Język kadoński: Różnice pomiędzy wersjami
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
(→Zaimek) |
|||
Linia 47: | Linia 47: | ||
== Zaimek == | == Zaimek == | ||
{| class="wikitable" style="text-align:center" | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
− | |||
|- | |- | ||
− | ! | + | ! rowspan="3" | Forma |
− | ! Sg | + | ! colspan="5" | Sg. |
− | ! | + | ! colspan="3" | PL |
|- | |- | ||
− | ! | + | ! rowspan="2" | I |
− | | | + | ! rowspan="2" | II |
− | | | + | ! colspan="3" | III |
+ | ! rowspan="2" | I | ||
+ | ! rowspan="2" | II | ||
+ | ! rowspan="2" | III | ||
|- | |- | ||
− | ! | + | ! m |
− | + | ! f | |
− | + | ! n | |
|- | |- | ||
− | ! | + | ! Nom. |
− | | | + | | ḿe |
− | | | + | | še |
+ | | vos | ||
+ | | veš | ||
+ | | vec | ||
+ | | mos | ||
+ | | ša | ||
+ | | vóš | ||
+ | |- | ||
+ | ! Gen. | ||
+ | | ḿeš | ||
+ | | šeš | ||
+ | | veš | ||
+ | | vechoš | ||
+ | | vec | ||
+ | | ḿem | ||
+ | | šem | ||
+ | | vem | ||
+ | |- | ||
+ | ! Dat. | ||
+ | | ḿeś | ||
+ | | šeś | ||
+ | | veḿ | ||
+ | | vešeḿ | ||
+ | | vešeḿ | ||
+ | | mev | ||
+ | | šev | ||
+ | | vev | ||
+ | |- | ||
+ | ! Acc. | ||
+ | | ḿeń | ||
+ | | šeń | ||
+ | | već | ||
+ | | vešeć | ||
+ | | većeć | ||
+ | | meć | ||
+ | | cheć | ||
+ | | mešeć | ||
|} | |} | ||
Aktualna wersja na dzień 10:43, 6 lip 2022
Język kadoński, kàdo rà - język z grupy miteńsko-zireskiej. Rozwinął się z języka proto-miteńsko-zireskiego, jego następne stadium proto-miteńsko-kadońskie i ostatecznie wyłonił się z języka proto-kadońskiego.
Zmiany fonetyczne
- ň > dž
- ŏ ĕ ă > Ø (w pozycji słabej + tonem na poprzedniej samogłosce)
- ŏ ĕ ă > e, ʲe, o (w pozycji mocnej)
- sr > cr
- ś V_V > ź
- s V_V > z
- ɬ, ɮ > ś, ź
- s, z {r, u, i}_ > š, ž
- tš > č
- akcent na pierwszą sylabę
- ü ǖ > ʲi ʲī
- ö ȫ > e ē
- ä ǟ > ʲe ʲē
- Skrócenie długich:
- V́_Vː > V᷄_Vː
- ī ū > ʲe u
- ē ō > ʲa o
- ā > o
- m, n > Ø (w wygłosie)
- tʲ dʲ > ć dź
- kʲ gʲ > č dž
- hʲ > š
- h > x
Dźwięki
Spółgłoski
- m mʲ n nʲ (m ḿ n ń)
- p pʲ b bʲ t d k g (p ṕ b b́ t d k g)
- f fʲ v vʲ s z ɕ ʑ ʃ ʒ x ɣ (f f́ v v́ s z ś ź š ž ch h)
- t͡s t͡sʲ d͡z d͡zʲ t͡ʃʲ d͡ʒʲ (c ć dz dź č dž)
- r rʲ ɫ lʲ j (r ŕ l ĺ j)
Samogłoski
- i u (i u)
- ɛ ɔ (e o)
- a (a)
Akcent
Samogłoska akcentowana może przyjąć jeden z dwóch tonów:
- ˈǎ - wzrastający;
- ˈa᷈ - wzrastająco-opadający.
Gramatyka
Zaimek
Forma | Sg. | PL | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
I | II | III | I | II | III | |||
m | f | n | ||||||
Nom. | ḿe | še | vos | veš | vec | mos | ša | vóš |
Gen. | ḿeš | šeš | veš | vechoš | vec | ḿem | šem | vem |
Dat. | ḿeś | šeś | veḿ | vešeḿ | vešeḿ | mev | šev | vev |
Acc. | ḿeń | šeń | već | vešeć | većeć | meć | cheć | mešeć |
Rzeczownik
Deklinacja Ia
ta "mężczyzna" | ||
---|---|---|
Liczba | Sg | Pl |
Nom | ta | tat |
Obl | tas | tax |
Deklinacja Ib
hàvov "krew" | ||
---|---|---|
Liczba | Sg | Pl |
Nom | hàvov | hàvovet |
Obl | hàvoves | hàvovex |
Deklinacja II
džàj "oko" | ||
---|---|---|
Liczba | Sg | Pl |
Nom | džàj | džàje |
Obl | džàjs | džàje |
Deklinacja III
rà(n) "język" | ||
---|---|---|
Liczba | Sg | Pl |
Nom | rà | ràne |
Obl | ràn | ràne |
Czasownik
Odmiana Czasowa | ||
---|---|---|
Czas | Ndok. | Dok. |
Ter. | -∅ | |
Prz. | -ad | š- -ad |
Słownik
- ja - dža
- ty, pan/pani - sa
- on - sàv
- to - tàv
- kto - vaza
- co - daha
- nie - džàj
- jeden - sàj
- dwa - bù(m)
- mężczyzna - ta
- matka - vaba
- ojciec - dà
- drzewo - ga
- krew - hàvov
- jajko, jajo - iźa
- głowa - pàc
- ucho - sàv
- oko - džàj
- nos - džàv
- ząb - vazova
- język - rà(n)
- noga - vaja
- ręka - nulola
- serce - džia
- być - ìja (ìj - )
- mieć - ixta
- robić - và(n)
- pić - saźa
- jeść - hujca
- widzieć - su
- słyszeć - džaha
- wiedzieć, znać - kàr
- umierać, umrzeć - džava
- zabijać, zabić - džuva
- iść, chodzić - rara
- leżeć - džàp
- siedzieć - àz
- stać - ìne(m)
- dawać, dać - co
- mówić - hàt
- słońce - az
- księżyc - nàv
- woda - ìt
- deszcz - imava
- noc - àten
- dzień - śaźa
- nowy - lùr
- przy, u, na - ku
- w - ihu
- z - de
- i - a
- imię - maźox
- vaza - zwierzę