Nowofundlandzkie dialekty(w tym Polszczyzna) by CookieMonster93

[Henryk Pruthenia]

A co ze жд przed miękkimi?

[CookieMonster93]

Przykładowe teksty - Nowofundlandzka polszyzna

(Zwrotka pierwsza Ody do radości) O Radości, iskro Bogu, kwiecie elizejskich pól, święta, na twym świętym progu staje nasz natchniony chór Jasność twoja wszystko zaćmi złączy, co rozdzielił los. Wszyscy ludzie będą braćmi tam, gdzie twój przemówi głos

(Fragment art. 2 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka) Nie wolno ponadto czynić żadnej różnicy w zależności od sytuacji politycznej, prawnej lub międzynarodowej kraju lub obszaru, do którego dana osoba przynależy, bez względu na to, czy dany kraj lub obszar jest niepodległy, czy też podlega systemowi powiernictwa, nie rządzi się samodzielnie lub jest w jakikolwiek sposób ograniczony w swej niepodległości.

Standardowy NF:

O radości, iskro Bogu, kwiecie elizejskich pól, [ˈɔ ˈɾäd̪ɔɕʨi ˈis̪kɾɔ ˈbɔgʊ ˈkʲfʲje̞ʨɛ ˈɛλiz̪ɛjs̪ʲkʲix ˈpuːl̪] święta, na twym świętym progu staje nász natchniony chór [ˈɕfʲĩn̪t̪ä ˈn̪ä ˈt̪fɨ̃m ˈɕfʲĩn̪t̪ɨ̃m ˈpɾɔgʊ ˈs̪t̪äjɛ ˈn̪ɔːʂ ˈn̪ät̪ʲxʲɲɔ̃n̪ɨ ˈxuːɾ] Jasność twoja wszystko zaćmi, złączy, co rozdzielił los. [ˈjäs̪n̪ɔɕʨ ˈt̪fɔjä ˈfʂɨs̪(t̪)kɔ ˈz̪äʨmʲi ˈz̪wʊ̃n̪ʈ͡ʂɨ ˈʦ̪ɔ ˈɾɔz̪ʲʥe̞λiw l̪ɔs̪] Wszyscy ludzie będą bráćmi, tám, gdzie twój przemówi głos. [ˈfʂɨs̪ʦ̪ɨ ˈl̪ʊʥɛ ˈbɨ̃n̪d̪ʊ̃ ˈbɾɔːʨmʲi ˈt̪ɔːm ˈgʲʥɛ ˈt̪fuːj ˈpr̝ɛmuːvʲi ˈgwɔs̪]

Nié wolno ponadto czynić żádnej różnicy w zależności od sytuacji politycznej, [ˈɲiː vɔl̪n̪ɔ ˈpɔnät̪t̪ɔ ˈʈ͡ʂɨ̃ɲiʨ ˈʐɔːd̪n̪ɛj ˈɾuːʐʲɲiʦ̪ɨ v ˈz̪äl̪ɛʐn̪ɔɕʨi ɔt̪ ˈs̪ɨt̪ʊwäʦ̪ʲjɪ ˈpɔλit̪ɨʈ͡ʂn̪ɛj] práwnej lub międzynarodowej kraju lub obszaru, do którego dana osoba [ˈpɾɔːvn̪ɛj l̪ʊp ˈmʲĩñ̪ʣ̪ɨˈn̪äɾɔd̪ɔvɛj ˈkɾäjʊ  l̪ʊp ˈɔpʂäɾʊ d̪ɔ ˈkt̪uːɾɛgɔ ˈd̪ä̃n̪ä ˈɔs̪ɔbä] przinależy, bez względu na to, czy dany kráj lub obszár jest niépodległy, [ˈpr̝̊ʲĩn̪äl̪ɛʐɨ bɛz̪ ˈvz̪ʲgʲλĩn̪d̪ʊ n̪ä ˈt̪ɔ ˈʈ͡ʂɨ ˈd̪ä̃n̪ɨ ˈkɾɔːj l̪ʊp ˈɔpʂɔːɾ ˈjɛs̪(t̪) ˈɲiːpɔd̪l̪ɛgwɨ] czy téż podlegá systemowi powiernictwa, nié rządzi się samodzielnie lub [ˈʈ͡ʂɨ ˈt̪ɨːʂ ˈpɔd̪l̪ɛgɔː ˈs̪ɨs̪t̪ɛ̃mɔvʲi ˈpɔvʲjɛɾʲɲiʦ̪t̪fä ˈɲiː r̝ʊ̃ɲʥi ɕĩ ˈs̪ä̃mɔʥɛl̪ʲɲɛ l̪ʊp] jest w jakikolwiek sposób ograniczony w swéj niépodległości. [ˈjɛs̪(t̪) v ˈjäkʲikɔl̪ʲvʲjɛk ˈs̪pɔs̪uːp ˈɔgɾä̃ɲiʈ͡ʂɔ̃n̪ɨ f ˈs̪fɨːj ˈɲiːpɔd̪l̪ɛgwɔɕʨi]

A co ze жд przed miękkimi?

Nie brałem tego pod uwagę.. co Ty na to:
ЖДЬ gwara nowomoskiewska: [ʑʥ] ~ [ʑː] i gwara południowo zachodnia: [ʑʥ] ~ [ʑː]?

[Henryk Pruthenia]

A ja na to jak na lěto.

[CookieMonster93]

Git majonez :-)

EDIT: poprawiłem trochę przetłumaczone teksty. :-) Zmieniłem czcionkę dla lepszej czytelności jeszcze. :-)

[Feles]

ziom?

Jeśli to było pytanie, to ja go nie rozumiem. :-P

Kolega Varpho jest, nomen omen, z Tomaszowa.

[CookieMonster93]

Haha :-) Fajnie :-) Ja nazwałem stolicę NF od swojego imienia. XD +100pkt. do zajebistości dzięki temu ma Nowa Fundlandia jak dla mnie XD

[PawełSz]

CookieMonster93 jesteś wybitny w tym co robisz
nowofunlandzki jest niezły , a słowiańskie języki są expansywne,
jesli instniałaby taka możliwość spewnością rozpowszechniłby się

Właściwie to ma to związek z tym, że sobie umyśliłem, że przez jakiś czas NF była pod władaniem brytyjskim (tylko) - potem to zmieniłem i tak już mi ten angielski został, nie zmieniałem tego, bo rola angielskiego jako uniwersalnego w NF mi się podoba. :-)
De iure języki są równoprawne, de facto angielski jest językiem obrad rządu itp. :-) Ale na miejscu są oczywiście jeszcze tłumacze.

Gwara szybecka ciąg dalszy

Le odmiana rzeczowników w liczbie pojedynczej + odmiana liczebników "wyjątków": :-)

M.	D.	C.	B.	N.	Ms.
pierwszý	pierwszego	pierwszemu	pierwszý/-ego	pierwszým	pierwszým
głupí	głupiego	głupiemu	głupí-/-iego	głupím	głupím
ładná	ładnej	ładnej	ładną	ładną	ładnej
różowé	różowego	różowemu	różowé	różowým	różowým
jeden	jednego	jednemu	jeden/jednego	jedným	jedným
jedno	jednego	jednemu	jedno	jedným	jedným
dwá	dwók	dwóm	dwá/dwók	dwoma	dwók
dwaj	dwók	dwóm	dwók	dwoma	dwók
dwie	dwók	dwóm	dwie	dwiema	dwók
trzí	trzík	trzím	trzí/-ík	trzema	trzík
trzej	trzík	trzím	trzík	trzema	trzík

Inne cechy

-ej- zamiast -áj- w trybie rozkazującym, np.:
dáć -> dej, dejte, dejme,
szukáć -> szukej, szukejte, itd. itp.

Końcówki: "-ach", "-ech", "-ich", "-ych" zastąpione przez: "-ák", "-ék", "-ík", "-ýk" - przy odmianie przez przypadki :-)
a "-ę" zastąpione odpowiednio przez "-im" lub "-ym" zgodnie z wymową.
naj- zastąpione przez nej-

Odmiana czasownika przez osoby:
-te, -ste zamiast -cie, -ście
-me, -sme zamiast -my, -śmy
-ę => -im, -ym zgodnie z wymową
ié => í
é => í, ý zgodnie z wymową

Nietypowa odmiana rzeczowników normalnie zakończonych na -ę, wprowadzenie -ę=>-ono lub -ę=> ęcie

M.	D.	C.	B.	N.	Ms.	W.
imiono	imienia	imieniu	imiono	imieniem	imieniu	imiono
zwierzęcie	zwierzęcia	zwierzęciu	zwierzęcie	zwierzęciem	zwierzęciu	zwierzęcie

Te odmiany są skoczne podobają mi się

[CookieMonster93]

Hehehe :-) Potem jeszcze pokażę teksty w dialektach :-) Nie mam jednakże dla nich słownictwa, więc będzie to tekst, który ma tylko wymowę gwarową. (wymowa gwarowa nie dotyczy nazw własnych :-) )

[CookieMonster93]

Nieaktualne - nadal pracuję nad słownictwem dla gwar

Dialekt przejściowy - południowy:
Nié wolno ponadto czynić żââdnej różnicy w zależności od sytuacji politycznej,
prââwnej lub międzynarodowej kraju lub obszaru, do którego dana osoba
przinależy, bez względu na to, czy dany krââj lub obszââr jest niépodległy,
czy téż podlegââ systemowi powiernictwa, nié rządzi się samodzielnie lub
jest w jakikolwiek sposób ograniczony w swéj niépodległości.

Dialekt północny:
Nié wolno ponadto czynić żádnej rööżnicy w zależności od sytuacji politycznej,
práwnej lub międzynarodowej kraju lub obszaru, do ktöörego dana osoba
przinależy, bez względu na to, czy dany kráj lub obszár djest niépodległy,
czy téż podlegá systemowi powiernictwa, nié rzöüdzi się samodzielnie lub
djest w djakikolwiek sposööb ograniczony w swéj niépodległości.

Dialekt centralny - południowo-zachodni:
Nié wolno ponadto czynić żádnej różnicy w zależności od sytuacji politycznej,
práwnej lub międzynarodowej kräju lub obszaru, do którego dana osoba
przinależy, bez względu na to, czy dany kráj lub obszár jest niépodległy,
czy téż podlegá systemowi powiernictwa, nié rządzi się samodzielnie lub
jest w jäkikolwiek sposób ogräniczony w swéj niépodległości.

Dialekt wschodni:
Nié wolno ponadto czynić żádnej różnicy w zależności łâd sytuacji politycznej,
práwnej lub międzynarodowej kraju lub łâbszaru, do którego dana łâsoba
przinależy, bez względu na to, czy dany kráj lub łâbszár jest niépodległy,
czy téż podlegá systemowi powiernictwa, nié rządzi się samodzielnie lub
jest w jakikolwiek sposób łâgraniczony w swéj niépodległości.

Inny przykład tekstu:
Standardowy nowofundlandzki polski:
Umiém już wiązać buty! Byłam wczoraj u Asi i opiekowałam się jej psem, później czytáłam książki. :-)

Dialekt przejściowy - południowy:
Umiém już wiązać buty! Byłam wczoraj u Asi i opiekowałam się jej psem, później czytââłam książki. :-)

Dialekt północny:
Umiém djuż wiöüzać buty! Byłam wczoraj u Asi i opiekowâłam się djej psem, pööźniej czytáłam książki. :-)

Dialekt centralny - południowo-zachodni:
Umiém już wiązać buty! Byłam wczoräj u Asi i opiekowałam się jej psem, później czytáłam książki. :-)

Dialekt wschodni:
Łömiém jüż wiązać buty! Byłam wczoraj łö Asi i łâpiekowałam się jej psem, później czytáłam książki. :-)

[Todsmer]

Słabo dialektyczne są te dialekty, różnica polega wyłącznie na innej wymowie niektórych głosek.

[CookieMonster93]

Fakt, polega głównie na tym. :-) Charakterystyczne słownictwo również jest, ale w pierwszym tekście go nie ma, bo jest urzędowy - a takiego słownictwa raczej dialekty nie dotykają, w drugim tekście słowa są zbyt podstawowe. Słów regionalnych jest dość mało i prawdą jest, że nowofundlandzkie dialekty różnią się głównie fonetycznie.

EDIT: Jest to także efektem mojej osobistej polityki dotyczącej dialektów polskich w NF (nie licząc gwary szybeckiej)... Nauka dialektów w szkołach wypleniające gramatykę dialektów, pozostawiająca jedynie szczątkowe słownictwo(1-3% spośród używanych 3000 słów w mowie codziennej) i wymowę. :-)

Gwara szybecka - tłumaczenie tekstów

Zakázáno ponadto czynić różnice w zawisłości z sytuacją polityczną,
zákonnej lub mezynarodowej kraju lub obszaru, do kterzego dana osoba
przinależy, bez względu na to, czy dany kráj lub obszár je nepodległy,
czy týż podlegá systemowi powiernictwa, ne owládá se samostatnie nebo
je w jakikolwiek spúsób ograniczony w swýj nepodległości.

EDIT 2: Między brytyjskim i amerykańskim angielskim też nie ma zbyt wielu różnic, drobne gramatyczne i ortograficzne, główna różnica to wymowa. :-P

[Todsmer]

Nie chodzi mi tu o słownictwo, ale o gramatykę (a zwłaszcza o specyficzną odmianę). Bez tego nie wiem, czy można odmianę języka nazwać dialektem. Serio. Zobacz sobie jakiś polski dialekt (np śląski), i zobaczysz, jak odmiana różni się od tej standardowej.

[CookieMonster93]

To już zostało opisane. :-) Tutaj wyróżnia się jedynie gwara szybecka(od nowofundlandzkiej polszczyzny). :-) A wszystkie gwary mają długie "á", "é" przy odmianie, gdy końcówka 1. os. l.p. jest zakończona w europejskiej polszczyźnie -am, -em

W angielskim też czasowniki odmieniają się tak samo, +(e)s ^^ do 3. os. l.p. :-)

[varpho :Ɔ(X)И4M:]

ziom?

Jeśli to było pytanie, to ja go nie rozumiem. :-P

jestem tomaszowianinem i zareagowałem zdziwieniem natknąwszy się na Tomaszów tu.
chociaż pewnie i tak chodzi o Lubelski... :\

[CookieMonster93]

Ilość słownictwa regionalnego w poszczególnych gwarach nowofundlandzkiej polszczyzny - lista słów Coming Soon :-)

1. Gwara nowokrakowska (dialekt północny) - 1,1% na 3000 najczęściej używanych słów (33 słowa)
2. Gwara tomaszowska (dialekty centralne) - 1,7% / 3000 (51 słów)
3. Gwara parkowska (dialekty centralne) - 1,9% / 3000 (57 słów)
4. Gwara północno-zachodnia (dialekty centralne) - 2,1% / 3000 (63 słowa)
5. Gwara krzikowska (dialekt wschodni) - 2,3% / 3000 (69 słów)
6. Gwara świętojańska (dialekt wschodni) - 2,4% / 3000 (72 słowa)
7. Gwara praska (dialekty centralne) - 2,6% / 3000 (78 słów)
8. Gwara nederlandzka (dialekt przejściowy - północny) - 2,7% / 3000 (81 słów)
9. Gwara nowomoskiewska (dialekt przejściowy - południowy) - 3,1% / 3000 (93 słowa)
10. Gwara szybecka (dialekty centralne) - 8,7% / 3000 (261 słów)

Pełna lista nowofundlandzkich słów w polszczyźnie literackiej :-)

Staropolszczyzna:

białka - kobieta
chaszcza - motłoch, zgraja
chędogi - piękny, ładny, śliczny
czerepica - dachówka
czysło - liczba
gizd - niechluj jednak mi się to nie spodobało :-)
gierka - dziwka jak wyżej
haby - odzież
hynszt - koń (rzadko używane, częściej - kóń)
inszy - inny
jadło - jedzenie
miłować - kochać (kocháć jest bardzo rzadko używane)
rajek - swat
takoż - także, również
tawerna - knajpa
umalić/umaláć - pomniejszyć/pomniejszać
uwielżyć/uwielżáć - powiększyć/powiększać
usilstwo - wymuszenie
wandel - mandat, kara pieniężna (używane bardzo często, także w prawie nowofundlandzkim)
wieczerza - kolacja
(za)kaszubić się - odgrodzić/odgradzać się od świata
(za)wżdy - zawsze

Bohemizmy:

żydło - krzesło
krzesło - fotel
chudak - biedak
powleczenie - pościel
sklep - piwnica
wobchód - sklep
zawrzeć/zawieráć - zamykać
zasynáć - zasypiać
usynáć - zasypiać
rychły - szybki
rychle - szybko
wypadáć - wyglądać
jen - tylko
spiet (od zpět) - z powrotem
wysłowność (od výslovnost) - wymowa
wysłowić/wysławiáć - wymówić, wymawiać
posledni - ostatni
kluk - chłopiec
holka - dziewczyna
sy (od si) - sobie
zastawić się/zastawiáć się - zatrzymywać/zatrzymać się
przece - przecież
(zapożyczeniem jest też tworzenie czasu przeszłego z użyciem "być" i odmiana tego czasownika oraz Mianownik po "być"
np. jestem doktorem -> sem doktor)

Anglicyzmy:

róf (rófu, na rófie) - dach
bryk - cegła
gapa - luka
rynkiel - zmarszczka
ryma - felga
pejnt - farba
pejntować - malować, popejntować - pomalować
chiél - obcas (D. chiélu, C. chiélowi, B. chiél, N. chiélem, Ms. chiélu)
chók - hak
brejk - hamulec, przerwa
brejkować, zabrejkować - (za)hamować
ryzort - kurort
spejd - szpadel
tuba - rura
workszop - warsztat (wymowa w jako [v])
bót - kozak
dreska - sukienka
tap - bluzka damska (od "top")
treksut - dres, dresy (ubranie)
sut - garnitur
chód (nie ma odmiany ó:o) - kaptur
chódi - bluza z kapturem
kolar - kołnierz
taj - krawat
dżakiet - kurtka
kołt - płaszcz
zyp, zyper - suwak