Rowański
| rowański erlëkerleitę hu | |
|---|---|
| Sposoby zapisu: | zmodyfikowany łaciński, sylabariusz |
| Faktycznie | |
| Utworzenie: | Hapana Mtu w 2009 |
| W świecie Gruszek Na Wierzbie | |
| Używany w (Gruszki Na Wierzbie): | Rowania |
| Kody | |
| Conlanger–3 | gnw.row.hm |
| Lista conlangów | |
Język rowański (row. erlëkerleitę hu [ɛɾɛq.ɛ̃ɾɛĩtɛ̃ χu]) to język którym posługują się Rowanki.
Fonetyka
Akcent
Pada zawsze na pierwszą sylabę. Każdy wyraz (nawet klasyfikator) jest osobno akcentowany.
Spółgłoski
Tam, gdzie podane są dwie głoski, pierwsza jest wariantem podstawowym, druga możliwym alofonem.
- zwarte: k [q, k] t [t] p [p]
- zwarte labializowane: kl [qʷ, kʷ] tl [tʷ] pl [pʷ]
- szczelinowe: h [χ, x] s [ʃ, s] f [ɸ, f]
- szczelinowe labializowane: hl [χʷ, xʷ] sl [ʃʷ, sʷ]
- drżące: r [ʀ] z [r] v [ʙ]
- uderzeniowe: rl [ɾ]
- półotwarte: zl [ɹ]
- nosowe: g [ŋ] n [n] m [m]
Spółgłoski nosowe występują tylko na początku morfemu. Ponadto na styku morfemów pojawiają się jako „uśmierzacz rozziewu” nienotowane [w] [j] [ʔ].
Samogłoski
- a [ɒ, ɑ] u [u, o] e [ɛ, æ] i [i, ɨ]
wszystkie samogłoski mają też wersje nosowe
Dyftongi
- au [ɒu] ua [oɒ] ei [ɛi, ei] ie [iɛ, eɛ]
wszystkie dyftongi mają też wersje nosowe
Harmonia samogłoskowa
W języku rowańskim obowiązują jednocześnie dwa typy harmonii samogłoskowej - harmonia miejsca artykulacji (przednie/tylne) oraz harmonia nosowa. Harmonia działa wstecz!
- a/u/au/ua
- ą/ų/aų/uą
- e/i/ei/ie
- ę/į/eį/ię
Wyraz z samogłoskami nosowymi poznajemy po ogonku przy ostatniej samogłosce (erleitę „Rowanek” [ɛ̃ɾɛĩtɛ̃]). Jeżeli w wyrazie złożonym złamana zostanie harmonia nosowa i przed członem nosowym pojawi się człon nienosowy, to nad ostatnią samogłoską członu nienosowego stawiamy dierezę.
Nazwy własne
Ortografia łacińska dla rowańskiego nie używa dużych liter dla nazw własnych. Można je oznaczać 'biorąc w takie nawiasy'. Wiąże się to z faktem, że w piśmie Rowanków nie ma odpowiedników małych i wielkich liter, nazwy własne zaś - jeśli w ogóle chce się je wyróżnić - otacza się ramką.
Czasowniki
W odmianie czasowników nieprzechodnich obowiązuje schemat prefiks osoby+prefiks czasu+rdzeń. Wykonawca występuje w absolutywie (forma słownikowa, bez prefiksu). Zaimki można pomijać.
W zdaniu przechodnim wykonawca stoi w ergatywie (prefiks ka,ke), obiekt jest w absolutywie, zaś czasownik uzgadnia się do obu tych elementów, przyjmując kolejno prefiks obiektu, prefiks wykonawcy i prefiks czasu. Prefiks wykonawcy zakończony na -a,-e traci ostatnią samogłoskę, jeżeli następny element zaczyna się samogłoską.
Negacja czasowników nieprzechodnich polega na zamienieniu kolejności prefiksu czasu i osoby. Negacja czasownika przechodniego odbywa się przez przestawienie prefiksu czasu przed prefiks obiektu.
Rzeczowniki
Mnogość rzeczowników oznacza się opcjonalnie przez podwojenie klasyfikatora.
Klasy
Jest ich (na chwilę obecną) sześć. Każdy rzeczownik przynależy do jednej z klas. Klasę poznajemy po klasyfikatorze, który stoi po rzeczowniku i po wszystkich jego przydawkach (np. przymiotnikach, przydawce dzierżawczej).
Po rzeczownikach określanych liczebnikiem nie stawia się klasyfikatorów.
Liczebniki
System liczebników u Rowanków bazuje na czwórce i dwunastce.
- 1 ras
- 2 uą
- 3 ver
- 4 sa
- 5 rassa (1+4)
- 6 uąsa (2+4)
- 7 versa (3+4)
- 8 sasa (4+4)
- 9 rassasa (1+4+4)
- 10 uąsasa (2+4+4)
- 11 versasa (3+4+4)
- 12 puhų
- 13 räspuhų (1+12)
- 14 uąpuhų (2+12)
- 23 versasäpuhų (3+4+4+12)
- 24 puhųuą (12x2)
- 25 räspuhųuą (1+12x2)
- 36 puhųver (12x3)
- 48 puhųsa (12x4)
- 60 puhųrassa (12x(1+4))
- 132 puhųversasa (12x(3+4+4))
- 143 bersasäpuhųversasa (3+4+4+12x(3+4+4))
- 144 mauka
- 1728 ezlevę
- 2009 rassäpuhųversasamaukäezlevę (1+4+12x(3+4+4)+144+1728)