Qińsko-brocki traktat o przyjaźni (9016)

Qińsko-brocki traktat o przyjaźni został zawarty w 9016 EK pomiędzy Qin a Chanatem Brockim. Był to tajny układ o podziale stref wpływów w Środkowym Kyonie, który przez kilka dekad pozostawał w mocy, zanim jego treść wyszła na jaw i wywołała poważny kryzys dyplomatyczny.

Tło

Qińsko-brocki traktat o przyjaźni został podpisany jeszcze przed wojną esmijsko-qińską, w okresie narastających napięć na północy. Brotowie pod koniec życia chana Evada planowali ekspansję na ziemie Północnych Barbarzyńców położone na północ od Jeziora Słonecznego. Długotrwała i trudna wojna z barbarzyńcami nie przynosiła jednak decydujących rezultatów, a ich obecność w pobliżu granic Qin budziła niepokój w Królestwie Shan.

Zamiast otwartego konfliktu obie strony zdecydowały się na dyplomatyczne rozwiązanie. W 9016 EK podpisano traktat, który nie tylko kończył spór, ale też regulował podział stref wpływów w całym regionie Morza Słonego. Na mocy porozumienia Qin i Brotowie wspólnie podbili resztki Północnych Barbarzyńców, a granicę swoich interesów ustalili wzdłuż linii południkowej: zaczynała się ona na północ od Jeziora Słonecznego, następnie biegła przez sam akwen, dalej wzdłuż Wielkiej Rzeki i Rzeki Księżycowej przez Jezioro Księżycowe, a od tego punktu ponownie południkowo ku Ajdynirianie.

Układ taki stawiał całą Pojcję oraz niemal cały Ajdynir (z wyjątkiem Górnego Mhasalu) w strefie wpływów Qin, podczas gdy Brotowie mogli skupić się na obszarach północnych. W praktyce oznaczało to uznanie dominującej roli Qin w Środkowym Kyonie i podporządkowanie Ajdyniru przyszłym planom ekspansji Shanów.

Treść

Dokładna treść traktatu nie jest znana, a historycy rekonstruują jego postanowienia jedynie na podstawie fragmentów ujawnionych później. Układ przewidywał wzajemne uznanie granic i obietnicę nienaruszalności terytoriów, zobowiązywał Brotów do nieudzielania wsparcia wrogom Qin, a także dzielił strefy wpływów: Qin mógł swobodnie prowadzić ekspansję na wschód od ustalonej linii, podczas gdy Brotowie mieli zachować kontrolę nad terenami po zachodniej stronie. W niektórych źródłach wspomina się również o możliwościach współpracy wojskowej na wypadek zewnętrznej inwazji.

Ujawnienie

Traktat pozostał tajemnicą przez blisko trzy dekady. Dopiero w latach 9040–9050 jego treść została ujawniona, prawdopodobnie w wyniku działań szpiegowskich Pojtów, którzy następnie rozpowszechnili dokumenty wśród państw kupieckich nad Morzem Słonym. Dla Ajdyniru, żywo zainteresowanego utrzymaniem neutralności Dairaishzinu, stanowiło to znakomity pretekst do interwencji. Ujawnienie traktatu wywołało oburzenie w całym regionie: sąsiedzi Qin poczuli się zagrożeni możliwością, że ich los został ustalony bez ich udziału, a elity brockie oskarżyły własnych przywódców o zdradę narodowych interesów.

Skutki

Początkowo traktat dawał Qin strategiczną przewagę i poczucie bezpieczeństwa, jednak w dłuższej perspektywie przyniósł więcej szkód niż korzyści. Jego ujawnienie osłabiło reputację Qin jako wiarygodnego partnera, podkopało stabilność wewnętrzną Brotów i stało się jednym z czynników prowadzących do wybuchu pierwszej wojny pojckiej. Choć traktat formalnie nie został nigdy wypowiedziany, w praktyce przestał obowiązywać, gdy Broci pogrążyli się w wewnętrznych wojnach, a Ajdynir uzyskał prawo do przemarszu swoich wojsk przez ich ziemie.

Dziedzictwo

Qińsko-brocki traktat o przyjaźni jest w historiografii postrzegany jako przykład krótkowzrocznej polityki. Miał dać Qin wolną rękę w ekspansji, ale ostatecznie doprowadził do ich izolacji dyplomatycznej. Dla Brotów był symbolem rozbicia wewnętrznego i politycznej słabości, która później pozwoliła Ajdynirowi zdominować region.