Język szyszeński: Różnice pomiędzy wersjami
m (→Samogłoski) |
|||
| Linia 34: | Linia 34: | ||
|- | |- | ||
!style="text-align:left"|Przymknięte | !style="text-align:left"|Przymknięte | ||
| − | | | + | |i '''и'''<br/> i: '''ӣ'''<br/> í '''и̃''' |
| | | | ||
| − | | | + | |u '''у'''<br/> u: '''ӯ'''<br/> ú '''у̃'''<br/> |
|- | |- | ||
!style="text-align:left"|Średnie | !style="text-align:left"|Średnie | ||
| Linia 49: | Linia 49: | ||
|- | |- | ||
|} | |} | ||
| + | |||
==Spółgłoski== | ==Spółgłoski== | ||
{| class="wikitable" style="text-align:center" | {| class="wikitable" style="text-align:center" | ||
Aktualna wersja na dzień 22:52, 28 wrz 2020
Afjĕrt Ołegs
|
Mowa: Język olseski (Słownik, Lekcje) • Języki oldyjskie • Język szyszeński • Język rubański Państwo: Olsenia • Surd • Szyszenia • Rubania • Felża • Fylowie • Wiraflycy • Kuniecy • Punyszowie • Kauradowie Religia: Łăpizm • Świątynia Świątyń Pozostałe: Kozon • Dynastia Olsów |
| Język szyszeński Чишего̄ ӑафƾ [t͡ʃiçeχo: ʕaɸd͡ɮˠˀ] | |
|---|---|
| Sposoby zapisu: | szyszeński transkrypcja cyrylicą |
| Typologia: | aglutynacyjno-fleksyjny SOV~SVO |
| Faktycznie | |
| Utworzenie: | Pluur w 2017 (pierwszy zamysł) |
| Najnowsza wersja: | 1 |
| Kody | |
| Conlanger–1 | szysz. |
| W Kyon | |
| Używany w : | Szyszenia |
| Klasyfikacja: | Języki oldyjskie
|
| Przykład | |
| ??? ??? | |
| Lista conlangów | |
Język szyszeński (szysz. Чишего̄ ӑафƾ [t͡ʃiçeχo: ʕaɸd͡ɮˠˀ]) - język z rodziny języków oldyjskich używany w Szyszenii na Kyonie. Na potrzeby zapisu w naszym świecie wykorzystuje się cyrylicę. Język szyszeński jest dużo bardziej fleksyjny i aglutynacyjny od olseskiego. Ponad to posiada w pełni rozwiniętą liczbę podwójną, sporą ilość imiesłowów, ale za to nie wykształcił bogatego systemu trybowego, znanego z języków na południe od niego.
Fonetyka
Poniżej przedstawiona jest fonetyka języka szyszeńskiego wraz z cyryliczną transkrypcją (pogrubione).
Samogłoski
| Przednie | Środkowe | Tylne | |
|---|---|---|---|
| Przymknięte | i и i: ӣ í и̃ |
u у u: ӯ ú у̃ | |
| Średnie | е e e:е̄ é е̃ |
о o o: о̄ ó о̃ | |
| Otwarte | а a a: а̄ á а̃ |
Spółgłoski
| Wargowe | Dziąsłowe | Dziąsłowe modułowane |
Podniebienne | Miękko- podniebienne |
Języczkowe | Gardłowe | Krtaniowe | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Nosowe | m м | n н | nˠˀ ԋ | ɲ њ | |||||
| Zwarte | bezdźwięczne | p п | t т | tˠˀ ԏ | k к | q ԟ | |||
| dźwięczne | b б | d ԁ | dˠˀ ԃ | ||||||
| afrykaty bezdźwięczne | t͡ʃ ч | ||||||||
| afrykaty dźwięczne | d͡ʒ ж | ||||||||
| Szczelinowe | bezdźwięczne | ɸ ф | s с | sˠˀ ԍ | ç~ʃ ш | x х | χ г | ħ р | h һ |
| dźwięczne | z з | zˠˀ ԅ | ɣ~ʁ ґ | ɑ̯~ʕ ӑ | |||||
| Aproksymanty | u̯~w ў | i̯~j й | |||||||
| Boczne | afrykaty | d͡ɮˠˀ ƾ | |||||||
| aproksymanty | l л | lˠˀ ԉ | ʟʲ~j љ | ||||||
Gramatyka
Język szyszeński posiada kilka innych kategorii gramatycznym, jeżeli porównamy go z językiem olseskim. Wśród nich znajduje się imiesłów krotności, dwa czasy przeszłe nie rozdzielone względem stron, czy kolejne, nieznane systemom południowym, przypadki. UWAGA! Jeśli nie podano inaczej (np.: V:-аӑ) to dane końcówki dokleja się do tematu.
Czasownik
Odmieniają się przez czasy, tryby, posiadają imiesłowy. Tworzenie form osobowych 1. i 2. osoby (wszystkich liczby) odbywa się poprzez doklejanie jej jako ostatniej do czasownika. W mowie potocznej, mówionej zachodzi przy tym bardzo wiele uproszczeń.
| Deklinacja I | Deklinacja II | Deklinacja IIIa | Deklinacja IIIb | |
|---|---|---|---|---|
| Bezokolicznik | -ă | |||
| Czas nieprzeszły | -е̄ | -а̄ж | -ă | -ă |
| Czas przeszły I | -руԋ | -ԅа̄з | -ӣԏ | -йеԏ |
| Czas przeszły II | -ўа̄ж | -ље̃с | ||
| Imiesłów nieprzeszły | -е̄тк | -е̄т | -йеԍ | |
| Imiesłów przeszły dokonany czynny | -ўо̄г | |||
| Imiesłów przeszły dokonany bierny | -ўе | -йе | -ӑе | |
| Imiesłów przeszły niedokonany | -њеф | -һе | -њеф | -њеф |
| Imiesłów krotności | -мог | |||
| Tryb rozkazujący | -ă:-a | |||
| Tryb przypuszczający nieprzeszły | -ши̃- | |||
| Tryb przypuszczający przeszły | -фӑԋ- | |||
| Tryb proszący | -ԍто- | |||
| Tryb nieświadka | -ƾуф- | |||
Rzeczownik
Odmieniają się przez przypadki i liczby. Podobnie jak w innych językach oldyjskich rzeczowniki posiadają odmianę samogłoskową (gdy temat kończy się właśnie nią) oraz spółgłoskową.
| Deklinacja samogłoskowa | Deklinacja spółgłoskowa | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Liczba pojedyncza |
Liczba podwójna |
Liczba mnoga |
Liczba pojedyncza |
Liczba podwójna |
Liczba mnoga | |
| Mianownik | V | -ƾ | V:-аӑ V:-ий V:-уў |
C | -һа | -о -о̄ -о̃ |
| Biernik | -ч -ж |
-че̄ -же̃ |
-чV -жV |
-гип | -ге̄ | -е̃ |
| Dopełniaczo-Prepozycjonał | -фуў | -һиƾ -риƾ |
-фV | -а̃ | -е̃ | -и̃ƾ |
| Ablatyw (od/z czegoś) | -ўаԟ | -ԟе | V:-аԟ V:-иԟ V:-уԟ |
C:-ԟ | -ԟа | -ԟо̄ |
| Iłatyw (do czegoś) | -ӑа | -ӑе | V:-ӑаӑ V:-ӑиӑ V:-ӑуӑ |
C:-ӑ | -ӑа | -ӑо̄ |
| Inesyw (w czymś) | -ўўеԋ | -ўеԋ | -ўӣ | C:-ў | -ўа | -ўо̄ |
Gdzie:
- V - dowolna samogłoska
- C - dowolna spółgłoska
Przymiotnik
Przymiotnik jest odmienny przez przypadki i liczby. Posiada dwa stopnie: równy i nierówny.
| Stopień równy | Stopień nierówny | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Liczba pojedyncza |
Liczba podwójna |
Liczba mnoga |
Liczba pojedyncza |
Liczba podwójna |
Liczba mnoga | |
| Mianownik | -ск -сп -кс -пс -ԅԃ -ԍԏ -ԏԟ -ч |
-аӑ -ий -уў |
-Аԉ | -аԉ -иԉ -уԉ | ||
| Biernik | -сш -сф -кш -фс -ԅԃе -ԍԏе -ԏԟе -чш |
-се̃ш -се̃ф -ке̃ш -фе̃с -ԅе̄ԃ -ԍе̄ԏ -ԏе̄ԟ -че̄ч |
-о̄ | -ӣў | -оԉ | |
| Pozostałe przypadki | -скеԋ -спеԋ -кеԋԍ -пеԋԍ -ԅеԋԃ -ԍеԋԏ -ԏеԟ -чеԋ |
-скеԋуў -спеԋуў -кеԋԍу -пеԋԍу -ԅеԋԃу -ԍеԋԏу -ԏеԟуў -чеԋуў | ||||
Gdzie:
- A - samogłoska poprzedzającej sylaby
Zaimek
| Osobowy | Dzierżawczy | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Osoba | Liczba pojedyncza |
Liczba podwójna |
Liczba mnoga |
Liczba pojedyncza |
Liczba podwójna |
Liczba mnoga | ||
| 1. | ӑԋ | ӣљ | сӑат фӣ |
һемӑн | ӑӣљ | һесӑа ана̃ һефу̃ | ||
| 2. | што̄ | шԋу | шԋе̃р | һе̃шоԏ | һешуԋ | һешне̄р | ||
| 3. on | е̄ԏа | и̃с | и̃са̃ | һе̄т | ӑйи̃ | ӑйса̃ч | ||
| 3. ona | е̄т | е̄са̃ | һе̄точ | |||||