Użytkownik:Emil/Brudnopis: Różnice pomiędzy wersjami

Z Conlanger
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
(zbieram materiały na COŚ)
m (UWAGA! Zastąpienie treści hasła bardzo krótkim tekstem: „=Język Gowojski= '''Język gowojski''' (gow. ''rōr gowoso iknūr'' lub ''rōr gowoso vōrghos'') to jeden z języki naumowski...”)
Znacznik: Zastąpiono
(Nie pokazano 8 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 1: Linia 1:
'''Języki zongepajckie''' lub '''zongapajckie''' – liczna grupa językowa, wywodząca się od [[Język_protogamajski|języka protogamajskiego]] poprzez [[Język_zongepajcki|język zongepajcki]], który jest w tej sytuacji prajęzykiem. <ref>w rzeczywistości prajęzykiem jest zongepajcki ludowy, używany na co dzień przez ludność</ref> Dzielą się na cztery grupy: wschodnią (najbardziej archaiczną), zachodnią, północną i południową (jedyna grupa, która nie wchodzi w skład zongepajckiego kontinuum dialektalnego). Są używane przede wszystkim w górskim basenie na południe od ojczyzny protogamajskiej, grupa południowa znajduje się zaś na południe od niego.
+
=Język Gowojski=
 +
'''Język gowojski''' (gow. ''rōr gowoso iknūr'' lub ''rōr gowoso vōrghos'') to jeden z [[języki naumowskie|dwuch języków naumowskich]].
  
Wiele języków z tej rodziny charakteryzują archaiczne cechy języka protogamajskiego, takie jak zachowanie języczkowego {{IPA|[q]}} w postaci {{IPA|[χ]}}, protogamajska harmonia samogłoskowa w sufiksach (w grupie wschodniej całkowita, całkowicie zanikła tylko w grupie południowej), zachowanie odrębności protogamajskiego '''*ā''' w postaci {{IPA|[æ]}} lub {{IPA|[ɛ]}}. Wykształciły także liczne innowacje, do których najbardziej charakterystycznych należą: przejście '''*r''' > '''sl''' (prócz [[Język_ołłuch|języka ołłuch]], gdzie jest {{IPA|[ɮ]}}), zongepajcka przesuwka spółgłoskowa, welaryzacja krótkiego '''*l''' do '''ł'''.
 
  
Języki południowozongepajckie ze względu na znaczne różnice czasami są klasyfikowane jako osobna rodzina językowa.
+
==Wypocinki==
 +
Długa samogłoska ''ā'' w gowojskim jest rzadka (pierwotne nowe ''ā'' dało ''ō''), występuje w słowach rodzimych tylko przed wargowymi oraz ''r''. Pojawia się jeszcze w zapożyczeniach.
  
== Klasyfikacja ==
+
Inne długie samogłoski są częstsze, ale wydaje się, że ''ē ō'' są bardziej powszechne niż ''aī ī ǖ ū''
*języki gamajskie
 
**język starozongepajcki
 
***język zongepajcki (klasyczny)
 
***język zongepajcki ludowy
 
****północnozongepajckie kontinuum dialektalne
 
*****języki wschodniozongepajckie
 
******język nowozongepajcki
 
******język ołłuch
 
******język ?
 
*****języki zachodniozongepajckie
 
******grupa starozachodnia
 
*******język ?
 
******grupa górska (przesuwkowa/nowozachodnia)
 
*******język ?
 
*****języki północnozongepajckie
 
******język ?
 
****języki południowozongepajckie
 
*****język ?
 
 
 
== Opis grup językowych ==
 
=== Północnozongepajckie kontinuum dialektalne ===
 
Często tworzona grupa, do której umieszcza się j. północno-, zachodnio- i wschodniozongepajckie w opozycji do j. południwozongepajckich. Jedną z najważniejszych cech odróżniających te dwie wielkie grupy to brak deformacji zongepajckiego systemu samogłoskowego (co się dokonało w południowozongepajckich – te zmiany uniemożliwiają wzajemne zrozumienie się). Języki te mają od 8 do 11 barw samogłosek w słowach rodzimych (porównaj 12-14 + 6 sonantów w południowozongepajckich, na dodatek bardzo często wiele samogłosek z kontinuum ma inną barwę w południowch). Jedynie w zachodniej grupie czasami występują samogłoski nosowe, co jednak rzadko podwaja liczbę samogłosek, gdyż zazwyczaj część nosówek się zlewa, a wiele języków potem je zamieniło z powrotem na ustne. Inną cechą jest przynajmniej częściowe zachowanie protogamajskiej harmonii samogłosek. Nie występują także i-mutacja oraz u-mutacja.
 
====Grupa wschodnia====
 
Ze wszystkich języków zongepajckich najbardziej archaiczne te, które należą do grupy wschodniej (do niej należy także zongepajcki klasyczny).
 
 
 
Grupa ta całkowicie zachowuje protogamajską harmonie samogłoskową. Samogłoska ruchoma na końcu wyrazu zostaje w nich zachowana (kla. aigosl'''o''', wsch. ègosl'''ă''' vs zach. ègōsl, pół. ègë̄sl i poł. egusl – wszystkie utraciły z wydłużeniem zastępczym) prócz języka ołłuch, który nigdy jej nie posiadał (ègołł). Często nagłosowe '''o''', '''u''' (ale nie '''ò < au''') otrzymują prelabianizacje w postaci '''wo'''/'''wu'''. Nie zaszły także ściągnięcia samogłosek w grupach VhV, VjV, VwV, przez co często występują zbitki typu ''chaslăgawawa'' (piędziesiąt). Mają także 7 przypadków (8 w klasycznym) i jest to największa liczba w wszystkich j. zongepajckich.
 
 
 
Najwięcej języków zachowujących starozongepajcką afrykatę {{IPA|[tθ]}} ('''ƶ''') należy właśnie do grupy wschodniej. Ponadto w grupie wschodniej znajduje się jedyny język zongepajcki zachowujący głoskę {{IPA|[ɮ]}}, język ołłuch (gdzie jest zapisana dwuznakiem '''łł'''). Z tego powodu nie wykształcił on charakterystycznej dla j. zongepajckich ruchomej samogłoski.
 
 
 
Wszystkie języki mają te same samogłoski prócz języka ołłuch i ?, w których nie ma szwy. Niektóre zawierają szczątkowy iloczas, który jednak nie powoduje zmiany barwy samogłoski.
 
{| class=wikitable
 
! rowspan=1|
 
! colspan=1|Przednie
 
! colspan=1|Środkowe
 
! colspan=1|Tylne
 
|-
 
|-align=center class=small
 
|-align=center
 
!Przymknięte
 
|{{IPA|i}} (i)|| ||{{IPA|u}}<ref>w niektórych językach przednia zaokrąglona {{IPA|[y]}}</ref> (u)
 
|-align=center
 
!Półprzymknięte
 
|{{IPA|e}} (e)||{{IPA|ə}} (ă)<ref>prócz j. ołłuch i ?</ref>||{{IPA|o}} (o)
 
|-align=center
 
!Półotwarte
 
|{{IPA|ɛ}} (è)|| ||{{IPA|ɔ}} (ò)
 
|-align=center
 
!Prawie otwarte
 
|{{IPA|æ}} (ä)<ref>w niektórych językach jest to samogłoska całkowicie otwarta {{IPA|[a]}}</ref>|| {{IPA|ɐ}} (a)<ref>w niektórych językach jest to samogłoska całkowicie otwarta {{IPA|[ä]}}, czasami z cofnięciem do tyłu {{IPA|[ɑ]}}</ref>||
 
|-align=center
 
|}
 
System spółgłoskowy jest nieco rozbieżny pomiędzy językami, ale nie ma większych różnic.
 
 
 
==== Grupa zachodnia ====
 
Drugą grupą j. zongepajckich jest grupa zachodnia, która przeprowadziła kilka unowocześnień. Przede wszystkim, harmonia jest ograniczona do centralności, a samogłoską sufiksów jest a/ä. Wygłosowa samogłoska ruchoma zanikła, zostawiając ślad w postaci ostatniej długiej samogłoski (np. ègōsl). Przed spółgłoskami i w wygłosie przeprowadzono przejście l, ł > w, ale bez późniejszej monoftongizacji nowych dyftongów kończących się na u niezgłoskotwórcze (w opozycji do g. północnej i g. południowej). Zaszły również ściągnięcia samogłosek w grupach VhV, VjV, VwV, przez co np. pięćdziesiąt brzmi ''chaslăgawā''. Języki te mają zazwyczaj 5 przypadków: mianownik, dopełniacz, biernik, ablatyw i allatyw.
 
 
 
Bardzo charakterystyczną cechą g. zachodniej jest to, że często posiada samogłoski nosowe powstałe z grup -VnT- oraz -Vn#. Zazwyczaj jest ich kilka (zlewają się), ale też języki z nosówkami o każdej barwie. Znaczna część także posiadała nosówki, ale potem je utraciła, zostawiając jednak ślady.
 
 
 
Zachodnia część g. zachodniej przeprowadziła także trzecią przesuwkę zongepajcką, która zniwelowała afrykatowy charakter języka.
 
 
 
==== Grupa północna ====
 
W przeciwieństwie do g. wschodniej i g. zachodniej, g. północna powstała na substracie języka x. Pod wpływem jego harmonii pod względem zaokrąglenia zdelabianizował zongepajckie głoski u, o, ò do ï, ë, ã, powstały jednak nowe u, o z dyftongów. Zanikły niemalże całkowicie przypadki, zostawiając tylko mianownik i dopełniacz, ale co ciekawe końcówki przypadków uzyskały charakter fleksyjny, przez co jest inna końcówka dla każdej liczby dopełniacza. Tak samo jak w g. zachodniej, zaszły ściągnięcia samogłosek w grupach VhV, VjV, VwV i przejście l, ł > w, ale nowe dyftongi uległy monoftongizacji. Spalatalizowano na nowo spółgłoski welarne (to samo się stało w części g. zachodniej i niezależnie w g. południowej). W prawie wszystkich językach tej grupy ð przeszło w v. Wszystkie języki tej grupy bylaczą tzw. zamiast głoski ł występuje l.
 
 
 
=== Grupa południowa ===
 
Poza północnozongepajckim kontinuum dialektalnym znajduje się grupa południowa. W wyniku różnych wędrówek ludów ludność używająca tej odmiany utraciła kontakt z światem zongepajckim, przez co zaszły w nim innowacyjne, drastyczne zmiany. Najbardziej widoczną różnicą jest zdeformowany system samogłosek, co powoduje czasami kompletne różnice uniemożliwiające porozumienie się np. południowe piežicisan vs kla. paiżicesin, wsch. pèżicesin, pół. pèżicesan, zach. pèżicesą (powiedział). Harmonia całkowicie zanikła, a samogłoską sufiksów jest a. Są 4 przypadki - mianownik, dopełniacz, biernik i allatyw. Przeprowadzono na nowo palatalizacje wszystkich spółgłosek. Tak samo jak w g. północnej, ð przeszło w v. Jak w g. zachodniej i północnej, obecne są procesy ściągięcia grup VhV, VjV, VwV, l, ł > w, a także uproszczenie dž > ž. Wiele języków z tej grupy ma sonanty, a reszta przeprowadziła zmiany ich na sekwencje samogłoski i spółgłoski. Występuje i-mutacja oraz u-mutacja.
 
 
 
{| class="wikitable" style=text-align:center
 
! colspan="2" |
 
!Wargowe
 
!Zębowe
 
!Dziąsłowe
 
!Podniebienne
 
!Welarne
 
!Gardłowe
 
|- align="center"
 
! colspan="2" | Nosowe
 
|{{IPA|m}}
 
|{{IPA|n}}
 
|
 
|{{IPA|ɲ}}
 
|
 
|
 
|- align="center"
 
! rowspan="2" |Zwarte
 
!<small>bezdźwięczne</small>
 
|{{IPA|p}}, {{IPA|pˊ}}
 
|{{IPA|t}}
 
|
 
|
 
|{{IPA|k}}, ''{{IPA|kˊ}}''<ref>allofon przed samogłoską przednią i miękkim sonantem</ref>
 
|
 
|-
 
!<small>dźwięczne</small>
 
|{{IPA|b}}, {{IPA|bˊ}}
 
|{{IPA|d}}
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|- align="center"
 
! rowspan="2" | Afrykaty
 
!<small>bezdźwięczne</small>
 
|{{IPA|pf}}, {{IPA|pfˊ}}
 
|{{IPA|ts}}
 
|{{IPA|tʃ}}
 
|
 
|{{IPA|kx}}
 
|
 
|-
 
!<small>dźwięczne</small>
 
|
 
|{{IPA|dz}}
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|- align="center"
 
! rowspan="2" | Szczelinowe
 
!<small>bezdźwięczne</small>
 
|{{IPA|f}}, {{IPA|fˊ}} 
 
|{{IPA|s}}
 
|{{IPA|ʃ}}
 
|{{IPA|ç}}
 
|{{IPA|x}}
 
|{{IPA|h}}
 
|-
 
!<small>dźwięczne</small>
 
|{{IPA|v}}, {{IPA|vˊ}} 
 
|{{IPA|z}}
 
|{{IPA|ʒ}}
 
|
 
|{{IPA|ɣ}}
 
|
 
|- align="center"
 
! colspan="2" | Drżące
 
|
 
|{{IPA|r}}
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|-
 
! colspan="2" | Boczne, Półsamogłoski
 
|
 
|{{IPA|ɫ}}
 
|{{IPA|l}}
 
|{{IPA|ʎ}}, {{IPA|j}}
 
|{{IPA|w}}
 
|
 
|}
 
 
 
==porównanie==
 
====Rodzina====
 
{| class="wikitable" style="font-size:95%;"
 
! style="font-weight:normal;" width="10%" | '''[[Język protogamajski|Protogamajski]]'''
 
! width="8%"| [[Język zongepajcki|zongepajcki klasyczny]]
 
! width="8%"| wschodnie
 
! width="8%"| ołłuch
 
! width="8%"| zachodnie
 
! width="8%"| północne
 
! width="7%"| południowe
 
! width="8%"| język 7
 
! width="8%"| język 8
 
! width="7%"| język 9
 
! width="7%"| język 10
 
! width="7%"| język 11
 
! width="7%"| język 12
 
! width="7%"| język 13
 
|-
 
! style="font-weight:normal;" | '''taghii'''
 
/{{IPA|'taɣi:}}/ <br>
 
"ojciec"
 
| '''sagai''' <br>
 
/{{IPA|'sɐɣaj}}/ <br>
 
"ojciec"
 
| '''sagè''' <br>
 
/{{IPA|'sɐɣɛ}}/ <br>
 
| '''sagè''' <br>
 
/{{IPA|'sɐɣɛ}}/ <br>
 
| '''sagè''' <br>
 
/{{IPA|'sɐɣɛ}}/ <br>
 
| '''saǧè''' <br>
 
/{{IPA|'sɐʑɛ}}/ <br>
 
| '''saže''' <br>
 
/{{IPA|'sɐʒɛ}}/ <br>
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|-
 
! style="font-weight:normal;" | '''dharaħ'''
 
/{{IPA|'ðaraħ}}/ <br>
 
"matka"
 
|'''djaslax''' <br>
 
/{{IPA|'ðɐslɐkx}}/ <br>
 
"matka"
 
| '''djaslax''' <br>
 
/{{IPA|'ðɐslɐkx}}/ <br>
 
|'''djałłach''' <br>
 
/{{IPA|'ðɐɮɐx}}/ <br>
 
| '''djaslax''' <br>
 
/{{IPA|'ðɐslɐkx}}/ <br>
 
| '''vaslax''' <br>
 
/{{IPA|'vɐslɐkx}}/ <br>
 
| '''vaslax''' <br>
 
/{{IPA|'vɐslɐkx}}/ <br>
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|-
 
! style="font-weight:normal;" | '''tiiqar'''
 
/{{IPA|'ti:qar}}/ <br>
 
"brat"
 
|'''saikhaslo''' <br>
 
/{{IPA|'sajχɐslo}}/ <br>
 
"brat"
 
| '''sèkhaslă''' <br>
 
/{{IPA|'sɛχɐslə}}/ <br>
 
| '''sèchałł''' <br>
 
/{{IPA|'sɛxɐɮ}}/ <br>
 
| '''sèkhāsl''' <br>
 
/{{IPA|'sɛχɐːsl}}/ <br>
 
| '''sèchāsl''' <br>
 
/{{IPA|'sɛxɐːsl}}/ <br>
 
| '''šechusl''' <br>
 
/{{IPA|'ʃɛχusl}}/ <br>
 
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|-
 
! style="font-weight:normal;" | '''kaylaħ'''
 
/{{IPA|'kajlaħ}}/ <br>
 
"siostra"
 
|'''chełax''' <br>
 
/{{IPA|'xeɫɐkx}}/ <br>
 
"siostra"
 
|'''chełax''' <br>
 
/{{IPA|'xeɫɐkx}}/ <br>
 
|'''chełach''' <br>
 
/{{IPA|'xeɫɐx}}/ <br>
 
|'''chełax''' <br>
 
/{{IPA|'xeɫɐkx}}/ <br>
 
|'''ǩelax''' <br>
 
/{{IPA|'çelɐkx}}/ <br>
 
|'''šiłax''' <br>
 
/{{IPA|'ʃiɫɐkx}}/ <br>
 
|
 
 
|
 
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|-
 
! style="font-weight:normal;" | '''ghahan'''
 
/{{IPA|'ɣahan}}/ <br>
 
"syn"
 
|'''gahan''' <br>
 
/{{IPA|'ɣɐhɐn}}/ <br>
 
"syn"
 
|'''gahan''' <br>
 
/{{IPA|'ɣɐhɐn}}/ <br>
 
|'''gahan''' <br>
 
/{{IPA|'ɣɐhɐn}}/ <br>
 
|'''gą̄''' <br>
 
/{{IPA|'ɣɐ̃ː}}/ <br>
 
|'''gān''' <br>
 
/{{IPA|'ɣɐːn}}/ <br>
 
|'''gun''' <br>
 
/{{IPA|'ɣun}}/ <br>
 
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|-
 
! style="font-weight:normal;" | '''iiyuzu'''
 
/{{IPA|'i:juzu}}/ <br>
 
"córka"
 
|'''aijużu''' <br>
 
/{{IPA|'ajjuzu}}/ <br>
 
"córka"
 
|'''èjużu''' <br>
 
/{{IPA|'ɛjuzu}}/ <br>
 
|'''èjużu''' <br>
 
/{{IPA|'ɛjuzu}}/ <br>
 
|'''ūżu''' <br>
 
/{{IPA|'uːzu}}/ <br>
 
|'''ï̄żï''' <br>
 
/{{IPA|'ɯːzɯ}}/ <br>
 
|'''öża''' <br>
 
/{{IPA|'ø̞zɐ}}/ <br>
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|-
 
! style="font-weight:normal;" | '''nipuur'''
 
/{{IPA|'nipu:r}}/ <br>
 
"wnuk, wnuczka"
 
|'''ňifauslo''' <br>
 
/{{IPA|'ɲifawslo}}/ <br>
 
"wnuk"
 
| '''ňifòslă''' <br>
 
/{{IPA|'ɲifɔslə}}/ <br>
 
| '''ňifòłł''' <br>
 
/{{IPA|'ɲifɔɮ}}/ <br>
 
| '''ňifò̄sl''' <br>
 
/{{IPA|'ɲifɔːsl}}/ <br>
 
| '''ňifã̄sl''' <br>
 
/{{IPA|'ɲifʌ̞ːsl}}/ <br>
 
| '''ňafôsl''' <br>
 
/{{IPA|'ɲɐfosl}}/ <br>
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|-
 
! style="font-weight:normal;" | '''ħahtataghii'''<ref>dosłownie ''wielki ojciec''</ref>
 
/{{IPA|ħahta'taɣi:}}/ <br>
 
"dziadek"
 
|'''xahsasagai''' <br>
 
/{{IPA|'kxɐhsɐsɐɣai}}/ <br>
 
"dziadek"
 
|'''xāsasagè''' <br>
 
/{{IPA|'kxɐːsɐsɐɣɛ}}/ <br>
 
|'''chasasagè''' <br>
 
/{{IPA|'xɐsɐsɐɣɛ}}/ <br>
 
|'''xāsasagè''' <br>
 
/{{IPA|'kxɐːsɐsɐɣɛ}}/ <br>
 
|'''xāsasaǧè''' <br>
 
/{{IPA|'kxɐːsɐsɐʑɛ}}/ <br>
 
|'''xusasaže''' <br>
 
/{{IPA|'kxusɐsɐʒɛ}}/ <br>
 
|
 
|
 
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|-
 
! style="font-weight:normal;" | '''ħahtadharaħ'''<ref>dosłownie ''wielka matka''</ref>
 
/{{IPA|ħahta'ðaraħ}}/ <br>
 
"babcia"
 
|'''xahsadjaslax''' <br>
 
/{{IPA|'kxɐhsɐðɐslɐkx}}/ <br>
 
"babcia"
 
|'''xāsadjaslax''' <br>
 
/{{IPA|'kxɐːsɐðɐslɐkx}}/ <br>
 
| '''chasadjałłach''' <br>
 
/{{IPA|'xɐsɐðɐɮɐx}}/ <br>
 
|'''xāsadjaslax''' <br>
 
/{{IPA|'kxɐːsɐðɐslɐkx}}/ <br>
 
| '''xāsavaslax''' <br>
 
/{{IPA|'kxɐːsɐvɐslɐkx}}/ <br>
 
|'''xusavaslax''' <br>
 
/{{IPA|'kxusɐvɐslɐkx}}/ <br>
 
|
 
|
 
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|-
 
! style="font-weight:normal;" | '''yuziif'''
 
/{{IPA|'juzi:f}}/ <br>
 
"stryj"
 
|'''jużaipf''' <br>
 
/{{IPA|'juzajpf}}/ <br>
 
"stryj, wuj"
 
| '''jużèpf''' <br>
 
/{{IPA|'juzɛpf}}/ <br>
 
| '''jużèpf''' <br>
 
/{{IPA|'jyzɛpf}}/ <br>
 
| '''jużèpf''' <br>
 
/{{IPA|'juzɛpf}}/ <br>
 
| '''jïżèpf''' <br>
 
/{{IPA|'jɯzɛpf}}/ <br>
 
|'''jažepf''' <br>
 
/{{IPA|'jɐʒɛpf}}/ <br>
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|-
 
! style="font-weight:normal;" | '''sitaallin'''
 
/{{IPA|'sita:l:in}}/ <br>
 
"wuj"
 
|'''cisěľin''' <br>
 
/{{IPA|'tʃisɛʎin}}/ <br>
 
''wulgarne określenie mężczyzny''
 
| '''cisäľin''' <br>
 
/{{IPA|'tʃisæʎin}}/ <br>
 
|'''cisäľin''' <br>
 
/{{IPA|'tʃisæjin}}/ <br>
 
|'''cisäľį''' <br>
 
/{{IPA|'tʃisæʎĩ}}/ <br>
 
| '''cisäľin''' <br>
 
/{{IPA|'tʃisæʎin}}/ <br>
 
| '''cašäľan''' <br>
 
/{{IPA|'tʃɐʃæʎɐn}}/ <br>
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|-
 
! style="font-weight:normal;" | '''wiina'''
 
/{{IPA|'wi:na}}/ <br>
 
"ciotka (siostra ojca)"
 
|'''waina''' <br>
 
/{{IPA|'wajnɐ}}/ <br>
 
"ciocia"
 
| '''wèna''' <br>
 
/{{IPA|'wɛnɐ}}/ <br>
 
| '''wèna''' <br>
 
/{{IPA|'wɛnɐ}}/ <br>
 
| '''wèna''' <br>
 
/{{IPA|'wɛnɐ}}/ <br>
 
| '''wèna''' <br>
 
/{{IPA|'wɛnɐ}}/ <br>
 
|'''viena''' <br>
 
/{{IPA|'vʲɛnɐ}}/ <br>
 
|
 
|
 
|
 
 
|
 
|
 
|
 
|-
 
! style="font-weight:normal;" | '''kahya'''
 
/{{IPA|'kahja}}/ <br>
 
"ciotka (siostra matki)"
 
| —
 
| —
 
| '''chaja/kaja'''<br>
 
/{{IPA|'xɐjɐ}}/ lub /{{IPA|'kɐjɐ}}/ <br>
 
"dziewczyna"
 
| —
 
| —
 
| —
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|-
 
|}
 
 
 
====Ludzie i zawody====
 
{| class="wikitable" style="font-size:95%;"
 
! style="font-weight:normal;" width="10%" | '''[[Język protogamajski|Protogamajski]]'''
 
! width="8%"| [[Język zongepajcki|zongepajcki klasyczny]]
 
! width="8%"| wschodnie
 
! width="8%"| ołłuch
 
! width="8%"| zachodnie
 
! width="8%"| północne
 
! width="7%"| południowe
 
! width="8%"| język 7
 
! width="8%"| język 8
 
! width="7%"| język 9
 
! width="7%"| język 10
 
! width="7%"| język 11
 
! width="7%"| język 12
 
! width="7%"| język 13
 
|-
 
! style="font-weight:normal;" | '''ghamma'''
 
/{{IPA|'ɣam:a}}/ <br>
 
"człowiek"
 
| '''gaba''' <br>
 
/{{IPA|'ɣɐbɐ}}/ <br>
 
"człowiek (starszy)"
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|-
 
! style="font-weight:normal;" | '''laughal'''
 
/{{IPA|'lawɣal}}/ <br>
 
"mężczyzna, mąż"
 
| '''łogał''' <br>
 
/{{IPA|'ɫoɣɐɫ}}/ <br>
 
"mąż"
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|-
 
! style="font-weight:normal;" | '''limmi'''
 
/{{IPA|'lim:i}}/ <br>
 
"kobieta, żona"
 
| '''ľibǩi''' <br>
 
/{{IPA|'ʎibçi}}/ <br>
 
"żona"
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|-
 
! style="font-weight:normal;" | '''hitlaa'''
 
/{{IPA|'hitla:}}/ <br>
 
"kapłan, szaman"
 
| '''jisłě''' <br>
 
/{{IPA|'jisɫɛ}}/ <br>
 
"kapłan, szaman, magik, guślarz"
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|-
 
! style="font-weight:normal;" | '''wayla'''
 
/{{IPA|'wajla}}/ <br>
 
"kobieta, kapłanka, szmanka"
 
| '''owǩeła''' <br>
 
/{{IPA|'owçeɫɐ}}/ <br>
 
"kapłanka, szamanka, czarownica"
 
|
 
|
 
|
 
|
 
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|-
 
! style="font-weight:normal;" | '''qabrii'''
 
/{{IPA|'qabri:}}/ <br>
 
"król, wódz, bohater"
 
| '''khapsolai''' <br>
 
/{{IPA|'χɐpsolaj}}/ <br>
 
"wódz, król"
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|-
 
! style="font-weight:normal;" | '''waliig'''
 
/{{IPA|'wali:g}}/ <br>
 
"osoba"
 
| '''wałaik''' <br>
 
/{{IPA|'wɐɫajk}}/ <br>
 
"osoba"
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|-
 
! style="font-weight:normal;" | '''suwaridu'''
 
/{{IPA|'suwaridu}}/ <br>
 
"myśliwy"
 
| '''zuwasľitu''' <br>
 
/{{IPA|'tsuwɐsʎitu}}/ <br>
 
"myśliwy"
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|-
 
! style="font-weight:normal;" | '''auf'''
 
/{{IPA|'awf}}/ <br>
 
"pasterz" (dialektalnie również "przewodnik")
 
| '''opf''' <br>
 
/{{IPA|'opf}}/ <br>
 
"pasterz"
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|-
 
! style="font-weight:normal;" | '''kiigiiru'''
 
/{{IPA|'ki:gi:ru}}/ <br>
 
"rolnik, osoba robiąca w polu"
 
| '''chaikaislu''' <br>
 
/{{IPA|'xajkajslu}}/ <br>
 
"rolnik"
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|-
 
! style="font-weight:normal;" | '''qadunu'''
 
/{{IPA|'qadunu}}/ <br>
 
"jeździec, osoba doglądająca koni"
 
| '''khatunu''' <br>
 
/{{IPA|'χɐtunu}}/ <br>
 
"hodowca"
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|-
 
|}
 
 
 
{| class="wikitable"
 
! Atžif
 
! Alfabet husycki
 
! Znaczenie ideograficzne
 
! Tłumaczenie
 
! Pochodzenie
 
|-
 
|
 
| b
 
| budu
 
| rycina, obraz
 
|
 
|-
 
|
 
| p
 
| pauslosaiz
 
| pole
 
|
 
|-
 
|
 
| pf
 
| pfěslě
 
| ogień
 
|
 
|-
 
|
 
| f
 
| fahak
 
| ziarno
 
|
 
|-
 
|
 
| g
 
| gaba
 
| człowiek
 
|
 
|-
 
|
 
| ch
 
| chajin
 
| ręka
 
|
 
|-
 
|
 
| d
 
| dach
 
| zakręt
 
|
 
|-
 
|
 
| t
 
| takaum
 
| ucho
 
|
 
|-
 
|
 
| z
 
| zuwaslo
 
| myśliwy
 
|
 
|-
 
|
 
| z/ƶ
 
| zoslu/ƶoslu
 
| owca
 
|
 
|-
 
|
 
| s
 
| soko
 
| jabłko
 
|
 
|-
 
|
 
| ż
 
| żaumach
 
| oko
 
|
 
|-
 
|
 
| dj
 
| džidu
 
| trzy
 
|
 
|-
 
|
 
| k
 
| kaľipfa
 
| mózg, wiedza
 
|
 
|-
 
|
 
| x
 
| xarsěkh
 
| krew
 
|
 
|-
 
|
 
| kh
 
| khuran
 
| wiatr
 
|
 
|-
 
|
 
| h
 
| jisłě
 
| szaman, kapłan
 
|
 
|-
 
|
 
| j
 
| jot
 
| patyk
 
|
 
|-
 
|
 
| w
 
| wadǩe
 
| urządzenie do mielenia
 
|
 
|-
 
|
 
| m
 
| mu
 
| gęś
 
|
 
|-
 
|
 
| n
 
| ňija
 
| woda
 
|
 
|-
 
|
 
| r
 
| ruňeja
 
| podgórze
 
|
 
|-
 
|
 
| l
 
| ľit
 
| zboże
 
|
 
|-
 
|
 
| ł
 
| łaislo
 
| ładunek
 
|
 
|-
 
| colspan="5" | Znaki diakrytyczne
 
|-
 
|
 
| (ˇ)
 
| zmiękczenie
 
| -
 
|
 
|-
 
|
 
| a
 
| samogłoska krótka a
 
| -
 
|
 
|-
 
|
 
| ai
 
| samogłoska długa ai
 
| -
 
|
 
|-
 
|
 
| au
 
| samogłoska długa au
 
| -
 
|
 
|-
 
|
 
| ě
 
| samogłoska długa ě
 
| -
 
|
 
|-
 
|
 
| e
 
| samogłoska długa e
 
| -
 
|
 
|-
 
|
 
| o
 
| samogłoska krótka o
 
| -
 
|
 
|-
 
|
 
| i
 
| samogłoska krótka i
 
| -
 
|
 
|-
 
|
 
| u
 
| samogłoska krótka u
 
| -
 
|
 
|-
 
| colspan="5" | Liczby
 
|-
 
|
 
| 1
 
| rowspan="10" colspan="2" | -
 
| rowspan="10" | Wszystkie te cyfry mają kształt pochodzący z ligatur pojedynczych kresek
 
|-
 
|
 
| 2
 
|-
 
|
 
| 3
 
|-
 
|
 
| 4
 
|-
 
|
 
| 5
 
|-
 
|
 
| 6
 
|-
 
|
 
| 7
 
|-
 
|
 
| 8
 
|-
 
|
 
| 9
 
|-
 
|
 
| 10
 
|-
 
|
 
| 100
 
|
 
|
 
| Stworzone poprzez "uzupełnienie" liczby 10
 
|-
 
|
 
| 1000
 
|
 
|
 
| Modyfikacja liczby 100
 
|}
 
 
 
=Język starozongepajcki=
 
{{Język
 
|kolor=#33CC33
 
|nazwa=Język starozongepajcki
 
|nazwa własna=żongábeiseis eigołł
 
gammasas eigołł
 
|klasyfikacja=Gamajskie
 
* Protogamajski
 
** Grupa Centralna
 
** Grupa Preferyjna
 
*** '''Starozongepajcki'''
 
|alfabet=pismo ideograficzne
 
| twórca = [[User:Emilando|Emilando]] (w 2020), także [[User:Borlach|Borlach]] poprzez [[Język_protogamajski|protogamajski]] (2018)
 
|szyk zdania =SOV
 
}}{{sp}}
 
'''Język starozongepajcki''' (starozongepajcki ''żongábeiseis eigołł'' /{{IPA|'zo̞nɣɞ̜be̞ɪ̯se̞ɪ̯s 'e̞ɪ̯ɣo̞ɮ}}/ "język zachodzącego słońca", także ''gammasas eigołł'' /{{IPA|'ɣɑ̈mːɑ̈sɑ̈s 'e̞ɪ̯ɣo̞ɮ}}/ "język (proto)gamajski") był wczesną wersją [[język_zongepajcki|języka zongepajckiego]], choć zaświadczoną pismem ideograficznym, to z powodu nieodszyfrowania znaków ręcznie rekonstruowana na podstawie procesów, które zaszły do języka klasycznego od rekonstrukcji [[język_protogamajski|j. protogamajskiego]] i metodą porównawczą, głównie z językiem hawwajskim i górskimi zongepajckimi. Wywodzi się od protogamajskiego.
 
 
 
==Nazwa==
 
Nazwa '''*żongábeiseis eigołł''' wywodzi się od protogamajskiego słowa ''*zaunghaabii'' oznaczającego "zachód słońca". Nazwa oznacza dosłownie "język zachodzącego słońca". Z czasem dawne słowo '''*żona''' (od pɣ. ''*zauna'') "zachód" zaczęłno nabierać znaczenia "dom, siedziba, ojczyzna", zaś  '''*żongábei''' (pɣ. ''*zaunghaabii'') zaczęło oznaczać "zachód", przez co doszło do zmiany znaczenia nazwy do "język zachodni" i takie znaczenie funkcjonuje do dziś.
 
 
 
Druga nazwa '''*gammasas eigołł''' wywodzi się bezpośrednio od protogamajskiego ''*ghammasas iighaur'', oznaczająca tyle co "język ludzki". To określenie później zanikło wraz z dalszym rozwojem zongepajszczyzny.
 
 
 
== Stan języka ==
 
=== Fonologia ===
 
Na etapie starozongepajckiego nie ma jeszcze drastycznych różnic od protogamajskiego. Odróżnienie iloczasu przy pomocy ilości trwania głoski zanikło, ale '''*á *ei *ou''' były swojego rodzaju długimi odpowiednikami '''*a *i *u'''. Samogłoski średnie '''*e *o''' były wówczas poza tym systemem, dopiero później '''*e''' zaczęto traktować jako długi odpowiednik '''*o''' (być może pod wpływem coraz bardziej przedniej wymowy '''*á''').
 
 
 
Protogamajska spółgłoska '''*ħ''' zaczyna być wymawiana jako '''*ch''' [{{IPA|x}}] i ukończył się [[Język zongepajcki/Slotacyzm|slotacyzm]] (przejście krótkiego '''*r''' > '''*łł''' [{{IPA|ɮ}}]). [[Język_zongepajcki/Pierwsza_przesuwka_zongepajcka|Pierwsza przesuwka]] jeszcze się nie odbyła. Możliwe jest również, że już wtedy utracił geminaty '''*jː''' i '''*wː''', ale raczej zanikły one dopiero po pierwszej przesuwce.
 
 
 
{| class=wikitable
 
! rowspan=1|
 
! colspan=1|Przednie
 
! colspan=1|Środkowe
 
! colspan=1|Tylne
 
|-
 
|-align=center class=small
 
|-align=center
 
!Przymknięte
 
|*{{IPA|i}} || || *{{IPA|u}}
 
|-align=center
 
!Średnie
 
|*{{IPA|e}}||||*{{IPA|o}}
 
|-align=center
 
!Półotwarte
 
|||*{{IPA|ɞ̜}}||
 
|-align=center
 
!Otwarte
 
|||colspan="2"|*{{IPA|ɑ̈}}
 
|-align=center
 
|}
 
Dyftongi: '''*ei''', '''*ou'''
 
{| class="wikitable" style=text-align:center
 
! colspan="2" |
 
!Wargowe
 
!Zębowe
 
!Dziąsłowe
 
!Podniebienne
 
!Welarne
 
!Języczkowe
 
!Gardłowe
 
|- align="center"
 
! colspan="2" | Nosowe
 
|*{{IPA|m}}, *{{IPA|mː}}
 
|colspan="2"|*{{IPA|n}}, *{{IPA|nː}}
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|- align="center"
 
! rowspan="2" |Zwarte
 
!<small>bezdźwięczne</small>
 
|*{{IPA|p}}     
 
|colspan="2"| *{{IPA|t}}
 
|
 
|*{{IPA|k}} 
 
|*{{IPA|q}} 
 
|
 
|-
 
!<small>dźwięczne</small>
 
|*{{IPA|b}}
 
|colspan="2"| *{{IPA|d}}
 
|
 
|*{{IPA|g}}
 
|
 
|
 
|- align="center"
 
! rowspan="2" | Szczelinowe
 
!<small>bezdźwięczne</small>
 
|*{{IPA|f}}     
 
|*{{IPA|θ}}, *{{IPA|s}}
 
|
 
|
 
|*{{IPA|x}}
 
|
 
|*{{IPA|h}}
 
|-
 
!<small>dźwięczne</small>
 
|
 
|*{{IPA|ð}}, *{{IPA|z}}
 
|
 
|
 
|*{{IPA|ɣ}}
 
|
 
|
 
|- align="center"
 
! colspan="2" | Drżące
 
|
 
|colspan="2"| *{{IPA|rː}}
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|-
 
! colspan="2" | Boczne, Półsamogłoski
 
|
 
|*{{IPA|ɫ}}, *{{IPA|ɫː}}
 
|*{{IPA|ɮ}}
 
|*{{IPA|j}}, (*{{IPA|jː}})
 
|*{{IPA|w}}, (*{{IPA|wː}})
 
|
 
|
 
|}
 
====Transkrypcja====
 
Transkrypcja jest oparta na transkrypcji zongepajckiego klasycznego z dodatkiem kilku znaków użytych w potomkach i wyjątkowego znaku '''á'''.
 
{| cellspacing="5" style="text-align: center;"
 
|- style="font-size: 2.0em;"
 
|  '''a'''  ||  '''á'''  ||  '''b'''  || '''d'''  ||  '''dj''' ||  '''e'''  ||  '''f'''  ||  '''g'''  ||  '''h'''  ||  '''ch'''  ||  '''i''' ||  '''ei'''  || '''j''' ||  '''k'''  ||  '''ķ'''
 
|-
 
| [{{IPA|ɑ̈}}] || [{{IPA|ɞ̜}}] || [{{IPA|b}}] || [{{IPA|d}}] || [{{IPA|ð}}] || [{{IPA|e̞}}] || [{{IPA|f}}] || [{{IPA|ɣ}}] || [{{IPA|h}}] || [{{IPA|x}}] || [{{IPA|i}}] || [{{IPA|e̞ɪ̯}}] || [{{IPA|j}}] || [{{IPA|k}}] || [{{IPA|g}}]
 
|- style="font-size: 2.0em;"
 
|  '''l'''  ||  '''ł'''  ||  '''łł'''  || '''m'''  ||  '''n'''  ||  '''o''' ||  '''p'''  ||  '''r'''  ||  '''s'''  ||  '''t'''  ||  '''tj'''  ||  '''u'''  ||  '''ou'''  ||  '''w'''  || '''ż'''
 
|-
 
| [{{IPA|ɫː}}] || [{{IPA|ɫ}}] ||  [{{IPA|ɮ}}] ||[{{IPA|m}}] || [{{IPA|n}}] || [{{IPA|o̞}}] || [{{IPA|p}}] || [{{IPA|rː}}] || [{{IPA|s}}] ||  [{{IPA|t}}] ||  [{{IPA|θ}}] || [{{IPA|u}}] || [{{IPA|o̞ʊ̯}}] || [{{IPA|w}}] || [{{IPA|z}}]
 
|}
 
 
 
===Gramatyka===
 
====Harmonia samogłosek w afiksach====
 
Odziedziczona od protogamajskiego, pierwsza samogłoska afiksu musi się zgadzać z ostatnią samogłoską rdzenia.
 
* *i *ei ↔ *i *ei
 
* *u *ou ↔ *u *ou
 
* *a *á ↔ *a *á
 
* *e ↔ *e
 
* *o ↔ *o
 
W przypadku *a, *i, *u samogłoski może się zmienić w zależności od wymaganej długości. Samogłoski *e, *o nie miały długich odpowiedników, więc zawsze otrzymywały te same samogłoski. Dopiero później *e stanie się funkcjonalnie długim *o.
 
 
 
==== Możliwe alternacje ====
 
Mogły się pojawiać alternacje *a – *á, *i – *ei, *u – *ou, *łł – *r.
 
 
 
==== Przypadki ====
 
Język starozongepajcki odziedziczył 8 przypadków z protogamajskich 12: mianownik, dopełniacz, biernik, miejscownik, ablatyw, allatyw, innesyw, wołacz.
 
 
 
{| class="wikitable"
 
|-
 
! Przypadek
 
! Sufiks
 
! *gamma – człowiek
 
! *hitłá – kapłan, guślarz
 
! *waqadun – koń
 
|-
 
| 1. m
 
| -ø
 
| *gamma
 
| *hitłá
 
| *waqadun
 
|-
 
| 2. d
 
| *-(w)_
 
| *gamma'''wa'''
 
| *hitłá'''wa'''
 
| *waqadun'''u'''
 
|-
 
| 3. b
 
| *-(j)_s
 
| *gamma'''jas'''
 
| *hitłá'''jis'''
 
| *waqadun'''us'''
 
|-
 
| 4. mj
 
| *-há/*''-h_''<ref>Problem w rekonstrukcji, pierwotnie afiks musiał podlegać harmonii, ale we wszystkich zongepajckich jest jednolite *-há/-hě/-hä</ref>
 
| *gamma'''há'''
 
| *hitłá'''há'''
 
| *waqadun'''há'''
 
|-
 
| 5. a
 
| *-(_)ku
 
| *gamma'''ku'''
 
| *hitłá'''ku'''
 
| *waqadun'''uku'''
 
|-
 
| 6. al
 
| *-(ķ)uk
 
| *gamma'''ķuk'''
 
| *hitłá'''ķuk'''
 
| *waqadun'''uk'''
 
|-
 
| 7. i
 
| *-s_
 
| *gamma'''sa'''
 
| *hitłá'''sa'''
 
| *waqadun'''su'''
 
|-
 
| 8. w
 
| *-(_)q_²
 
| *gamma'''qá'''!
 
| *hitłá'''qá'''!
 
| *waqadun'''uqou'''!
 
|}
 
 
 
== Zbieram dane gammajskich tu ==
 
===Spółgłoski protogammajskie===
 
{| class="wikitable" style=text-align:center
 
! colspan="2" |
 
!Wargowe
 
!Zębowo-dziąsłowe
 
!Podniebienne
 
!Welarne
 
!Języczkowe
 
!Gardłowe
 
|- align="center"
 
! rowspan="2" |Nosowe
 
!<small>zwykłe</small>
 
|{{IPA|m}}
 
|{{IPA|n}}
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|- align="center"
 
!<small>geminaty</small>
 
|{{IPA|mː}}
 
|{{IPA|nː}}
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|- align="center"
 
! rowspan="2" |Zwarte
 
!<small>bezdźwięczne</small>
 
|{{IPA|p}}     
 
|{{IPA|t}}
 
|
 
|{{IPA|k}} 
 
|{{IPA|q}}
 
|
 
|-
 
!<small>dźwięczne</small>
 
|{{IPA|b}}
 
|{{IPA|d}}
 
|
 
|{{IPA|g}}
 
|
 
|
 
|- align="center"
 
! rowspan="2" | Szczelinowe
 
!<small>bezdźwięczne</small>
 
|{{IPA|f}}     
 
|{{IPA|θ}} {{IPA|s}}
 
|
 
 
|
 
|{{IPA|h}} {{IPA|ħ}}
 
|-
 
!<small>dźwięczne</small>
 
|
 
|{{IPA|ð}} {{IPA|z}}
 
|
 
|{{IPA|ɣ}}
 
|
 
|
 
|- align="center"
 
! rowspan="2" | Drżące
 
!<small>zwykłe</small>
 
|
 
|{{IPA|r}}
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|- align="center"
 
!<small>geminaty</small>
 
|
 
|{{IPA|rː}}
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|- align="center"
 
! rowspan="2" | Aproksymanty
 
!<small>zwykłe</small>
 
|
 
|{{IPA|l}}
 
|{{IPA|j}}
 
|{{IPA|w}}
 
|
 
|
 
|- align="center"
 
!<small>geminaty</small>
 
|
 
|{{IPA|lː}}
 
|{{IPA|jː}}
 
|{{IPA|wː}}
 
|
 
|
 
|}
 
 
 
===Spółgłoski zongepajckie===
 
{| class="wikitable" style=text-align:center
 
! colspan="2" |
 
!Wargowe
 
!Zębowe
 
!Dziąsłowe
 
!Podniebienne
 
!Welarne
 
!Języczkowe
 
!Gardłowe
 
|- align="center"
 
! colspan="2" | Nosowe
 
|{{IPA|m}}
 
|{{IPA|n}}
 
|
 
|{{IPA|ɲ}}
 
|
 
|
 
|
 
|- align="center"
 
! rowspan="2" |Zwarte
 
!<small>bezdźwięczne</small>
 
|{{IPA|p}}     
 
|{{IPA|t}}
 
|
 
|
 
|{{IPA|k}} 
 
|
 
|
 
|-
 
!<small>dźwięczne</small>
 
|{{IPA|b}}
 
|{{IPA|d}}
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|- align="center"
 
! rowspan="2" | Afrykaty
 
!<small>bezdźwięczne</small>
 
|{{IPA|pf}}     
 
|{{IPA|ts}}
 
|{{IPA|tʃ}}
 
|({{IPA|tɕ}})
 
|{{IPA|kx}}
 
|
 
|
 
|-
 
!<small>dźwięczne</small>
 
|
 
|({{IPA|dz}})
 
|({{IPA|dʒ}})
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|- align="center"
 
! rowspan="2" | Szczelinowe
 
!<small>bezdźwięczne</small>
 
|{{IPA|f}}     
 
|{{IPA|s}}
 
|{{IPA|ʃ}}
 
|{{IPA|ç}}
 
|{{IPA|x}}
 
|{{IPA|χ}}
 
|{{IPA|h}}
 
|-
 
!<small>dźwięczne</small>
 
|
 
|{{IPA|ð}}, {{IPA|z}}
 
|{{IPA|ʒ}}
 
|
 
|{{IPA|ɣ}}
 
|
 
|
 
|- align="center"
 
! colspan="2" | Uderzeniowe
 
|
 
|{{IPA|ɾ}}
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|
 
|-
 
! colspan="2" | Boczne, Półsamogłoski
 
|
 
|{{IPA|ɫ}}
 
|{{IPA|l}}
 
|{{IPA|ʎ}}, {{IPA|j}}
 
|{{IPA|w}}
 
|
 
|
 
|}
 
 
 
===Spółgłoski prachamskie===
 
{| class="wikitable" style=text-align:center
 
! colspan="2" |
 
!Wargowe
 
!Zębowe
 
!Dziąsłowe
 
!Podniebienne
 
!Welarne
 
|- align="center"
 
! colspan="2" | Nosowe
 
|{{IPA|m}}
 
|colspan="2"|{{IPA|n}}
 
|
 
|
 
|- align="center"
 
! rowspan="3" |Zwarte
 
!<small>przydechowe</small>
 
|{{IPA|pʰ}}     
 
|colspan="2"|{{IPA|tʰ}}
 
|
 
|{{IPA|kʰ}} 
 
|-
 
!<small>nieprzydechowe</small>
 
|{{IPA|p}}
 
|colspan="2"|{{IPA|t}}
 
|
 
|{{IPA|k}}
 
|-
 
!<small>dźwięczne</small>
 
|
 
|colspan="2"|
 
|
 
|{{IPA|g}}
 
 
 
|- align="center"
 
! rowspan="2" | Szczelinowe
 
!<small>przydechowe</small>
 
 
|{{IPA|sʰ}}
 
|{{IPA|ɬʰ}}
 
|
 
|
 
|-
 
!<small>nieprzydechowe</small>
 
|{{IPA|f}}
 
|{{IPA|s}}
 
|{{IPA|ɬ}}
 
|
 
|{{IPA|x}}
 
|- align="center"
 
! colspan="2" | Drżące
 
|
 
|colspan="2" | {{IPA|r}}
 
|
 
|
 
|-
 
! colspan="2" | Boczne, Półsamogłoski
 
|
 
|colspan="2" | {{IPA|l}}
 
|{{IPA|j}}
 
|{{IPA|w}}
 
|}
 
 
 
 
 
==Przypisy==
 

Wersja z 21:05, 10 wrz 2020

Język Gowojski

Język gowojski (gow. rōr gowoso iknūr lub rōr gowoso vōrghos) to jeden z dwuch języków naumowskich.


Wypocinki

Długa samogłoska ā w gowojskim jest rzadka (pierwotne nowe ā dało ō), występuje w słowach rodzimych tylko przed wargowymi oraz r. Pojawia się jeszcze w zapożyczeniach.

Inne długie samogłoski są częstsze, ale wydaje się, że ē ō są bardziej powszechne niż aī ī ǖ ū