <br/> | ||
| + | '''żyrafa''' - féḱij, féḱs<br/> | ||
| + | '''żyrafowate''' - féḱ<br/> | ||
| + | '''żywioł''' - sité <br/> | ||
| + | |||
| + | ==Inne== | ||
| + | '''''x''-krotnie, ''x'' razy''' - ''x''-xyn<br/> | ||
=Nazwy geograficzne Kyonu= | =Nazwy geograficzne Kyonu= | ||
| Linia 578: | Linia 914: | ||
Język olseski tworzony na potrzeby [[Kyon|Kyonu]] posiada w swym słowniku także słowa pochodzenia ziemskiego. W opisywanym świecie one nie występują, jednak ze względu na tłumaczenia tekstów ziemskich pojawiają się następujące ziemianizmy:<br/> | Język olseski tworzony na potrzeby [[Kyon|Kyonu]] posiada w swym słowniku także słowa pochodzenia ziemskiego. W opisywanym świecie one nie występują, jednak ze względu na tłumaczenia tekstów ziemskich pojawiają się następujące ziemianizmy:<br/> | ||
| + | '''Afryka''' - Áfrike (z łac. Afrika)<br/> | ||
| + | '''Ameryka''' - Ameríge (z wł. Amerigo (Vespucci))<br/> | ||
| + | '''Australia''' - Avstrálise (z łac. terra austrālis)<br/> | ||
| + | '''Azja''' - Ásje (z gr. Ἀσία)<br/> | ||
'''Babilon''' - Vabilón (z gr. Βαβυλών ''Babylón'')<br/> | '''Babilon''' - Vabilón (z gr. Βαβυλών ''Babylón'')<br/> | ||
'''Cezar, cesarz, car''' - kajsari (z łac. Caesar)<br/> | '''Cezar, cesarz, car''' - kajsari (z łac. Caesar)<br/> | ||
| Linia 588: | Linia 928: | ||
'''diabeł''' - tjábolos (z gr. διάβολος ''diábolos'')<br/> | '''diabeł''' - tjábolos (z gr. διάβολος ''diábolos'')<br/> | ||
'''Egipt''' - Ajgyptose (z gr. Αίγυπτος ''Aígyptos'')<br/> | '''Egipt''' - Ajgyptose (z gr. Αίγυπτος ''Aígyptos'')<br/> | ||
| + | '''Europa''' - Európe (z gr. Εὐρώπη)<br/> | ||
'''feniks''' - fojnik (z gr. φοίνιξ ''foíniks'')<br/> | '''feniks''' - fojnik (z gr. φοίνιξ ''foíniks'')<br/> | ||
'''Jerozolima''' - Jeruxalejm (z hebr. ירושלים ''Jeruszalajim'')<br/> | '''Jerozolima''' - Jeruxalejm (z hebr. ירושלים ''Jeruszalajim'')<br/> | ||
| + | '''Kaszuby''' - Kaxúbe (z pol. Kaszuby)<br/> | ||
| + | '''Katalonia'''- Katalúnja (z kat. Catalunya)<br/> | ||
'''Kozak''' - kosak(a) (z ukr. козак ''kozak'')<br/> | '''Kozak''' - kosak(a) (z ukr. козак ''kozak'')<br/> | ||
'''litania''' - łitaneja (z gr. λιτανεία ''litaneía'')<br/> | '''litania''' - łitaneja (z gr. λιτανεία ''litaneía'')<br/> | ||
| Linia 598: | Linia 941: | ||
'''rycerz''' - riterąg (z niem. Ritter)<br/> | '''rycerz''' - riterąg (z niem. Ritter)<br/> | ||
'''sułtan''' - suldan (z ara. سلطان ''sulṭān'')<br/> | '''sułtan''' - suldan (z ara. سلطان ''sulṭān'')<br/> | ||
| + | '''Szwecja''' - Sverige (z szwe. Sverige)<br/> | ||
'''tatarski''' - Tatarlarg (z tat. Tatarlar)<br/> | '''tatarski''' - Tatarlarg (z tat. Tatarlar)<br/> | ||
'''Turcja''' - Tyrkije (z tur. Türkiye)<br/> | '''Turcja''' - Tyrkije (z tur. Türkiye)<br/> | ||
| Linia 604: | Linia 948: | ||
'''Zaporoże''' - Saporyxá (z ukr. Запоріжжя ''Zaporiżżja'')<br/> | '''Zaporoże''' - Saporyxá (z ukr. Запоріжжя ''Zaporiżżja'')<br/> | ||
| − | [[Kategoria:Pluur]][[Kategoria: | + | =Lekcje= |
| + | ==1. Lekcja== | ||
| + | |||
| + | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
| + | ! Jak się nazywasz? | ||
| + | ! Hin setaldrigą? | ||
| + | |- | ||
| + | |colspan=2 | jak ty-nazywać-się [nprz.] | ||
| + | |} | ||
| + | |||
| + | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
| + | ! Jak masz na imię? | ||
| + | ! Aťásem jŏlux setfjŏgí? | ||
| + | |- | ||
| + | |colspan=2 | jakie imię [B.] ty-mieć [nprz.] | ||
| + | |} | ||
| + | |||
| + | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
| + | ! Nazywam się... | ||
| + | ! ...ąnaldrigą. | ||
| + | |- | ||
| + | |colspan=2 | ...ja-nazywać-się [nprz.] | ||
| + | |} | ||
| + | |||
| + | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
| + | ! Mam na imię... | ||
| + | ! Hasą̆jŏlux ... ąfjŏgí. | ||
| + | |- | ||
| + | |colspan=2 | mój-imię [B.] ... ja-mieć [nprz.] | ||
| + | |} | ||
| + | |||
| + | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
| + | ! Kto to jest? | ||
| + | ! Fú hitejbą? | ||
| + | |- | ||
| + | |colspan=2 | kto to-być [nprz.] | ||
| + | |} | ||
| + | |||
| + | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
| + | ! Co to jest? | ||
| + | ! Łitł hitejbą? | ||
| + | |- | ||
| + | |colspan=2 | co to-być [nprz.] | ||
| + | |} | ||
| + | |||
| + | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
| + | ! To jest... | ||
| + | ! ...hitejbą. | ||
| + | |- | ||
| + | |colspan=2 | ...to-być [nprz.] | ||
| + | |} | ||
| + | |||
| + | ==2. Lekcja== | ||
| + | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
| + | ! Gdzie jestem? | ||
| + | ! Inaw ąnejbą? | ||
| + | |- | ||
| + | |colspan=2 | gdzie [?] ja-być [nprz.] | ||
| + | |} | ||
| + | |||
| + | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
| + | ! Jestem w domu. | ||
| + | ! Un ly̆fa ąnejbą. | ||
| + | |- | ||
| + | |colspan=2 | w dom [P.] ja-być [nprz.] | ||
| + | |} | ||
| + | |||
| + | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
| + | ! Skąd jesteś? | ||
| + | ! Firs setejbą? | ||
| + | |- | ||
| + | |colspan=2 | skąd ty-być [nprz.] | ||
| + | |} | ||
| + | |||
| + | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
| + | ! Jestem z małej wsi. | ||
| + | ! Ŏh ótana puťjaṕ ąnejbą. | ||
| + | |- | ||
| + | |colspan=2 | z wieś [P.] mała ja-być [nprz.] | ||
| + | |} | ||
| + | |||
| + | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
| + | ! A ja z dużego miasta. | ||
| + | ! Ny ŏh kruga prugs (ąnejbą). | ||
| + | |- | ||
| + | |colspan=2 | i/a z miasto [P.] duży (ja-być [nprz.]) | ||
| + | |} | ||
| + | |||
| + | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
| + | ! Jaki język znasz? | ||
| + | ! Aťásem hafănzux setínsă | ||
| + | |- | ||
| + | |colspan=2 | jaki język [B.] ty-znać [nprz.] | ||
| + | |} | ||
| + | |||
| + | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
| + | ! Gdzie mieszkasz? | ||
| + | ! Inaw setiransă? | ||
| + | |- | ||
| + | |colspan=2 | gdzie [?] ty-mieszkać [nprz.] | ||
| + | |} | ||
| + | |||
| + | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
| + | ! Mieszkam w [Kozon|Kozonie]. | ||
| + | ! Un Kozona ąniransă. | ||
| + | |- | ||
| + | |colspan=2 | w Kozon [P.] ja-mieszkać [nprz.] | ||
| + | |} | ||
| + | |||
| + | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
| + | ! Mój dom jest na tym nizkim wzgórzu. | ||
| + | ! Hasą̆ly̆f hüan símyla krífjag e ejbą. | ||
| + | |- | ||
| + | |colspan=2 | mój-dom na wzgórze [P.] nizki ten być [nprz.] | ||
| + | |} | ||
| + | |||
| + | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
| + | ! A ja mieszkam niedaleko (blisko) rzeki. | ||
| + | ! Ny fémküejux vitógs ąniransă | ||
| + | |- | ||
| + | |colspan=2 | i/a rzeka [B.] bliski ja-mieszkać [nprz.] | ||
| + | |} | ||
| + | |||
| + | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
| + | ! A mój dom stoji na brzegu jeziora. | ||
| + | ! Ny hasą̆ly̆f sadár jef́ipa fyl kyjątýmínux ky wazküeną. | ||
| + | |- | ||
| + | |colspan=2 | i/a mój-dom przy brzeg [P.] <dzierż. konstr.> jezioro [B.] <d.k.> stać [nprz.] | ||
| + | |} | ||
| + | |||
| + | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
| + | ! Mieszkam tuż obok miasta. | ||
| + | ! Sadár kruga kinyny ąniransă | ||
| + | |- | ||
| + | |colspan=2 | obok miasto [P.] tuż ja-mieszkać [nprz.] | ||
| + | |} | ||
| + | |||
| + | |||
| + | [[Kategoria:Pluur]] | ||
| + | [[Kategoria:Słowniki języków Kyonu|Olseski]] | ||
| + | [[Kategoria:Słowniki: język sztuczny — język polski|Olseski]] | ||
Wersja z 21:11, 11 kwi 2018
Słownik języka olseskiego artykuł będzie zawierał wszystkie słowa język olseskiego. Słownik języka olseskiego będzie de facto słownikiem polsko-olseskim. Na chwilę obecną słownik ten liczy prawie 900 słów. Do zasad czytania odsyła się do artykułu głównego o języku.
| Słownik języka olseskiego | |
|---|---|
| Nazwa: | Język olseski |
| Nazwa własna: | Hafănz Ołéṕes |
| Informacje | |
| Twórca: | Pluur |
| Rok: | 2015 |
| Sposoby zapisu: | Pismo olseskie Alfabet łaciński |
| Klasyfikacja: | J. oldyjskie
|
| Liczba słów: | +/-900 |
| Lista conlangów | |
Słownik języka olseskiego
A
aby - yk
albo - küomi
ale - fufu, fuf
alkohol - ą̆táha
ani, ni - yly
atak - snąt
atakować - snixa
aż - fy̆r
B
babcia - ráh
bać się - sýnfa
bawić się - rjana
bestia - kúxme
bez - uṕ
bezpieczny - frúdaḱ
biały - rejgag
bić (człowieka) - fúrtá
biec, biegać - fóla
bieda - pel
bliski, blisko - vitógs
błazen - kokąg
błoto - famb
bo, ponieważ, gdyż - takár
bok - tak
boleć (osobie mówiącej) - vă (boli mnie brzuch)
boleć (osobie o której się mówi) - xísá (boli ją brzuch)
bóbr (olbrzymi) - furynjá, furynjáv
Bóg - Ikúś
brać, zabierać - kază
brak - łĕḱu
brama - văba
brat - aťájo
bronić, obronić się przed - hasíla óf́a
broń - kóḱa
brudny - vékŭḱ
brzeg - jef́ip
brzoza - lífja
brzuch - łázis
brzydki - jĭg
budzić się, obudzić się - wymsá
burza - küopxĭw
być - ejba
być czyjś, być z kimś w związku - hnará
byk - toj
C
całkowity, bezwzględny - vegegs
całować, pocałować - xątóka
cena - emb
cep - ĭfa
chaos, burdel - rýdka
chcieć - tŭta
chętny - tułtág
chleb - kliz
chłopak - rejsi
chmura, obłok - kakujs
chociaż - fuḱ
chorować, być chorym - ferxá
chudy - ezbáḱ
chwila później, zaraz - hüeť
chwila, moment - sĕhan
chwytać, brać w ręce - sixá
ciasto - kŏb
ciąć - ojá
ciągnąć, pociągnąć - fásŭ
cichy - rărtáḱ
ciemny niebieski, granatowy - fájdarg
ciemny zielony - edavág
ciepło - hágjaz
ciepły - hágjag (por. hágjaz)
cierpieć, cierpić - týtýfja (por. týtýfja)
cierpienie - týtýfja
ciężki - sokyḱ
co, coś - łitł
córka - kĕpa
cukier - hüiś
czarny - tétag
czas - jýh
czcić - íta
czekać, poczekać, zaczekać - kéwąta
czerwony - sy̆dag
człowiek - ejk (l. pd.: ĕ, l. zb.: éjh)
czuć (ciepło) - íla
czuć (dotykiem), dotykać, dotknąć - túka
czuć (węchem), wąchać - strýta
czy? - lulí?
czyli, więc - fĭp
czynić, uczynić - hjóka
czysty - hüą̆ṕ
D
dać, dawać - klăka
daleki, daleko - lef́égs
data - ýdhüin
deszcz - ydhüín
diprotodon - kwana, kwav
dla - fund
dlatego - kólda
dłoń - tíza (l. pd.: tĕz)
długi - típyg
dmuchać, dąć - fronăta
do, ku, w kierunku (czegoś), w (stronę) - á
dobrowolnie - vijg
dobry - kálóg
dodać, dodawać - küétva
doedikurus - fohérej, fohéres
dokładny - safăg
dom - ly̆f
dowódca - pumą̆
dół - kuťvĕ
drapać, drapnąć - roba
drażnić - sĭhá
drewno - jowvo
drobny - exeg
droga - toḱág
drzewo - lŭr
duch - tos
dupa, pupa - iśťa
dusza - pafádivą
dużo - prugs
duży, wielki - prugs
dym - tŭjoť
dziecko - fárjo
dzień - sávh
dziki - kifug
dziobak (olbrzymi) - peféj, pefév
dziś, dzisiaj - hum
dźgać, kłuć - fazáda
dźwięk - vaku
dźwigać, udźwignąć - iťí
E
echo - vakafúmiś (por. vaku, úmiśa)
F
fala - já
fororak - týḱa, týḱs
G
gałąź, gałązka - kuki
gasić, zgasić - vahóta
gdzie - jaw, inaw
gdzie? - inaw?
gepard, lew - łírda, łírdav
giąć, zagiąć - pahüeta
glyptodon - pofóta, pofótas
gładki - ráśḱ
głos - ofá
głośny - hüig
głowa - vămzą́
głód - sýdyn
główny - hťeḱ
głupi - húfse
goły - wąkéḱ
gorzki - juzṕ
gotować - wĕga
gotować (ogólnie), przyrządzać jedzenie - tigva
góra - kjar, py̆tom
gówno, odchody - edóbem
grabaż - jukýsąg
grać (w grę) - eṕáda
grać, zagrać (na instrumencie) - riha
granica - küaf́
grodzić, zagrodzić - inadĭja
gruby - tą̆g
gryźć (przez owady), kąsać - hruna
gryźć, ugryźć - fóta
grzyb - küuzkán
gwiazda - alwáku
H
herbata, napar - enije
hippidion - ívisimr, ívisims
I
i, oraz, a - ny
imię - jŏl
imperium, duże państwo, monarchia - taxăkák
istnieć - tatá
iść, chodzić - aná, óta
J
jajko, jajo - tejăṕ
jak, jak? - hin
jako - oz
jałowy - rŭtalg
jasny - pamąḱ
jasny niebieski, błękitny - tłúnarg
jasny zielony - térbag
jaźń - povą́g
jądro, jądra, jaja - jáfor (l. pd.: jăf)
jechać, jeździć - py̆ťa
jechać, jeździć konno - réfy̆ťa
jednak - vărg
jeleniowate - kórdaḱ
jeleń (olbrzymi) - kórda, kórdav
jesień - havýkü
jeszcze - ho
jeść, zjeść - epa
jeśli, jeżeli - hf́ót
jezioro - kyjątýmín
jeż - fuťab
jęczyć, zajęczyć - tetéka
język (anat.) - vodŏ
jutro - hýhý
już - fef
K
kalendarz - joťpa
kamień - ąküén
kat - óxpad
każdy - piṕs
kiedy - jus, inus
kiedy? - inus?
klon (kopia) - łúpa
kluczyć, błądzić (na drodze), zbaczać z drogi - laśťa
kłamać, okłamać - xéza
kłamstwo - abséz (por. xéza)
kobieta - tyz (l. pd.: ty̆, l. zb: tysy)
kobyła - rérav
kochać - áłáta
kochany - xołág
kolano - poküep (l. pd: păküa)
kolorowy - fłóg
kołysać - vexa
komnata, pokój - haf́a
koniec - łoť
kontraatakować - xiküará
koń - rér
kończyć, zakończyć - vołota (por. łoť)
kopać (piłkę, kogoś) - votrá
kopać (w ziemi) - jĕma
kora - hüóbot
korona - ółfa
korowód - epé
korzeń - wum
kosić - kyküá
koszula - fyhst
kość - kravm
kot - sĕr, sĕs
kotowate - sĕrḱ
krab - kóna
kraj, państwo - ky̆k
kraniec - teku
kraść - fortézgągă (por. tézgąg)
krew - hązan
krochmal - tuxť
kroić, pokroić - kazga
krowa - tos (por. toj)
król - pĕrt (forma wołacza: pérti!)
król olch - pĕrtýfjanún
królestwo, monarchia - afjĕrt
krótki - fŭgs
krwawić - vohą́zana (por. hązan)
kryć, zakryć - fura
krzywy - ropíṕ
książę - hüospą̆
księga - fakúb
księżyc - kŏx
kto, ktoś - fú
który, który? - in
kucharz - ásigvad (por. tigva)
kurz (bród) - ą́f́yz
kwaśny - sfíkaṕ
kwestia, sprawa - pábzyd
kwiat - xinó
L
las - fłándo
latać, lecieć - amarhá
lato - vyśküa
ląd - kofŏ
lądowy - kofŏṕes
lecz - tís
leczyć (kogoś) - py̆wa
legenda - tŭtf
lek, antidotum - hvéra
lekki - jakygs
lew workowaty - vilĕr, vilĕs
lewy (strona) - ruśag
leżeć (w łóżku) - exfą̆da
leżeć, być położone na - laxína
liczyć - tłóta
lina - tikvăglad
list - jy̆bs
liść - pjŏ
lotny, powietrzny (ptak, zwierzę) - oxíṕes
lód - pĕmz
lub - tút
lud - vaf́ó
Ł
ładny - urúḱ
ładunek - ată
łapać, złapać - prŭta
łodyga - kołtŏ
łowić - łată
łowiectwo - vonítéh (por. kaztéh)
łza - az
M
mały - puťjaṕ
martwy - xiségs
marznąć - hodă
maszt - snód
matka - tír
mądrala - hodkímąg
mądrość - hyłtary (por. vałtari)
mądry - vałterḱ (por.: vałtari)
mąż - xnăb
medycyna, lecznictwo - ejíto
mędrzec - vałtari
mężczyzna - troz (l. pd.: trŏ, l. zb: trosroz)
mgła - ruł (l. mnoga)
miasto - krug
mieć - fjŏga
mieć powinność, powinno - fodá
mieć pozwolenie, wolno - ŭzd
miejsce - sýg
miesiąc - kĭn
mieszać, zamieszać - lodŏba
między (czymś) - króx
między innymi) - tysth
mieszkać - iransă
mięso - jĭmib
mięsożerca - jĭmibabep (por. jĭmib, epa)
mięsożerny - jĭmibabeṕ (por. jĭmib, epa)
milczeć, milknąć, nic nie mówić - fy̆sa
miły - fŭgs
miód - powí
mleko - azyves
młody - ŏtógs
młócić, zmłócić - sną́ma
mocno, mocny - łibg
mokry - vnéḱ
morski - tatyṕes por.: tąť)
morze - tąť (l. mnoga)
mowa, język - hafănz (l. mnoga)
możliwość - azküaz
móc - tíba
mówić - pănza
mroczny - łenṕ
mrozić - xíkră
myć się, myć - rosetá
myśl - embą̆zín (por. wembą̆za)
myśleć - wembą̆za
N
na (czymś) - hüan
na końcu - loťár
na pewno, pewnikiem - komą́
na początku, na początek, pierw - rojár
na przykład - hḱysyn
nad (czymś) - ág
nadmiar - sníto
nadzieja - aťf́e
namiestnik - fowąg
napaść - soma
naprzeciw (czegoś) - tegó
naród, plemię - ŏhtas
nasienie, plemnik, sperma - evím
nasiono - snĕjz
naukowiec - ŭfíd
nazywać - séga
nazywać się - aldriga
nędza - fŭda
nic - pesn
nie - łýt
niebo, niebiosa - tfulá (l. mnoga)
niedawno, niedawny, ostatnio - of́ ĕnküeküi
niejeden - prŭgáḱ
nieprawidłowy - tuxáneg
nigdy - vab
nikt - fesn (por. pesn)
nizki, niski - krífjag
noc - jól
nocny - hajólg (por. jól)
noga - kanoť (l. pd: kăna)
nos - jąg
nosić, nieść - syrá
nosorożec włochaty - hohurá, hohurs, kúxmani (por. kúxme, ani)
nowy - xanfags
O
o (któtrejś) czas - flyn
oba, obaj, obie - týjo (por. fo (lenicja))
obcy - küĭryg
obiecać, obiecywać - ałoła
obłocony - famṕ
obok (czegoś) [przedmioty niestykają się] - sadár
obracać się - asakléta
obraz - ruhív
obrońca - sibuzą̆
od (kogoś) - kjá
odciągać, odpychać, odepchnąć - vośwef́a<br/
oddychać - vewména
odpocząć, odpoczywać - pą̆ra
odpoczynek - hépą̆r (por. por. pą̆ra)
odpowiedzieć, odpowiadać - prendá
odwrócić, odwracać (na drugą stronę) - hüoťa
ogień - pín
ogon - ép
ojciec - fúrfa
oko - lodz (l. pd.: lódza)
okrągły - tvéjdarḱ
okruch, kruszek, drobina - tézy
olcha - fjanú
olseski - Ołéṕs
Olsowie (dynastia) - Ołé
opowiadać, opowiedzieć - hüoḱa
opór - ą́ter
ostatni - textaḱ
ostry - íforg
otóż - af́e
owca - aťá
owoc, warzywo - venýkü
P
pada deszcz - ydha
pada śnieg - plila
padać, spadać - vilejă
pal - evpá
palec - wuz
palić się - hoxá
pan, pani - xepa
Pan-Słońce (tytuł władców Szyszenii) - Xepa-húfa (por. xepa, húfa) , Húfaré (z szysz.)
pastuch - hüanez
pastwisko - hüĭz
paść, wypasać - amvá
patrzeć, widzieć, patrzyć - saga
patyk, kij - jég
paznokieć - káküá
pchać, popchać - húrana
pełny - jubúlags
penis, chuj, kutas - snút
piasek - küaśá
pić - wăna
piec - rosna (rzeczownik)
piec, upiec - ozáťa
pieczywo - kíjen
pień - sera
piersi, cycki - anvúne (l. pd.: hasúra)
pierś - invúb
pies - edar
pieśniarski - afílg
piękny - vaṕes
piłować - vópxuna (por. vopxúna)
piosenka, pieśń - áfejlín
pióro - korez
pisać, zapisać - kámna
pismo - afhám (por. kámna)
piwo - tyn
piwowar - tynsigvad (por. tyn, tigva)
piżmowół - ămŏha, ămŏhs
plac - snáv
planeta - faf́et
plaża - ąb
pląs - vĕxo (por. vexa)
plecy, grzbiet - wejn (poj.)
plew - eksazt
plewić - húla
pluć, opluć - fŏsa
płaskowyż - rúta
płaszcz - kłán
płuco, płuca - fjést (l. pd.: ĕsta)
płynąć (woda, rzeka) - sínára
pływać (w łódce, w wodzie) - küédara
po (czymś) – czas - tedá
pochwa, cipa - ogdą̆
pochylić, schylić, pochylać, schylać, pokłonić (się) - ef́küĭja (por. ef́küĭkü)
początek - rojă
pod (czymś) - tŭd
podczas – czas - áltár
poddać się, poddawać się - küŏda
podwórze - kóf
pogarda - váz
pogłębiać, zgłębiać - petrebă
pokarm - kółto
pokłon - ef́küĭkü (por.: ef́küĭja)
pokonać - tósgota
pokusa - sytré
polować - pťóka
połowa - hím
południe (kierunek) - ani
południowy (kierunek) - anigs
pomarańczowy - haság
popiół - wokü
port - af́éhüo
posiłek - tévos
postać - spĕjo
postrach - pŭg
pośród, wśród (czegoś) - kis
poświęcenie - súz
potomek, następca - hüĕnigąg
potrzebować - prúta
potylica - vinó
powietrze - oxí
powrót - fą̆x
powszedni, codzienny - humhugs
powtarzać - úmiśa
pozdrawiać, czcić - saza
pół - hím
półka - hadru
północ (kierunek) - kobi
północny (kierunek) - kobigs
półwysep - küid
później, potem - küit
późny - xaja
prawda - sízós
prać - hóvskofa
pragnienie (wody) - łóḱa
prawidłowy - uküaśḱ
prawy (strona) - if́rog
prosty - léṕ
prowadzić - snota
prowincja - adráb
prowokować - fŏfá
przecież, przeca, przece - izi
przeciw (czemuś) - óf́a
przed (czymś) – czas - físka
przed (czymś) – miejsce - fuls
przegrać, przegrywać - ogýva
przejmować się (czymś) - supă
przejść na drugą stronę - pembă
przejść się, iść na spacer - frúta
przeklęty - fąg
przemoc - ołtŏ
przerazić się, przerażać się - ołúga
przesilenie letnie - jabą vyśküag
przesilenie zimowe - jabą kĕf́a
przez (coś) – miejsce - fál
przez (coś) – przyczyna - fĭl
przeznaczenie - sníztaḱ
przód (czegoś) - jiś
przy (czymś) przedmioty stykają się - íto
przyjść, przychodzić - hanóta
przyprawa - kóto
przyrzekać - fejesa
przytulać, tulić - hüozmá
pszenica - sijať
ptak - túr, túv
puchnąć - vĕḱa
pustka - telebé (por. tebéḱ)
pusty - tebéḱ
pustynia - fágmă
pyd (waluta Olsenii) - pyd
pył - xéx
R
ramię - hél
rano, ranny - vośo
ratować - xĕpa
rąbać - varúnezá
ręka - porzó (l. pd.: pŏrza)
robak, insekt - wenda, wendas
robić, porobić - hóka
rodzaj (biologicznie) - łet
rodzić - aśava
rodzić się - küehina
rodzina - prŏme
rodzina (źwierzęca) - vą̆nkü
rok - kom
rok przestępny - łohóm (por. kom)
rola, pole - küar
rosnąć, urosnąć, uróść - łerta
roślina - ăht
roślinożerca - ăhtabep por.: ăht, epa
roślinożerny - ăhtabeṕ por.: ăht, epa
rozdzielać, dzielić - pĕküa
rozsądek - pedyką̆
rozum - pabúx
róg (zwierzęcy) - legyd
równina - tăt (l. mnoga)
równonoc jesienna - łúdsavý
równonoc wiosenna - łúdén
różowy - férdóg
ruch - xedĭ
runąć, zburzyć się, zawalić się - sewá
ryba - kaza, kazav
rybołówstwo - kaztéh (por. kaza, kazav, vonítéh)
ryj, łeb, twarz (obraźliwie) - kumaf́a
ryż - héla
rzeczywistość - wăntif
rzeka - fémküej
rzepak - sy̆tat
rzeźnik, masarz - xogąg
rzucać, rzucić - hurána
rzygać, wymiotować - sytáta
S
sadzić - será
sam - kŭṕ
samochód - hútĕ
sarna - idýr, idýra
sekretarz - habúptomeka
sen - tŏťa
serce - făma (de facto l. podwójna)
serce - ígsa
sezon - peny̆
siać - xóma
siedzieć, siadać - kutá
sięgać, sięgnąć - y̆gá
siostra - fodaz
siwaterium - kístina, kístis
skąd? odkąd? od kąd? - firs
skóra - vozvă
skrzydło - łojem (l. pd.: łóz)
słodki - hüiṕ
słony - łą́koṕ
słoń leśny - ýxa, ýxav
słońce - húfa
słowo - tŏnot
służyć - snúpa
słyszeć, słuchać - kéta
smak - snihé
smażyć - ty̆rta
snić - tóťa
sok - veṕ
sól - hüiné
spać - ŭḱṕa
spełniać (życzenie, wolę) - ysere
spodnie - waťasor
spokojny - py̆rty̆lg
spódnica - kiťo
sprawiać kłopoty - pązá
ssać, possać - húna
ssak - resaf
staczać się, stoczyć się (upaść) - yzáva
stać - wazküena
stary, dawny, zamierzchły - ty̆rŏḱ
statek - kamĭb
stawiać czoło, przeciwstawić się - udą̆za
stolica - kúrgexte (por. kurg, hťeḱ)
stopa - objesá (l. pd.: obés)
strach - jopá
straszny - jopáḱ
straszyć, wystraszyć - jópa
suchy - łalg
suka - edav (por. edar)
sukinsyn, kurwysyn - küazá
suknia - rýn
sutek - partă (l. pd.: părt)
syn - alkas
szafa - tĕb
szary - úxaḱ
szata - éjl
szczęście - fezpáxpite (por. pezpáxpiteḱ)
szczęście w nieszczęściu - foltafolta
szczęśliwy - pezpáxpiteḱ
szeroki - tehómg
szukać, przeszukiwać - fyłta
szum - abábjín (por. ábja)
szumieć - ábja
szybki, szybko - hárg
szyć, zaszyć - snóḱa
szydzić, wyszydzać, kpić - odá
szyja, kark - wibsé
Ś
ślad - fríka
śmiać się - xová
śmiech - abjov (por. xová)
śmierć - pelgá
śmiertelny - pelgáḱ
śnieg - płila
śpiewać, zaśpiewać - afa
świat - fizăn
światło - lojk
świątynia - pvi
świeci słońce - voxúfa (por. húfa)
świecić, zaświecić - pługá
święcić - skurína (por. skurí)
święto - skurí
świnia - kama, kams
świt - vsa
T
tajemnica - tífó
tak (zdań.) - jój
taki, jaki, jaki? - aťásem
tam - krág
tańczyć, zatańczyć - sisa
tartak - vopxúna (por. vópxuna)
ten, ta, te... - e
teraz - łiłi
też - vandaló
tępy - śŏjeṕ
tęsknić, zatęsknić - vóhara (por. kara)
tęsknota - kara
tłuszcz - hyrn
to, oto - ăr
to znaczy - leťéḱépe
toczyć (się), turlać (się) - fhíta
tonąć, zatonąć, utonąć - womxá
towarzysz (niekomunistyczny) - roząg
trawa - syté
trochę, mało - túg
trud - tádăk
trwać, przetrwać - snóma
trzymać, dzierżyć - kĕhüa
tu, tutaj - hójt
tundra - anihow (por. ani , hową)
tuż przy mnie, blisko mnie (uczuciowo) - vitruó (por. vitógs)
tuż, niemal - kinyny
twarz - ar
tworzyć, wytwarzać, produkować - fóra
tydzień - tébą (l. mnoga)
tylko - wympez
tył (czegoś) - voz
U
u (kogoś) - húť
ubierać się - forĕká (por. ĕké)
ubranie - ĕké
ucho - kaz (l. pd.: kázhaz)
uczyć się, nauczyć się, studiować - kŏpa
uderzać, uderzyć - jema
umieć, potrafić - karŏma
umrzeć, umiera - askarná
unicestwienie, zniszczenie - totómagý
upadać, upaść, przewrócić się - küăsa
urzędniczy - łaṕes (por. łaf́)
urzędnik - łaf́
uspokoić, uspokajać - paztá
usta - ą́bob (l. pojedyńcza)
uśmiech - jyvavof́
uśpienie - abŭḱṕ (por. ŭḱṕa)
użyć, używać - snăká
W
w (czymś) - un
w hołdzie - ujłĕ + biernik(!)
walczyć, zawalczyć - xúlúxa
walka - slósa
warga - azí
wąski - küéṕ
wątroba - tomhyl
wąż - ą́toba, ą́tobs
wcześniej - ibsa
wczoraj - frofro
wełna - oxpŏ
wiać (wiatr) - forxísa, foxá (por. xís)
wiara - afŏztí (por. ŏztíja)
wiatr - xís
wiązać, zawiązać - flyťa
widmo (fizycznie, tj. światła) - kóspakpanza
wieczny - xotimṕ
wiedzieć - vopabúxa (por. pabúx)
wielbłądozwierz - trútlă, trútlăv
wierzyć, zawierzyć - ŏztíja
wieś - ótan
wieść, wodzić, dowodzić (wojskiem) - reküá
wieźć, zawieść - ata
wieża - síl
więzień - ponŏk
wina - sŏr
winowajca - sŏre (l. mnoga)
wiosna - wén
witać, powitać - odzoma
władca - idéva
właśnie - tist
włączyć, załączyć - snótrava
włos - vĭ
wnętrzność, wnętrzności, narząd wewnętrzny - snení (l. pojedyńcza)
wnuk - xuxu
woda - łăp
wojsko - wéné
wola - étez
wolny - psy̆g
wolny (osoba) - fsy̆x (por. psy̆g)
worek, wór - jyvavof́
wóz - oga
wracać, powracać - frotándă
wschodni (kierunek) - féniḱ
wschód (kierunek) - féni
wstać, wstawać, dźwigać się - waza (por. wazküena)
wstyd - áfnóh (por. snóha)
wstydzić się - snóha
wszyscy - hüŏm
wybaczyć, odpuścić - fíhilăna
wybrać, wybierać - isasă
wyciągać - vepojküvă
wycierać, wytrzeć - tvană
wydawać (pieniądze) - woḱă
wydawać się - kóta
wyglądać (jak?) - ry̆hsta
wyjść, wychodzić - tilosa
wykrochmalony - tuxťṕes
wypełnić, wypełniać (abstrakcyjne – obietnicę) - purpá
wypełnić, wypełniać (pojemnik czymś) - foră
wysoki - snágŭg
wyznawca - jokŏr
wzgórze - símyl
Z
z (czegoś) – miejsce - ŏh
z (czegoś) – produkt - vĕ
z (czymś) - psăl
z powrotem, na zad - fróht
za (czymś) - syn
zabić, zabijać - tánzá
zachodni (kierunek) - pébiḱ
zachować, zachowywać - vitá
zachód (kierunek) - pébi
zaczynać - latá
zagłada - łego
zajmować, zająć (terytorium) - ą́xima
zakochać się, zakochiwać się - jína
zamiar, cel - hnék
zapas - rĕsŭn
zarządzać, rządzić, mieć pod sobą - papă
zaspany - afŭḱṕ (por. ŭḱṕa)
zawsze - jeka
zażyć, zażywać, brać leki - sóstra
ząb - sŭrd (por. Surd)
zbierać - ahüă
zdrowie - ŏhké
zdrowieć, leczyć (się), wracać do zdrowia - wą̆ska
zdrowy - ŏhkéṕes (por. ŏhké)
zemsta - kŭmd
zgięty, zagięty - vajg
zgniły - wiśaḱ
ziarno - küýz
ziele, zioła - hṕes
Ziemia, Kyon - hową (l. mnoga)
ziemia (gleba) - trig
ziemniak - koťṕá
zima - kĕf́a
zimno - syxála
zimny - syxálag (por. syxála)
zło - aśán
złodziej - tézgąg
złoty - łomág
zły - tojḱ
znać, poznać - ínsa
znaleźć, znajdywać - raja
znamienity - tyjegs
zostać, zostawać, pozostać - yzŭlda
zupa - hýfas
zwierzchnik, nadzorca, dozorca - vihą̆
zwierzę - tixĭz
zwyciężyć, zwyciężać - sotjáda
Ż
żal - túx
że - sul
żegnać, pożegnać - kydyla
żona - tĕgąg
żółty - pandág
życie - janvín (por. janvá)
życzenie - xímbyld
żyć - janvá
żyrafa - féḱij, féḱs
żyrafowate - féḱ
żywioł - sité
Inne
x-krotnie, x razy - x-xyn
Nazwy geograficzne Kyonu
Ajdynir - Ajdýnire
Azena - Hüatáne
Azenia - Hüatane
Cieśniny Uomkanhupem - Tąť Vomkanhupemps
Cyrana - Snimíne
Djyazhoar - Sjazvar
Esér Chura - Jasĕre
Gaurakah - Korakáh
Góra Férhan - Py̆tom Fejran
Góry Fobza - Py̆tomą Fóbsa
Góry Kubhlod - Py̆tomą Kŭbwod
Góry Tibkuse - Py̆tomą Tibkŭseḱ
Harenia - Halone
Jezioro Szmaragdowe - Kyjątýmín Asajmnení
Kahrakort - Kóhrakort
Kawelia - Kávéla
Merawia - (V)ăpe
Morze Hlokse(p)skie - Tąť Wókseps
Morze Kanfabskie - Tąť Kąfăbg
Morze Panteńskie - Tąť Pąteḱ
Półwysep Olseski - Küid Ołes
Półwysep Saszkuigodzki - Küid Sáxküĭgodg
Półwysep Uszan - Küid Uxą́
Qafni - Kájxe
Rikkadan - Riḱadán
Rubania - Rube
Siedmiomieście - Xánlą
Stojeziory - Sijŭr
Szyszenia - Xixe
Zatoka Felżyńska - Tąť Fezýgs
Zatoka Kiskuad - Tąť Kísküadg
Zhanhou - Xănxŏ
Ziemianizmy
Język olseski tworzony na potrzeby Kyonu posiada w swym słowniku także słowa pochodzenia ziemskiego. W opisywanym świecie one nie występują, jednak ze względu na tłumaczenia tekstów ziemskich pojawiają się następujące ziemianizmy:
Afryka - Áfrike (z łac. Afrika)
Ameryka - Ameríge (z wł. Amerigo (Vespucci))
Australia - Avstrálise (z łac. terra austrālis)
Azja - Ásje (z gr. Ἀσία)
Babilon - Vabilón (z gr. Βαβυλών Babylón)
Cezar, cesarz, car - kajsari (z łac. Caesar)
chrzcić, ochrzcić - váptisma (z gr. βάπτισμα)
chrzest - áváptism (z gr. βάπτισμα báptisma)
chrześcijanin - áváptismąg (z gr. βάπτισμα báptisma)
czarci, diabli - tjábologs (z gr. διάβολος diábolos)
Czechy - Xeske (z cz. Česko)
czeski - Xeskeṕs (z cz. Česko)
diabeł - tjábolos (z gr. διάβολος diábolos)
Egipt - Ajgyptose (z gr. Αίγυπτος Aígyptos)
Europa - Európe (z gr. Εὐρώπη)
feniks - fojnik (z gr. φοίνιξ foíniks)
Jerozolima - Jeruxalejm (z hebr. ירושלים Jeruszalajim)
Kaszuby - Kaxúbe (z pol. Kaszuby)
Katalonia- Katalúnja (z kat. Catalunya)
Kozak - kosak(a) (z ukr. козак kozak)
litania - łitaneja (z gr. λιτανεία litaneía)
lucyfer - lukifer (z łac. lucifer)
Macedonia - Hmakedonjá (z gr. Μακεδονία Makedonía)
muzułmanin - uslimąg (z ara. مسلم muslim)
relikwia - relikuaj (z łac. reliquiæ)
rycerz - riterąg (z niem. Ritter)
sułtan - suldan (z ara. سلطان sulṭān)
Szwecja - Sverige (z szwe. Sverige)
tatarski - Tatarlarg (z tat. Tatarlar)
Turcja - Tyrkije (z tur. Türkiye)
turecki - Tyrkijeṕs (z tur. Türkiye)
zakon - ordo (z łac. ordo)
Zaporoże - Saporyxá (z ukr. Запоріжжя Zaporiżżja)
Lekcje
1. Lekcja
| Jak się nazywasz? | Hin setaldrigą? |
|---|---|
| jak ty-nazywać-się [nprz.] | |
| Jak masz na imię? | Aťásem jŏlux setfjŏgí? |
|---|---|
| jakie imię [B.] ty-mieć [nprz.] | |
| Nazywam się... | ...ąnaldrigą. |
|---|---|
| ...ja-nazywać-się [nprz.] | |
| Mam na imię... | Hasą̆jŏlux ... ąfjŏgí. |
|---|---|
| mój-imię [B.] ... ja-mieć [nprz.] | |
| Kto to jest? | Fú hitejbą? |
|---|---|
| kto to-być [nprz.] | |
| Co to jest? | Łitł hitejbą? |
|---|---|
| co to-być [nprz.] | |
| To jest... | ...hitejbą. |
|---|---|
| ...to-być [nprz.] | |
2. Lekcja
| Gdzie jestem? | Inaw ąnejbą? |
|---|---|
| gdzie [?] ja-być [nprz.] | |
| Jestem w domu. | Un ly̆fa ąnejbą. |
|---|---|
| w dom [P.] ja-być [nprz.] | |
| Skąd jesteś? | Firs setejbą? |
|---|---|
| skąd ty-być [nprz.] | |
| Jestem z małej wsi. | Ŏh ótana puťjaṕ ąnejbą. |
|---|---|
| z wieś [P.] mała ja-być [nprz.] | |
| A ja z dużego miasta. | Ny ŏh kruga prugs (ąnejbą). |
|---|---|
| i/a z miasto [P.] duży (ja-być [nprz.]) | |
| Jaki język znasz? | Aťásem hafănzux setínsă |
|---|---|
| jaki język [B.] ty-znać [nprz.] | |
| Gdzie mieszkasz? | Inaw setiransă? |
|---|---|
| gdzie [?] ty-mieszkać [nprz.] | |
| Kozonie]. | Un Kozona ąniransă. |
|---|---|
| w Kozon [P.] ja-mieszkać [nprz.] | |
| Mój dom jest na tym nizkim wzgórzu. | Hasą̆ly̆f hüan símyla krífjag e ejbą. |
|---|---|
| mój-dom na wzgórze [P.] nizki ten być [nprz.] | |
| A ja mieszkam niedaleko (blisko) rzeki. | Ny fémküejux vitógs ąniransă |
|---|---|
| i/a rzeka [B.] bliski ja-mieszkać [nprz.] | |
| A mój dom stoji na brzegu jeziora. | Ny hasą̆ly̆f sadár jef́ipa fyl kyjątýmínux ky wazküeną. |
|---|---|
| i/a mój-dom przy brzeg [P.] <dzierż. konstr.> jezioro [B.] <d.k.> stać [nprz.] | |
| Mieszkam tuż obok miasta. | Sadár kruga kinyny ąniransă |
|---|---|
| obok miasto [P.] tuż ja-mieszkać [nprz.] | |