Pragamajowie
| Raħ Ghammarasa | Czytasz artykuł z serii Pragamajowie. | Język protogamajski (Słownik · Lista Swadesha · Rodzina języków gamajskich) · Mitologia · Nuzaarghis · Step Gamajski |
Pragamajowie (pgm. Raħ Ghammarasa ['raħ ɣa'm:arasa]), alternatywnie również Protogamajowie lub Gamajowie — hipotetyczna grupa etnolingwistyczna zamieszkująca conworld Gammaji. Gamajowie posługiwali się rekonstruowanym językiem protogamajskim, będącym wspólnym przodkiem wszystkich późniejszych języków gamajskich. Zarówno język, kultura oraz mitologia Pragamajów nie są poświadczone w żadnych źródłach pisanych, wszelką wiedzę o nich pozyskano z badań archeologicznych, genetycznych oraz poprzez próby rekonstrukcji w wyniku porównań z ludami potomnymi.
Pragamajowie żyli najprawdopodobniej w okresie późnego neolitu[1] i/lub wczesnego chalkolitu[2] na obszarze Stepu Gamajskiego. Klasycznie na okres ich istnienia jako zwartej grupy etnolingwistycznej przyjmuje się okres między 1500 a 0 AG, chociaż jest to kwestia sporna. Niektórzy badacze postulują istnienie Pragamajów w czasach jeszcze wcześniejszych lub alternatywne miejsca lokalizacji ich praojczyzny, również data rozpadu wspólnoty protogamajskiej jest symboliczna.
W wyniku rozpadu wspólnoty protogamajskiej potomkowie Pragamajów rozprzestrzenili się w każdym kierunku od ich postulowanej praojczyzny, w roku ~1500 PG zasiedlając obszary: (Etap I do uzupełnienia).
Etymologia
Sami Pragamajowie określali się najprawdopodobniej terminem Raħ Ghammarasa ['raħ ɣa'm:arasa], oznaczającym najprawdopodobniej po prostu tyle "ludzie". Użycie tego terminu, albo jako określenie swojego własnego etnosu, albo jako zwyczajny rzeczownik, jest poświadczone u wielu ludów potomnych, jakich jak: Ngamowie, Ńamowie, Ńanowie, Naumowie, Chamowie czy Hawajowie (uzupełnić).
Raħ ghamma ("człowiek") oraz raħ ghammarasa ("ludzie") to jedne z najbardziej rozpoznawalnych protogamajskich słów. Porównywanie wywodzących się z nich słów oraz kognatów występujących w językach wywodzących się z języka Pragamajów w znacznym stopniu przyczyniło się do rekonstrukcji ewolucji rodziny języków gamajskich.
Wygląd
Historia
Urheimat protogamajski
Okres wczesnogamajski
Okres środkowogamajski
Okres późnogamajski
Rozpad wspólnoty protogamajskiej
Kultura i osiągnięcia
Zwyczaje i struktura społeczna
Hierarchiczność
Prawo gościnności
Poezja
Wojna
- Główny artykuł: Nuzaarghis
Imiona
Pochówki i zwyczaje pogrzebowe
Religia i mitologia
- Główny artykuł: Mitologia pragamajska