Jisiq: Różnice pomiędzy wersjami
Linia 18: | Linia 18: | ||
*** Córy Tychońskie: Iqrinaja (Śmierć), Semtai (Sprawiedliwość, Przeznaczenie), Ichiana (Lato, Piękno). | *** Córy Tychońskie: Iqrinaja (Śmierć), Semtai (Sprawiedliwość, Przeznaczenie), Ichiana (Lato, Piękno). | ||
== | ==Heqakiq== | ||
'''Heqakiq''' ([[Język nowosechtoński|nscht]]. {{Unicode|«ܗܸܩܲܟ݂ܩ»|Serto}} ‹Heqākiq› {{IPA|/heˈqaːkiq/}}) - bóg praojciec wszechrzeczy, od którego pochodzi cały Świat. Przedstawiany był w Sechcie jako Wojownik, mężczyzna krzepkiej budowy i dużego wzrostu, w lekkiej zbroi; w prawym ręku trzymał zazwyczaj włócznię, a w lewym - popękaną okrągłą tarczę. Uznawany za pana nieba i życia. Jego symbolami były Księżyc i jego tarcza, na której przedstawiany był Wielki Wir. Patron ludzi wojowników oraz żołnierzy oraz mężczyzn. Przed jego posągami rzucane są trzy strzały o różnej symbolice; z ich ułożenia wróży się przyszłość, a także otrzymuje się odpowiedzi. Pan Prawdy, Zwycięzca Demonów, Ten, który zgasił Ognie. Przed jego posągami składane są liczne ofiary ze złota, broni i zwierząt. Pod jego stopami często budowane są skarbce, w których trzyma się najcenniejsze dary dla świątyni. | '''Heqakiq''' ([[Język nowosechtoński|nscht]]. {{Unicode|«ܗܸܩܲܟ݂ܩ»|Serto}} ‹Heqākiq› {{IPA|/heˈqaːkiq/}}) - bóg praojciec wszechrzeczy, od którego pochodzi cały Świat. Przedstawiany był w Sechcie jako Wojownik, mężczyzna krzepkiej budowy i dużego wzrostu, w lekkiej zbroi; w prawym ręku trzymał zazwyczaj włócznię, a w lewym - popękaną okrągłą tarczę. Uznawany za pana nieba i życia. Jego symbolami były Księżyc i jego tarcza, na której przedstawiany był Wielki Wir. Patron ludzi wojowników oraz żołnierzy oraz mężczyzn. Przed jego posągami rzucane są trzy strzały o różnej symbolice; z ich ułożenia wróży się przyszłość, a także otrzymuje się odpowiedzi. Pan Prawdy, Zwycięzca Demonów, Ten, który zgasił Ognie. Przed jego posągami składane są liczne ofiary ze złota, broni i zwierząt. Pod jego stopami często budowane są skarbce, w których trzyma się najcenniejsze dary dla świątyni. | ||
Wersja z 18:30, 5 sty 2025
ܣ݇ܚܬܣܸܪܐ ܡ݇ܪܤ | Czytasz artykuł z serii Secht. Podstawy: języki · historia · hymn państwowy · Religie: santyzm (Księga Ognia) · Jisiq† Geografia: Qabōr Māgdōr: Magania (Saaka · Magnis) · Hetynia (Ha Agav) · Urania (Afair) ¤ Tarfiy (Bukadār · Masmadōr) · Ma'at · Dazag Harim Historia: Księga Mórz · Kraj Zudu · Legenda o Czwartym Synu · Pierwsza Wojna o Saakę (8843-8845 EK) · Druga Wojna o Saakę (8877 - 8891 EK) · Okupacja Tarfiy (9398-9426 EK) · Trzecia Wojna o Saakę (9654 - 9662 EK) · Okupacja Kun Atla (9654 - 9655 EK) · Okupacja Saaki (9662 - 9663 EK) · Wielka Okupacja Kaori (10059 do 10319 EK) Ludzie: król Kamon · król Badorma · bracia badormańscy (Magan · Hetin · Hurn · Bād & Tarfi) · bracia santyjscy (Tabori Qabōr · Nazar Ha Vardim · Metar Hat Tabran) |
"Sechtonir Jisiq" (nscht. «ܣ݇ܚܬܘܢ݂ܝܪ ܝ݂ܣ݂ܩ» ‹Səħtonir Yisiq› /səħtoˈnir jiˈsiq/ - "Wiara Sechtońska", także "Jisik" albo "Yisiq") - politeistyczna religia Konfederacji Państw Sechtu, która wykształciła się na przestrzeni stuleci z wierzeń ludowych, i została finalnie wyparta przez santyzm w połowie V tysiąclecia EK.
Sechtońskie wierzenia ludowe
Na sechtońskie wierzenia ludowe składały się niezorganizowane tradycje religijne i pozbawione konkretnego ortodoksyjnego standardu na szczeblu państwowym, a które mają związek z późniejszym Jisiqiem. Różne zapisy w miarę bogatej spuścizny literackiej obszaru sechtońszczyzny pozwalają na ustalenie ram czasowych tego okresu między 3400 EK - 4000 EK, zatem wszystko po upadku okresu zudańskiego, aż do przeniknięcia santyzmu do sechtońskich struktur państwowych. W tym okresie, większość znanych lokalnych bożków jest wymieniona z różnych imion, miasta otrzymywały patronów spośród pojednyczych bożków, co powodowało nieraz wojny na tle religijnym. Zdarzały się przeniknięcia bożków kultur sąsiednich (Mugadir, Tangia, Buania, Pinu, Neszowie, narody pustyni), które zostały usunięte podczas tworzenia kanonu wierzeń na końcu tego okresu.
Usystematyzowany Sechtonir Jisiq
Pomiędzy 4000 EK - 5900 EK cały półwysp prowadził wojny wewnętrzne i zewnętrzne z różnymi przerwami, w tym religijne. Jednym ze sposobów na zatrzymanie wojen wewnętrznych były spotkania przedstawicieli różnych odłamów religijnych celem integracji tych wierzeń, dzięki któremu zniesiono patronat miast, ustalono pełny panteon, zestaw tradycji i świąt. W znacznym stopniu były to działania skuteczne, ponieważ pod koniec IV tysiąclecia wojny na tle religijnym stały się rzadkością, natomiast półwysep dalej nie znał spokoju, ponieważ dalej toczono intensywne wojny na tle politycznym.
Panteon Jisiqu
Podstawowy panteon Jisiqu składa się z następujących bóstw:
- Heqakiq (symbole: Księżyc, Wielki Wir, mężczyźni) i Lichaqna (symbole: Słońce, gwiazdy, kobiety)
- Iktawik - syn powyższych, obrońca, mściciel, zdobywca, łupieżca, symbol zwycięstwa, obrońca przysiąg, strażnik ścieżki do Świata Zmarłych,
- Ochalik - istota zrodzona z zatrutej krwi Iktawika,
- Aswajel i Tychona - towarzysze Lichakny,
- Córy Tychońskie: Iqrinaja (Śmierć), Semtai (Sprawiedliwość, Przeznaczenie), Ichiana (Lato, Piękno).
- Iktawik - syn powyższych, obrońca, mściciel, zdobywca, łupieżca, symbol zwycięstwa, obrońca przysiąg, strażnik ścieżki do Świata Zmarłych,
Heqakiq
Heqakiq (nscht. «ܗܸܩܲܟ݂ܩ» ‹Heqākiq› /heˈqaːkiq/) - bóg praojciec wszechrzeczy, od którego pochodzi cały Świat. Przedstawiany był w Sechcie jako Wojownik, mężczyzna krzepkiej budowy i dużego wzrostu, w lekkiej zbroi; w prawym ręku trzymał zazwyczaj włócznię, a w lewym - popękaną okrągłą tarczę. Uznawany za pana nieba i życia. Jego symbolami były Księżyc i jego tarcza, na której przedstawiany był Wielki Wir. Patron ludzi wojowników oraz żołnierzy oraz mężczyzn. Przed jego posągami rzucane są trzy strzały o różnej symbolice; z ich ułożenia wróży się przyszłość, a także otrzymuje się odpowiedzi. Pan Prawdy, Zwycięzca Demonów, Ten, który zgasił Ognie. Przed jego posągami składane są liczne ofiary ze złota, broni i zwierząt. Pod jego stopami często budowane są skarbce, w których trzyma się najcenniejsze dary dla świątyni.
Lichaqna
Lichaqna (nscht. «ܠ݂ܚܵܩܢܐܲ» ‹Liħaqnā› /liħaqˈnaː/) - Pramatka Wszechrzeczy, od niej pochodzi całe życie na świecie. Utożsamiana ze Słońcem. Jest opiekunką rodu, a także wznoszone są do niej modlitwy o deszcz i obfitość pokarmu. Opiekunka kobiet i ich rodzin. Przedstawiana jako kobieta, której głowa otoczona jest gwiazdami; częstymi jej towarzyszami są bliźnięta Aswajel i Tichona.
Iktawik
Iktawik, secht. "Iqtawiq" - pierworodny syn Chekakika oraz Lichakny. Obrońca Domu, Mściciel, Zdobywca i Łupieżca. Symbol zwycięstwa. Jest też obrońcą przysiąg - na jego Kamieniach składa się ofiary z ludzi, którzy popełnili grzech krzywoprzysięstwa. Opiekun kupców, handlowców i podróżnych. Jest też strażnikiem ścieżki do Świata Zmarłych, która wiedzie przez jaskinię w Skale Dusz. Ludzi, którzy wiedli swoje życie niegodnie przybija włócznią do ścian jaskini, a sierpem odcina głowę, która następnie zrzucona jest do Dołu Czaszek.
Symbolem jego jest planeta Hera. Przedstawiony jako młody mężczyzna, w prawym ręku trzyma miecz lub włócznię, a w lewym - sierp.
Aswajel i Tychona
Aswajel, secht. "Aswajel" oraz Tychona, secht. "Ti'xona" - bliźnięta, dzieci Chekakika oraz Lichakny, opiekunowie pól, roli i pomyślnych zbiorów. Symbolami ich są Hefajstos i Hestia; są zawsze przedstawiani w parze, która trzyma się za wzniesione do góry ręce. Występujące w parach drzewa są częstymi obiektami kultu Aswajela i Tychony.
W dniu równonocy wiosennej składa się im ofiary z zeszłorocznych płodów rolnych, a bogatsi - także z czarnej owcy, lub konia.
Córy Tychońskie
Ikrinaja, Ichiana oraz Semtaja są córkami Tychony oraz Aswajela. Ich trójca razem ma posiadać szczególną moc wpływającą na zasady panujące na świecie. Często przedstawiane są jako trzy samotne drzewa na wzgórzu.
Ikrinaja
Ikrinaja, secht. "Iqrinaja" - bogini Śmierci, sprawuje Sąd nad duszami w oparciu o rady swojej najmłodszej z sióstr - Semtai. Składane są jej ofiary z ludzi, mające zapewnić zwycięstwo lub przychylność Niebios. Po zwycięskiej bitwie w ofierze składani są też najmężniejsi jeńcy. Wiatr ma nosić jej krzyki, które potrafią rozgonić chmury na niebie zapewniając czyste niebo.
Jej drzewa ozdabia się czarnymi wstęgami, a ziemię wokół wypala się w okrąg i nie pozwala się na tym miejscu rosnąć innym roślinom. Granice kręgu wyznacza się za pomocą białych kamieni.
Ichkiana
Ichkiana, secht. "Ixkiana" - bogini Lata i Ogniska Domowego. Jest też boginią Piękna oraz Miłości. Przedstawiana jako piękna kobieta otoczona kwiatami. Przed nią składa się śluby miłości oraz zawiera małżeństwo. Opiekunka zdradzonych. Osoby niewierne karze przy pomocy białych demonów - duchów, które męczą człowieka w nocy i często pokazują się jako przewidzenia. Deszcz uznawany jest za jej płacz.
Jej drzewa ozdabia się kolorowymi materiałami i złotem, a także muszlami i kwiatami.
Semtaja
Semtaja, secht. "Sêmtaja" - bogini Przeznaczenia i Sprawiedliwości. Sprawuje ona opiekę nad miejscami świętymi i grobami zmarłych. Prowadzi też dusze zmarłych do wrót Jaskini w Skale Dusz. Znana jest ze swojej skromności - przez co jej wizerunki nigdy nie są ozdabiane. Jej lakoniczność jest źródłem sechtońskim przysłów. Jej osąd jest uznawany za niepodważalny, nawet jeżeli . Często przed jej posągami składa się ofiary z serc jagniąt - na podstawie ich ułożenia następnie ocenia się, jaką decyzję podjąć.
Wokół jej drzewa wyrównuje się ziemią, a drzewo jej nigdy nie jest ozdobione.
Ochalik
Ochalik, secht. "Oxaliq", także znany jako Ochalkon, secht. "Oxalqon" - istota zrodzona z zatrutej krwi Iktawika. Władca Demonów.
Domy Boga
świątynia,
Posągi
Pośrednictwo! Ruchome - azyl podczas bitwy
Sanktuaria
wieże = 4 kąty?, może niższe niż człowiek? drzewa? źródla? nietykalność pielgrzymów, skarby pod ołtarzem, ozdobianie się wracających pielgrzymów
Święte Kamienie
kamień = ołtarz
Święte Źródła
Święte Drzewa
Sanktuarium w Sace
Drzewo - Chekakik - kolorowe ozdoby, broń, jedzenie, ofiary
Procesje
Życie pozagrobowe
Ograniczenia
Ofiary
Zwierzęta, ludzie (jeńcy!) Nie ptaki! Czarne zwierzęta, w szczególności konie! Podział! Golenie głowy - włosy! Mąka i mleko!
Pośrednicy
Kapłani = przepowiadacze = strażnicy światyni
Duchy i demony
Pośrednicy (most), stworzone z ognia i pary! Złe i dobre - część służy Chekakikowi i ludziom.
Animizm i Totemy
Zwierzęta - duszy Plemiona - totemy; od zwierząt też nazwy
Mitologia
Powstanie Świata i Ludzi
Na początku z Wielkich istniał istniał jedynie Pan Wszechrzezy - Chekakik. Cała materia świata była jednym, a Wszechświat pogrążony był w odwiecznej ciemności. I postanowił On rozdzielić materie od siebie: rozdzielił On wodę i ogień, ziemię i powietrze, morza i niebo. I z tchu jego pojawiła się Lichakna, Pani Życia, którą pojął za Żonę. Lichakna zachwycona była dziełem Jego, lecz brakowało Jej w dziele tym piękna - świat był bowiem surowy, tak jak surowy jest Pan Świata Chekakik. I stanąwszy przed oblicze Jego spytała się: "Mężu mój i Panie mój! Czy mogę zmienić świat, dzieło Twoje, by moje oczy cieszył?" On na to odrzekł: "Świat ten jest dla Ciebie stworzony, i Twój jest cały na zawsze, i czekał tylko na to, byś nadała mu życie." I Lichakna stworzyła wszystko co żywe na świecie: ryby w morzu, rośliny i drzewa na lądach, ptaki w niebiesiech, a także zwierzęta w lasach i na łąkach. Rozpaliła też ogień na niebie i stworzyła Słońce, które Jej sercem zostało. Chekakik spojrzał na dzieło swojej Żony i rzekł: "Piękne jest dzieło Twoje. I chcę więc teraz wraz z Tobą człowieka stworzyć: ulepię go z gliny, a Ty nadasz mu życie." Jak powiedział tak też się stało. I zrodzili się tak pierwsi ludzie, którzy zamieszkali świat, by pozostać w Ich opiece, i czcić Ich w podzięce za stworzenie świata i ludzi.
Narodziny Iktawika
I zasiał Chekakik nowe życie w łonie Lichakny, i po lat na świat zrodził się Iktawik - syn ich pierworodny. Już jako dziecko był silny, góry przenosił własnymi rękoma, a włócznia, którą rzucał w niebo, strącała zeń gwiazdy. I rósł On pośród ludzi, i słuchał jak wielbili Ojca Jego - Chekakika: "Wszechmocny! Stworzycielu Świata i Panie Nasz najwyższy! Przysięgamy Tobie służyć i być woli Twej poddanymi do końca dni naszych!" Słysząc to cały czas nabierał nienawiści do Ojca, gdyż za krzywdę uważał, że cała chwała Jemu przypadła, a On sam pozostanie na zawsze w cieniu Ojca Swego. I nienawiść ta zatruła krew Jego, i przybył on przed oblicze Matki swojej i rzecze: "Matko moja! Świat cały poddany jest Ojcu memu i cześć Jemu oddawana będzie przez wieki. Ja wtedy pozostanę na świeci, by umierać powoli. Pomóż mi, i wraz ze mną spętajmy go i uwięźmy Jego, by choć część chwały Jego i na mnie spłynęła." Matka wtedy zakrzyknęła z goryczy wzywając Chekakika, usłyszawszy niegodne słowa Syna Swojego, przepełnione trucizną, złością i ciemnością. I na wezwanie Jej przybył On, i zobaczył Syna Swego. Wziął włócznie swoją i przebił serce Iktawika, by cały jad wypłynął z serca Jego. I gdy Iktawik blady był cały, Chekakik wyszeptał zaklęcie: "Niech serce Twoje zrośnie się, a krew płynie w Twoich żyłach zdrowa!" Jak powiedział tak i się stało - Iktawik ozdrowiał i znów cały był.
Ochalik
Jad z krwi Iktawika wsiąknął w ziemię, i spłynął do świata ciemności, gdzie dokończę jutro. :<
Powstanie Sechtu
Wielolicy, rozbicie posągu oraz rozbicie ludzi.
Genealogia
Herosi
Herosi - tylko ludzie wielcy, brak przenikania się dwusferji!