Użytkownik:Hapana Mtu/Tyrakański: Różnice pomiędzy wersjami

Z Conlanger
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
 
(Nie pokazano 12 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 1: Linia 1:
 
'''Język tyrakański''' (nazwa własna ''語トゥラカネ''), inaczej '''tarakański uproszczony''' lub '''tarakański-U''' - uproszczona wersja języka [[Użytkownik:Hapana_Mtu/Pratyckie#J.C4.99zyk_taraka.C5.84ski|tarakańskiego]]~[[tarykański|tarykańskiego]] dedykowana [[Użytkownik:jasnysfinks|jasnemusfinksowi]]. Posiada uproszczoną gramatykę i pisownię oraz bardziej międzynarodowe słownictwo.  
 
'''Język tyrakański''' (nazwa własna ''語トゥラカネ''), inaczej '''tarakański uproszczony''' lub '''tarakański-U''' - uproszczona wersja języka [[Użytkownik:Hapana_Mtu/Pratyckie#J.C4.99zyk_taraka.C5.84ski|tarakańskiego]]~[[tarykański|tarykańskiego]] dedykowana [[Użytkownik:jasnysfinks|jasnemusfinksowi]]. Posiada uproszczoną gramatykę i pisownię oraz bardziej międzynarodowe słownictwo.  
 
==Zapis==
 
==Zapis==
−
W ramach uproszczenia język tyrakański zapisywany jest '''sylabariuszami japońskimi''', w ramach umiędzynarodowienia używa się w nim też '''znaków sinojapońskich'''. '''Hiraganą''' zapisywane są słowa wspólne z nieuroszczonym językiem tara~ykańskim, '''katakana''' natomiast służy do zapisu słów znanych wyłącznie wariantowi uproszczonemu. Kany zostały dopasowane do fonologii języka tyrakańskiego: poniżej tabelka ilustrująca odpowiedniości między cyrylicą tarykańską a katakaną tyrakańską.  
+
W ramach uproszczenia język tyrakański zapisywany jest '''sylabariuszami japońskimi''', w ramach umiędzynarodowienia używa się w nim też '''znaków sinojapońskich'''. '''Hiraganą''' zapisywane są słowa wspólne z nieuproszczonym językiem tara~ykańskim, '''katakana''' natomiast służy do zapisu słów znanych wyłącznie wariantowi uproszczonemu. Kany zostały dopasowane do fonologii języka tyrakańskiego: poniżej tabelka ilustrująca odpowiedniości między cyrylicą tarykańską a katakaną tyrakańską.  
 
{| class="wikitable" style="text-align:center;"
 
{| class="wikitable" style="text-align:center;"
 
|-2
 
|-2
Linia 50: Linia 50:
 
| '''Ң''' || <font size="+1">ン</font>
 
| '''Ң''' || <font size="+1">ン</font>
 
|}
 
|}
 +
 
==Uproszczenia w morfologii i składni==
 
==Uproszczenia w morfologii i składni==
 
===Liczba mnoga===
 
===Liczba mnoga===
−
Wykładnikiem liczby mnogiej jest sufiks ''ダ''.  
+
Wykładnikiem liczby mnogiej jest sufiks ''ダ'', po słowach zakończonych spółgłoską może pojawić się przed nim protetyczne ''ы'', spółgłoska w sufiksie ulega też czasem postępowemu ubezdźwięcznieniu. Zmian tych dla uproszczenie nie zaznacza się w piśmie (pierwszej zresztą nie dałoby się zaznaczyć). Tarykańskie rozróżnienie liczby mnogiej ogólnej i poszczególnej zostało zlikwidowane. W tabeli poniżej przykłady.
 +
{| class="wikitable" style="background-color: #fcfcfc;"
 +
!<small>L. pojedyncza</small>
 +
!<small>L. mnoga</small>
 +
!<small>Znaczenie l. poj. </small>
 +
|-
 +
|語 ''ばはふ　бахас'', ''ル゛ラ лура'', ''えぜる　езер'',　''ふめず смез'', ''リ゛サヌ лічан''
 +
|語ダ ''ばはふダ　бахасыда~бахаста'', ''ル゛ラダ лурада'', ''えぜるダ　езер(ы)да'',　''ふめずダ смез(ы)да'', ''リ゛サヌダ лічан(ы)да''
 +
|język (mowa lub narząd w starej bądź uproszczonej leksyce - zależnie od odczytania)
 +
|-
 +
|パル゛マ ''палма''
 +
|パル゛マダ ''палмада''
 +
|palma (w uproszczonej leksyce)
 +
|-
 +
|つぁる ''цар''
 +
|つぁるダ ''цар(ы)да''
 +
|cebula (leksyka tarykańska)
 +
|}
 +
===Posiadanie===
 +
Wyraża się zawsze poprzez dopełniacz o wykładniku ''ゲ''.
 +
 
 +
===Sufigowanie postpozycji===
 +
Nie zachodzi.
 +
===Inkorporacja===
 +
Inkorporacja dopełnienia lub okolicznika do czasownika nie zachodzi.
 +
===Uniesamodzielnienie czasowników modalnych===
 +
Również nie zachodzi. Zawsze używa się wersji z łącznikiem.
 +
 
 
==Uproszczone lub/i umiędzynarodowione słownictwo==
 
==Uproszczone lub/i umiędzynarodowione słownictwo==
 
Na proces upraszczania i umiędzynarodowienia słownictwa tyrakańskiego składało się kilka taktyk:
 
Na proces upraszczania i umiędzynarodowienia słownictwa tyrakańskiego składało się kilka taktyk:
−
* Zastępowanie słów tara~ykańskich słowami z powszechnie znanych języków naturalnych;
+
* Zastępowanie słów tara~ykańskich słowami z powszechnie znanych języków naturalnych (takich jak arabski, łacina, arabski, greka, arabski, francuski, arabski, hindi, sanskryt czy arabski) oraz popularnych [[auxlang|auxlangów]] (jak np. [[esperanto]], [[budinos]], [[slovio]]);
 
* Zapisywanie słów znakami sinojapońskimi (kanji);
 
* Zapisywanie słów znakami sinojapońskimi (kanji);
 
* Likwidowanie drobnych niuansów znaczeniowych;
 
* Likwidowanie drobnych niuansów znaczeniowych;
Linia 70: Linia 98:
 
|語
 
|語
 
|ばはふ　''бахас''
 
|ばはふ　''бахас''
−
|ル゛ラ
+
|ル゛ラ ''лура''
 
|język (mowa)
 
|język (mowa)
 
|od arabskiego لغة
 
|od arabskiego لغة
Linia 76: Linia 104:
 
|語
 
|語
 
|えぜる　''езер'',　ふめず ''смез''
 
|えぜる　''езер'',　ふめず ''смез''
−
|リ゛サヌ
+
|リ゛サヌ ''лічан''
 
|język (narząd)
 
|język (narząd)
 
|od arabskiego لسان; język tarykański rozróżnia język wystawiony od schowanego, w wersji uproszczonej to rozróżnienie znika
 
|od arabskiego لسان; język tarykański rozróżnia język wystawiony od schowanego, w wersji uproszczonej to rozróżnienie znika
Linia 82: Linia 110:
 
|
 
|
 
|でごる゛　''дегул''
 
|でごる゛　''дегул''
−
|パル゛マ
+
|パル゛マ ''палма''
 
|palma
 
|palma
 
|od łacińskiego palma
 
|od łacińskiego palma
Linia 88: Linia 116:
 
|
 
|
 
|ゆれぬ　''јрен''
 
|ゆれぬ　''јрен''
−
|レヌ
+
|レヌ ''рен''
 
|rycerz
 
|rycerz
 
|uproszczenie fonetyczne; efektem ubocznym jest homofonia z tarykańskim れぬ ''рен'' 'rzeka'
 
|uproszczenie fonetyczne; efektem ubocznym jest homofonia z tarykańskim れぬ ''рен'' 'rzeka'
Linia 94: Linia 122:
 
|川
 
|川
 
|れぬ ''рен''
 
|れぬ ''рен''
−
|ダリヤ
+
|ダリヤ ''даріја''
 
|rzeka
 
|rzeka
 
|od perskiego دريا
 
|od perskiego دريا
Linia 100: Linia 128:
 
|
 
|
 
|ぎぎつぁる ''гігіцар''
 
|ぎぎつぁる ''гігіцар''
−
|フォカカドゥユマ
+
|ポカカドゥユマ ''пукакадјыма''
 
|czosnek
 
|czosnek
 
|od [[Budinos 2009|budinoskiego]] fokakadjma
 
|od [[Budinos 2009|budinoskiego]] fokakadjma
 +
|-
 +
|波蘭
 +
|くれぬ　へるいぇ　''крен херје''
 +
|ボラ゛ヌダ ''буланда''
 +
|Polska
 +
|od arabskiego بولندا
 +
|-
 +
|電気
 +
|ぴかす　''пікач''
 +
|エレ゛クツロ ''елекытыру''
 +
|prąd elektryczny
 +
|od starogreckiego ἤλεκτρον
 +
|-
 +
|大学
 +
|もとぅられじ　''мутрареж''
 +
|ジァミラ ''жаміра''
 +
|uniwersytet, uczelnia
 +
|od arabskiego جامعة
 +
|-
 +
|先生
 +
|もとぅらる　''мутрар''
 +
|ゴロ　''гуру''
 +
|wykładowca
 +
|od sanskryckiego गुरु
 +
|-
 +
|話
 +
|ぐら゛とぅ　''-глад-''
 +
|スピケヌ　''-чыпікен-''
 +
|mówić
 +
|od volapückiego spikön
 
|-
 
|-
 
|}
 
|}
 +
 +
==Próbki tekstowe==
 +
===Judyta===
 +
*'''Polski''': ''Ta piękna dziewczyna nazywa się Judyta. Jej piękne, błękitne oczy skrywają wielką tajemnicę, tajemnicę tak straszną, że zagraża ona porządkowi świata. Serce Judyty jest złe: ona nie wierzy w Boga.''
 +
*'''Tarykański''': ''діызеба Ўакабу загареңет Јудіт. ўантыра Ђалла зангаре, жађўе даде јун јаӴўехаж кубўе, јаӴыхыж іјде кўе, ўаыдајнабр јаНуј ытас Прат. ыра Харц даде Јудіт себале, хажжера јун пріДыр.''
 +
*'''Tyrakański''': ''あら　{{info|名前|イソム}}ゲ{{info|女|パム}}{{info|美|ベラ゛}}とぅれうぅ　Judyta. わハイダ {{info|目|ライナ}}ダ{{info|美|ベラ゛}}{{info|青|ニラ゛}}ゲ{{info|彼女|シ}}　や{{info|謎|ミステリ}}{{info|大|アクバル}}, ヤ{{info|謎|ミステリ}}{{info|恐怖|いで}}　け, わあぶら　わあだゆな や{{info|秩序|オケユ}}ゲ{{info|世界|ぷらとぅ}}. あら {{info|心|カル゛ブ}}ゲJudyta {{info|悪|ふばれ゛/いぇるてぃへ/ゑぷしぇ}}, あはピダ {{info|彼女|シ}} ぷりﷲ‎‎‎‎~DEUS~יהוה.''

Aktualna wersja na dzień 06:44, 15 sie 2013

Język tyrakański (nazwa własna 語トゥラカネ), inaczej tarakański uproszczony lub tarakański-U - uproszczona wersja języka tarakańskiego~tarykańskiego dedykowana jasnemusfinksowi. Posiada uproszczoną gramatykę i pisownię oraz bardziej międzynarodowe słownictwo.

Zapis

W ramach uproszczenia język tyrakański zapisywany jest sylabariuszami japońskimi, w ramach umiędzynarodowienia używa się w nim też znaków sinojapońskich. Hiraganą zapisywane są słowa wspólne z nieuproszczonym językiem tara~ykańskim, katakana natomiast służy do zapisu słów znanych wyłącznie wariantowi uproszczonemu. Kany zostały dopasowane do fonologii języka tyrakańskiego: poniżej tabelka ilustrująca odpowiedniości między cyrylicą tarykańską a katakaną tyrakańską.

Końcowe samogłoski Samodzielne samogłoski К- Г- Ч- З- Ш- Ђ- Т- Д- Ћ- Ӵ- Ц- Ж- Н- Х- Б- П- С- М- Ј- Р- Л- Ў-
-А ア カ ガ サ ザ シャ ジャ タ ダ チャ ヂャ ツァ ヅァ ナ ハ バ パ ファ マ ヤ ラ ラ゛ ワ
-І イ キ ギ セィ ゼ シ ジ ティ ディ チ ヂ ツィ ヅィ ニ ヒ ビ ピ フィ ミ イィ リ リ゛ ヰ
-Ы lub brak samogłoski ウ ク グ ス ズ シュ ジュ トゥ ドゥ チュ ヂュ ツ ヅ ヌ ホゥ ブ プ フ ム ユ ル゛ ル ウゥ
-Е エ ケ ゲ セ ゼ シェ ジェ テ デ チェ ヂェ ツェ ヅェ ネ ヘ ベ ペ フェ メ イェ レ レ゛ ヱ
-У オ コ ゴ ソ ゾ ショ ジョ ト ド チョ ヂョ ツォ ヅォ ノ ホ ボ ポ フォ モ ヨ ロ ロ゛ ヲ
Ң ン

Uproszczenia w morfologii i składni

Liczba mnoga

Wykładnikiem liczby mnogiej jest sufiks ダ, po słowach zakończonych spółgłoską może pojawić się przed nim protetyczne ы, spółgłoska w sufiksie ulega też czasem postępowemu ubezdźwięcznieniu. Zmian tych dla uproszczenie nie zaznacza się w piśmie (pierwszej zresztą nie dałoby się zaznaczyć). Tarykańskie rozróżnienie liczby mnogiej ogólnej i poszczególnej zostało zlikwidowane. W tabeli poniżej przykłady.

L. pojedyncza L. mnoga Znaczenie l. poj.
語 ばはふ　бахас, ル゛ラ лура, えぜる　езер,　ふめず смез, リ゛サヌ лічан 語ダ ばはふダ　бахасыда~бахаста, ル゛ラダ лурада, えぜるダ　езер(ы)да,　ふめずダ смез(ы)да, リ゛サヌダ лічан(ы)да język (mowa lub narząd w starej bądź uproszczonej leksyce - zależnie od odczytania)
パル゛マ палма パル゛マダ палмада palma (w uproszczonej leksyce)
つぁる цар つぁるダ цар(ы)да cebula (leksyka tarykańska)

Posiadanie

Wyraża się zawsze poprzez dopełniacz o wykładniku ゲ.

Sufigowanie postpozycji

Nie zachodzi.

Inkorporacja

Inkorporacja dopełnienia lub okolicznika do czasownika nie zachodzi.

Uniesamodzielnienie czasowników modalnych

Również nie zachodzi. Zawsze używa się wersji z łącznikiem.

Uproszczone lub/i umiędzynarodowione słownictwo

Na proces upraszczania i umiędzynarodowienia słownictwa tyrakańskiego składało się kilka taktyk:

  • Zastępowanie słów tara~ykańskich słowami z powszechnie znanych języków naturalnych (takich jak arabski, łacina, arabski, greka, arabski, francuski, arabski, hindi, sanskryt czy arabski) oraz popularnych auxlangów (jak np. esperanto, budinos, slovio);
  • Zapisywanie słów znakami sinojapońskimi (kanji);
  • Likwidowanie drobnych niuansów znaczeniowych;
  • Skracanie słów, uproszczenia wymowy;
  • Regularniejsze słowotwórstwo.

Należy przy tym zauważyć, że uproszczone lub/i umiędzynarodowione (tyrakańskie) słowa współistnieją w języku ze swoimi "starymi" (tarykańskimi) odpowiednika, nie powodują wyparcia ich z języka. Na piśmie rozróżnieniu tych dwóch grup słownictwa służy zapis odpowiednią kaną (chyba, że używa się znaków sinojapońskich). Poniżej tabela z przykładami uproszczonego lub/i umiędzynarodowionego słownictwa.

Znaki Słowo tarykańskie Słowo tyrakańskie Znaczenie Etymologia i uwagi
語 ばはふ　бахас ル゛ラ лура język (mowa) od arabskiego لغة
語 えぜる　езер,　ふめず смез リ゛サヌ лічан język (narząd) od arabskiego لسان; język tarykański rozróżnia język wystawiony od schowanego, w wersji uproszczonej to rozróżnienie znika
でごる゛　дегул パル゛マ палма palma od łacińskiego palma
ゆれぬ　јрен レヌ рен rycerz uproszczenie fonetyczne; efektem ubocznym jest homofonia z tarykańskim れぬ рен 'rzeka'
川 れぬ рен ダリヤ даріја rzeka od perskiego دريا
ぎぎつぁる гігіцар ポカカドゥユマ пукакадјыма czosnek od budinoskiego fokakadjma
波蘭 くれぬ　へるいぇ　крен херје ボラ゛ヌダ буланда Polska od arabskiego بولندا
電気 ぴかす　пікач エレ゛クツロ елекытыру prąd elektryczny od starogreckiego ἤλεκτρον
大学 もとぅられじ　мутрареж ジァミラ жаміра uniwersytet, uczelnia od arabskiego جامعة
先生 もとぅらる　мутрар ゴロ　гуру wykładowca od sanskryckiego गुरु
話 ぐら゛とぅ　-глад- スピケヌ　-чыпікен- mówić od volapückiego spikön

Próbki tekstowe

Judyta

  • Polski: Ta piękna dziewczyna nazywa się Judyta. Jej piękne, błękitne oczy skrywają wielką tajemnicę, tajemnicę tak straszną, że zagraża ona porządkowi świata. Serce Judyty jest złe: ona nie wierzy w Boga.
  • Tarykański: діызеба Ўакабу загареңет Јудіт. ўантыра Ђалла зангаре, жађўе даде јун јаӴўехаж кубўе, јаӴыхыж іјде кўе, ўаыдајнабр јаНуј ытас Прат. ыра Харц даде Јудіт себале, хажжера јун пріДыр.
  • Tyrakański: あら　名前ゲ女美とぅれうぅ　Judyta. わハイダ 目ダ美青ゲ彼女　や謎大, ヤ謎恐怖　け, わあぶら　わあだゆな や秩序ゲ世界. あら 心ゲJudyta 悪, あはピダ 彼女 ぷりﷲ‎‎‎‎~DEUS~יהוה.
Źródło: „https://jezykotw.webd.pl/w/index.php?title=Użytkownik:Hapana_Mtu/Tyrakański&oldid=10877”