Sakhra: Różnice pomiędzy wersjami
m |
|||
Linia 33: | Linia 33: | ||
===Ajdyniriańskie graffiti=== | ===Ajdyniriańskie graffiti=== | ||
− | Na nodze ogromnego posągu | + | Na nodze ogromnego posągu Khadīrricara III, na południe od wejścia do grobowca, znajduje się ajdyniriańskie graffiti. Jest to wyryta w skale inskrypcja w [[Język ajdyniriański|języku ajdyniriańskim]], głosząca: |
− | |||
+ | :''Gdy Imperator Tālaivchahtish<ref>Tālaivchahtish IV Zdobywca, ajdyniriański imperator odpowiadający za żysudrydzki podbój Mhasalu.</ref> przybył do Nekehary, [inskrypcja] została wyryta przez tych, którzy szli z Jego armią. Chwałę odnaleźli tu Carmśaetis, syn Varisha i Cir̄as oraz Kirtar, syn Hédara i Cifrinah. | ||
+ | ==Galeria== | ||
Wersja z 18:06, 15 sty 2021
Anoret Pharrāuhatetah 𐦪𐦥𐦥𐦪𐦠𐦾𐦢 𐦥𐦾𐦲 |
Najważniejsze miasta: Gaurakah (GK) · Sēqhahan (NS) · Nekeharah (QS) Pozostałe stolice sepetów: Rataqes (WS) · Tengah Bēsantu (SS) · Baroqeti (PS) · Qēmkah (AS) Mniejsze ośrodki: Ndatang (WS) · Wielka Świątynia Yatina (SS) · Dāubkhahan (QS) · Anhkhatiš (NS) Całoroczne jeziora i oazy: Tēqra (NS) · Hasthath (QS) · Maujāht (PS) · Caqt Yejah (PS) Okresowe jeziora i oazy: Gaurakah Caqt (SS) · Sephterīšaun (SS) · Šedīt (SS) · Wadya (SS) · Ukryta Oaza (SS) · Tarrunaht (SS) · Andaht (AS) · Yamhad (AS) · Caqt Rašk (AS) Inne istotne: Kanały Khēmriego (QS) · Phaur Āmhat (PS) · Chēnu (AS) · Gundacahan (PS) · Góra Kaszrak (NS) · Sakhra (QS) |
|
Sakhra (mha. 𐦾𐦧𐦬 Sakhra [sakʰ'ɾa]) — unikalne w skali Mhasalu miejsce, w którym znajduje się 6 monumentalnych wykutych w skale grobowców. Miejsce to znajduje się w Sepecie Środkowym, na zachód od stolicy prowincji, miasta Nekeharah. Jest jedyny znany faraoński kompleks grobowcowy pochodzący z okresu późniejszego niż predynastyczny.
W pobliżu kompleksu grobowców znajduje się niewielka, licząca zaledwie kilkunastu mieszańców, wioska, również o nazwie Sakhra.
Pochodzenie
Zespół grobowców powstał za czasów VI Dynastii Nekeharskiej, krótko panującej dynastii obcego pochodzenia. Została ona założona przez Kaderizara, tahareńskiego dowódcę wojskowego i watażkę. Pomimo tego, że Mhasalowi udało się odeprzeć tahareńskie ataki podczas inwazji tego ludu na obszar Ajdyniriny, niepokoje wewnętrzne i konflikt dynastyczny doprowadziły w niedługo potem do znacznego osłabienia państwa. Wykorzystał to Karedizar, lepiej znany pod swoim późniejszym zmhasalizowanym imieniem faraońskim jako Khadīrricar I. Udało się mu przejąć kontrolę nad większą częścią Mhasalu, za swą siedzibę obierając Nekeharę, zakładając tak zwaną VI Dynastię Nekeharską.
Układ grobowców
W Sakhra znajduje się 6 wykutych w skale grobowców, różniących się rozmiarami, detalami architektonicznymi oraz rozmachem, każdy z nich stanowi jednak przykład niezwykłego budownictwa. Grobowce te nie mają tak naprawdę odpowiedników we wcześniejszej i późniejszej tradycji mhasalskiej[2], pomimo tego, że zbudowane zostały w zgodzie z ogólnomhasalską estetyką, z dość nielicznymi odwołaniami do tahareńskiej kultury oraz religii.
Pierwszy grobowiec zbudowany został dla Khadīrricar I oraz jego drugiej żony. Drugi dla jego najstarszego syna z pierwszej żony, Khadīrricar II, który jednak bardzo szybko zmarł, nie pozostawiając po sobie dziedzica, faraońska władza przeszła więc na jego młodszego przyrodniego brata imieniem Ristem, który szybko przybrał miano Khadīrricara III. Grobowiec zbudowany dla niego oraz jego mhasalskiej żony, Tēti, jest zdecydowanie najbardziej imponującym z całego kompleksu. Czwarty grobowiec zbudowano dla córki Khadīrricara I z jego pierwszej żony, Ašinas. Piąty oraz szósty grobowiec zbudowano dla synów Khadīrricara III, młodszego Sedrisa oraz starszego, Khadīrricara IV, będącym ostatnim faraonem z dynastii.
Akty wandalizmu
Wandalizm mhasalski
Z uwagi na swe obce pochodzenie panowanie VI Dynastii Nekeharskiej jej panowanie uznawane było przez wiele grup społecznych za obcą okupację, pomimo mariaży z mhasalskimi rodami arystokratycznymi oraz odwoływania się do mhasalskiej tradycji. Z tego powodu w kilkanaście lat po upadku tej dynastii grobowce w Sakhra zostały zwandalizowane przez sporych rozmiarów tłum, podżeganych być może przez kapłanów Chatnakha. Częściowo zniszczone zostały inskrypcje, imiona oraz podobizny królewskie, zwłaszcza w przypadku Khadīrricara IV. W większości przypadków zniszczenia ograniczyły się głównie do zewnętrznej części grobowców. Bardzo niewielu śmiałków odważyło się wejść wewnątrz wykutych w skale korytarzy i komór, dzięki czemu wewnętrzne zniszczenia są niewielkie i ograniczone.
Według jeden z legend podczas aktu dewastacji zniszczone zostały szczątki Khadīrricara IV, wejście do głównej części jego grobowca zdaje się być jednak nienaruszone. Prawdopodobnie wewnątrz grobowców wciąż znajdują się więc szczątki faraonów oraz rodziny królewskiej.
Ajdyniriańskie graffiti
Na nodze ogromnego posągu Khadīrricara III, na południe od wejścia do grobowca, znajduje się ajdyniriańskie graffiti. Jest to wyryta w skale inskrypcja w języku ajdyniriańskim, głosząca:
- Gdy Imperator Tālaivchahtish[3] przybył do Nekehary, [inskrypcja] została wyryta przez tych, którzy szli z Jego armią. Chwałę odnaleźli tu Carmśaetis, syn Varisha i Cir̄as oraz Kirtar, syn Hédara i Cifrinah.
Galeria
Przypisy
- ↑ Rok 8973 kalendarza wspólnego.
- ↑ Jedyne przykłady mhasalskich grobowców królewskich pochodzą z okresu predynastycznego, znacznie różnią się jednak od tych znajdujących się w Sakhra.
- ↑ Tālaivchahtish IV Zdobywca, ajdyniriański imperator odpowiadający za żysudrydzki podbój Mhasalu.