Języki qińskie
Języki qińskie – grupa języków i dialektów używanych przez ponad osiem milionów mieszkańców środkowego Kyonu. Spośród języków tej grupy, jedynym żywym przedstawicielem pozostaje język qin, podzielony na wiele mniejszych dialektów. Pierwotnie używane na dużym obszarze po obu stronach Dachu Świata, obecnie językami qińskimi mówi się na północnym wybrzeżu Morza Słonego, w południowej części Harensuranu oraz wśród qińskiej diaspory na całym świecie.
Języki qińskie charakteryzuje pierwotna monosylabiczność, izolacyjność, obecność poimków, fonemiczny iloczas, sylabowe czasowanie i ósemkowy system liczebników. Szyk zdania różni się między grupą wschodnią (VSO) a zachodnią (SVO). Wszystkie języki qińskie wypracowały podobne systemy pisma, oparte na ideograficznym zapisie słownictwa. Rekonstruowany język praqiński to hipotetyczny przodek tej rodziny językowej.
Postuluje się, że języki qińskie powiązane są z językami pojckimi – nie ustalono jednak, czy chodzi o pokrewieństwo genetyczne, czy o wielowiekową współzależność i wykształcenie charakterystycznych, wspólnych cech obszarowych.
Klasyfikacja
- języki qińskie
- języki qińskie wschodnie
- języki qińskie zachodnie
Porównanie słownictwa
Glosa | Praqiński | Qin | Xin | Zhok-ha |
---|---|---|---|---|
„jeden” | *tanĭ | xiā /ɕɑː˧/ | *taN /tɑɴ/ | tanh /taɲ/ |
„dwa” | *sām | sâm /sɑːm˧˦˧/ | *zā /d͡zɑː/ | sôm /soːm/ |
„trzy” | *thŭnoj | chòi /t͡ʃʰɵʏ̯˥˩/ | *thün /θʉn/ | thnoi /tʰnoə̯/ |
„cztery” | *xsāC | jiáng /t͡ɕɑːŋ˦˥/ | *xōn /ɦɵːn/ | ksanh /ksaːɲ/ |
„pięć” | *kōb | wàp /wɑːp˥˩/ | *kōb /kɵːb/ | kuep /kuə̯p/ |
„sześć” | *phŭkĭ | fût /fʊt˧˦˧/ | *phog /fɔg/ | phuc /pʰuc/ |
„siedem” | *strV̄ng | lāng /lɑːŋ˧/ | *strūng /strʉːŋ/ | srông /sroːŋ/ |
„osiem” | *pŭjāl | yiē /ji̯ɘ˧/ | *pjōl /pʲœːɫ/ | pier /piə̯r piɚ̯/ |