Języki gamajskie

Języki gamajskie to projekt grupowy tworzony wspólnie przez użytkowników Polskiego Forum Językowego, polegający na symulacji rozwoju całej rodziny conlangów apriori, wywodząc ją od jednego wspólnego prajęzyka - tytułowego języka protogamajskiego. Z biegiem czasu wokół rodziny języków gamajskich zaczął wyrastać oddzielny conworld, w którym języki te zostały osadzone. Świat ten jest po części luźną wariacją na temat Ziemi (choć Ziemią nie jest), zainspirowaną teoriami Ericha von Dänikena, o warunkach klimatycznych odpowiadających mniej więcej końcowi ostatniej epoki lodowcowej, oraz z możliwym lecz ograniczonym występowaniem magii.

Projekt jest dowodzony przez Borlacha. Podobnie jak w wielu innych forumowych projektach grupowych, jednym z podstawowych założeń jest aprioryczność - nie można w ramach języków gamajskich, czy innych możliwych rodzin językowych występujących w conworldzie, opracowywać języków opartych na językach naturalnych. Można za to inspirować się nimi a na komputerach korzystać ze systemów zapisu znanych z rzeczywistości, z zastrzeżeniem, że dany lud ma własne pismo, a użyte systemy pisma stanowią jedynie reprezentację prawdziwych sposobów zapisu stosowanych wewnątrz conworldu.

Grupowy projekt „języków gamajskich” narodził się w 2018 roku na forumowym Discordzie, w ramach żartów na temat gammy (spółgłoski szczelinowej miękkopodniebiennej dźwięcznej [ɣ]), różnicy zdań oraz personalnej sympatii (lub jej braku) wobec tego dźwięku. Tak też padł pomysł stworzenia rodziny języków, w ramach której każdy mógłby potraktować gammę wedle własnej woli. Punktem wyjścia dla powstania rodziny stała się więc kwestia zaniku lub zachowania występującej w prajęzyku gammy.

W styczniu 2020 roku w projekcie brało udział 9 osób:

• Borlach
• Deus
• Emilando
• Grzymkieł
• Kazimierz
• Todsmer
• Toyatl
• Ulfurinn
• Vaylor

Klasyfikacja języków gamajskich

Języki centralne i peryferyjne

Języki gamajskie dzieli się na dwie najbardziej podstawowe grupy, tak zwaną Grupę Centralną oraz Grupę Peryferyjną.

Grupa Centralna obejmuje te języki, w których protogamajska gamma [ɣ]) przeszła w [ŋ]. Należą do niej przede wszystkim języki ngamskie oraz xxx. Ponieważ proces [ɣ] > [ŋ] zaszedł jeszcze przed ostatecznym rozdzieleniem się powyższych grup językowych, możliwym jest, że języki centralne są ze sobą bliżej spokrewnione i stanowią jedną grupę genetyczną, w przeciwieństwie do języków peryferyjnych.

Los gammy w językach peryferyjnych był natomiast różny – niektóre zachowały ją w niemal niezmienionej formie, część natomiast zastąpiła innym dźwiękiem lub zatraciła całkowicie.

Lista języków gamajskich

• Język protogamajski
  • Grupa Centralna
    • Język ngamski
      • języki ngamskie
  • Grupa Peryferyjna
    • Język zongepajcki
      • języki zongepajskie
    • Język protokszapszański
      • języki kszapszańskie
    • Język hawwajski
      • języki hawwajsko-hejdarskie
    • Język prachamski
      • języki chamskie
    • Język panaufański † (język izolowany)

Tabela kognatów

Porównanie kognatów u bezpośrednich potomków protogamajskiego

Rodzina

Protogamajski	język 1	język 2	język 3	język 4	język 5	język 6	język 7	język 8	język 9	język 10	język 11	język 12	język 13
"ojciec"
"matka"
"brat"
"siostra"
"syn"
"córka"
"wnuk, wnuczka"
"dziadek"
"babcia"
yuziif "wuj, wujek"
sitaallin "wuj, wujek"
"ciocia, ciotka"
"ciocia, ciotka"

Ludzie i zawody

Protogamajski	język 1	język 2	język 3	język 4	język 5	język 6	język 7	język 8	język 9	język 10	język 11	język 12	język 13
"ojciec"
"matka"
"brat"
"siostra"
"syn"
"córka"
"wnuk, wnuczka"
"dziadek, babcia"
"wójek"
"ciocia"

Części ciała

Protogamajski	język 1	język 2	język 3	język 4	język 5	język 6	język 7	język 8	język 9	język 10	język 11	język 12	język 13
"ojciec"
"matka"
"brat"
"siostra"
"syn"
"córka"
"wnuk, wnuczka"
"dziadek, babcia"
"wójek"
"ciocia"

Hodowla i rolnictwo

Protogamajski	język 1	język 2	język 3	język 4	język 5	język 6	język 7	język 8	język 9	język 10	język 11	język 12	język 13
"ojciec"
"matka"
"brat"
"siostra"
"syn"
"córka"
"wnuk, wnuczka"
"dziadek, babcia"
"wójek"
"ciocia"

Religia i zjawiska przyrodnicze

Protogamajski	język 1	język 2	język 3	język 4	język 5	język 6	język 7	język 8	język 9	język 10	język 11	język 12	język 13
"ojciec"
"matka"
"brat"
"siostra"
"syn"
"córka"
"wnuk, wnuczka"
"dziadek, babcia"
"wójek"
"ciocia"

Liczebniki

Protogamajski	Zongepajcki	Prachamski	język 3	język 4	język 5	język 6	język 7	język 8	język 9	język 10	język 11	język 12	język 13
hazru /'hazru/ "jeden, pewien"	hażsolu /'hɐzsolu/ "jeden"	arru /'arːʊ/ "jeden"
pharu /'θaru/ "dwa"	zaslu /'tsɐslu/ "dwa"	łharu /'ɬʰarʊ/ "dwa"
dhinnu /'ðin:u/ "trzy"	džidu /'dʒidu/ "trzy"	łīnu /'ɬiːnʊ/ "trzy"
aasau /'a:saw/ "cztery"	ězo /'ɛtso/ "cztery"	ozho /'ɔzʱɔ/ "cztery"
kargha /kar'ɣa/ "pięć"	chasloga /'xɐsloɣɐ/ "pięć"	khalqa /kʰalˈɣa/ "pięć"
niirra /ni:'r:a/ "sześć"	naira /'najɾɐ/ "sześć"	nēyra /neːɪˈra/ "sześć"
saugh /'sawɣ/ "siedem"	zog /'tsoɣ/ "siedem"	shok /sʰɔk̚/ "siedem"
wayr /'wajr/ "osiem"	weslo /'weslo/ "osiem"	wel /'wɛl/ "osiem"
baalla /'ba:l:a/ "dziewięć"	pěla /'pɛlɐ/ "dziewięć"	pōla /'pɔla/ "dziewięć"
abaagh /'aba:ɣ/ "dziesięć"	apěg /'ɐpɛɣ/ "dziesięć"	abok /'abɔk̚/ "dziesięć"
pharwi /'θarwi/ "dwadzieścia"	zaslowǩi /'tsɐslowçi/ "dwadzieścia"	łharwi /'ɬʰarwɪ/ "dwadzieścia"
karghawwa /kar.ɣa'w:a/ "pięćdziesiąt"	chaslogawawa /'xɐsloɣɐwɐwɐ/ "piędziesiąt"	khalqwa /kʰalˈɣwa/ "piędziesiąt"
saughiw /'sawɣiw/ "siedemdziesiąt"	zożiw /'tsoziw/ "siedemdziesiąt"	shoqiw /'sʰɔɣɪʊ/ "siedemdziesiąt"
phaafyar /'θa:fjar/ "sto"	zěpfǩojaslo /'tsɛpfçojɐslo/ "sto"	łhovyal /'ɬɔvjal/ "sto"
ħahtaphaafyar /ħahta'θa:fjar/ "tysiąc"	djancho /'ðɐnxo/ "tysiąc" (neologizm)	odhovyal /ɔ'dʱɔvjal/ "tysiąc" (nieregularne skrócenie)