Księstwo Bornholmskie
Apëlnsan | Czytasz artykuł z serii Bornholm. | Księstwo Bornholmskie (Księstwo Bornholmskie (1000-1656)) · Język bornholmski (Słownik) · Język średniobornholmski · Język starobornholmski · Katolicki Kościół Apostolski · Znani Bornholmczycy · Miasta |
|
Księstwo Bornholmskie, bh. Richt Apëlnzesanosiou [ˈɾiʀ̥t ˈa.pəln.ze.sa.no.sʲu] - małe państwo na Morzu Bałtyckim, złożone z wyspy Bornholm oraz archipelagu Stoinun (duń. Ertholmene). Państwo jest monarchią parlamentarną. Należy do Unii Europejskiej, ONZ oraz NATO.
Historia
Na Bornholm Wiwaryjczycy dopłynęli już w X wieku i zamieszkali tam. Zasiedlili również wyspy Stoinun (sbh. Skały). Na początku XI wieku rozpoczęła się tam dynastia Mierzeswumitów.
W 1656 r. Bornholm i Stoinun podbili Szwedzi podczas wojen północnych. W 1658 r., podczas ataku na Szwecję, Dania podbiła również tereny Księstwa. W 1660 r. podczas pokoju w Kopenhadze Starą Wyspę (bo dosłownie to oznacza "Apëlnsan" - Bornholm po bornholmsku) wraz z pobliskim archipelagiem przydzielono Królestwu Duńskiemu.
Znany przedwojenny bornholmski piosenkarz śpiewający głównie po angielsku, Lauri Julches, którego znała cała Europa i USA, znał Theodore'a Roosevelta. Gdy USA dołączyło się do II wojny światowej, Julches zapytał się prezydenta USA, czy nie można by było dać jego ojczyźnie niepodległości, bardzo by jej chciał, jak i cały wiwaryjski lud Bornholmu. Zaproponował unię narodu bornholmskiego i wiwaryjskiego narodu z duńskich wysp Falster i Møn. Po negocjacjach Roosevelt zgodził się, by w ramach którejś z rozmów Wielkiej Trójki omówić utworzenie takiego państwa. W 1946 r. powstała Unia Dwaliniecka. W zamian za utracone terytoria Dania dostała część Szlezwiku-Holsztynu, razem z Kilonią.
W 1957 r. do władzy doszła Narodowa Partia Bornholmu (Partiä Gamuvas Apëlnsan - PGA), jednym z jej postulatów było przeprowadzenie referendów wśród obu narodów, czy chciałyby być niepodległe. PGA planowało również przywrócić monarchię w przyszłym odrodzonym państwie bornholmskim. Ostatecznie, we wrześniu 1957 r. doszło do referendów wśród obu narodów. Na Bornholmie przeważająco, bo z 82 punktami procentowymi wygrała opcja rozpadu Unii Dwalinieckiej. 1 stycznia 1958 r. Księstwo Bornholmskie ogłosiło niepodległość, 2 stycznia zostało uznane międzynarodowo. Automatycznie w Księstwie władzę objęło PGA, które przywróciło księstwo i już 5 stycznia - zorganizowało wybory do Rady Stu jeden - nowego parlamentu. 7 stycznia Narodowa Partia Bornholmu zrezygnowała z władzy całkowitej, zaprzysiężając na Stu Jeden Radnych posłów wybranych w wyborach. Celem PGA bowiem było to, co już osiągnęli, a więc mogli już skończyć trzymać kraj w garści. Partia PGA jednak się nie rozpadła. (Więcej o Narodowej Partii Bornholmu będzie tutaj, jak stworzę artykuł).
W 1958 r. Księstwo weszło do ONZ, w 1995 do Unii Europejskiej, a w 1999 wstąpiło w struktury NATO.
Demografia
- Zobacz również: Bornholmczycy
Religia
Struktura religijna Księstwa Bornholmskiego (stan na 30.06.2020 r.)
- 35,62% Rzymskokatolicyzm
- 26,36% Katolicki Kościół Apostolski
- 9,34% Luteranizm
- 1,98% Świadkowie Jehowy
- 1,53% Islam sunnicki
- 18,68% brak wyznania
- 6,49% inne wyznania
![]() |
Ten artykuł to fikcja. Państwo, o którym tutaj mowa, jak i otoczka, są fikcyjne, choć artykuł może wplątywać elementy prawdziwe. |