Języki gamajskie: Różnice pomiędzy wersjami
m (→Liczebniki) |
|||
Linia 1065: | Linia 1065: | ||
"sześć" | "sześć" | ||
| '''nēyra''' <br> | | '''nēyra''' <br> | ||
− | /{{IPA| | + | /{{IPA|neɪːˈra}}/ <br> |
"sześć" | "sześć" | ||
| | | |
Wersja z 16:10, 25 sty 2020
Języki gamajskie to projekt grupowy tworzony wspólnie przez użytkowników Polskiego Forum Językowego, polegający na symulacji rozwoju całej rodziny conlangów apriori, wywodząc ją od jednego wspólnego prajęzyka - tytułowego języka protogamajskiego. Z biegiem czasu wokół rodziny języków gamajskich zaczął wyrastać oddzielny conworld, w którym języki te zostały osadzone. Świat ten jest po części luźną wariacją na temat Ziemi (choć Ziemią nie jest), zainspirowaną teoriami Ericha von Dänikena, o warunkach klimatycznych odpowiadających mniej więcej końcowi ostatniej epoki lodowcowej, oraz z możliwym lecz ograniczonym występowaniem magii.
Projekt jest dowodzony przez Borlacha. Podobnie jak w wielu innych forumowych projektach grupowych, jednym z podstawowych założeń jest aprioryczność - nie można w ramach języków gamajskich, czy innych możliwych rodzin językowych występujących w conworldzie, opracowywać języków opartych na językach naturalnych. Można za to inspirować się nimi a na komputerach korzystać ze systemów zapisu znanych z rzeczywistości, z zastrzeżeniem, że dany lud ma własne pismo, a użyte systemy pisma stanowią jedynie reprezentację prawdziwych sposobów zapisu stosowanych wewnątrz conworldu.
Grupowy projekt „języków gamajskich” narodził się w 2018 roku na forumowym Discordzie, w ramach żartów na temat gammy (spółgłoski szczelinowej miękkopodniebiennej dźwięcznej [ɣ]), różnicy zdań oraz personalnej sympatii (lub jej braku) wobec tego dźwięku. Tak też padł pomysł stworzenia rodziny języków, w ramach której każdy mógłby potraktować gammę wedle własnej woli. Punktem wyjścia dla powstania rodziny stała się więc kwestia zaniku lub zachowania występującej w prajęzyku gammy.
W styczniu 2020 roku w projekcie brało udział 9 osób:
Klasyfikacja języków gamajskich
Języki centralne i peryferyjne
Języki gamajskie dzieli się na dwie najbardziej podstawowe grupy, tak zwaną Grupę Centralną oraz Grupę Peryferyjną.
Grupa Centralna obejmuje te języki, w których protogamajska gamma [ɣ]) przeszła w [ŋ]. Należą do niej przede wszystkim języki ngamskie oraz xxx. Ponieważ proces [ɣ] > [ŋ] zaszedł jeszcze przed ostatecznym rozdzieleniem się powyższych grup językowych, możliwym jest, że języki centralne są ze sobą bliżej spokrewnione i stanowią jedną grupę genetyczną, w przeciwieństwie do języków peryferyjnych.
Los gammy w językach peryferyjnych był natomiast różny – niektóre zachowały ją w niemal niezmienionej formie, część natomiast zastąpiła innym dźwiękiem lub zatraciła całkowicie.
Lista języków gamajskich
- Język protogamajski
- Grupa Centralna
- Język ngamski
- języki ngamskie
- Język ngamski
- Grupa Peryferyjna
- Język zongepajcki
- Język protokszapszański
- języki kszapszańskie
- Język hawwajski
- języki hawwajsko-hejdarskie
- Język chamski
- języki chamskie
- Język panaufański † (język izolowany)
- Grupa Centralna
Historia rozwoju języków gamajskich
Tabela kognatów
Porównanie kognatów u bezpośrednich potomków protogamajskiego
Rodzina
Protogamajski | język 1 | język 2 | język 3 | język 4 | język 5 | język 6 | język 7 | język 8 | język 9 | język 10 | język 11 | język 12 | język 13 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
"ojciec" |
|||||||||||||
"matka" |
|||||||||||||
"brat" |
|||||||||||||
"siostra" |
|||||||||||||
"syn" |
|||||||||||||
"córka" |
|||||||||||||
"wnuk, wnuczka" |
|||||||||||||
"dziadek, babcia" |
|||||||||||||
"wójek" |
|||||||||||||
"ciocia" |
Ludzie i zawody
Protogamajski | język 1 | język 2 | język 3 | język 4 | język 5 | język 6 | język 7 | język 8 | język 9 | język 10 | język 11 | język 12 | język 13 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
"ojciec" |
|||||||||||||
"matka" |
|||||||||||||
"brat" |
|||||||||||||
"siostra" |
|||||||||||||
"syn" |
|||||||||||||
"córka" |
|||||||||||||
"wnuk, wnuczka" |
|||||||||||||
"dziadek, babcia" |
|||||||||||||
"wójek" |
|||||||||||||
"ciocia" |
Części ciała
Protogamajski | język 1 | język 2 | język 3 | język 4 | język 5 | język 6 | język 7 | język 8 | język 9 | język 10 | język 11 | język 12 | język 13 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
"ojciec" |
|||||||||||||
"matka" |
|||||||||||||
"brat" |
|||||||||||||
"siostra" |
|||||||||||||
"syn" |
|||||||||||||
"córka" |
|||||||||||||
"wnuk, wnuczka" |
|||||||||||||
"dziadek, babcia" |
|||||||||||||
"wójek" |
|||||||||||||
"ciocia" |
Hodowla i rolnictwo
Protogamajski | język 1 | język 2 | język 3 | język 4 | język 5 | język 6 | język 7 | język 8 | język 9 | język 10 | język 11 | język 12 | język 13 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
"ojciec" |
|||||||||||||
"matka" |
|||||||||||||
"brat" |
|||||||||||||
"siostra" |
|||||||||||||
"syn" |
|||||||||||||
"córka" |
|||||||||||||
"wnuk, wnuczka" |
|||||||||||||
"dziadek, babcia" |
|||||||||||||
"wójek" |
|||||||||||||
"ciocia" |
Religia i zjawiska przyrodnicze
Protogamajski | język 1 | język 2 | język 3 | język 4 | język 5 | język 6 | język 7 | język 8 | język 9 | język 10 | język 11 | język 12 | język 13 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
"ojciec" |
|||||||||||||
"matka" |
|||||||||||||
"brat" |
|||||||||||||
"siostra" |
|||||||||||||
"syn" |
|||||||||||||
"córka" |
|||||||||||||
"wnuk, wnuczka" |
|||||||||||||
"dziadek, babcia" |
|||||||||||||
"wójek" |
|||||||||||||
"ciocia" |
Liczebniki
Protogamajski | Zongepajcki | Protochamski | język 3 | język 4 | język 5 | język 6 | język 7 | język 8 | język 9 | język 10 | język 11 | język 12 | język 13 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
hazru ['hazru] |
hażsolu /'hɐzsolu/ |
arru /'arːʊ/ |
|||||||||||
pharu ['θaru] |
zaslu /'tsɐslu/ |
łharu /'ɬʰarʊ/ |
|||||||||||
dhinnu ['ðin:u] |
džidu /'dʒidu/ |
łīnu /'ɬiːnʊ/ |
|||||||||||
aasau ['a:saw] |
ězo /'ɛtso/ |
ozho /'ɔzʱɔ/ |
|||||||||||
kargha [kar'ɣa] |
chasloga /'xɐsloɣɐ/ |
khalqa /kʰalˈɣa/ |
|||||||||||
niirra [ni:'r:a] |
naira /'najɾɐ/ |
nēyra /neɪːˈra/ |
|||||||||||
saugh ['sawɣ] |
zog /'tsoɣ/ |
shok /sʰɔk̚/ |
|||||||||||
wayr ['wajr] |
weslo /'weslo/ |
wel /'wɛl/ |
|||||||||||
baalla ['ba:l:a] |
pěla /'pɛlɐ/ |
pōla /'pɔla/ |
|||||||||||
abaagh ['aba:ɣ] |
apěg /'ɐpɛɣ/ |
abok /'abɔk̚/ |
|||||||||||
pharwi ['θarwi] |
zaslowǩi /'tsɐslowçi/ |
łharwi /'ɬʰarwɪ/ |
|||||||||||
karghawwa
[kar.ɣa'w:a] |
chaslogawawa /'xɐsloɣɐwɐwɐ/ |
khalqwa /kʰalˈɣwa/ |
|||||||||||
saughiw
['sawɣiw] "siedemdziesiąt" |
zożiw /'tsoziw/ |
shoqiw /'sʰɔɣɪʊ/ |
|||||||||||
phaafyar ['θa:fjar] |
zěpfǩojaslo /'tsɛpfçojɐslo/ |
łhovyal /'ɬɔvjal/ |
|||||||||||
*ħahtaphaafyar
[ħahta'θa:fjar] "tysiąc"[1] |
djancho /'ðɐnxo/ |
odhovyal /ɔdʱɔvjal/ |
- ↑ dosłownie wielkie sto