Słownik:Język alduryncki
| Słownik języka aldurynckiego | |
|---|---|
| Nazwa: | język alduryncki |
| Nazwa własna: | Aldurins Sprāg (Aldurinsk) |
| Informacje | |
| Twórca: | Wodzin w 2020 |
| Liczba słów: | ? (590 sprawdzonych) |
| Lista conlangów | |
|
Przeczytaj też artykuł o tym języku. |
A
| alduryncki | polski | etymologia | uwagi | |
|---|---|---|---|---|
| Absolutzion, -en n | absolucja, rozgrzeszenie | łac. absolūtiō > | ||
| Achte, -en ż | wygnanie, banicja | *ąhtu > ahta > achte > | ||
| aechten (aechtete, geaechten) | wygnać | *ąhtijan > ahtian > aechten > | ||
| achten (achtete, geachten) | uważać | *ąhtōn > ahtan > achten > | ||
| Achtung, -en ż | uwaga, ostrożność, skupienie | st.ald. ahtunge > achtunge > | ||
| Adam, — m | imię męskie (Adam) | łac. Adam > | ||
| Adaver, -n m | bocian | *ōdabor > adabor > adaber | ||
| aetzen (atz, geaetzen) | paść, karmić (zwierzęta) | *attjan > attian > aetten > | ||
| af | pot. ale, lecz | zob. afer | ||
| Afent, -en n | wieczór | *ābanþ > abanth, abandh > abenth, abendh > | skr. Aft. | |
| Afentmat, Afentmaete m | kolacja | zob. Afent + Mat | ||
| afer | ale, lecz | *afer(ą?) > afer, afera > afer, afere > afer | zob. af | |
| aft | prawdziwy | *aiwahaft > āhaft > āft, aft > | ||
| Afthoid, -en n | prawda | zob. aft + -hoid | ||
| after + C. I | za (kimś, czymś), po (kimś, czymś) | *aftar > after, efter > after > | ||
| after + C. II | według, podług | *aftar > after, efter > after > | np. Godspell after h. Johannes - Ewangelia według św. Jana | |
| forwar | przest. zaprawdę, do prawdy, zaiste, prawdziwie | for- + war; kalka niem. fürwahr/hol. voorwaar | zob. warlijk | |
| oin I | jeden | *ain > ān > ain > | ||
| oin II | pewien, jakiś | *ain > ān > ain > | ||
| oin III | gw. rodzajnik nieokreślony | *ain > ān > ain > | oin, oine, oin w języku literackim rodzajnik nieokreslony nie występuje | |
| oinfold I | pojedynczy, jeden raz | oin + -fold | zob. ains | |
| oinfold II | jeden raz | oin + -fold | ||
| oinfold III | łatwy, prosty, nieskomplikowany | oin + -fold | ||
| Oinhoid, blm n | jedność | oin + -hoid | ||
| inladen (inladet, geinladen) | zapraszać | in- + laden | zob. invitern | |
| ains | (jeden) raz | - | - | zob. ainfold I |
| aere | już | *airi > āri > aere > | ||
| Aekse, -n m | siekiera, topór | *akusi > aksi > aexe > | ||
| Al, -en m | węgorz | *āl > āl, al > al > | ||
| Albion, blm m | Albion, poet. Brytania, Anglia | łac. Ablion | ||
| ald, aelder, aeldest | stary | *ald > ... > | ||
| Aldfader, -n m | dziad | aldfader > ... > | ||
| Aldmuder, -n ż | babka | aldmōder > aldmouder > | ||
| aldurinsk | alduryncki | m | - | skr. ald. |
| Adurins Sprāg | język alduryncki | m | - | a. Aldurinsk, skr. Ald. |
| Aldurinz | Alduryncja (hist. państwo, region) | n | - | |
| Aldenburg | Oldenburg (miasto) | n | - | |
| all, -e | cały (w lp.), wszyscy (w lm.) | *all > ... > | ||
| alles | wszystko | - | - | |
| allster | wszędzie | - | - | |
| allzeid | zawsze, ciągle, cały czas | - | - | |
| Almōse | jałmużna | ż | Almōse | |
| Amerika, blm n | Ameryka | hol. Amerika > | ||
| Amestelle | rzad./przest. Amstel (rzeka) | n | - | |
| Amstel | Amstel (rzeka) | n | - | |
| Amsteldam | Amsterdam/Ostrodom (miasto) | m | - | |
| an + C. | na, nad (położenie); nad (często w nazwach miast) | *ana > ana > ane > | np. Frankford am Main - Frankfurt nad Menem | |
| Ande, -n ż | kaczka | *anad > anda > ande > | ||
| ond- | ??? | *anda- > and- > and-, und- > | gw. and- // por. niem. ent- / hol. ont- | |
| ondbinden | rozwiązywać | ond- + binden | ||
| ondhoivden (ondhoivdete, geondhoivden) | ściąć (głowę) | ond- + Hoived + -en | ||
| Ondhoivdung, -en n | ścięcie (kara śmierci) | ondhoivden | ||
| anther | inny | *anþar > anthar > anther, andher, ander > | ||
| Andrik, -er m | kaczor | *anadrekō > anadreka, andreka > andreke, andrike, aendrike > | ||
| ondwarden (ondwardet, geondwarden) | odpowiadać, odpowiedzieć | ond- + Ward + -en | ||
| Anke, blm ż | smalec | *ankwō > anko > anke > | ||
| Appel, -n m | jabłko, przest./poet. owoc | *applu > appla > appel > | ||
| Appelkuch, -en n | szarlotka, ciasto jabłkowe | Appel + Kuch | ||
| Apostel | Apostoł | m | Apostel | od łac. apostolus |
| Arbeid | przest. praca | ż | Arbeid | zob. Werk |
| arbaeden (arbaedet, gearbaeden) | pracować (przede wszyskim fizycznie) | arbaidijan > arbādian > arbaeden | zob. werken | |
| Ārende | przest. wiadomość | ż | Ærenden | zob. Spell' |
| Brijf, -e m | list | śr.hol. brief > | Brijf an + C. ... - list do... | |
| arm | biedny, ubogi | - | - | |
| arman | litować się, mieć litość, mieć miłosierdzie | - | - | arman + C. - litować się nad |
| Armel | rękaw | m | Armeln | |
| Armelkanal | La Manche, kanał angielski | m | - | zob. Ængliskanal |
| Armid | bieda, ubóstwo | ż | - | |
| armijan | ubożeć | - | - | |
| arz- | arcy- | - | - | od staroald. arch-, arc-, od łac. archi- |
| Arzbiskop | arcybiskup | m | Arzbiskopis | skr. Abp. |
| Arzbiskopdōm | archidiecezja, arcybiskupstwo | n | Arzbiakopdøme | |
| Arzherzog | arcyksiążę | m | Arzherzogan | |
| As, –en m | jesion | *ask > ask > as > | ||
| Asse, -n f | popiół | *askā > aska > asse > | ||
| Assgard | Asgard | n | - | |
| at + B. | o, w (czas) | - | - | |
| Athem, blm m | oddech, dech, tchnienie | *āþm > athm, adhm, athem, adhem > athem, adhem > | ||
| athmen (athmende, geathmen) | oddychać, odetchnąć, tchnąć | Athem | ||
| Aeue | owca (samica) | *awi > auui > aeue > | zob. Skaf | |
| Oige, -n ż | oko | *augā > āga > aige ? | ||
| auk | też, również | - | - | por. noch II |
| Aula | wyspa | ż | Aulan | skr. A. f. skrócona od Auland |
| Auland | wyspa | n | Aulandan | skr. A. |
| Auto, -s n | auto, samochód | niem. Auto > | ||
| Automobil, -en n | przest. samochód | fr. automobile > |
Æ
| alduryncki | polski | rodzaj | mnożyna | uwagi | |
|---|---|---|---|---|---|
| Edmond | imię męskie (Edmund) | m | Edmunds, Edmunden | niem./ang. Edmund > | |
| aines | pewnego razu, kiedyś (w nieokreślonym czasie) | - | - | ||
| England | Anglia | n | - | ||
| Egler | Angl, Anglik | m | Ænglern | ||
| Englin | Anglielka | ż | Ænglinen | zob. Ængler | |
| englisk | angielski | - | - | skr. eng. | |
| Ænglis Sprāg | angielski | - | - | a. Ænglisk, skr. Æng. | |
| Ængliskanal | La Manche, kanał angielski | m | - | zob. Armelkanal | |
| Aesel, -n m | osioł | *asil > asil > aesel > | |||
| ædel | szlachecki, arystokratyczny, ziemiański | - | - | ||
| Ædel | dziedzictwo | n | - | ||
| Ædelhaid | szlachectwo | n | - | ||
| Ædelberd | imię męskie (Albert) | m | Ædelberds, Ædelberden | ||
| Ædelmand | imię męskie (Edmund) | m | Ædelmands, Ædelmanden | ||
| Ædelmann | szlachcic, rystokrata | m | Ædelmannen | zob. Ædelwif | |
| Ædelrēd | imię męskie (Alfred) | m | Ædelrēds, Ædelrēden | ||
| Ædelulf | imię męskie | m | Ædelulfs, Ædelulfen | ||
| Ædelwif | szlachcianka, arystokratka | ż | Ædelwifen | zob. Ædelmann |
B
| alduryncki | polski | etymologia | uwagi |
|---|---|---|---|
| Bad, -en n I | wanna | *baþ > bath, badh > bath, badh > | |
| Bad, -en n II | kąpiel | *baþ > bath, badh > bath, badh > | |
| Baed, -en n | łóżko | *badi > badi > baed > | |
| Badhuis, -en n | łaźnia | Bad + Huis | |
| Baecke, -n ż | gw./poet. strumień, potok | *baki > baki > baeke > | zob. Stroim |
| bij + C. | przy | *bī > bī > bij, by > | |
| Bije, -n ż | pszczoła | *bijā > bīa > bije, bye > | |
| boide | obaj, obie, oba | *? > bāde > baide > boide | skr. b. |
| Baiern | Bawaria (region) | niem. Bayern | |
| bairisk | bawarski | Baiern | przest. baierns |
| Boin, -e n | kość | *bain > bān > bain > | |
| Bande, -n ż | taśma, bandaż, wstążka, wstęga | *band > band > bande > | |
| Bard, -en n | broda (zarost) | *bard > ... > | |
| Bars, -e m | okoń | *bars > ... > | |
| buien (buide, gebuien) | budować | *būan > būan > buien > | |
| Baug, -en n | gw./przest. korona, diadem | *baug > ... > | |
| Boin, -en n | fasola | *baunō > bāno > baine > | |
| Boim, -e m | drzewo | *baum > bām > baim > | |
| bedeln (bedelte, gebedeln) | żebrać | *bedulōn > bedulan > bedeln | |
| Bedler, -n m | żebrak | bedeln + -er | |
| Boit, -en m | łódź, łódka | *bait > bāt > bait | |
| Bell, -en | dzwon, dzwonek | *bellā > bella > belle, Bell > | |
| beren (bar, geberen) | nieść, nosić | *beran > beran > beren > | |
| Berg, -e/-en m | góra | *berg > ... > | |
| Bergman, Bergmaener m | górnik | Berg + Man | |
| Biur, -e | piwo | *beuʀ > beur, biur > biur > | |
| beblijven (bleiv, geblijven) | trwać, pozostać | be- + blijven | oznacza stan dłuższy niż blijven |
| bijden (beid, gebijden) | czekać | *bīdan > bīdan > bijden > | bijden + D./bijden op + C. - (czekać czegoś/czekać na coś) |
| bidten (bad, gebidten) | błagać, zaklinać | *biddjan > biddian > bidden, bitten | |
| befrijen | uwolić, uwalniać, oswobodzić, oswabadzać | be- + frij + -en | |
| begenen (beging, gebegenen) I | popełnić (przestępstwo) | be- + genen | |
| begenen (beging, gebegenen) II | obchodzić (święto) | be- + genen | |
| Begang, -en m | obchód, świętowanie | begenen, Gang (II) | |
| beginnen (begann, gebeginnen) | zaczynać, rozpoczynać | *biginnan > biginnan > beginnen > | |
| behaeben (behavde, gebehaeben) | zawierać | be- + haeben | |
| behalden (beheld, gebehakden) | utrzymywać, zachowywać | be- + halden; *bihaldan > bihaldan > behalden > | |
| bekonnen | wyznawać | be- + kunnan | bekonnen + C. (wyznawać kogoś/coś) |
| bijten (bait, gebijten) | gryźć | *bītan > bītan > bijten > | |
| Bind, -e n | związek, federacja | zob. binden | |
| binden (band, gebinden) | wiązać, zawiązywać | *bindan > bindan > binden > | |
| beraeden (beraedet, geberaeden) | przygotowywać, szykować | biraidijan > birādian > beraeden | |
| beskirmen | zachowywać, zapisywać | *biskirmijan > biskirmian > beskirmen | |
| beten | modlić się | *bedōn > bedan > beden, beten > | |
| Biskop, Biskoeper m | biskup | st.hol. biskop | skr. Bp. |
| Biskopdum, -er m | diecezja, biskupstwo | biskop + -dum | |
| bloi (bloier, bloiest) | niebieski | *blāu > blā, blāu > blai, blau > | |
| Blud, blm n | krew | *blōd > blōd > bloud > | |
| Bludbad, -en n | rzeź, masakra, krwawa łaźnia | Blud + Bad | |
| blijven | zostać, pozostać, nie zmienić położenia/stanu | *bilībaną > blīban > blijven > | oznacza stan krótszy niż beblijven |
| Blum, -en m | kwiat | *blōmō > blōmo > bloume > | |
| Blute, -n ż | ofiara, żertwa, poświęcenie | *blōtą > blōta > bloute > | |
| bluten | ofiarować, składać w ofierze | Blute | |
| Boete, -n ż | pokuta | *bōtu > bōta > boute > / (boeten > ) | zob. Boetsakrament |
| boeten | pokutować | *bōtijan > bōtian > boeten | |
| Boetsakrament, -e n | spowiedź święta, sakrament pokuty i pojednania | Bute + Sakrament | |
| Boeke, -n ż | buk (drzewo) | *bōkijā > bōkia > boeke > | |
| bravants | brabancki | śr.ald. Brabant | |
| Bravanz | Brabancja (region) | śr.hol. Brabant > śr.ald. Brabant > | rzad. Bravant |
| bringen | wziąć, zabrać ze sobą | *bringan > bringan > bringen > | bringen + B. (wziąć kogoś, coś) por. nemman |
| Bruk, -en n | majtki | *brōk > brōk > brouk > | |
| Bruder, -n m | brat | *brōþer > brōther, brōdher > brouder > | |
| Broid, -en n | chleb | *braud > brād > braid > | |
| Broidlijn, -en n | bułka | Broid + -lijn | |
| Bruede, -n ż | panna młoda | *brūdi > brūdi > bruede > | zob. Bruedin |
| Bruedger, -n m | gw. pan młody | *brūdigumō > brūdigumō > bruedgume + -er > | zob. Bruedgum |
| Bruedgum, -er m | pan młody | *brūdigumō > brūdigumō > bruedgume > | zob. Bruedger |
| Bruedin, -en ż | gw. panna młoda | *brūdi > brūdi > bruedin | zob. Bruede |
| Bruege, -n ż | most | *bruggja > bruggia > bruegge > | |
| bruin (bruiner, bruinest) | brązowy | *brūn > brūn > bruin > | |
| Brunn, -en m | studnia | *brunnō > brunno > brunne > | |
| Brussel, blm n | Bruksela (miasto) | st.hol. Brussel > | |
| Brod, blm m | bulion, rosół | *broþ > broth, brodh > brod > | |
| Buecht, -en ż | zatoka | *buhti > buchti > buechte > | |
| Buge, -n ż | łuk | *bōgu > bogu > bouge > | |
| Buck, Buecke ż | książka | *bōk > bōk > bouk > | |
| Buckhuis, -en n | przest. biblioteka | Buck + Huis | por. Bibliothek |
| Buckstaf, -en n | litera | *bōkstabō > bōkstabo > boukstabe > | |
| Bul, -er m | byk | *bulō > bulo > bule, bul > | |
| Burg, Buerge n | gród | *burg > ... > | |
| Burgundie, blm ż | Burgundia (kraina, państwo hist.) | łac. Burgundia | |
| Buter, blm n | masło | *buterā > butera > butere > | |
| Buterfleig | motyl | Buter + fleigen | zob. Fifalder |
C
| alduryncki | polski | rodzaj | mnożyna | uwagi |
|---|---|---|---|---|
| Cornelis, — m | daw. imię męskie (Korneliusz) | łac. Cornelius > | rzad. Corneliss, Cornelius, zob. Kornelis | |
| Christendōm | Chrześcijaństwo | n | - | |
| Christus | Chrystus | m | - | od łac. Chrīstus |
D
| alduryncki | polski | rodzaj | mnożyna | uwagi |
|---|---|---|---|---|
| Dag I | dzień | m | Dagen | |
| Dag II | parlament, sejm | m/n | Dagen | |
| dagian | świtać | - | - | |
| daglik | codzienny, powszedni | - | - | daglik - daglike - daglik |
| dai | rodzajnik określony r. żeńskiego | - | dai | |
| Dal | część, fragment | m | Dalen | |
| dalian | dzielić (na części), dzielić (się), rozdzielać | - | - | dalian - daliand - gedalian |
| Dam | tama | m | Daman | |
| Dame | dama | ż | Damen | z fr. dame |
| Dan | dolina | ż | Danen | |
| Danbellin I | konwalia | ż | Danbellinen | gw. Marienbellin, Witbellin |
| Danbellin II | imię żeńskie | ż | Danbellinen | |
| Dans, -en m/n | taniec | st.fr. dense > śr.ald. danse > | ||
| dansen (dansente, gedansen) | tańczyć | Dans + -en | ||
| Dansdag | pot. środa | m | Dansdagen | skr. Ddg./przest. D:dg zob. Wōdansdag |
| Danzig | Gdańsk | m | - | |
| dat | rodzajnik określony r. nijakiego | - | dai | dat wyparło wcześniejsze þet |
| dat gezaikst | to znaczy, tzn., to jest, tj. | - | - | skr. d.g. |
| dauian | gw. umierać | - | - | |
| -dau | końcówka trybu życzącego, oby... | - | - | wesdau - obyś był, oby był, obyście byli |
| Dauperung | chrzest | n | Dauperungen | |
| daupijan | zanurzać | - | - | |
| Daupije | zanurzenie | ż | Daupijan | |
| dauwijan | roztapiać, rozmrażać | - | - | por. meltan |
| Dæner | Dun, Duńczyk | m | Dænern | |
| Dænerin | Dunka (kobieta z Danii) | ż | Dænerinen | |
| Dænmark | Dania, Duń | n | - | |
| Dævel | gw./pot. diabeł, czart, bies | m | Dæveln | zob. Divel |
| Denk | dzięki, podziękowania | n | Denke | |
| denkan | dziękować | - | - | |
| Denk Gott | dzięki Bogu | - | - | |
| denkijan | myśleć | - | - | denkijan - denkijand - gedenkijan |
| der | rodzajnik określony r. męskiego | - | dai | |
| Deufer | złodziej | m | Deufern | |
| Duir, -en n | zwierzę | *deur > dūr > duir > | ||
| Distel, -n m | oset | *þistil > thistil > distel > | ||
| Diuter | Niemiec | m | Diutern | zob. Diuterin |
| Diuterin | Niemka | ż | Diuterinen | zob. Diuter |
| diutsk | niemiecki | m | - | skr. diut. |
| Diuts Sprāg | język niemiecki | m | - | a. Diutsk, skr. Diut. |
| Diutsland | Niemcy | n | - | od śwn. Diutschlant |
| Diuthe | głąb, głębina, głębiny | l.mn. | Diuthe | plurale tantum |
| Diuvel | diabeł, czart, bies | m | Diuveln | zob. Dævel |
| Dochter, -n ż | córka | *dohter > dochter > dochter > | ||
| Dollert | Dollart (zatoka) | n | - | rzadziej Dollart, Dollard |
| Dom | katedra, kościół biskupi | n | Domen | od fr. dôme; zob. Kathedra i Domkerk |
| -dum, -er m | -stwo (w nazwach niektórych form państw) | *-dōm > -dōm, -thōm > doum, -thoum > | np. Herzogdom - księstwo Kaiserdom - cesarstwo | |
| Domkerk | katedra, kościół biskupi | n | Domkerken | zob. Kathedra, Dom |
| Dōnau | Dunaj (rzeka) | m | - | |
| Dorp | wieś | n | Dorpen | |
| Dōth | śmierć | m | Dōthan | |
| Dōthstraf | kara śmierci, egzekucja | n | Dōthstræfen | |
| Dozen | tuzin | n | Dozen | od stfr. dozaine |
| Dørpat | Tartu (miasto) | m | - | od niem. Dorpat/Dörpt |
| Dracke, -n m | smok | *drakō > drako, drago > drake, dracke, drage > | ||
| Draum | sen, marzenie | m | Draumen | |
| draumijan | śnić | - | - | draumijan - draumijd - gedraumijan |
| Du | ty | ??? | ||
| doifen (doifte, gedoifen) | chrzcić | *daupijan > dāpan, dāpian > daipen > | ||
| dunkal | ciemny | m | - | |
| Dunkalness | ciemność | ż | poet. Dunkalnesse | |
| dunkal-werthan | ściemniać się; ciemnieć, gasnąć, przygasać | - | - | |
| durban | potrzebować | - | - | |
| Durbe | potrzeba | ż | Durben | |
| durber | potrzebny | - | - | por. naud |
| dure | podczas, w trakcie | - | - | |
| durfan | móc, mieć pozwolenie | - | - | durfan - durfand/darfand - gedurfan |
E
| alduryncki | polski | rodzaj | mnożyna | uwagi |
|---|---|---|---|---|
| Eidæ | chrzestna | ż | Eidæn | |
| Eie | wiek, stulecie | ż | Eian | ... + Eie, np. guldin Eie - złoty wiek XIX Eie - XIX wiek |
| eigan I | posiadać | - | - | eigan - eigand - geeigan |
| eigan II | swój, własny | - | - | |
| Eigner | posiadacz, właściciel | m | Eignern | |
| einhet | coś | - | - | skr. eht. |
| eiran | szanować, honorować | - | - | eiran - eirand - geeiran |
| eiskan | prosić | - | - | |
| Eithe | przysięga | m | Eithen | |
| Eithe des Mistel | przen. gw. fałszywa obietnica/przysięga | - | - | dosł. przysięga jemioły; od opowieści o Baldurze |
| Elbe | Łaba | ż | - | |
| Elm | wiąz | m | Elman | |
| Ems | Amiza (rzeka) | n | - | |
| aenden | kończyć | *andijōn > andian > aenden > | ||
| Aende, -n ż | koniec | *andī > andī > aende > | ||
| aendlois | nieskończony, bezkresny | *andijakaus > andīlās > aendlais > | ||
| Aengel, -n m | anioł | łac. angelus > st.ald. angil > aengel > | ||
| -er | oznacza wykonawcę czynności r. męskiego | - | -ern | zob. -in |
| Buir, -en m | rolnik | *būr > būr > buir > | ||
| Erde, blm ż | Ziemia, ziemia (gleba, grunt) | erþu > ertha, erdha > erthe, erdhe > | zob. Land | |
| Erne, -n m | orzeł | *arn > arna, erna > erne > | ||
| eten (at, geeten/gegeten) | jeść | *etan > etan > eten > | rzad. esen (as, geesen/gegesen) | |
| eder | lub, albo | *efþau > ethē, edhē > ether, edher > | ||
| Aegedis -sen/en ż | jaszczurka | agiþahsijā > agithis > aegethis, aegedhis, aegedis > | ||
| Oire, -n n | ucho | auʀā > āra > aire > | ||
| Europe, blm n | Europa | łac. Europa > śr.ald. Europa > | ||
| europens | europejski | Europe |
F
| alduryncki | polski | rodzaj | mnożyna | uwagi |
|---|---|---|---|---|
| Fabel, -n ż | bajka | łac. fabula > | ||
| Fader, -n m | ojciec | *fader > ... > | ||
| Faderland | ojczyzna, ojcowizna, kraj pochodzenia ojca | n | Faderlanden | zob. Meuderland |
| -fald | -krotnie, po- (z liczebnikami tw. wielokrotności) | - | - | np. zwaifald - dwukrotnie, podwójnie, dwa razy |
| falden (faldet, gefaladen) | składać | *falþan, faldōn > faldthan, faldhan, faldan > falthen, faldhen, falden > | ||
| fals | fałszywy | - | - | |
| Falshaid | fałsz, nieprawda | n | - | |
| for + B. | przed (kierunek) | *forē > fore > fore > | ||
| for + C. | przed (położenie, czas) | *forē > fore > fore > | ||
| forlaegen (forlaegte, geforlaegen) | przedkładać, uważać za ważniejsze | for + laegen | ||
| fardreibian | wypędzać, przepędzać | - | - | |
| faretan | pożerać, wchłaniać | - | - | |
| fargetan | zapominać | - | - | fargetan - fargetand - gefargetan |
| farkaupijan | sprzedawać | - | - | |
| foelen (foelte, gefoelen) | odczuwać, czuć (się) | *fōlijan > fōlian > foelen > | ||
| faran | prowadzić, jeździć | - | - | faran - farand - gefaran |
| Farleid | pokusa, pokuszenie, kuszenie | n | Farleide | |
| farleidan | kusić, zwodzić | - | - | farleidan - ferlid - gefarleidan |
| farmiddag | rano, przed południem | - | - | zob. murgin |
| Farmiddag | poranek, przedpołudnie, ranek | m | Farmiddagan | zob. Murgin |
| farnemman | plądrować, grabić, łupić | - | - | franemman - franamm - gefranemman |
| farwoanskijan | przeklinać, bluźnić, rzucać klątwę, rzucać oszczerstwa | - | - | |
| Farwoanskijung | klątwa, przekleństwo, oszczerstwo | n | Farwoanskijungen | |
| fel (maer, maerest) | dużo | *felu > felu > fele > // *maiʀō > māro > maere > | ||
| Feld | pole | n | Feldan | zob. Wāg |
| fer (Ferre, ferest) | daleki, daleko | *ferrō > ferro > ferre, fere > | ||
| Fersehe | telewizja | n | - | |
| Fest | święto | n | Feste, Festen | od niem. Fest |
| Fever, blm n | gorączka | łac. febris > śr.ald. feber > | ||
| Fifalder, -n m | przest./gw. motyl | *fifaldrā > fifaldar > fifalder > | zob. Buterfleig | |
| Film | film | m/n | Filme | od ang. film |
| Filmserie | serial | ż | Filmserien | |
| findan | znajdować, uważać za jakieś | - | - | np. Ik finda It gud - Uważam to za dobre findan - fand - gefindan |
| Fir | ogień | m | - | |
| Fisk | ryba | n | Fisken | |
| Fisker | rybak | m | Fiskern | |
| fiskian | łowić ryby | - | - | |
| Fisknetiæ | sieć rybacka | n | Fisknetiæn | również Netiæ |
| fluigen (floig, gefluigan) | latać | *fleugan > flūgan > fluigen > | ||
| fluien (floi, gegluien) | uciekać | fleuhan > flūan > fluien > | ||
| fleutan | unosić się (na powierzchni wody) | - | - | |
| flōan | pływać (o cieczach) | - | - | por. swimman |
| Flōd | rzeka | m | Fløde | |
| Flot | tratwa | ż | Fløse | od śr.hol. vlot |
| Flundre | flądra | ż | Flundren | od śdn. flundere |
| foegen (foegte, gefoegen) | pasować | *fōgijan > fōgian > foegen > | ||
| fol | pełen, pełny | - | - | |
| Fol | źrebię | m | Folan | |
| Folmøne | pełnia Księżyca | ż | Folmønen | |
| Folness | pełnia (całość) | ż | - | |
| Folk | lud, plemię | n | Folke, Folken, przest. Folkan | zob. Lunt |
| fort + B. | przest. z, od, na zewnątrz (kierunek) | forþ > forth > forth, fordh, ford > | por. ūt + B. | |
| fort + C. | przest. na zewnątrz (położenie) | forþ > forth > ford > | por. ūt + C. | |
| fort II | przest. precz (wykrzyknienie) | - | - | zob. ūt II |
| Ford, -en m | bród, przeprawa | *furdu > furda > furde, forde > | ||
| Fordgang, -en m | przest. wyjście | ford + Gang | por. Uitgang | |
| forden | przest. wyganiać, przeganiać, przepędzać | ford II | zob. fradreibian | |
| forgijd | zjednoczony | - | - | |
| Forgijd Kønigraik | Zjednoczone Królestwo | n | - | skr. F.K. |
| Forgijde Staden (das Amerika/Nordamerika) | Stany Zjednoczone | n | - | skr. F.S., F.S.A., USA |
| Fōt | stopa; stopa (jedn. długości) | m | Føte | |
| Fugel, -n | ptak | *fugl > fugal > fugel > | ||
| fuer + B. | dla, przez wzgląd na | *furi > furi > fuere > | np. machen etht. fuer jmd:n – robić coś dla kogoś | |
| fuer + C. | za (cena), [w zamian] za | *furi > furi > fuere > | ||
| før (den) Bispell | na przykład, dla przykładu | - | - | skr. f.B. lub f.d.B. |
| Førna | pstrąg | ż | Førnan | |
| Først | (suwerenny) książę | m | Førstan, Førsten | od ald. først (pierwszy); zob. Førstin |
| Førstdōm | księstwo | m | Førstdøme | skr. Fdm./przest. F:dm |
| Førstin | (suwerenna) księżna | ż | Førstinan | zob. Først |
| fragan | pytać | - | - | |
| Frank, -en m | frank (mieszkaniec Państwa Frankijskiego) | *Franko > Franko > Franke > | ||
| Franken, blm ż | Frankonia (region) | niem. Franken > | ||
| Franken | hist. Frankowie (lud) | Frank | ||
| Frankenrijk, blm n | hist. państwo frankijskie | Frank(en) + Rijk | ||
| Frankford, blm m | Frankfurt (miasto) | Frank(en) + Ford | ||
| Frankrijk, blm n | Francja | Frank(en) + Rijk | ||
| Fru, -en ż | pani, żona, kobieta | *frawjō > fraua > frua, frau > | skr. Fr., por. Frua | |
| Frua, Fruen ż | pani | *frawjō > frauā > frua, frau > | skr. Fr., por. Fru | |
| Frulijn, -en ż | panienka, młoda kobieta, kobieta niezamężna | Fru + -lijn | ||
| frarādan | zdradzać, zdradzić, wydać | - | - | |
| frastandan | rozumieć | - | - | frastandan - frastandand - gefrastandan |
| frij | wolny (niezależny) | *frī > frī > frij > | ||
| Frijdag | piątek | m | Frijdagen | skr. Fdg./przest. F:dg |
| Frijdōm | przest. wolność | m | - | singulare tantum por. Frijhaid |
| Frijhaid | wolność | n | - | por. Frijdōm |
| Frijfrau | baronessa (tytuł) | ż | Frijfrauen | zob. Frijherr |
| Frijherr | baron (tytuł) | m | Frijherren | zob. Frijfrau |
| Frisksē | morze północne | m | - | zob. Nørdsē |
| Frisland | Fryzja | n | - | |
| frō | wczesny | - | - |
G
| alduryncki | polski | etymologia | uwagi | |
|---|---|---|---|---|
| Goit, -en n | koza | *gait > gāt > gait > | ||
| gehaeren (gehaerte, gehaeren) I | słuchać, być posłusznym | haeren | ||
| gehaeren (haerte, gehaeren) II | należeć, być członkiem, być własnością | haeren | ||
| gahaersam | posłuszny | gehaeren + -sam | ||
| galian | wbijać gwóźdź/gwoździe | - | - | |
| Gallie | Galia (kraina) | ż | - | od łac. Gallia |
| Gallier | Gal (mieszkaniec Galii) | m | Galliern | |
| Gallierin | Galijka (mieszkanka Galii) | ż | Gallierinen | |
| galw | żółty | - | - | |
| genen (ging, gegenen) | iść, chodzić | *gān > ganan > ganen > | ||
| Gang, -en m I | korytarz | *gang > ... > | ||
| Gang, -en m II | chód, tempo | *gang > ... > | ||
| Gang, -en m III | bieg wydarzeń | *gang > ... > | ||
| Gans | gęś | ż | Gansen | |
| Ganser | gąsior | m | Gansern | |
| Gard | dziedziniec, daw./gw. ogród | m | Garden | por. Garden |
| Garden | ogród | m | Gardens | por. Gard |
| Garn | przędza, włóczka | n | Garnan | |
| Gasichte | twarz | ż | Gasichtan | |
| gasunt | zdrowy | - | - | |
| Gau, -en n | okręg (administracyjny), region | *gawi > gaui (n), gaua (ż) > gaeue (ż), gaue (ż) > | ||
| Gedal | nieboskłon, firmament | m | - | |
| Gefecht, -en n | bitwa, potyczka | n | *gafeht > gafecht > gefecht > | |
| Gefoel, -en n | uczucie, odczucie, emocja | foelen | ||
| gefoellijk | wrażliwy, uczuciowy | Gefoel + -lijk | ||
| gegan | przeszły, miniony | - | - | |
| gehastiand | byle jaki, byle jak | - | - | |
| Gehait | rozkaz, polecenie | n | - | singulare tantum |
| Gemoet, -en n | przest. zgromadzenie, zebranie | moeten | ||
| genog | wystarczający | - | - | |
| genog wesan | wystarczać, starczyć, być wystarczającym | - | - | |
| Georg | imię męskie (Jerzy) | m | George, Georgen | zob. Jørgen od niem. Georg |
| Georgien | Gruzja | ż | - | rzad. Grusien |
| gerne (luifer, luifest) | chętnie | *gernō > gerno > gerne > // luif | ||
| Gerste, blm ż | jęczmień | *gerstu > gersta > gerste > | ||
| getian | dostać, otrzymać | - | - | getian - get - gegetian |
| geven (gab, gegeven) | dawać, dać | *geban > geban, gebian > geben > | ||
| Geweicht | waga, ciężar, przen. trudność | n | Geweichten | |
| gewiss | pewien, pewny (przekonany o czymś) | *gawiss > gawis, gewis > gewis, gewiss > | ||
| Got, -e m | bóg, bożek, bóstwo | *god > got > got, gott > | ||
| Got blm m | Bóg | *god > got > Got, gott > | ||
| gotes | Boży, boży, boski | dawny dop. lp. od Got | ||
| Gottfāder | ojciec chrzestny | m | Gottfādern | |
| Gottin | bogini, bóstwo żeńskie | ż | Gottinan | zob. Frau |
| Gottmøder | matka chrzestna | ż | Gottmødern | |
| Gottsped | szczęść Boże, niech Ci Bóg błogosławi (powitanie i pożegnanie) | - | - | f. skr. od Gott speddau (Dir) |
| Aepril, -n n | kwiecień | łac. aprilis > śr.ald. april, aprili | skr. Aepr. | |
| Grass | trawa | n | - | |
| slicht (slichter, slichtest) | zły, źle | *sliht > slicht > slicht, slecht > | ||
| Graumness | rozjuszenie, rozwścieczenie | n | - | singulare tantum |
| groit (groiter, groitest) | duży | *graut > grāt > grait > | ||
| Greke, -n m | Grek | łac. graecus > śr.ald. greke, greker > | ||
| Grekin, -en ż | Greczynka | Greke + -in | ||
| Grekenland | Grecja | Greken + Land | ||
| Manne, blm ż | manna | łac. manna > śr.ald. manna, manne > | ||
| Graenze, -n ż | granica | śwn. graniza > śr.ald. graenza, graenze > | por. Mark | |
| groi | szary | *grāu > grā > grai > | zob. has | |
| groen (groener, groenest) | zielony | *grōnī > grōni > groen > | ||
| Mai, -en n | maj | łac. maius > śr.ald. mai > | ||
| Gros, -en m | gros (jedn. miary) | śr.hol. gros > | ||
| gud (baeter, baetest) | dobry, dobrze | gōd > gōd > goud > // *batiʀō > batiro > baeter, baetere > // batist > barist > baetest > | ||
| Gud, blm n | dobro | gud | ||
| Guder Murgin | dzień dobry | - | - | używane do południa, por. Gudes Dag |
| Guder Nacht | dobranoc | - | - | |
| Gudes Afent | dobry wieczór | - | - | |
| Gudes Dag | dzień dobry | - | - | używane przez cały dzień, por. Guder Murgin |
| Gud Spell | Ewngelia | n | Gud Spellen | rzad. Gud-Spell; Gudspell; gud Spell; dosł. dobra nowina |
| Guld | złoto | n | - | |
| guldan | płacić | - | - | |
| Gulden | gulden (waluta) | n | Gulden | skr. G./przest. G:n |
| guldin | złoty | - | - | guldin - gulde - guldæ |
| Gunter | gw. kapłan | m | Guntern | |
| Gurdel | pas | m | Gurdeln | |
| Kukummer, -n m | ogórek | śr.hol. cucumer > śr.ald. cucumer > | ||
| Gustāf | imię męskie (Gustaw) | m | Gustāvs, Gustāven | rzad. 'Gustaaf; od hol. Gustaaf |
H
| alduryncki | polski | rodzaj | mnożyna | uwagi |
|---|---|---|---|---|
| Hafer, blm m | owies | *habrō > habra > hafer > | ||
| haeben (havde, gehaeben) | mieć, posiadać | *habbjan > habbian > haebben, haeben > | ||
| habig | ciężki (waga) | - | - | por. swār |
| Kaputze, -n ż | kaptur | łac. caputium > śr.ald. caputie > | ||
| Snoeck, -er m | szczupak | śr.hol. snoec > śr.ald. snoec > | ||
| -hoid, -en n | -stwo, -ctwo, -ość (tworzy rzeczowniki od niektórych przymiotników, rzadziej innych rzeczowników) | *-haidu > -hādu > -haide > | np. Ædelhaid - szlachectwo | |
| Hoide, -n m/ż | poganin, poganka | *haiþi > hātha, hādha > haithe, haidhe > | ||
| Hoidendum, -er m | pogaństwo | Hoide + -dum | ||
| hoidens | pogański | Hoide | ||
| Half, -en z | połowa, połówka | *halb > halb > halb > | ||
| haelfen (haelbte, gehaelben) | przepoławiać, dzielić na dwie części | *halbijan > halbian > haelben > | ||
| Haelfthe, -n ż | przest. połowa, płówka | halbiþu > halbitha > haelbethe > | ||
| Halbauland | półwysep | n | Halbaulandan | zob. Halbaula |
| halden (held, gehalden) | trzymać, zatrzymywać | *haldan > haldan > halden > | ||
| halōn | cześć, dzień dobry | - | - | |
| Hals, -e m | szyja, gardło | *hals > ... > | ||
| Hamde | koszula | n | Hamdan | |
| Hame | chomąto | ż | Hamen | |
| Hammæ | młot | ż | Hammæ | |
| Han I | kogut | m | Hane | |
| Han II | zdrobn. od Johan(nes) | m | Hanen | por. Johan, Johannes, Jan |
| Hand, Haende n | ręka | *handu > handu > hande > | ||
| Handel | handel | n | - | |
| handlan | handlować | - | - | |
| Handwerk I | rzemiosło | n | - | |
| Handwerk II | rękodzieło, ręczna robota | n | Handwerke | |
| Haenne, -n ż | kura | *hannju > hanniu > haenne > | ||
| Hanstall | kurnik | m | Hanstallan | zob. Hanhūs |
| Hanhūs | kurnik | n | Hanhūsen | zob. Hanstall |
| Hār | włos | n | Hāre, Hāren | |
| Hārskerer | fryzjer | m | Hārskeren | |
| Haerbst, -en ż | jesień | *harbist > harbist > haerbst > | ||
| Septemmer, -n n | wrzesień | łac. September > śr.ald. september > | skr. Sept. | |
| has | szary | - | - | zob. gris |
| Has | zając | m | Hase, Hasen | |
| hastian | robić coś byle jak | - | - | hastian - hastiand - gehastiand |
| Haei, blm n | siano | *hawi > hauui > haei > | ||
| Haeld -en | bohater | *haliþ > halith > haelith, haelidh, haelid > | ||
| Juel, — n | lipiec | łac. iulius > śr.ald. iueli | rzad. Jueli, — n | |
| Hoived, -en n | głowa | *haubud > hābud > haived > | ||
| haenen (haente, gehaenen) | kpić, drwić, znieważać, wyśmiewać | haunijan > hānian > haenen > | ||
| haeren (haerte, gehaeren) | słyszeć, słuchać | *hauʀijan > hārian > haeren > | ||
| hoch (hoecher, hoechest) | wysokość | *hauh > hāch > haich, hoich, hoch > | ||
| Hoechthe, -n ż | wysokość | *hauhiþu > hāchithe > haechthe, haechdhe, haechde > | ||
| Hekse | wiedźma, czarownica | ż | Heksen | zob. Wicke |
| helian | zbawiać | - | - | zob. Helier |
| Helier | Mesjasz, zbawiciel | m | - | zob. helian, Messias |
| helig | święty | m | - | skr. h. |
| Helig | święty (os. otoczona kultem) | m | Heligen | skr. H. |
| Helige | święta (os. otoczona kultem) | ż | Heligen | |
| Heligafent | Wigilia Bożego Narodzenia | n | Heligafente | zob. Julafent |
| helfen (half, gehelfen) | pomagać | helpan > helpan > helpen > | ||
| Helfe, -n ż | pomoc | *helpō > helpō > helpe > | ||
| Hennegau | Hainaut (region) | n | - | |
| Hēr | wojsko, armia | n | Hēr | |
| Haering, -en n | Haeringe | *hāring > hāring > haering > | ||
| Herr | pan | m | Herran, Herren | zob. Landherr |
| Herres Lif (Fest) | Boże Ciało | n | Herres Lif (Festen) | |
| Herrsdag | niedziela | m | Herrsdagen | skr. Hdg./przest. H:dg zob. Sonndag |
| Hert, -en m | jeleń | *herut > hert > hert > | ||
| hoitz (hoeitzer, hoeitzest) | gorący | *hait > hāt > hait > | ||
| Hertze, -n ż | serce | hertā > herta > herte > | rzad. Hertz, -en n | |
| Herzog | książę | m | Herzogan | od staroald. hertog, hertōg od śr.hol. hertōge |
| Herzogdom | księstwo | m | Herzogdome | skr. Hdm. |
| Herzogin | księżna | ż | Herzoginan | zob. Herzog |
| het I | co | - | - | |
| het II | coś, trochę, co nieco | - | - | |
| heir | tu, tutaj | *hēr > hēr > heir > | ||
| Hemel, -n n | niebo, Niebo | *himil > himil > himel, hemel > | ||
| hindag | dzisiaj | - | - | skr. hdg./przest. h:dg |
| Herde, -n ż | stado | *herdō > herdo > herde > | ||
| Herder, -n m | pasterz | Herde + -er | ||
| Hirfleg | but | m | Hirflegan | zob. Skōh |
| Hirrn | mózg | n | Hirrne | |
| Holland | Holandia | n | - | od staroald. Holtland, od st.hol. holt lant |
| Hollander | Holender | m | Hollandern | zob. Hollandin |
| Hollandin | Holenderka | ż | Hollandinen | zob. Hollander |
| hollandsk | holenderski | m | - | skr. hol., holl. |
| Hollands Sprāg | język holenderski | m | - | a. Hollandsk, skr. Hol., Holl. |
| Holm I | wysepka, mała wyspa | m | Holman | |
| Holm II | gw. kurhan, kopiec pogrzebowy | n | Hulme, Hulmen | |
| Holt | drewno | n | - | |
| Hofe, -n ż | nadzieja | hofen | ||
| hofen (hofte, gehofen) | mieć nadzieję | *hopōn > hopan > hopen > | ||
| Hosæ | spodnie | l.mn. | Hosæ | plurale tantum |
| hou | jak | *hwō > huō > huou > | ||
| Haelle, -n ż | piekło, zaświaty | *hallju > hallia > haelle > | ||
| Ross, -en m | przest. koń | *hross > ross > ross > | zob. Perd | |
| Perd, -en m | koń | *parafred > parred > pard, perd > | zob. Ross | |
| Hørsstall | stajnia | m | Hørsstallan | zob. Stall |
| Reiger, -n m | czapla | *hraigrō > rāgro > raiger > | ||
| huellen (hul, gehuellen) | przykrywać, obwiązywać, zawijać | *hulljan > hullian > huellen > | ||
| Hun, -nen m | kurczak | *hōn > hōn > houn > | ||
| Hond, -en m | pies | *hund > hund > hund > | ||
| huis | w domu, do domu | Huis | ||
| Huis, -en n | dom, mieszkanie | *hūs > hūs > huis > | ||
| Huisdiur, -en n | zwierzątko domowe | Huis + Diur |
I
| alduryncki | polski | etymologia | uwagi | ||
|---|---|---|---|---|---|
| -ig | w poł. z niektórymi nazwami materiałów tw. przym. | *-g > -ig, -ich > -ig > | np. Stain - kamień, stainig - kamienny | ||
| ick | ja | *ik > ik, ick, ic, ich > ik, ick > | |||
| Ijle, blm ż | pośpiech | īlu > īlu > ijle > | |||
| ilijan | pospieszać (kogoś), spieszyć (się) | - | - | ||
| Imme, -n ż | poet./przest. pszczoła | *imbī ? imbi > imbe > | |||
| im Slap fallan | zapadać w sen, zasypiać | - | - | ||
| in + B. | do (kierunek) | - | - | ||
| in + C. | w (położenie) | - | - | ||
| in ains | od razu | - | - | ||
| Ingang, -en m | wejście | in + Gang | |||
| in Orden | po kolei, kolejno, w kolejności, w porządku | - | - | ||
| -in I | oznacza wykonawcę czynności r. żeńskiego | ż | -inan | zob. -er, czasem -erin | |
| -in II | rzad. w poł. z nazwami materiałów tw. przym. | - | - | np. Guld - złoto, guldin - złoty | |
| -in III | przest. tw. żeńskie formy nazwisk | ż | -inen | np. Habsburgin - Habsburżanka | |
| -ing I | przest. oznacza posiadanie, pochodzenie | - | - | np. Daning - duński, Karling - karoliński, Karlingan | |
| -ing II | przest. tw. patronimy, tw. nazwy dynastii | m | -ingen | np. Karling - karoling, Karlingen - Karolingowie | |
| invitern (inviterte, geinviteren) | przest. zapraszać | fr. inviter > | zob. inladen | ||
| Ire | Irlandczyk, Irlandka, Iryjczyk, Iryjka | m/ż | Iren | ||
| irisk | irlandzki, iryjski | - | - | rzad. irlands (= irlandzki) | |
| Irland | Irlandia (wyspa, państwo) | n | - | ||
| irren | błądzić, mylić się | - | - | *irrijan > irrian > irren > | |
| irrlick | błędny, mylący, zwodzący | m | - | ||
| Is | lód | n | Isen | ||
| Isar | żelazo | n | - | ||
| isarn | prasować | - | - | ||
| Island | Islandia | n | - | ||
| Januaer, -e n | styczeń | łac. ianuarius > śr.ald. ianuaeri > | skr. Jan. | ||
| Italien | Włochy | ż | - |
J
| alduryncki | polski | rodzaj | mnożyna | uwagi |
|---|---|---|---|---|
| ja | tak | *ja > ... > | ||
| Jacke, -n ż | kurtka | niem. Jacke > | ||
| Jagielling | Jagiellon (przedstawiciel dynastii) | m | Jagiellingen | f. żeńska: Jagiellin |
| ja... ja... | rzad./przest. zarówno... jak i..., tak... jak... | - | - | por. sō... sō... |
| jāmer | smutny, przykry | - | - | |
| Jan | zdrobn. od Johan(nes) | m | Janen | od ald. Johan(nes); zob. Johannes, Johan, Han |
| Jar, -en n | rok | *jār > jār > jar > | ||
| Jagd, -en m | polowanie, łów | *jagōþu > jagthu > jagth, jagdh, jagd > | ||
| jagen (jagte, gejagen) | polować | *jagōn > jagan > jagen > | ||
| Jager, -n m | myśliwy, łowca | jagen + -er | ||
| je..., dat... | im..., tym... | - | - | |
| jaegen + C. | przeciw, na przeciwko | *gagin > gagin > gaegen, jaegen > | ||
| jaegen + B. | wbrew, przeciwko (komuś, czemuś) | *gagin > gagin > gaegen, jaegen > | ||
| jaegen- | anty- | *gagin- > gagin- > gaegen-, jaegen- > | ||
| jaegen + C. | w kierunku, w stronę | *gagin > gagin > gaegen, jaegen > | ||
| jaegen + B. | przeciwko, przeciw, wbrew | *gagin > gagin > gaegen, jaegen > | ||
| Jaegenpaust, -en m | antypapież | m | jaegen- + Pausten | |
| jejan | paplać, ględzić, mówić od rzeczy | - | - | jejan - jejand - gejejan |
| jemand | ktoś | - | - | skr. jmd. |
| jener | poet. ten, ów | - | - | jener - jenæ - jene |
| jether | każdy | - | - | skr. jth. |
| Johan | imię męskie (Jan) | m | Johanen | od ald. Johannes; zob. Johannes, Jan, Han |
| Johannes | imię męskie (Jan) [1] | m | Johannen | od łac. Iohannes; zob. Johan, Jan, Han |
| Joost | imię męskie | m | Joosten | rzad. Jōst; od hol. Joost |
| Jørgen | zdrobn. od Georg | m | - | |
| Jul | gw. jul, Boże Narodzenie | n | - | zob. Julfest |
| Julafent | gw. Wigilia Bożego Narodzenia | n | Julafente | zob. Heligafent |
| Julfest | gw. jul, Boże Narodzenie | n | Julfesten | zob. Jul |
K
| alduryncki | polski | rodzaj | mnożyna | uwagi | |
|---|---|---|---|---|---|
| Kavelau, -er m | dorsz (ryba) | st.hol. cabelliau > st.ald. kabelliau > kabeliau > | |||
| Kaf | plewa, sieczka | *kaf > ... > | |||
| Kuch, -en n | ciasto | *kōko(?) > kōko > kouke > | |||
| Kaiser, -n m | cesarz | *kaisar > kāsar > kaiser > | rzad. koiser | ||
| Kaiserdōm | rzad. cesarstwo | m | Kaiserdøme | skr. Krdm./przest. Kr:dm por. Kaiserraik | |
| Kaiserin | cesarzowa | m | Kaiserinan | zob. Kaiser | |
| Kaiserraik | cesarstwo | n | Kaiserriken | skr. Krr./przest. Kr:rk por. Kaiserdōm | |
| kal | łysy | *kalu > kalu > kale, kal > | |||
| kald (kaelder, kaeldest) | zimny | *kald > kald > cald > | |||
| Kalf, Kaelfer n | cielę | n | *kalb > kalb > calb > | ||
| Kalkoen, -en n | indyk, indor | hol. kalkoen > | |||
| Kanal | kanał (wodny, telewizyjny) | m | Kanalen | od łac. canalis | |
| Konijn, -en n | królik | śr.hol. conijn > śr.ald. conijn, conyn > | |||
| kaennen (kaennte, gekaennen) | znać | *kannijan > kannian > kaennen | |||
| Kapell, -en n | kaplica | śr.hol. capelle > śr.ald. capelle > | |||
| Kapitel, -n n I | rozdział (w książce) | łac. capitulum > śr.ald. capitel > | |||
| Kapitel, -n n II | kapituła (kanonicka) | łac. capitulum > śr.ald. capitel > | |||
| Karotte, -n ż | marchew | ż | Karotten | śr.fr. carotte > śr.ald. carotte > | |
| Karte, -n ż | mapa | łac. charta > śr.ald. carta, carte > | |||
| Erdappel, -n m | ziemniak, kartofel | Erden + Appel | |||
| Kasel, -n n | ornat (szata) | łac. casubla > śr.ald. kasubel, kasel > | |||
| Kast I | pudełko, skrzynia, kufer | n | Kaste, Kastan | ||
| Kast II | rzut | m | Kasten | ||
| kastan | rzucać | - | - | zob. Kast (m) | |
| Kathedra | katedra, kościół biskupi | n | Kathedren | od łac. cathedralis; zob. Dom i Domkerk | |
| Katholik | Katolik | m | Katholiken | f. żeńska: Katholikin, Katholin | |
| katholisk | katolicki | - | - | od łac. catholicus | |
| Katze, -n ż | kot | *katta > katta > katte > | |||
| Kauen, blm n | Kowno (miasto) | niem. Kauen > | |||
| koifen (koifte, gekoifen) | kupować | *kaupōn > kāpan > kaipen > | |||
| Koifman, Koifmaener m | kupiec | koifen + Man | |||
| Kæse | ser | m | Kæsen | od niem. Käse/st.saks. kāsi | |
| Kæskāge | sernik (ciasto) | ż | Kæskægen | zob. Twarkkāge | |
| Kellār | piwnica | m | Kellær | ||
| Kerk | kościół | n | Kerken | od hol. kerk | |
| Kerkhalder | namiestnik kościoła (głowa kościoła Alduryncji) | m | Kerkhaldern | ||
| Kerkstad | hist. Państwo Kościelne | n | - | singulare tantum | |
| Kirse, -n ż | wiśnia | *kirsijā > kirsia > kirse | |||
| Kind | dziecko | n | Kindan | ||
| kindonlaus | bezdzietny | - | - | kindonlaus - kindonlause - kindonlaus(e) | |
| Klage | skarga, lament | ż | Klagen | zob. Maine | |
| klagian | skarżyć się, żalić się, lamentować | - | - | zob. mainijan | |
| Klaid | ubranie, ubiór | n | Klaide | ||
| klaidan | ubierać | - | - | klaidan - klaidand - geklaidan rzad./przest. klaithan - klaithand - geklaithan | |
| klain (klainer, klainest) | mały | *klainī > klaini > klain, klaine > | zob. luetzel | ||
| Klaindochter, -n ż | wnuczka | ||||
| Klainson, -en m | wnuk | klain + Son | |||
| klar (klaerer, klaerest) | jasny, oczywisty, klarowny, zrozumiały | łac. clārus > | |||
| klijven (klijvte, geklijven) | kleić, przyklejać | - | - | *klibēn > kliben > kliben, klijben > | |
| Kleit, -en n I | rzad./gw. sklep | jid. kleyt > | |||
| Kleit, -en n II | daw. sklep prowadzony przez Żydów | jid. kleyt > | |||
| Krakau, blm n | Kraków (miasto) | niem. Krakau > | |||
| krigen | począć (o dziecku) | - | - | krigen - krag - gekrigen | |
| Krike, -n ż | czereśnia | śr.hol. crieke > śr.ald. crike > | |||
| Kroazien, blm ż | Chorwacja | niem. Kroatien > | |||
| Knecht, -en m | służący, sługa | *kneht > knecht > knecht > | zob. Knechtin | ||
| knechten (knechtete, geknechten) | służyć, usługiwać | Knecht | |||
| Knechtin, -en ż | służąca, służka | Knecht + -in | |||
| Knipe I | szczypta | ż | Knipen | ||
| Knipe II | uszczypnięcie | ż | Knipen | ||
| knijpen (knaip, geknijpen) | szczypać | *knīpan > knīpan > knijpen | |||
| Koffie, blm ż | kawa | hol. koffie > | |||
| Kol, -en n | kapusta | śr.hol. col > | |||
| Kolblum, -en m | kalafior | Kol + Blum | |||
| Kornelis, — m | imię męskie (Korneliusz) | łac. Cornelius > | |||
| kosten (kostete, gekosten) | kosztować | niem./hol. kosten > | |||
| Koenig, -en m | król | *kuning > kuning, kunig > kuening, kuenig, koening, koenig > | |||
| Koenigin, -en ż | królowa | Koenig + -in | |||
| Kønigraik | królestwo | n | Kønigraiken | skr. Krk./przest. K:rk | |
| Kraft | potęga, siła, moc | n | Kraften | ||
| kraftlaus | bezsilny | - | - | ||
| krank | chory | *krank > ... > | |||
| Krankenhūs | szpital | n | Krankhūsen | ||
| Krankenolung | namaszczenie chorych (sakrament) | n | Krankenolungen | ||
| Krankheid | choroba | n | Krankhaiden | ||
| krankijan | chorować | - | - | krankijan - krankijd - gekrankijan | |
| Krai, -en ż | wrona | *krāā > kraia > kraie > | |||
| Krijg, -en n | wojna | *krīg > krīg > krijg, kryg > | |||
| Kring | wieniec, wianek | m | Kringan | zob. der Kring snithian | |
| der Kring snithian | przen. umrzeć | - | - | dosł. przerwać wianek | |
| Kruiz | krzyż | n | Kruizen | od staroald. Cruix, Cruis, Cruiz; od łac. crux | |
| kruizan | krzyżować | - | - | od staroald. cruisan, cruizan | |
| Kū | krowa | ż | Kūen | ||
| Kub | chlew | m | Kuben | ||
| Kuba | Kuba (państwo) | n | - | od hol. Cuba | |
| Kuecken, — m | pisklę | *kiukīn > kukin > kueken > | |||
| Kūhus | obora | n | Kūhusen | zob. Kūstall | |
| kommen (kamm, gekommen) | przybywać, przychodzić | *kweman > keman, koman > kemmen, kommen > | rzad. kemmen (kamm, gekemmen) | ||
| kund | przest./gw. znajomy, znany | - | - | ||
| Kunder | przest./gw. znajomy, kolega | m | Kundern | ||
| kundian | przest./gw. zaznajamiać, poznawać | - | - | ||
| kunnan | znać | - | - | kunnan - kannt - gekunnan kunnan + B. (znać kogoś, coś) | |
| kunnan-lernan | poznać, zaznajomić się | - | - | kunnan-lernan - kunnan-lernand - gekunnan-lernan/rzad. kunnan-gelernan | |
| kunnan-mackian | stwierdzać, oznajmiać | - | - | kunnan-mackian - kunnan-mackiand - gekunnan-mackian/rzad. kunnan-gemackian | |
| Kunness | znajomość (jakiegoś tematu), wiedza | - | - | ||
| Kunst | sztuka | n | - | ||
| Kunstwerk | dzieło sztuki | n | Kunstwerke | ||
| Kūstall | obora | m | Kūstallan | zob. Kūhus | |
| kutian | ciąć, obcinać | - | - | ||
| Korn, blm n | zboże | *korn > ... > | |||
| Kwaelle, -n ż | źródło | *kwalljā > kwallia > kwaelle > | |||
| Kwēn | pot. żona, kobieta | ż | Kwēnen | zob. Wif |
L
| alduryncki | polski | rodzaj | mnożyna | uwagi | |
|---|---|---|---|---|---|
| laechen (loch, gelaechen) | śmiać się | *hlahhjan > lahian > laechen > | |||
| laden (ladte, geladen) I | ładować (broń, elektronikę), załadowywać (towary) | *laþōn > lathan > lathen, ladhen, laden > | |||
| laden (ladte, geladen) II | przest. zwołać, zebrać, zgromadzić (się) | *laþōn > lathan > lathen, ladhen, laden > | |||
| Lage | warstwa | ż | Lagen | ||
| Salm, -en n | łosoś | łac. samlō > śr.ald. salme > | |||
| Lamm, -en | jagnię, baranek | *lamb > lamb > lamb, lambe > | |||
| Lampe, -n ż | lampa | fr. lampe > | |||
| Land, -e/-en n | ziemia (terytorium), (używane przy tworzeniu nazw państw) | *land > ... > | zob. Erde | ||
| Landherr | pan, władca, monarcha, szlachcic | m | Landherran, Landherren | zob. Herr | |
| lang | długi, wysoki (o człowieku) | m | - | por. hoch | |
| Langbard | imię męskie | m | Langbards | ||
| Langobarden | Longobardowie (lud germański) | l.mn. | Langobarden | plurale tantum | |
| Langobarder | Longobard (członek ludu Longobardów) | m | Langobarden | od niem. Langobarde | |
| Langobardin | Longobardka (członkini ludu Longobardów | ż | Longobardinen | ||
| Lanzen, – m/ż | wiosna | *langatīn > langatīn, langtin > lanzin, lanzen, laenzen > | rzad. Laenzen, – m/ż | ||
| Lau | poręba | m | Lauen | por. Lōch | |
| laegen (laegte, gelaegen) | kłaść | *laggjan > lagian > laegen > | |||
| luetzel (minner, minnst/minnest) | gw. mały | *lūtil > lūtil > luetel > // *minniʀō > minniro > minnere > | zob. klain | ||
| latz | ostatni, ubiegły, miniony | - | - | ||
| Porei, -en ż | por | śr.hol. poreye > śr.ald. poreie, poreye, porije > | |||
| loipen | biec, biegać | *hlaupan > lāpan > laipen > | |||
| -lois | bez- (w poł. z rzeczownikami) | *-laus > -lās > -lais > | np. Kindenlaus-bezdzietny | ||
| Lazar | Łazarz (imię męskie) | Lazarius > | |||
| Lazarett, -en n | przest. szpital | wł. lazaretto > lazarette > | |||
| Lazarius | Łazarz (postać biblijna) | łac. Lasarius > | |||
| laer (laerer, laerest) | pusty | *lāʀi > lāri > laere > | |||
| leidan | wieść, zwodzić, poet. prowadzić | - | - | leidan - lid - geleidan | |
| leinijan | pochylać się, przechylać | - | - | ||
| Leire | nauka, oświata, edukacja | ż | - | ||
| leirijan | uczyć, nauczać | - | - | leirijan - leirijd - geleirijan; uczyć (kogoś, czegoś); por. lernan | |
| leisan | czytać | - | - | ||
| lernan | uczyć się | - | - | lernan - lernand - gelernan; por. leirijan | |
| Lettland | Łotwa | n | - | rzad. Letland, Latvia, Latvien | |
| lēu | letni (o temperaturze) | - | - | ||
| Leucht | światło | n | Leuchtan | ||
| Leud | pieśń | n | Leuden | por. Sang , Sange | |
| Leuf | miłość | n | - | ||
| leufan | kochać, miłować | - | - | leufan - lauf - geleufan | |
| Leuve, -n m | lew | śr.hol. leeuwe > śr.ald. leuve > | |||
| Lijkam | ciało | *līkahamō > līkchamo > lijcam > | |||
| leven (levte, geleven) | żyć | *libbjan > libian > leben > | |||
| Leven, -- n | życie | leven | |||
| Lifland | hist. Inflanty (kraina) | n | - | od niem. Liefland/Livland" | |
| -lijk | tworzy przymiotniki | - | - | ||
| likian | wydawać się, przypominać, wyglądać jak | - | - | likian - lijk - gelikian | |
| Limburg, blm m | Limburgia (region) | śr.hol. Limborch > śr.ald. Limborch, Limburch, Limborg, Limburg > | |||
| limburgs | limburski | Limburg | |||
| -lijn | tworzy zdrobnienia | m/ż/n | -lijnen | *-ilīn > -līn > lijn > | |
| Litauen | Litwa | ż | - | ||
| Liubeck | Lubeka (miasto) | n | - | rzad. Luibeck | |
| luigen (loig, geluigen) | kłamać | - | - | *leugan > lūgan > luigen > | |
| Liuk | okiennica | n | Liuke, Liuken | od hol. luik | |
| loban | chwalić, wychwalać | - | - | loban + C. (chwalić kogoś/coś) | |
| Lōch | gw./przest. poręba | ż | Lōche | zob. Lau | |
| Loire | Loara | ż | - | ||
| Luft, blm m | powietrze, niebo | *luftu > luftu > lufte > | por. Himil | ||
| luid I | głośny | - | - | od st.ald. hlūd | |
| luid II | na głos | - | - | ||
| Luik | Liège | n | - | rzad. Liuttik | |
| Luksemburg | Luksemburg | n | - | przest. Lutzeburg | |
| Lunden | Londyn | n | - | ||
| Lunt | lud, naród | n | Luntan | por. Folk | |
| lunten | ludowy | - | - | lunten - luntene - lunten | |
| Lunten | ludzie | l.mn. | Lunten | plurale tantum | |
| Luntland | republika | n | Luntlandan | rzad. Republik | |
| lusan | stracić, tracić | - | - | lusan - lusand - gelusan | |
| lustian | pragnąć, pożądać | - | - | lustian - lustiand - gelustian | |
| Lutzeburg | przest. Luksemburg (państwo i miasto) | n | - | zob. Luksemburg |
M
| alduryncki | polski | rodzaj | mnożyna | uwagi | |
|---|---|---|---|---|---|
| Magdalena | imię żeńskie (Magdalena) | ż | - | od łac. Magdalena | |
| Magden | przest. dziewczę, dziewica | ż | Magden | zob. Maid | |
| Maid | przest. dziewczę, dziewica | ż | Maiden | zob. Magden | |
| Main | Men (rzeka) | m | - | od niem. Main | |
| Maine | przest. skarga, lament | ż | Mainen | zob. Klage | |
| mainijan | przest. skarżyć się, żalić się, lamentować | - | - | zob. klagian | |
| mackian | robić | - | - | mackian - mackiand - gemackian | |
| Māl | raz, okazja | n | Mæle | nēster Māl - 'następnym razem' | |
| man | służy do tworzenia form bezosobowych | - | - | ||
| Mond, -en m | usta | *munþ > munth > munth, mundh, mund > | |||
| Man, Maener m | mąż, mężczyzna | *mann > man > man > | |||
| mār | znany, popularny | - | - | ||
| Marchije | kobyła, klacz | ż | Marchijen | ||
| Maria | Maryja (Matka Boska); rzad. imię żeńskie (Maria) | ż | Marien, Maris | od łac. Maria; zob. Marie | |
| Marie | imię żeńskie (Maria) | ż | Marien, Maris | od łac. Maria; zob. Maria | |
| Mark | granica, limit; hist. marchia | ż | Marke | por. Grænse | |
| Martuir | męczennik | m | Martuiren | niem. Martyr | |
| Martuirdōm | męczeństwo | n | - | ||
| Maetz, -en m | posiłek, jedzenie | *mati > mati > maete > | |||
| Makedonien | Macedonia (starożytna/helleńska) | n | - | ||
| Mage, -n m | brzuch | *magō > mago > mage > | |||
| mathelian | gw./daw. mówić, przemawiać | - | - | ||
| Mazedonien | Macedonia (współczesna) | n | - | ||
| Mædel | dziewczyna, dziewczę | ż | Mædeln | ||
| Mær | baśń | n | Mære | zob. Fabel | |
| Mede | łąka | ż | Meden | ||
| Mēr | morze | n | Mēre | ||
| smelten | topnieć, roztapiać się | *smeltan > smeltan > smelten > | zob. dauwijan | ||
| Februaer, -e n | luty | łac. februarius > februaeri > | skr. Feb. | ||
| Melk | mleko | n | - | ||
| Messias | Mesjasz, zbawiciel | m | - | zob. Helier | |
| Muder, -n ż | matka | *mōder > mōder > mouder > | |||
| Meuderland | macierz, kraj pochodzenia matki | n | Meuderlanden | zob. Faderland | |
| mid + C. | z (kimś) | - | - | ||
| mid- | środkowy | - | - | Midte > | |
| Middag | południe (pora) | m | Middagen | ||
| Middagmat | obiad | n | Middagmaten | ||
| Midnacht | północ (pora) | ż | Midnachtan | ||
| Midte | środek, centrum | ż | Midte | *midi > midi > mide, mister, mitte > | |
| mild | miły, przyjemny | - | - | ||
| mildherzlik | miłosierny, miłościwy, litościwy | - | - | ||
| Mildherzness | miłosierdzie | n | - | ||
| mildian | lubić | - | - | mildian - mildiand - gemildian | |
| Mildness | przyjemność | n | Mildnesse | ||
| Mist | mgła | n | poet. Mistan | ||
| Mistel, -n m | jemioła | *mistil > mistil, mistal > mistel > | |||
| Novemmer, -n m | listopad | łac. November > śr.ald. november > | skr. Nov. | ||
| mogian | móc, być w stanie, potrafić | - | - | ||
| Monk | mnich | m | Monken | ||
| Monken | Monachium (miasto) | n | |||
| Montenegro | Czarnogóra | n | - | zob. Swartberg | |
| motan | musieć | - | - | ||
| moeten (moetet, gemoeten) | przest. spotykać się | *mōtijan > mōtian > moeten > | zob. | ||
| Møndag | poniedziałek | m | Møndagen | skr. Mdg./przest. M:dg | |
| Moine, -n m | miesiąc | mānōþ > mānoth > mainet, maine (zlanie ze słowem Moine 'księżyc') > | rzad. Mainet,-en m | ||
| Moine, -n ż | księżyc, Księżyc | *mānō > māno > maine > | |||
| Mone, -n ż | płotka (ryba) | *muniwu > munwe > munne, mune > | |||
| Mūr | mur, ściana | m | Mūre | ||
| Murchin | przest./gw. marchew | ż | Murchen | zob. Karrot | |
| murgin | rano | - | - | skr. mgn. zob. farmiddag | |
| Morgen | poranek; jutro, dzień jutrzejszy | ż | Murginen | *morgin > morgin > moergin, morgen > | zob. Farmiddag |
| Murginmat | śniadanie | ż | Murginmaten | ||
| murginmatan | spożywać śniadanie, śniadać | - | - | ||
| Murginstern | Jutrzenka | n | - | zob. Aurvandil |
N
| alduryncki | polski | rodzaj | mnożyna | uwagi |
|---|---|---|---|---|
| Nacht | noc | ż | Nachtan | |
| Nack | kark | m | Nacken | |
| Nagel | paznokieć | n | Nageln | od śrhol. nagel; zob Gal |
| noi (noier, noiest) | bliski, blisko | *nāhw > nāu > naie > | ||
| Name | imię | ż | Namen | gw. Nōme |
| Namendag | imieniny | m | Namendagen | |
| namijan | nazywać | - | - | gw. nōmijan |
| Nase | nos | ż | Nasen | |
| naud | przest. potrzebny | - | - | por. durber |
| naudian | przest. potrzebować | - | - | naudian - naudiand - genaudian |
| nei | nie | *nie > ni > ni, ne | zob. ja, jach | |
| niet | nie (przeczenie czasownika/rzeczownika) | śr.ald. ni + wete (> niete) > | ||
| næider | żaden | - | - | |
| næimand | nikt | - | - | |
| næthen | nigdy | - | - | |
| nēan | szyć | - | - | |
| neit | nic | - | - | |
| nemman | brać, zabrać, odebrać (komuś) | - | - | nemman - namm - genemman nemman + B. (zabrać kogoś, coś) |
| -ness | tworzy rzeczowniki abstrakcyjne | ż | -nesse | |
| nēst | następny | - | - | por. zwaier |
| Netiæ | sieć | n | Netiæn | |
| nider | niski, dolny | - | - | |
| Niderlanden | Niderlandy (region, państwo) | l.mn. | Niderlanden | plurale tantum |
| niderlands | niderlandzki | - | - | |
| Nidersaksanland | Dolna Saksonia (region) | n | - | |
| Nifter | bratanek, siostrzeniec | m | Niftern | |
| Niftin | bratanica, siostrzenica | ż | Nifterinen | |
| niv (niver, nivest) | nowy | *niw > niuu > niw, niv > | ||
| Niw Seeland | Nowa Zelandia (państwo) | n | - | |
| niw-seelands | nowozelandzki | - | - | |
| noch I | jeszcze, wciąż | - | - | |
| noch II | też nie, również nie (przeczenie) | - | - | np. Ik noch - Ja też nie |
| noch..., noch... | ani..., ani... | *noh > noch > noch > | ||
| Nonne | zakonnica, siostra zakonna | ż | Nonnen | gw. Nunne, Nune |
| Norenberg | Norymberga (miasto) | n | - | od swn. Norenberg |
| Norwegen | Norwegia | ż | - | przest. Norge, poet. Nørdweg od niem. Norwegen |
| Nord, blm n | północ (kierunek) | *norþr > north, nordh > north, nord > | skr. N. | |
| norden | północny | ??? | ||
| Nørdsē | morze północne | m | - | zob. Frisksē |
| nui | teraz | *nu > nu, nū > nui > | ||
| null | nic | - | - | od daw. nūll od łac. nūlla |
| Null | zero | n | Nulle | od daw. Nūll od łac. nūlla |
| Nutt | orzech | m | Nutte |
O
| alduryncki | polski | rodzaj | mnożyna | uwagi |
|---|---|---|---|---|
| ober I | nad, ponad | - | - | |
| ober II | górny | - | - | |
| Oberuissel | Overijssel (region) | ż | - | |
| Ofen | piec, piekarnik | m | Ofen | |
| Ōfer | wybrzeże, nabrzeże | m | Eufer, Eufern | |
| Offer I | ofiara, poświęcenie | n | Offern | |
| Offer II | ofiara, poszkodowany | m/ż | Offern | |
| oft | często | - | - | |
| Ol, -en n | olej, oliwa | łac. oleum > śr.ald. ole > | ||
| Olung | namaszczenie | n | Olungen | |
| Ōm | wuj, stryj | m | Ømen | |
| Ōmdochter | kuzynka, siostra cioteczna/wujeczna | ż | Ōmdochtern | |
| Omin | ciotka, stryjenka | m | Omen | |
| Ōmsoan | kuzyn, brat cioteczny/wujeczny | m | Ōmsoanen | |
| ond | i, oraz | *andi, anda > anda > ande > | gw. and, end, en, un zob. und | |
| op + C. | na; po (o języku) | - | - | |
| opdat | ponadto, dodatkowo | - | - | |
| op dem Weg | przest./gw. w drodze | - | - | por. underweg |
| opgeven (gab op, opgegeven) | opuszczać, porzucać | op + geven | ||
| Opstand | powstanie, insurekcja, zryw | n | Opstandan | |
| opstandan | prowadzić powstanie, powstawać (w znaczeniu militarnym) | - | - | |
| Orden I | zakon, order (odznaczenie) | n | Orden, Ordenen | od łac. ordo |
| Orden II | porządek, ład | n | Orden, Ordenen | od łac. ordo |
| ordinan I | porządkować | - | - | ordinan - ordinand - geordinan |
| ordinan II | wyświęcać, udzielać sakramentu święceń | - | - | ordinan - ordinand - geordinan |
| Ordinen | święcenia (sakrament) | l.mn. | Ordinen | plurale tantum |
| Oranie | pomarańcza | ż | Oranien | |
| oranie | pomarańczowy | - | - | |
| Oss | wół | m | Ossen | |
| Oister, blm m | wschód (kierunek) | *austr > āstr > oister > | skr. O./ rzad. E. | |
| oistern | południowy | ??? | ||
| Oster, -en m | ostryga | łac. ostrea > śr.ald. ostere | ||
| Oisterrijk, blm | Austria | ??? | ||
| Ostland | Estonia | n | - | |
| Ostrin | Wielkanoc | ż | Østrinen | zob. Paska |
| Otte | imię żeńskie (Oda) | ż | Ottes | |
| Otto | imię męskie (Otto, Otton) | m | Otten | |
| Ozean | ocean | n | Ozeane | od łac. oceanus |
P
| alduryncki | polski | etymologia | uwagi |
|---|---|---|---|
| Paltz, -en n | pałac | niem. Pfalz > | |
| Paltz, blm n | Palatynat (region) | niem. Pfalz > | |
| Paprika, -s ż | papryka | hol. paprika > | |
| Paska, Pasken ż | Pascha, przest./gw. Wielkanoc | gr. Πάσχα > śr.ald. Pascha > | |
| pers (perser, persest) | fioletowy | śr.hol. paers, peers, pers > śr.ald. paers, pers > | rzad. paers (paerser, paersest) |
| Pijck, -en m | kilof | *pīk > pīk > pijk > | |
| Plug, -en m | pług | *plōg > plōg > ploug > | |
| Polen, blm ż | Polska | niem./hol. Polen > | |
| Posnen, blm ż | Poznań (miasto) | niem. Posen > | |
| Præsident, -en m | prezydent | niem. Präsident > | |
| Præsidentin | prezydentka | niem. Präsidentin > ; Praesident + -in | |
| Prester, -n m | ksiądz | łac. presbyter > st.ald. presbyter, presbiter > prester > | rzad. Prister, -n n |
| Prinz, -en m | królewicz (syn monarchy), książę (w bajkach) | niem. Prinz > | rzad. Prins por. Herzog, Først |
| Pruise, -n m/ż | Prus (członek ludu bałtyckiego) | niem. Pruße > śr.ald. Prusse > | |
| Pruisen, blm ż | hist. Prusy (państwo, prowincja) | niem. Preußen > | |
| Pruisen, blp | Prusowie (lud bałtycki) | niem. Prußen > śr.ald. Prussen > |
R
| alduryncki | polski | rodzaj | mnożyna | uwagi | |
|---|---|---|---|---|---|
| Rād | rada (organ) | n | Ræde | ||
| rādan | radzić, doradzać | - | - | ||
| radtian | ratować | - | - | radtian - radtiand/redt - geradtian | |
| Rijk, -en n | Rzesza, Imperium, przest. państwo | *rīkī > rīki > rijke > | |||
| rządzić, panować | - | - | |||
| roisen (roisdte, geroisen) | podróżować | *raison > rāsan > raisen > | |||
| Raise | podróż | ż | Raisen | ||
| Ramm | baran | m | Rammen | ||
| Rand | brzeg, obrzeże | m | Randen | ||
| Ratt | szczur | m | Ratten | przest. Radt, Rat | |
| Raue | żałoba, opłakiwanie, rozpacz | ż | - | gw. Rauwe | |
| Rauk | dym | m | - | ||
| raukijan | dymić; palić (papierosy, cygara) | - | - | ||
| Raven, — m | kruk | *hrabn > raben > raben > | gw. Rafn | ||
| Recht | prawo | n | - | ||
| Rechter | sędzia | m | Rechtern | ||
| Rechthaid | sprawiedliwość | n | - | ||
| rechtik | prawdziwy, prawny, legalny | m | - | ||
| Regen | deszcz | m | - | ||
| Regenbugen | tęcza | l.mn. | Regenbugen | plurale tantum | |
| Rich | zwłoki, trup | n | Richan | ||
| ridan | jeździć | - | - | ||
| Rider I | jeździec, kawalerzysta, rycerz | m | Rideren | ||
| Riga | Ryga (miasto) | n | - | ||
| Rijn | Ren (rzeka) | m | - | ||
| Rijnbind | hist. Związek Reński (państwo) | n | - | ||
| Rijnland | Nadrenia (region) | n | - | ||
| rik | bogaty | - | - | ||
| Rikhaid | bogactwo, majątek | n | - | ||
| Ring I | pierścień, okrąg | m | Ringan | ||
| Ring II | rynek, plac targowy | m | Ringan | ||
| ringian | krążyć | - | - | ringian - rang - geringian | |
| Rijs, blm m | ryż | n | - | śr.hol. rijs > śr.ald. rijs, rys > | |
| ritan | drapać, skrobać | - | - | ||
| roeten (rot, geroeten) | psuć się, gnić | *rotēn > rotian > roeten > | |||
| Rōm | Rzym (miasto) | n | - | ||
| rōmsk | rzymski | - | - | rzad. rōms, rømsk, røms, rømisk | |
| rōms-katholisk | rzymsko-katolicki | - | |||
| Rotterdam | Rotterdam (miasto) | n | - | daw. Røderdam od hol. Rotterdam | |
| roupian | wołać, dzwonić (przez tel.) | - | - | roupian - roupte/ropte - geroupian | |
| Roeve, -n ż | burak | *rōbijō > rōbia > roebe > | |||
| roid (roider, roidest) | czerwony | *raud > rād > raid > | |||
| rødan | czerwienić (się) | - | - | ||
| Ruck | spódnica | m | Rucke | ||
| Rugbain | kręgosłup | n | Rugbainen | ||
| Rogge, blm ż | żyto | *roggō > roggo > rogge > | |||
| Ruege, blp I | tył, tylnia część | *hrugi > rugi > ruege > | |||
| Ruege, blp II | plecy, grzbiet | *hrugi > rugi > ruege > |
S
| alduryncki | polski | rodzaj | mnożyna | uwagi |
|---|---|---|---|---|
| Sadel, -n m | siodło | *sadul > sadul > sadel > | ||
| saetzen (satt, gesaetzen) | położyć, wstawić, ustawić | *sattjan > sattian > saetzen > | ||
| Sagreb, blm m | Zagrzeb (miasto) | hol. Zagreb > | przest. Agram | |
| saegen (sagte, gasaegen) | powiedzieć, rzec | *saggjan > sagian > saegen > | ||
| Soile, -n ż | dusza | *saiwalu > sālu > saile > | ||
| Sakrament, -e m | sakrament | od łac. sacramentum > | rzad. Sakramentum, Sakramenta n | |
| Sakse, -n m/ż | sas (mieszkaniec Saksonii) | niem. Sachse > | ||
| Saksen, blm ż | hist. Saksonia (państwo) | niem. Sachsen > | ||
| Saksen, blp | Sasowie (lud) | niem. Sachsen > | ||
| Saksenland | Saksonia (land w Niemczech) | Sachsen + Land | ||
| sammen | razem, wspólnie | *saman > samana > sammene > | ||
| saenden (saendte, gesaenden) | wysyłać, słać | *sandijan > sandian > saenden > | ||
| Sang, -en m | piosenka | *sangu > sanga > sange > | por. Leud, Sange | |
| Sange, -n ż | przest. pieśń | *sangu > sanga > sange > | por. Leud, Sang | |
| singen (sang, gesingen) | śpiewać | *singwan > singan > singen > | ||
| Sap, -en n | sok | *sap > ... > | ||
| Saterdag, -en m | sobota | łac. dies Saturni > st.ald. saturdag > saterdag > | skr. Stdg./przest. St:dg | |
| Soid, -en n | nasienie, ziarno, siew | *sādu > sādu > saide > | ||
| Segel, -n m/n | żagiel | *segl > segal > segel > | ||
| Segler | marynarz | m | Seglern | zob. Sēmann od niem. Segler |
| Sei, -en n | morze (w złożeniach) | *saiwi > sāwi > saee, saeie, see, seie > | zob. Meer | |
| Seiland, blm n | Zelandia (region) | Sei + Land | ||
| seilands | zelandzki | Seiland | ||
| seian (sai, geseien) | widzieć, patrzeć, oglądać | *sehwan > seuuan, seian, sean > seen, seien > | ||
| Seiman, Seimaene m | żeglarz | Sei + Man | zob. Segler | |
| Seimistel, -n m | morszczyn (glony) | Sei + Mistel | ||
| Seivel, -n ż | szabla | niem. Säbel > | rzad. Seibel | |
| Seip | mydło | ż | Seipan | |
| seir | bardzo | *sair > sār, sēr > seir > | ||
| seldan | rzadko | - | - | |
| Serie, -n ż | seria, sezon (serialu) | niem. Serie > | ||
| Sijde, -n ż | strona | *sīdā > sīda > sijde > | ||
| silfer | srebrny (o kolorze/materiale) | *silbar > silber > silber > | ||
| Silfer, blm n | srebro | *silbar > silber > silber > | ||
| silferig | srebrny, wykonany ze srebra | - | ||
| Suester, -n ż | siostra | *swestēr > suuester > suester, suster > | ||
| Schade, -n ż | cień | *skadu > skadu, skado > schade > | ||
| Schanze, -n ż | szaniec, okop | niem. Schanze > | ||
| schaefen (schuf/gw. schup, geschaefen) | tworzyć | *skappjan > skapin > schaepen > | ||
| schaeuen (schaeute, geschaeuen) | zobaczyć, ujrzeć, obejrzeć | *skauwōn > skāuian > schaeuen > | ||
| Schaf, -en n | owca | skāp > skāp > skap > | zob. Aeue | |
| skeran | strzyc | - | - | |
| Schip, -en n | statek | *skip > skip > schip > | ||
| skirmijan | chronić | - | - | skirmijan -skirmijd - geskirmijan |
| skrien (skrei, geskrien) | krzyczeć | *skrīan > skrīan > skrijen, skrien > | ||
| Skock | szok, wstrząs | n | - | od hol. schok/duń. skok |
| Schu, -en m | but | *skōh > skōh > schou > | ||
| Skote | Szkot, Szkotka | m/ż | Skoten | |
| Skotland | Szkocja | n | - | |
| sulen | mieć powinność | *skulan > skulan > skulen, skullen, sulen, sullen > sulen | rzad. sullen | |
| skuld | winny, winien | - | - | |
| Skuld | wina, grzech, przest. dług | n | Skulden | |
| Skurt | fartuch | n | Skurten | |
| slapian | spać | - | - | |
| Slaut | zamek (budowla, mechanizm) | n | Slautan | |
| Slautel | klucz | n | Slauteln | rzad. Sleutel |
| Slave, -n m | niewolnik | śr.hol. slave > śr.ald. slave > | ||
| Slavin, -en ż | niewolnica | Slave + -in | ||
| Schleswik-Holstain | Szlezwik-Holsztyn (region) | n | ||
| sluiten (sloit, gesluiten) | zamykać | *sleutan > slūtan > sluiten > | ||
| snijden (snaid, gesnijden) | ciąć, przerywać | *snīþan > snīthan, snīdhan > snijthe, snijdhe, snythen, snydhen > | ||
| so | tak, w ten sposób; tak samo, jak | *swā > so > so > | ||
| so... so... | zarówno... jak i..., tak... jak... | so + so | por. ja... ja... | |
| sodat | aby, ażeby, by | so + dat | przest. so dat', rzad./pot. sat | |
| Son, -en m | syn | *sunu > sunu > sone > | ||
| soin | natychmiast, bezzwłocznie, od razu | *sānō > sāno > saine > | ||
| Sonne | Słońce, słońce | ż | Sonnen | |
| Sonndag | rzad./pot. niedziela | m | Sonndagen | skr. Sndg./przest. Sn:dg zob. Herrsdag |
| spād | późny, spóźniony | - | - | |
| Spar, -n m | wróbel | *sparwō > sparō > spare > | ||
| sparian | oszczędzać | - | - | sparian - spariand - gesparian |
| spedian | błogosławić, sprzyjać | - | - | spedian - spediand - gespedian |
| spelian | grać (na instrumencie, w grę) | - | - | rzad. 'spellian spelian - spil - gespelian |
| Spel | gra | n | Spelen | |
| Spell | wiadomość, informacja, nowina | n | Spellen, Spellan | |
| spellan | zwiastować, informować, ogłaszać | - | - | spellan - spelt - gespellan |
| Spijker | gwóźdź | m | Spijkern | |
| Sprache, Spraeche ż | język, mowa | *sprāku > sprāka, spraka > sprache > | ||
| sprechen (sprach, gesprechen) | mówić | |||
| springian | skakać | - | - | |
| sparian | oszczędzać | - | - | sparian - spariand - gesparian |
| Stad | państwo | n | Staden | od łac. status |
| Stadhalder | namiestnik | m | Stadhaldern | |
| Staimark | Styria (kraina) | n | - | od niem. "Steiermark |
| Stain | kamień | m | Staine, Stainen | |
| stainig | kamienny | - | - | |
| Stall | stajnia | m | Stallan | zob. Hørsstall |
| stanan | stać | - | - | |
| stark | silny | - | - | por. stark |
| starkian | rosnąć w siłę, wzmacniać się | - | - | por. strangian |
| stelian | kraść | - | - | stelian - stelt - gestelian |
| Stemm | głos | n | Stemme | |
| Ster | miejsce | m | Stere | |
| sterben (starb, gesterben) | umierać | *sterban > sterban > sterben > | ||
| Stern | gwiazda | n | Sterne, Sternen | |
| still | cichy | - | - | |
| Stillness | cisza, milczenie | n | - | |
| Strāf | kara | n | Stræfen | |
| strang | przest. silny | - | - | |
| strangian | przest. rosnąć w siłę, wzmacniać się | - | - | por. starkian |
| Stroim, -en m | strumień, potok | *straum > strām > straim > | zob. Baecke | |
| Stockholm, blm n | Sztokholm (miasto) | szw. Stockholm | ||
| Stonde, -n ż | godzina | *stundu > stundu > stunde > | ||
| Størm | sztorm | n | Størman | |
| Oktober, -n m | październik | łac. October > śr.ald. oktober > | skr. Okt. | |
| Stur, -en m | byk | *steur > stūr > stuir > | ||
| Suid, blm n | południe (kierunek) | *sunþr > sunth, sūth sūdh > suith, suid > | skr. S. | |
| suiden | południowy | suid | ||
| Suende, -n m | grzech | *sundī > sundi > suende > | ||
| sukijan | szukać | - | - | sukijan - sukte - gesukijan sukijan før + B. |
| Sommer, -n m | lato | *sumar > sumar, summar > summer > | ||
| Jude, -n m | żyd | łac. iudaeus > śr.ald. iudae > | ||
| Judin, -en ż | żydówka | Jude + -in | ||
| Juen, — n | czerwiec | *iunius > iueni > | rzad. Jueni, — n | |
| sunder | bez, oprócz, z wyjątkiem | - | - | |
| Supp | zupa, bulion | m | Suppen | |
| swabian | unosić (się) | - | - | |
| swār | trudny, ciężki | - | - | por. habig |
| swaeren (swar, geswaeren) | obiecywać, przysięgać, zaklinać | *swarjan > swarian > saweren > | ||
| swart (swarter, swartest) | czarny | *swart > ... > | ||
| Swartberg | przest. Czarnogóra | n | - | zob. Montenegro |
| swimman | pływać | - | - | por. flōan |
| Svede | Szwed, Szwedka | m/ż | Sveden | |
| Sveden | Szwecja | ż | ||
| Svitzerland | Szwajcaria | n | - | |
| Swēger | teść | m | Swēgern | |
| Swegrin | teściowa | ż | Swegrinen |
T
| alduryncki | polski | etymologia | uwagi |
|---|---|---|---|
| Tafel, -n n | stół | łac. tabula > śr.ald. tabel > | |
| Tallinn, blm n | Tallinn | niem./hol. Tallinn > | przest. Revel, Reval |
| thar | tam | *þār > thār > thar, dhar, dar > | |
| tharom | dlatego, z tego powodu | thar + om | pot. thom |
| Thei, Theen n | herbata | hol. thee > | |
| that | że | *þat > that > that, dhat, dat > | |
| Theater, -n n | teatr | niem. Theater > | |
| Thaks, -en m | borsuk | *þahs > thachs > thaks, dhaks, daks > | |
| than | wtedy | *þan > than > than, dhan, dan > | |
| wer | kto | *hwaʀ > war > war, wer > | |
| werum | dlaczego | wer + um | |
| Thoner, -n m | grzmot, grom | *þunr > thunar > thuner > | |
| Thonersdag, -en m | czwartek | thunarsdag > thunersdag | skr. Thdg./przest. Th:dg |
| thraeien (thrai, gethraeien) I | obracać, kręcić | *þrāan > thraian > thraeien > | |
| thraeien (thrai, gethraeien) II | filmować, nagrywać | *þrāan > thraian > thraeien > | |
| Thriness | Trójca | ??? | Heligæ Thriness |
| thuenn | cienki | þunnī > thunni > thuenne, dhuenne,duenne > | |
| Tomat, -en m | pomidor | hol. tomaat > | |
| Ticket, -s n | bilet | ang. ticket > | |
| Tiflis, blm n | Tibilisi (Tyflis) | ros. Тифлис > | |
| Tirsdag, -en n | wtorek | ??? | skr. Tdg./przest. T:dg |
| tot | dopóki, póki | zob. to | |
| traecken (traeckte, getraecken) | ciągnąć | *trakkjan > trakkian > traekken > | |
| Truiung, -en ż | ślub, wesele | treuen | |
| traeg | wolny, powolny | *trāgi(?) > trāgi > traeg > | |
| truien | żenić się, wychodzić za mąż, brać ślub | *trūwēn > trūian > truien > | |
| trinken (trank, getrinken) | pić | *drinkan > trinkan > trinken > | |
| Zuegel, -n m | lejce | *tugil > tugal > zuegel > | |
| Tuelband, -en | turban | tur. tülbent > | |
| Tulp, -en m | tulipan | hol. tulp > | |
| Twark, blm m | twaróg | śwn. twarc > kwark > ... > |
U
| alduryncki | polski | etymologia | uwagi | |
|---|---|---|---|---|
| uevel | zły | *ubil > ubil > uebel > | ||
| Uevel, blm n | zło | *ubil > ubil > uebel > | ||
| Uin, -en n | cebula | śr.hol. uyen > śr.ald. uien > | ||
| Uile, -n ż | sowa | *uwwilā > uwila, uila, ūla > uile > | ||
| Wulf, -en m | wilk | *wulf > ... > | ||
| om + B. | koło, w okolicy, w okolice, przy (kierunek) | omme > | por. omme + B | |
| om + C. I | koło, w okolicy, przy (położenie) | omme > | por. omme + C. | |
| om + C. II | około (czas) | omme > | por. omme + C. | |
| om + C. III | wokół, dookoła | omme > | por. omme + C. | |
| om... zu... | aby, by, w celu | om + zu | um (rzczeczownik/przymiotnik) zu (czasownik (bezokolicznik) | |
| omme + B. | przest. koło, w okolicy, w okolice, przy (kierunek) | umbi > umba > umbe > | por. om + B | |
| omme + C. I | koło, w okolicy, przy (położenie) | umbi > umba > umbe > | por. om + C. I | |
| omme + C. II | około (czas) | umbi > umba > umbe > | por. omme + C. II | |
| omme + C. III | wokół, dookoła | umbi > umba > umbe > | por. omme + C. III | |
| uever + B. | o (kimś, czymś) | ubiri > ubiri > ueber > | ||
| uevergenen (ueverging, uevergegenen) | przekraczać | uever + genen | ||
| ueverlaegen (ueverlaegte, uevergelaegen) | zasłaniać, przysłaniać | uever + laegen | ||
| ueversaetzen (ueversatt, geueversaetzen) | tłumaczyć, przekładać (z języka na język) | uever + saetzen | zob.. urklaeren | |
| Ueversaetzung, -en n | tłumaczenie, przekład | ueversaetzen | ||
| uever spingian | przeskoczyć, przeskakiwać | - | - | |
| omdat | bo, ponieważ | om + dat; kalka hol. omdat | przest. om dat | |
| on- | nie- (w poł. z przym.) | - | - | |
| onder + B. | pod, poniżej (kierunek) | *undar > under > under > | ||
| onder + C. I | pod, poniżej (położenie) | *undar > under > under > | ||
| onder + C. II | pośród, wśród | *undar > under > under > | ||
| onderwegs | w drodze | onder + Weg | por. op dem Weg | |
| undurber | niepotrzebny, zbędny | - | - | por. unnaud |
| unnaud | przest. niepotrzebny, zbędny | - | - | por. undurber |
| Unrechthaid | niesprawiedliwość, nieprawość | n | - | |
| ur- | pra- | - | - | |
| Uraldfāder | pradziad, pradziadek | m | Uraldfādern | |
| Uraldmøder | prababka, prababcia | ż | Uraldmødern | |
| orklaeren (orklaerte, georklaeren) | tłumaczyć, wyjaśniać, objaśniać | or- + klar + -en | zob. ueversaetzen | |
| Urwachhaid | osłabienie | n | Urwachhaide | |
| urwachijan | osłabiać | - | - | urwachijan - urwacht - geurwachijan |
| urwackian | wstawać, budzić (się) | - | - | urwackian - urwackiand - geurwackian |
| urlaubijan | pozwalać, zezwalać | - | - | |
| Urst, -en ż | kiełbasa | *wursti > uurst > urst > | ||
| uit + B. | z, na zewnątrz (kierunek) | *ūt > ūt > uit > | por. ford + B. | |
| uit + C. | na zewnątrz (położenie) | *ūt > ūt > uit > | por. ford + C. | |
| ūtbringian | wyjąć | - | - | ūtbringian - ūtbrang - geūtbringian |
| Uitgang, -en m | wyjście | uit + Gang | por. Fordgang | |
| uitgenen (uitging, uitgegenen) | wyjść, wychodzić | uit + genen | ||
| Ūtland | zagranica | n | - | |
| ūtlandsk | zagraniczny | - | - | |
| ūtnemman | wynieść, brać na wynos | - | - | ūtnemman - ūtnamm - geūtnemman |
V
| alduryncki | polski | etymologia | uwagi |
|---|---|---|---|
| van + C. I | z (kierunek) | *fanē > fane > fane, vane > | |
| van + C. II | przez (sprawcę) | *fanē > fane > fane, vane > | skr. v. np. Buk van Tolkien - książka [napisana] przez Tolkiena |
| van + D. | od (czas); od, z (położenie) | *fanē > fane > fane, vane > | skr. v. |
| van Zijd, zu Zijd | od czasu, do czasu | van + Zijd + zu (+ Zijd) | |
| van... zu... I | od... do... (kierunek) | van + zu | skr. v. ... z. ... van + C.; zu + B. |
| van... zu... II | od... do... (położenie) | van + zu | skr. v. ... z. ... van + D.; zu + D. |
| Vendig, blm ż | Wenecja | śwn. Venēdige > śr.ald. Venedige, Vendige > | |
| Vijn, -e n | wino | łac. vīnum > śr.ald. vijne > | |
| vize- | wice- | łac. vice > | |
| Vizekoenig, -en m | wicekról | vize- + Koenig | |
| Fuks, -en m | lis | *fuhs > *fuchs > fuchs, fuks > | |
| Fueksin | liszka | *fuhsinī > fuchsini > fuksine > |
W
| alduryncki | polski | etymologia | uwagi | |
|---|---|---|---|---|
| wach | słaby, osłabiony | - | - | |
| wachijan | słabnąć | - | - | wachijan - wacht - gewachijan |
| wacker | przytomny, świadomy | - | - | |
| wackian | wstawać (z pozycji siedzącej lub leżącej) | - | - | wackian - wackiand - gewackian |
| Waetz, blm ż | pszenica | *hwaiti > uuāti > waete > | ||
| Wamme, -n ż | łono | *wambu > uuamba > wambe > | ||
| wan | kiedy, gdy | *hwan > huuan, uuan > wan > | ||
| wandijan I | obracać się | - | - | wandijan - wend - gewandijan |
| wandijan II | przest. zmieniać się (w znacznym stopniu, nie do poznania) | - | - | wandijan - wend - gewandijan |
| war I | gdzie (lokalizacja), pot. dokąd (kierunek) | - | - | por. warvan, warzu |
| war II | prawdziwy | *wār > uuār > war > | ||
| warlijk | przest. zaprawdę, do prawdy, zaiste, prawdziwie | war + -lijk; kalka hol. waarlijk | zob. forwar | |
| Word, -en n | słowo | *word > uuord > word > | ||
| wardian | strzec, pilnować, czuwać | - | - | wardian - wardiand - gewardian |
| warm (waermer, waermest) | ciepły | *warm > uuarm > warm > | ||
| Warsau blm n | Warszawa | niem. Warschau > | ||
| warvan | skąd | - | - | |
| warzu | gdzie, dokąd (lokalizacja) | - | - | por. war |
| Maertz, -en n | marzec | łac. martius > śr.ald. maerti > | skr. M-z./przest. M:z | |
| waenig (waeniger, waenigest) | mało | *wainag > uuānig > waenig > | ||
| Water | woda | n | Watern | |
| Waterlau | Waterloo (m. bitwy, dzielica Brukseli) | ż | - | |
| waterlaus | bez dostępu do wody | - | - | |
| webian | tkać, prząść, pleść | - | - | webian - webiand - gewebian |
| Weg, -en n | droga | *weg > uueg > weg > | ||
| weggenen (wegging, weggegenen) | odejść, odchodzić | Weg + genen | ||
| weitan | wiedzieć | - | - | weitan - weitet - geweitan |
| August, — m | sierpień | łac. augustus > śr.ald. august > | skr. Aug. | |
| Weit | pastwisko | n | Weite | |
| wel | dobrze (przysł.) | - | - | |
| Werelt, -en m | świat | *weraldi > weralda, werald, weralt > weralde > | ||
| Welgang | powodzenie, sukces | m | Welgangen | |
| wendijan | zmieniać | - | - | wendijan - wendijand - gewendijan |
| Wels | Walia (państwo) | n | - | |
| wesdau gasund | bądź zdrów (pożegnanie) | - | - | używane do jednej i wielu osób |
| Werk, -en n | praca, dzieło, wytwór | *werk > ... > | zob. Arbeid | |
| werken (werkte, gewerken) | pracować | *wirkijan > uuirkian > wirken, werken > // Werk + -en | zob. arbaeden | |
| Werker, -n m | pracownik, robotnik | werken/Werk + -er | ||
| werthen (warth, gewerthen) | zostać, stać się | *werþan > uuerthan, uuerdhan > werthen, werdhen > | ||
| wesen (???) | być | *wesan > uuesan > wesen > | ||
| Wesen, blm n | istnienie, bycie, byt, egzystencja | wesen | ||
| West, blm n | zachód (kierunek) | *westr > uuest > west > | skr. W. | |
| westen | zachodni | ??? | ||
| wickan | czarować, uprawiać czary/czarnoksięstwo | - | - | |
| Wicke | wiedźma, czarownica | ż | Wicken | zob. Hekse |
| Widuwer | wdowiec | m | Widuwern | |
| Widuwin | wdowa | ż | Widuwinen | |
| Wijf, -en ż | gw./przest. żona, kobieta | *wīb > uuīf > wijf > | zob. Fru, Frua | |
| Wigrik | imię męskie | m | Wigriks | |
| Wike | tydzień | ż | Wiken | |
| Wikende | weekend | ż | Wikenden | |
| Wiler | wola | ż | - | |
| willian | chcieć | - | - | |
| Wilnius | Wilno (miasto) | n | - | |
| wild | dziki | - | - | |
| Wind | wiatr | m | - | |
| Windge | okno | n | Windges, Windgen | |
| Wenter, -n m | zima | *wintru > wintur > winter, wenter > | rzad. Winter, -n m | |
| Dezemmer, -n m | grudzień | łac. December > śr.ald. december, desember, dezember > | skr. Dez. | |
| wijt (wijter, wijtest) | biały | *hwīt > wīt > wijt > | ||
| Witberg | Wittenberga (miasto) | n | - | przest. Witburg |
| Witness | wiedza | n | - | |
| Witold | imię męskie (Witold) | m | Witolden | |
| Witruthenien | Białoruś | n | - | |
| woanskijan | życzyć | - | - | + D. (życzyć czegoś) |
| Wōdansdag | środa | m | Wōdansdagen | skr. Wdg./przest. W:dg zob. Dansdag |
| Wolfgang | imię męskie (Wolfgang) | m | Wolfgangen | od śwn. Wolfgang |
| wonen (wonte, gewonen) | mieszkać | *wunēn > wunan > wunen | ||
| Wonung, -en n | mieszkanie | wonen | ||
| wost | bezludny, opuszczony | m | - | |
| wringian I | wyciskać, ściskać | - | - | wringian - wrang - gewringian |
| wringian II | ściskać, przytulać | - | - | wringian - wrang - gewringian |
| skrijven (skreiv, geskrijven) | pisać | *skrīban > skrīban > skrijben > | ||
| Wulle, blm ż | wełna | *wullu > wullo > wulle > | ||
| Wurde | przest./poet. los, przeznaczenie, dola | ż | Wurden |
Z
| alduryncki | polski | etymologia | uwagi |
|---|---|---|---|
| Zand, -en m | ząb | *tanþ > tanth, tandh > zanth, zandh, zand > | |
| zuien | ciągnąć | *teuhan > tūian > zuihen, zuien > | |
| Zijd, blm m | czas | *tīdi > tīdi > zijde > | |
| zijdlijk | tymczasowy | Zijd + -lijk | |
| Zipern, blm n | Cypr | niem. Zypern > | rzad. Zypern |
| zu + B. | do (kierunek, położenie) | *ta > ta, to > zo, zou > | skr. z. |
| zu + M. | za, zbyt (w poł. z przym.) | *ta > ta, to > zo, zou > | |
| Zufall, -en n | przypadek | zufallen | |
| zufallen | przytrafić się, przydarzyć się | zu + fallen | |
| zufallijk | przypadkowy, losowy | zufallen + -lijk | |
| Zueg, -e m | pociąg | *tugi > tugi > zuege > | |
| Zukemme, blm ż | przyszłość | zu + kemmen | |
| Zonge, -n ż | język (organ) | *tungā > tungā > zunge > | |
| zurueg | z powrotem | zu + Ruege | |
| zuruegkemmen | wracać | zurueg + kemmen | przest. zurueg kemmen |
| zwai | dwa (2); dwaj, dwie, dwa, dwoje | *twai > twai > zwa, zwai > | gw./pot. zwa |
| zwaier | drugi, poet. następny | *twai > twaier > zwaier > | por. nēst |
| zuis | pomiędzy | *twisk > twisk > zwisk, zwis, zuis > |
| anraken (rakte an, angeraken) || dotknąć || *(ana)rakōn > anrakan > anraken > || | Rumme, -n ż || chwała || *hrōma > rōma > roume > || | sitzen (satz, gesitzen) || siedzieć, siadać || *sittjan > sittian > sizen > || | Throne, -n ż || tron || łac. thronus > śr.ald. throne (m) > ||
- ↑ zazwyczaj w odnisieniu do monarchów i świętych