Słownik:Tarykański: Różnice pomiędzy wersjami

Z Conlanger
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Znaczniki: mobile edit mobile web edit
(Nie pokazano 34 wersji utworzonych przez 2 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
−
Słownik [[tarykański|języka tarykańskiego]]. Hasła ułożone są wedle zasad tarykańskich. Kolejność liter jest następująca: <pre>д е р т з у ш і п ы а ц с г х к ч ӵ ж б л н ң м ҩ</pre>
+
Słownik [[tarykański|języka tarykańskiego]]. Hasła ułożone są wedle zasad tarykańskich. Kolejność liter jest następująca: <pre>д е р т з у һ ш ф і п ы а ц с г х к ч ж б в л н ң м ҩ</pre>
 
Czasowniki podana są w formie słownikowej, tj. z prefiksem osoby ''ono, ona, on'' (''ы-, ың-'') i sufiksem czasu teraźniejszego (''-а''). Elementy te pomija się przy ustalaniu kolejności słownikowej, stąd czasownika ''ыіаза'' należy szukać pod ''іаз'', zaś ''діыдеіа'' pod ''дідеі''. Dodatkowo pamiętać należy, że rdzenie czasownikowe rozpoczęte podwójnym '''ж''' znajdują się w słowniku pod '''бж''', gdyż taką formę przyjąłby ich rdzeń po wyizolowaniu, np. ''ыжжелца'' należy szukać pod ''бжелц''.  
 
Czasowniki podana są w formie słownikowej, tj. z prefiksem osoby ''ono, ona, on'' (''ы-, ың-'') i sufiksem czasu teraźniejszego (''-а''). Elementy te pomija się przy ustalaniu kolejności słownikowej, stąd czasownika ''ыіаза'' należy szukać pod ''іаз'', zaś ''діыдеіа'' pod ''дідеі''. Dodatkowo pamiętać należy, że rdzenie czasownikowe rozpoczęte podwójnym '''ж''' znajdują się w słowniku pod '''бж''', gdyż taką formę przyjąłby ich rdzeń po wyizolowaniu, np. ''ыжжелца'' należy szukać pod ''бжелц''.  
  
Linia 7: Linia 7:
  
 
* realizację '''у'''
 
* realizację '''у'''
−
# jako /w/ po samogłosce przed spółgłoską, np. ''Деулет'' /dəwlət/
+
# jako /w/ między dwiema samogłoskami, np. ''ыһыжауа'' /ɨhɨʒawa/
−
# - || - po samogłosce w wygłosie, np. ''Дреу'' /drəw/
+
# - || - na początku wyrazu przed samogłoską '''а''', '''е'''
−
# - || - po spółgłosce nieulegającej labializacji a przed samogłoską '''а''', '''е''', np. ''Луеіл'' /lwəjl/
 
−
# - || - między dwiema samogłoskami, np. ''ыужа'''у'''а'' /ɨwɨʒawa/
 
−
# - || - na początku wyrazu przed samogłoską, np. ''Уакабы'' /wakabɨ/
 
−
# jako /wɨ/ na początku wyrazu przed spółgłoską lub '''ы''', np. ''Ушм'' /wɨmʃ/
 
−
# - || - po spółgłosce nieulegającej labializacji na końcu wyrazu, np. ''Знісу'' /zɲɨθwɨ/
 
−
# jako /ʷɨ/ po spółgłosce ulegającej labializacji a przed spółgłoską lub '''ы''', np. ''Дух'' /dʷɨχ/
 
−
# - || - po spółgłosce ulegającej labializacji na końcu wyrazu, np. ''ду'' /dʷɨ/
 
 
# jako /ʷ/ po spółgłosce ulegającej labializacji a przed samogłoską '''а''', '''е''', np. ''Кует'' /kʷət/
 
# jako /ʷ/ po spółgłosce ulegającej labializacji a przed samogłoską '''а''', '''е''', np. ''Кует'' /kʷət/
 +
# jako /ʷɨ/ po spółgłosce ulegającej labializacji w pozostałych pozycjach, np. ''Ентун'' /əntʷɨn/
 +
# jako /wɨ/ w pozostałych pozycjach, np. ''Ух'' /wɨχ/, ''Кеун'' /kəwɨn/, ''Леу'' /ləwɨ/
  
 
* realizację '''і'''
 
* realizację '''і'''
Linia 28: Linia 23:
 
# jako /ʲɨ/ po spółgłosce ulegającej palatalizacji a przed spółgłoską lub '''ы''', np. ''Дінгыс'' /ɟɨŋɨθ/
 
# jako /ʲɨ/ po spółgłosce ulegającej palatalizacji a przed spółgłoską lub '''ы''', np. ''Дінгыс'' /ɟɨŋɨθ/
 
# - || - po '''л''' lub '''д''' a przed '''е''' lub '''а'''
 
# - || - po '''л''' lub '''д''' a przed '''е''' lub '''а'''
−
# - || - po spółgłosce ulegającej palatalizacji na końcu wyrazu, np. ''Ӵыглі'' /ʧɨgʎɨ/
+
# - || - po spółgłosce ulegającej palatalizacji na końcu wyrazu, np. ''Цшыглі'' /ʧɨgʎɨ/
  
 
* realizację '''ҩ'''  
 
* realizację '''ҩ'''  
 
# jako /ᶣɨ/ po '''т''', np. тҩн /cʷɨn/
 
# jako /ᶣɨ/ po '''т''', np. тҩн /cʷɨn/
 
# jako /ɥɨ/ we wszystkich innych pozycjach
 
# jako /ɥɨ/ we wszystkich innych pozycjach
 +
 +
* realizację '''цш''' jako /ʧ/
 +
 +
* realizację '''нг''' i '''гн''' jako /ŋ/
  
 
Przy wyrazach trudniejszych oraz odstających od wymowy domyślnej zaprezentowanej powyżej podaje się transkrypcję fonemiczną. Dotyczy to w szczególności:
 
Przy wyrazach trudniejszych oraz odstających od wymowy domyślnej zaprezentowanej powyżej podaje się transkrypcję fonemiczną. Dotyczy to w szczególności:
−
# realizacji '''у''', '''і''' jako /wɨ/, /jɨ/ w pozycjach po samogłosce przed spółgłoską, np. ''Еӵеут'' /əʧəwɨt/
+
# realizacji '''і''' jako /jɨ/ w pozycjach po samogłosce przed spółgłoską, np. ''Ыіх'' /ɨjɨχ/
 
# realizacji '''і''' jako /j/ w pozycjach po spółgłoskach podlegających palatalizacji, np. ''тіауел'' /cjawəl/
 
# realizacji '''і''' jako /j/ w pozycjach po spółgłoskach podlegających palatalizacji, np. ''тіауел'' /cjawəl/
 
# realizacji '''і''' jako /ʲ/ w pozycji innej niż przed '''е''' lub '''а''', np. ''Реті'' /rəc/
 
# realizacji '''і''' jako /ʲ/ w pozycji innej niż przed '''е''' lub '''а''', np. ''Реті'' /rəc/
 
# realizacji '''ҩ''' jako /ɥ/
 
# realizacji '''ҩ''' jako /ɥ/
 +
# realizacji '''цш''' jako /ʦʃ/ lub /ʧʧ/
 +
# realizacji '''нг''' i '''гн''' jako /ŋŋ/, /ng/ lub /gn/
 +
# długiej realizacji innych dyftongów, np. ''ыніауа'' /ɨɲɲawa/
  
 
====Д====
 
====Д====
 
* '''Дер''' ''rz'' - głowa, łeb
 
* '''Дер''' ''rz'' - głowa, łeb
 +
* '''дере''' ''przym'' - naczelny, główny
 
* '''Дерт''' ''rz'' - abecadło, alfabet <O>
 
* '''Дерт''' ''rz'' - abecadło, alfabet <O>
 
* '''дерте''' ''przym'' - alfabetyczny <O>
 
* '''дерте''' ''przym'' - alfabetyczny <O>
−
* '''Деулет''' ''rz'' - państwo, organizm państwowy
+
* '''Деһлет''' ''rz'' - państwo, organizm państwowy
−
* '''ДеулетМедіет''' /dəwlətməɟjət/ ''rz'' - medium publiczne, państwowe <Z>
+
* '''ДеһлетМедіет''' /dəhlətməɟjət/ ''rz'' - medium publiczne, państwowe <Z>
 
* '''ыдеіа''' ''cz'' - robić
 
* '''ыдеіа''' ''cz'' - robić
 
* '''Депренеж''' ''rz'' - wnętrzności
 
* '''Депренеж''' ''rz'' - wnętrzności
Linia 51: Linia 54:
 
* '''Дегыл''' ''rz'' - palma
 
* '''Дегыл''' ''rz'' - palma
 
* '''Демр''' ''rz'' - żelazo
 
* '''Демр''' ''rz'' - żelazo
−
* '''Дреу''' ''rz'' - drzewo
+
* '''Дреһ''' ''rz'' - drzewo
 
* '''Дрен''' ''rz'' - pętla
 
* '''Дрен''' ''rz'' - pętla
 
* '''Дрыіт''' ''rz'' - sen (widziane zdarzenia)
 
* '''Дрыіт''' ''rz'' - sen (widziane zdarzenia)
 
* '''ыдрыіта''' ''cz'' - śnić
 
* '''ыдрыіта''' ''cz'' - śnić
 
* '''Драм''' ''rz'' - zgryz
 
* '''Драм''' ''rz'' - zgryz
−
* '''ду''' ''licz'' - trzy
+
* '''ДіДеіен''' ''rz'' - zdarzenie
−
* '''Дудурых''' ''rz'' - pienie (koguta)
 
−
* '''ыдудурыха''' ''cz'' - piać
 
−
* '''Дудурыхаі''' ''rz'' - kogut
 
−
* '''ыдуша''' ''cz'' - dmuchać
 
−
* '''Дух''' ''rz'' - kura
 
−
* '''Духы''', mn. '''Духха''' ''rz'' - kura
 
 
* '''діыдеіа''' ''cz'' - dziać się
 
* '''діыдеіа''' ''cz'' - dziać się
 
* '''діыдрена''' ''cz'' - zataczać pętle; wirować
 
* '''діыдрена''' ''cz'' - zataczać pętle; wirować
Linia 68: Linia 65:
 
* '''Діан''' /ɟjan/ ''rz'' - śmieć
 
* '''Діан''' /ɟjan/ ''rz'' - śmieć
 
* '''Діанежніх''' /ɟjanəʒɲɨχ/ ''rz'' - kosz na śmieci <Z>
 
* '''Діанежніх''' /ɟjanəʒɲɨχ/ ''rz'' - kosz na śmieci <Z>
−
* '''діыкеуна''' /ɟɨɨkəwɨna/ ''cz'' - powtarzać się
+
* '''діыкеуна''' ''cz'' - powtarzać się
 
* '''діыжжелца''' ''cz'' - wyglądać
 
* '''діыжжелца''' ''cz'' - wyglądać
 
* '''Дінгыс''' ''rz'' - ryj
 
* '''Дінгыс''' ''rz'' - ryj
 
* '''ДіМыДрен''' ''rz'' - wir
 
* '''ДіМыДрен''' ''rz'' - wir
 +
* '''ды''' ''licz'' - trzy
 +
* '''дыдле''' ''przym'' - częsty, powszechny
 
* '''Дыр''' ''rz'' - bóg
 
* '''Дыр''' ''rz'' - bóg
 
* '''Дысні''' ''rz'' - korzeń
 
* '''Дысні''' ''rz'' - korzeń
−
* '''Даун''' ''rz'' - liść
+
* '''Дыкест''' ''rz'' - rezerwacja <hiu>
 
* '''ыдаіна''' ''cz'' - zagrażać
 
* '''ыдаіна''' ''cz'' - zagrażać
 +
* '''Дан''' ''rz'' - liść
 
* '''Данс''' ''rz'' - taniec
 
* '''Данс''' ''rz'' - taniec
 
* '''ыданса''' ''cz'' - tańczyć
 
* '''ыданса''' ''cz'' - tańczyć
Linia 83: Linia 83:
 
====Е====
 
====Е====
 
* '''Еррер''' ''rz'' - mewa
 
* '''Еррер''' ''rz'' - mewa
 +
* '''Еры''', mn. '''Ерытта''' ''rz'' - morze
 +
* '''ерыте''' ''przym'' - morski
 
* '''ыңерца''' ''cz'' - przyjść, przychodzić, wejść
 
* '''ыңерца''' ''cz'' - przyjść, przychodzić, wejść
 +
* '''ыңерцбжелца''' ''cz'' - zwiedzać
 +
* '''ЕрцБжелцаі''' ''rz'' - zwiedzający
 
* '''Ерценеж''' ''cz'' - przyszłość
 
* '''Ерценеж''' ''cz'' - przyszłość
 
* '''Езер''' ''rz'' - język (narząd)
 
* '''Езер''' ''rz'' - język (narząd)
 
* '''Езр''' ''rz'' - jezioro
 
* '''Езр''' ''rz'' - jezioro
 +
* '''ыңеіха''' ''cz'' - kłaść, stawiać
 
* '''ыңеца''' ''cz'' - pchać
 
* '''ыңеца''' ''cz'' - pchać
 +
* '''Ецшеут''' ''rz'' - ktoś skromny
 +
* '''ецшеуте''' ''przym'' - skromny
 
* '''Есдерт''' ''rz'' - krużganek <tamt>
 
* '''Есдерт''' ''rz'' - krużganek <tamt>
 
* '''ыңесбера''' ''cz'' - uczyć się na pamięć
 
* '''ыңесбера''' ''cz'' - uczyć się na pamięć
 
* '''Есберен''' ''rz'' - kucie, uczenie się na pamięć
 
* '''Есберен''' ''rz'' - kucie, uczenie się na pamięć
 +
* '''Егер''' ''rz'' - warunek
 
* '''Екаі''' ''rz'' - czerwiec <kra>
 
* '''Екаі''' ''rz'' - czerwiec <kra>
 
* '''Екаі мые''' ''rz'' - maj <kra+tar>
 
* '''Екаі мые''' ''rz'' - maj <kra+tar>
−
* '''Еӵеут''' /əʧəwɨt/ ''rz'' - ktoś skromny
 
−
* '''еӵеуте''' /əʧəwɨtə/ ''przym'' - skromny
 
 
* '''Ебыс''' ''rz'' - niedźwiedź (dziki)
 
* '''Ебыс''' ''rz'' - niedźwiedź (dziki)
−
* '''ЕлтрыңЕд''' ''rz'' - zwarcie
+
* '''елае''' ''przym'' - dramatyczny <hiun+tar>
 +
* '''Елаы''', mn. '''Елаа'''  ''rz'' - dramat <hiun>
 
* '''Ентун''' ''rz'' - kaczka
 
* '''Ентун''' ''rz'' - kaczka
 +
* '''ЕҩдрыңЕд''' /əɥdrɨnəd/ ''rz'' - zwarcie
  
 
====Р====
 
====Р====
 
* '''ыра''' ''cz'' - być
 
* '''ыра''' ''cz'' - być
−
* '''редупе''' ''przym'' - posępny, matowy, wyblakły, bez kolorów
+
* '''Рер''' ''rz'' - gardło
−
* '''ыредупауа''' ''cz'' - posępnieć, matowieć, blaknąć, tracić kolor
 
 
* '''Реті''' /rəc/ ''rz'' - okrąg
 
* '''Реті''' /rəc/ ''rz'' - okrąg
 +
* '''реупе''' ''przym'' - posępny, matowy, wyblakły, bez kolorów
 +
* '''ыреупауа''' ''cz'' - posępnieć, matowieć, blaknąć, tracić kolor
 
* '''Рештер''' ''rz'' - sierżant
 
* '''Рештер''' ''rz'' - sierżant
 
* '''решхаіе''' ''przym'' - oburzający
 
* '''решхаіе''' ''przym'' - oburzający
Linia 112: Linia 121:
 
* '''Рен''' ''rz'' - rzeka
 
* '''Рен''' ''rz'' - rzeka
 
* '''ремпде''' ''przym'' - czerwony
 
* '''ремпде''' ''przym'' - czerwony
 +
* '''ырыда''' ''cz'' - (u)padać
 
* '''Рызан''' ''rz'' - wtorek <kra>
 
* '''Рызан''' ''rz'' - wtorek <kra>
 
* '''ырыпна''' ''cz'' - (u)padać  
 
* '''ырыпна''' ''cz'' - (u)padać  
Linia 117: Linia 127:
 
* '''Рыбах''' ''rz'' - chytrus
 
* '''Рыбах''' ''rz'' - chytrus
 
* '''Рымпыт''' ''rz'' - łąka
 
* '''Рымпыт''' ''rz'' - łąka
 +
* '''радде''' ''przym'' - szybki
 
* '''ырара''' ''cz'' - zmieniać się
 
* '''ырара''' ''cz'' - zmieniać się
−
* '''Рауп''' ''rz'' - gąsienica
+
* '''Раф''' ''rz'' - gąsienica
−
* '''рапыде''' ''przym'' - szybki
 
 
* '''ырапса''' ''cz'' - pójść, odejść, wyjść
 
* '''ырапса''' ''cz'' - pójść, odejść, wyjść
 
* '''ырапсдеіа''' ''cz'' - odwołać, zwolnić
 
* '''ырапсдеіа''' ''cz'' - odwołać, zwolnić
 +
* '''Рац''' ''rz'' - pancerz, skorupa
 
* '''РацКует''' ''rz'' - twierdza
 
* '''РацКует''' ''rz'' - twierdza
  
 
====Т====
 
====Т====
−
* '''Теучан''' ''rz'' - standard
 
 
* '''тепле''' ''przym'' - ciepły
 
* '''тепле''' ''przym'' - ciepły
 
* '''ытега''' ''cz'' - pływać
 
* '''ытега''' ''cz'' - pływać
Linia 131: Linia 141:
 
* '''тегепыте''' ''przym'' - pijany
 
* '''тегепыте''' ''przym'' - pijany
 
* '''Техы''', mn. '''Техытта''' ''rz'' - żółw
 
* '''Техы''', mn. '''Техытта''' ''rz'' - żółw
 +
* '''Течан''' ''rz'' - standard
 
* '''Темал''' ''rz'' - matematyk <kra>
 
* '''Темал''' ''rz'' - matematyk <kra>
 
* '''темале''' ''przym'' - matematyczny <kra+tar>
 
* '''темале''' ''przym'' - matematyczny <kra+tar>
 
* '''Темалеж''' ''rz'' - matematyka <kra+tar>
 
* '''Темалеж''' ''rz'' - matematyka <kra+tar>
−
* '''треу''' ''zaim'' - ta, ten, to
 
 
* '''треуаб''' ''przysł'' - do przodu, dalej
 
* '''треуаб''' ''przysł'' - do przodu, dalej
−
* '''треудраге''' ''zaim'' - tamta, tamten, tamto
+
* '''треһ''' ''zaim'' - ta, ten, to
−
* '''трыу''' ''zaim'' - tu
+
* '''треһдраге''' ''zaim'' - tamta, tamten, tamto
−
* '''трыудраге''' ''zaim'' - tam
+
* '''трыһ''' ''zaim'' - tu
−
* '''Трыбл''' ''rz'' - problem
+
* '''трыһдраге''' ''zaim'' - tam
−
* '''Тлау''' ''rz'' - głowa
+
* '''Трыб''', mn. '''Трыбла''' ''rz'' - problem
 +
* '''Тлаһ''' ''rz'' - głowa
 
* '''Туспер''' ''rz'' - zasada
 
* '''Туспер''' ''rz'' - zasada
 
* '''Тітіран''' ''rz'' - żyrafa
 
* '''Тітіран''' ''rz'' - żyrafa
Linia 146: Linia 157:
 
* '''ытііа''' /ɨcɨja/ ''cz'' - recytować
 
* '''ытііа''' /ɨcɨja/ ''cz'' - recytować
 
* '''Тііеж''' /cɨjəʒ/ ''rz'' - plecy
 
* '''Тііеж''' /cɨjəʒ/ ''rz'' - plecy
−
* '''Тіӵкы''', mn. '''Тіӵкытта''' ''rz'' - tłuszcz
+
* '''Тіцшкы''', mn. '''Тіцшкытта''' ''rz'' - tłuszcz
 
* '''тіауел''' /cjawəl/ ''part'' - oczywiście (zdecydowana zgoda)
 
* '''тіауел''' /cjawəl/ ''part'' - oczywiście (zdecydowana zgoda)
−
* '''тіауле''' /cjawlə/ ''part'' - oczywiście (niezdecydowana zgoda lub ironia)
 
 
* '''Тіапаі''' ''rz'' - nożyczki
 
* '''Тіапаі''' ''rz'' - nożyczki
 
* '''ТіапТіап''' ''rz'' - nożyczki
 
* '''ТіапТіап''' ''rz'' - nożyczki
 +
* '''тіале''' /cjalə/ ''part'' - oczywiście (niezdecydowana zgoda lub ironia)
 
* '''Тібжеркаі''' /cbʒərkaj/ ''rz'' - ptak
 
* '''Тібжеркаі''' /cbʒərkaj/ ''rz'' - ptak
 
* '''Тімех''' /cməχ/ ''rz'' - ćma
 
* '''Тімех''' /cməχ/ ''rz'' - ćma
−
* '''Татл''' ''rz'' - urlop, wakacje
+
* '''Тат''' ''rz'', mn. '''Татла''' - urlop, wakacje
−
* '''ыТатлліза''' ''cz'' - pojechać na urlop, wakacje (pot.)
+
* '''ыТатліза''' ''cz'' - pojechać na urlop, wakacje (pot.)
 
* '''таре''' ''przysł'' - teraz
 
* '''таре''' ''przysł'' - teraz
 
* '''тарелізаіе''' ''przym'' - bieżący
 
* '''тарелізаіе''' ''przym'' - bieżący
Linia 162: Linia 173:
 
* '''Тач''' ''rz'' - szczur
 
* '''Тач''' ''rz'' - szczur
 
* '''Тбыч''' ''rz'' - twos, słodki napój <ów> <O>
 
* '''Тбыч''' ''rz'' - twos, słodki napój <ów> <O>
−
* '''Тлау''' ''rz'' - głowa
+
* '''Тлаһ''' ''rz'' - głowa
 
* '''тҩ''' ''licz'' - cztery
 
* '''тҩ''' ''licz'' - cztery
 +
* '''Тҩфес''' ''rz'' - skrzydło
 
* '''Тҩпах''' ''rz'' - tramwaj <Z>
 
* '''Тҩпах''' ''rz'' - tramwaj <Z>
−
* '''Тҩчуес''' ''rz'' - skrzydło
 
 
* '''Тҩн''' ''rz'' - pies <hiu>
 
* '''Тҩн''' ''rz'' - pies <hiu>
 
* '''Тҩнті''' /cʷɨnc/ ''rz'' - perła
 
* '''Тҩнті''' /cʷɨnc/ ''rz'' - perła
Linia 180: Linia 191:
 
* '''Зем''' ''rz'' - gleba
 
* '''Зем''' ''rz'' - gleba
 
* '''ЗемЖраі''' ''rz'' - dżdżownica
 
* '''ЗемЖраі''' ''rz'' - dżdżownica
−
* '''Зуш''' ''rz'' - rumak
 
 
* '''Зыхры''', mn. '''Зыхра''' ''rz'' - ofiara
 
* '''Зыхры''', mn. '''Зыхра''' ''rz'' - ofiara
 
* '''зыхтіе''' ''przym'' - wąski
 
* '''зыхтіе''' ''przym'' - wąski
Linia 190: Linia 200:
 
* '''загаре''' ''przym'' - śliczny <gaż>
 
* '''загаре''' ''przym'' - śliczny <gaż>
 
* '''ызніера''' ''cz'' - rzucać
 
* '''ызніера''' ''cz'' - rzucać
−
* '''Знісу''', mn. '''Знісуа''' ''rz'' - kolano
+
* '''Знісы''', mn. '''Знісытта''' ''rz'' - kolano
  
 
====У====
 
====У====
−
* '''ыуда''' /ɨwɨda/ ''cz'' - marznąć
+
* '''Уурых''' ''rz'' - pienie (koguta)
−
* '''УдерКлід''' ''rz'' - spódnica
+
* '''ыуурыха''' ''cz'' - piać
−
* '''Удіш''' ''rz'' - chwast
+
* '''Уурыхаі''' ''rz'' - kogut
−
* '''Удаду''' ''rz'' - areola (taka jak u kaktusa)
+
* '''ыуша''' ''cz'' - dmuchać
−
* '''Уеранг''' ''rz'' - człowiek
+
* '''Ух''' ''rz'' - kura
−
* '''Уечал''' ''rz'' - luty <kra>
+
* '''Ухы''', mn. '''Ухха''' ''rz'' - kura
−
* '''Уедбаі''' ''rz'' - adwokat <hiun>
+
* '''Уман''' ''rz'' - natura <hiun>
−
* '''уенете''' ''przym'' - głupi
+
 
−
* '''Ур''' ''rz'' - październik <kra>
+
====Һ====
−
* '''Уртарыл''' ''rz'' - styczeń <kra>
+
* '''Һеранг''' ''rz'' - człowiek
−
* '''Уз''' ''rz'' - jagoda
+
* '''Һеранг куете''' ''rz'' - dżentelmen
−
* '''Узыпш''' ''rz'' - datek; haracz
+
* '''Һечал''' ''rz'' - luty <kra>
−
* '''ууепше''' /wɨwəpʃə/ ''przym'' - zły, agresywny
+
* '''ыһечкауа''' ''cz'' - czekać
−
* '''Уш''' ''rz'' - ucho
+
* '''Һедбаі''' ''rz'' - adwokat <hiun>
−
* '''Ушы''', mn. '''Ушытта''' ''rz'' - owoc
+
* '''һенете''' ''przym'' - głupi
−
* '''Ушм''' ''rz'' - róg
+
* '''ыһыда''' ''cz'' - marznąć
−
* '''Уі''' /wɨj/ ''rz'' - ogon
+
* '''ҺыдерКлід''' ''rz'' - spódnica
−
* '''ыупа''' /ɨwɨpa/ ''cz'' - pchnąć (nożem)
+
* '''Һыдіш''' ''rz'' - chwast
−
* '''Уптыл''' ''rz'' - lipiec <kra>
+
* '''Һыдаһ''' ''rz'' - areola (taka jak u kaktusa)
−
* '''Уптыл бые''' ''rz'' - sierpień  
+
* '''Һыен''' ''rz'' - tropiki
−
* '''Уы''' /wɨɨ/, mn. '''Уыа''' /wɨɨa/ lub '''Ыууа''' /ɨwwa/ ''rz'' - król
+
* '''һыене''' ''przym'' - tropikalny
−
* '''Уакабы''', mn. '''Уакабытта''' ''rz'' - dziewczyna, kobieta
+
* '''Һыр''' ''rz'' - październik <kra>
−
* '''Уантры''', mn. '''Уантрыа''' ''rz'' - róg (część ciała)
+
* '''Һыртарыл''' ''rz'' - styczeń <kra>
−
* '''Уц''' ''rz'' - stopa
+
* '''Һыз''' ''rz'' - jagoda
−
* '''ыускара''' /ɨwɨskara/ ''cz'' - taplać się
+
* '''һыз''' ''part'' - przecież
−
* '''Ухыр''' ''rz'' - wolność
+
* '''Һызыш''' ''rz'' - datek; haracz
−
* '''Уӵӵу''' ''rz'' - lód
+
* '''һыза''' ''part'' - przecież
−
* '''ыужа''' /ɨwɨʒa/ ''cz'' - ciąć
+
* '''һыуепше''' ''przym'' - zły, agresywny
−
* '''ыужауа''' /ɨwɨʒawa/ ''cz'' - szyć
+
* '''Һыш''' ''rz'' - ucho
−
* '''Улас''' ''rz'' - włos
+
* '''Һыш''' ''rz'', mn. '''Һышма''' - róg
−
* '''улаже''' ''part'' - właśnie
+
* '''Һышы''', mn. '''Һышытта''' ''rz'' - owoc
 +
* '''Һыі''' ''rz'' - ogon
 +
* '''ыһыпа''' ''cz'' - pchnąć (nożem)
 +
* '''Һыптыл''' ''rz'' - lipiec <kra>
 +
* '''Һыптыл бые''' ''rz'' - sierpień  
 +
* '''Һыы''' /hɨɨ/, mn. '''Һыыа''' /hɨɨa/ lub '''Ыууа''' /ɨwwa/ ''rz'' - król
 +
* '''Һыц''' ''rz'' - stopa
 +
* '''Һыцшы''' /hɨʧʧɨ/ ''rz'' - lód
 +
* '''ыһыскара''' ''cz'' - taplać się
 +
* '''Һыхыр''' ''rz'' - wolność
 +
* '''ыһыжа''' ''cz'' - ciąć
 +
* '''ыһыжауа''' ''cz'' - szyć
 +
* '''Һылас''' ''rz'' - włos
 +
* '''Һылаже''' ''part'' - właśnie
 +
* '''Һакабы''', mn. '''Һакабытта''' ''rz'' - dziewczyna, kobieta
 +
* '''Һантры''', mn. '''Һантрыа''' ''rz'' - róg (część ciała)
  
 
====Ш====
 
====Ш====
Linia 229: Linia 254:
 
* '''Шеіар''' ''rz'' - akcja <Z>
 
* '''Шеіар''' ''rz'' - akcja <Z>
 
* '''ШеіарШыркет, ШШ''' ''rz'' - spółka akcja, S.A. <Z>
 
* '''ШеіарШыркет, ШШ''' ''rz'' - spółka akcja, S.A. <Z>
−
* '''ышута''' ''cz'' - odpoczywać
+
* '''Шпані''' /ʃpaɲ/ ''rz'' - paznokieć
−
* '''ышутіа''' ''cz'' - pływać (po wodzie)
 
−
* '''Шушу''' ''rz'' - kijanka
 
−
* '''Шумпет''' ''rz'' - radość
 
−
* '''шумпете''' ''przym'' - radosny
 
−
* '''Шпані''' /pʃaɲ/ ''rz'' - paznokieć
 
 
* '''Шыркет''' ''rz'' - firma, spółka <Z>
 
* '''Шыркет''' ''rz'' - firma, spółka <Z>
 +
* '''ышыhа''' ''cz'' - kończyć się
 +
* '''Шыh''' ''rz'' - koniec
 
* '''Шын''' ''rz'' - szyna
 
* '''Шын''' ''rz'' - szyna
 
* '''шыне''' ''przym'' - nowy
 
* '''шыне''' ''przym'' - nowy
 
* '''ша''' ''part'' - już
 
* '''ша''' ''part'' - już
 +
 +
====Ф====
 +
* '''Фехыт''' ''rz'' - wieczór
 +
* '''ыфыта''' ''cz'' - odpoczywać
 +
* '''ыфытіа''' ''cz'' - pływać (po wodzie)
 +
* '''Фыфы''' ''rz'' - kijanka
 +
* '''ыфыха''' ''cz'' - rąbać
 +
* '''ыфыхыа''' ''cz'' - promieniować
 +
* '''Фыхы''', mn. '''Фыхыа''' ''rz'' - promień
 +
* '''Фыхыеж''' ''rz'' - promieniowanie <Z>
 +
* '''Фым''' ''rz'' - okazja
 +
* '''Фымпет''' ''rz'' - radość, szczęście
 +
* '''фымпете''' ''przym'' - radosny
  
 
====І====
 
====І====
−
 
 
* '''Іер''' ''rz'' - miejsce, ziemia, podłoga
 
* '''Іер''' ''rz'' - miejsce, ziemia, podłoga
 
* '''іеріере''' ''przym'' - podstawowy
 
* '''іеріере''' ''przym'' - podstawowy
Linia 270: Linia 304:
 
* '''ПетчелЛеш''' ''rz'' - poświata
 
* '''ПетчелЛеш''' ''rz'' - poświata
 
* '''ПетчелЛешніх''' ''rz'' - ognik
 
* '''ПетчелЛешніх''' ''rz'' - ognik
−
* '''Петл''' ''rz'' - światło
+
* '''Пет''' ''rz'', mn. '''Петла''' - światło
 +
* '''петрадде''' ''przym'' - błyskawiczny
 
* '''петле''' ''przym'' - świetlisty, jasny
 
* '''петле''' ''przym'' - świetlisty, jasny
−
* '''петлрапыде''' ''przym'' - błyskawiczny
 
 
* '''Петнех''' ''rz'' - brew
 
* '''Петнех''' ''rz'' - brew
 
* '''ыпеза''' ''cz'' - bawić się
 
* '''ыпеза''' ''cz'' - bawić się
 +
* '''Пешет''' ''rz'' - trucizna
 +
* '''Пешет куче''' ''rz'' - alkohol <Z>
 +
* '''Пешет каре''' ''rz'' - alkohol <O>
 
* '''прехсыме''' ''przym'' - bliski
 
* '''прехсыме''' ''przym'' - bliski
 
* '''ыпра''' ''cz'' - chcieć
 
* '''ыпра''' ''cz'' - chcieć
 
* '''ыпрета''' ''rz'' - wracać
 
* '''ыпрета''' ''rz'' - wracać
 
* '''ыпрета мбеПндетта''' ''cz'' - budzić się
 
* '''ыпрета мбеПндетта''' ''cz'' - budzić się
 +
* '''Пречыдент''' ''rz'' - prezydent <Z>
 
* '''Прен''' ''rz'' - pragnienie
 
* '''Прен''' ''rz'' - pragnienie
 
* '''Прыті''' /prɨc/ ''rz'' - dżdżownica
 
* '''Прыті''' /prɨc/ ''rz'' - dżdżownica
−
* '''Прыхн''' ''rz'' - handlarz niewolnikami; dostawca, łowca niewolników
+
* '''ыпрыга''' ''cz'' - zamknąć
 +
* '''Прых''', mn. '''Прыхна''' ''rz'' - handlarz niewolnikami; dostawca, łowca niewolników
 
* '''Прыц''' ''rz'' - kwiat
 
* '''Прыц''' ''rz'' - kwiat
 
* '''ыпрыца''' ''cz'' - kwitnąć
 
* '''ыпрыца''' ''cz'' - kwitnąć
Linia 288: Linia 327:
 
* '''Прат''' ''rz'' - świat
 
* '''Прат''' ''rz'' - świat
 
* '''Пратрар''' ''rz'' - polityk
 
* '''Пратрар''' ''rz'' - polityk
 +
* '''Праітрар''' ''rz'' - kandydat
 
* '''Птрет''' ''rz'' - sikorka
 
* '''Птрет''' ''rz'' - sikorka
 
* '''Птҩт''' ''rz'' - dziób
 
* '''Птҩт''' ''rz'' - dziób
−
* '''Пуешет''' ''rz'' - trucizna
 
−
* '''Пуешет куче''' ''rz'' - alkohol <Z>
 
−
* '''Пуешет каре''' ''rz'' - alkohol <O>
 
 
* '''Пшеіл''' ''rz'' - część
 
* '''Пшеіл''' ''rz'' - część
 
* '''Пшехсы''', mn. '''Пшехсытта''' ''rz'' - lis
 
* '''Пшехсы''', mn. '''Пшехсытта''' ''rz'' - lis
Linia 300: Linia 337:
 
* '''Пышт''' ''rz'' - poczta
 
* '''Пышт''' ''rz'' - poczta
 
* '''ыпыга''' ''rz'' - wycierać
 
* '''ыпыга''' ''rz'' - wycierać
−
* '''Пыхӵах''' ''rz'' - robak
+
* '''Пыхцшах''' ''rz'' - robak
 
* '''Пыніан''' ''rz'' - osiłek
 
* '''Пыніан''' ''rz'' - osiłek
 
* '''Пыкач''' ''rz'' - prąd elektryczny <Z>
 
* '''Пыкач''' ''rz'' - prąd elektryczny <Z>
Linia 308: Linia 345:
 
* '''Пылп''' ''rz'' - ogólna nazwa coś małego, różowego
 
* '''Пылп''' ''rz'' - ogólna nazwa coś małego, różowego
 
* '''Пынц''' ''rz'' - taca
 
* '''Пынц''' ''rz'' - taca
 +
* '''Парт ''' ''rz'' - partia <Z>
 
* '''Пары''', mn. '''Парытта''' ''rz'' - wróżka
 
* '''Пары''', mn. '''Парытта''' ''rz'' - wróżka
 
* '''Пауарыр''' ''rz'' - merytoryczność
 
* '''Пауарыр''' ''rz'' - merytoryczność
−
* '''Паҩд''' ''rz'' - pogoda
+
* '''Палхыт''' ''rz'' - ruch
 
* '''ПапМерд''' ''rz'' - maska
 
* '''ПапМерд''' ''rz'' - maska
 
* '''Панд''' ''rz'' - panda
 
* '''Панд''' ''rz'' - panda
−
* '''ыпцухна''' ''cz'' - pachnieć
+
* '''Паҩд''' ''rz'' - pogoda
 +
* '''ыпцыхна''' ''cz'' - pachnieć
 
* '''Пскух''' ''rz'' - żywioł
 
* '''Пскух''' ''rz'' - żywioł
 
* '''Пхтан''' ''rz'' - masło
 
* '''Пхтан''' ''rz'' - masło
−
* '''Плеу''' ''rz'' - żyła
+
* '''Плеһ''' ''rz'' - żyła
 
* '''Плешт''' ''rz'' - pchła
 
* '''Плешт''' ''rz'' - pchła
 
* '''плне''' ''przym'' - pełny
 
* '''плне''' ''przym'' - pełny
Linia 328: Linia 367:
 
* '''ыңыдрауа''' ''cz'' - przypominać (o czymś)
 
* '''ыңыдрауа''' ''cz'' - przypominać (o czymś)
 
* '''ыды''' ''przyim'' - przeciwko
 
* '''ыды''' ''przyim'' - przeciwko
 +
* '''Ыдыл''' ''rz'' - sprawiedliwość
 
* '''Ыднын''' ''rz'' - mściciel <hiu>
 
* '''Ыднын''' ''rz'' - mściciel <hiu>
 +
* '''Ыр''' ''rz'' - dzień
 +
* '''ыңырта''' ''cz'' - pracować
 +
* '''Ырт''' ''rz'' - praca
 +
* '''ЫрТімех''' /ɨrcməχ/ ''rz'' - motyl
 +
* '''Ыртауен''' ''rz'' - praca; akcja
 +
* '''Ыртаі''' ''rz'' - pracownik
 
* '''Ырпаі''' ''rz'' - wróbel
 
* '''Ырпаі''' ''rz'' - wróbel
 +
* '''ырыре''' ''przym'' - codzienny
 
* '''Ырыл''' ''rz'' - wrzesień <kra>
 
* '''Ырыл''' ''rz'' - wrzesień <kra>
 +
* '''Ырынх''' ''rz'' - słońce
 
* '''ырале''' ''przym'' - żółty
 
* '''ырале''' ''przym'' - żółty
 
* '''ырге''' ''przym'' - srebrny
 
* '''ырге''' ''przym'' - srebrny
−
* '''ыңырбаіта''' ''cz'' - pracować
 
−
* '''Ырбаіт''' ''rz'' - praca
 
−
* '''Ырбаітауен''' ''rz'' - praca; akcja
 
−
* '''Ырбаітаі''' ''rz'' - pracownik
 
 
* '''ырыжжелца''' ''rz'' - zerkać
 
* '''ырыжжелца''' ''rz'' - zerkać
 
* '''ЫрБжелц''' ''rz'' - zerknięcie; widoczek
 
* '''ЫрБжелц''' ''rz'' - zerknięcie; widoczek
Linia 344: Linia 388:
 
* '''Ытубы''', mn. '''Ытубыа''' ''rz'' - frustrat
 
* '''Ытубы''', mn. '''Ытубыа''' ''rz'' - frustrat
 
* '''ытішыне''' /ɨcʃɨnə/ ''przym'' - stary
 
* '''ытішыне''' /ɨcʃɨnə/ ''przym'' - stary
 +
* '''ЫтіФымпет''' /ɨcfɨmpət/ ''rz'' - nieszczęście
 
* '''ытіпрехсыме''' /ɨcprəχθɨmə/ ''przym'' - daleki
 
* '''ытіпрехсыме''' /ɨcprəχθɨmə/ ''przym'' - daleki
 
* '''ыңытіха''' /ɨnɨcχa/ ''cz'' - chrapać
 
* '''ыңытіха''' /ɨnɨcχa/ ''cz'' - chrapać
 
* '''Ытіхен''' /ɨcχən/ ''rz'' - chrapanie
 
* '''Ытіхен''' /ɨcχən/ ''rz'' - chrapanie
−
* '''ытікубуе''' /ɨckʷɨbwə/ ''przym'' - mały
+
* '''ытікубе''' /ɨckʷɨbə/ ''przym'' - mały
 
* '''ЫтіКыры''' /ɨckɨrɨ/, mn. '''ЫтіКырытта''' ''rz'' - prawa strona
 
* '''ЫтіКыры''' /ɨckɨrɨ/, mn. '''ЫтіКырытта''' ''rz'' - prawa strona
 
* '''ытікырыте''' /ɨckɨrɨtə/ ''przym'' - prawy
 
* '''ытікырыте''' /ɨckɨrɨtə/ ''przym'' - prawy
Linia 353: Linia 398:
 
* '''ЫтіБжер''' /ɨcbʒər/ ''rz'' - religia
 
* '''ЫтіБжер''' /ɨcbʒər/ ''rz'' - religia
 
* '''ытілаже''' /ɨclaʒə/ ''przym'' - krótki
 
* '''ытілаже''' /ɨclaʒə/ ''przym'' - krótki
−
* '''ытімуелте''' /ɨcmwəltə/ ''przym'' - nieliczny; mało
+
* '''ытімде''' /ɨcmdə/ ''przym'' - nieliczny; mało
 +
* '''ытімеҩде''' /ɨcməɥdə/ ''przym'' - nieliczny; mało
 
* '''ытас''' ''przyim'' - nad, ponad; na
 
* '''ытас''' ''przyim'' - nad, ponad; na
 
* '''ЫтасБжелц''' ''rz'' - nadzór, kierowanie, prowadzenie
 
* '''ЫтасБжелц''' ''rz'' - nadzór, kierowanie, prowadzenie
−
* '''Ытӵахшы''', mn. '''Ытӵахша''' ''rz'' - wnętrzności
+
* '''Ытцшахшы''', mn. '''Ытцшахша''' ''rz'' - wnętrzności
 
* '''ытҩ''' [ыті+ҩ] ''przym'' - zły, niewłaściwy
 
* '''ытҩ''' [ыті+ҩ] ''przym'' - zły, niewłaściwy
 
* '''Ызыр''' ''rz'' - listopad <kra>
 
* '''Ызыр''' ''rz'' - listopad <kra>
−
* '''Ыур''' ''rz'' - dzień
 
−
* '''ЫурТімех''' /ɨwrcməχ/ ''rz'' - motyl
 
−
* '''ыурыуре''' ''przym'' - codzienny
 
−
* '''Ыурынх''' ''rz'' - słońce
 
 
* '''ыңышха''' ''cz'' - przepadać (za czymś)
 
* '''ыңышха''' ''cz'' - przepadać (za czymś)
 
* '''Ышхаі''' ''rz'' - miłośnik
 
* '''Ышхаі''' ''rz'' - miłośnik
Linia 370: Linia 412:
 
* '''Ыіретеж''' ''rz'' - akwarium
 
* '''Ыіретеж''' ''rz'' - akwarium
 
* '''Ыіх''' /ɨjɨχ/ ''rz'' - płetwa
 
* '''Ыіх''' /ɨjɨχ/ ''rz'' - płetwa
−
* '''Ыпшу''' ''rz'' - meduza
+
* '''Ыпшы''' ''rz'' - meduza
 
* '''ыпшанде''' ''przym'' - mądry
 
* '''ыпшанде''' ''przym'' - mądry
 +
* '''ыңыцша''' /ɨnɨʧʧa/ ''cz'' - ściskać
 
* '''ысетіе''' ''przym'' - szeroki
 
* '''ысетіе''' ''przym'' - szeroki
 
* '''Ыстерыі''' ''rz'' - historia
 
* '''Ыстерыі''' ''rz'' - historia
 
* '''ыге''' ''przym'' - trudny
 
* '''ыге''' ''przym'' - trudny
 
* '''Ыген''' ''rz'' - tak, zgoda
 
* '''Ыген''' ''rz'' - tak, zgoda
−
* '''ЫгенГладен''' ''rz'' - aprobata
+
* '''ЫгенГладен''' /ɨŋəngladən/ [ɨŋəŋ(g)ladən] ''rz'' - aprobata
 
* '''ыгамбе''' ''przym'' - błękitny
 
* '''ыгамбе''' ''przym'' - błękitny
 
* '''ыгласте''' ''przym'' - żółty
 
* '''ыгласте''' ''przym'' - żółty
Linia 384: Linia 427:
 
* '''Ыхбых''' ''rz'' - foka
 
* '''Ыхбых''' ''rz'' - foka
 
* '''Ыкр''' ''rz'' - brzuch
 
* '''Ыкр''' ''rz'' - brzuch
 +
* '''Ычдех''' ''rz'' - władza
 
* '''ычеіде''' ''przym'' - ciężki
 
* '''ычеіде''' ''przym'' - ciężki
 
* '''Ычгыц''' ''rz'' - szron
 
* '''Ычгыц''' ''rz'' - szron
 
* '''ыңыча''' ''cz'' - ssać
 
* '''ыңыча''' ''cz'' - ssać
 
* '''ыңычауа''' ''cz'' - pluć
 
* '''ыңычауа''' ''cz'' - pluć
−
* '''ыңыӵӵа''' ''cz'' - ściskać
 
 
* '''ыже''' ''przym'' - łatwy
 
* '''ыже''' ''przym'' - łatwy
 
* '''ыжепсауене''' ''przym'' - kruchy, łamliwy, podatny na zniszczenie
 
* '''ыжепсауене''' ''przym'' - kruchy, łamliwy, podatny na zniszczenie
Linia 396: Linia 439:
 
* '''Ыбы''', mn. '''Ыбыа''' ''rz'' - matka
 
* '''Ыбы''', mn. '''Ыбыа''' ''rz'' - matka
 
* '''ЫбыЗат''' ''rz'' - materiał <tar+kra>
 
* '''ЫбыЗат''' ''rz'' - materiał <tar+kra>
 +
* '''Ынды''' ''rz'' - krab
 
* '''ында''' ''zaim'' - ty, wy (neutralne)
 
* '''ында''' ''zaim'' - ty, wy (neutralne)
−
* '''Ынду''' ''rz'' - krab
 
 
* '''Ынтум''' ''rz'' - hochsztapler, oszust <aer>
 
* '''Ынтум''' ''rz'' - hochsztapler, oszust <aer>
 
* '''Ынах''' ''rz'' - dziecko
 
* '''Ынах''' ''rz'' - dziecko
Linia 404: Linia 447:
 
* '''Ым''' ''rz'' - muszla
 
* '''Ым''' ''rz'' - muszla
 
* '''Ымерых''' ''rz'' - promocja, reklama
 
* '''Ымерых''' ''rz'' - promocja, reklama
−
* '''ЫмерыхЫрбаітауен''' ''rz'' - akcja promocyjna
+
* '''ЫмерыхЫртауен''' ''rz'' - akcja promocyjna
  
 
====Ц====
 
====Ц====
Linia 410: Linia 453:
 
* '''Цых''' ''rz'' - krew
 
* '''Цых''' ''rz'' - krew
 
* '''Цар''' ''rz'' - cebula
 
* '''Цар''' ''rz'' - cebula
 +
* '''ыцша''' ''cz'' - uderzać
 +
* '''Цше''' /ʧʧə/ ''rz'' - deszcz
 +
* '''Цшеж''' ''rz'' - radość
 +
* '''цшеже''' ''przym'' - radosny
 +
* '''цшеліте''' ''przym'' - gęsty
 +
* '''ыцшеха''' ''cz'' - szczekać
 +
* '''Цшехаі''' ''rz'' - pies
 +
* '''Цшы''' ''rz'' - śnieg
 +
* '''цшышыте''' ''przym'' - cienki
 +
* '''Цшыглі''' ''rz'' - cześć, czołem
 +
* '''Цшых''' ''rz'' - grot
 +
* '''Цшаддет''' ''rz'' - narkotyk
 +
* '''ыцшаддына''' ''cz'' - ćpać
 +
* '''Цшаддаі''' ''rz'' - ćpun
 +
* '''Цшабал''' ''rz'' - używka, środek odurzający
 +
* '''Цшавы''' ''rz'' - łata
 +
* '''Цшыхыж''' ''rz'' - tajemnica
 
* '''ыцбжала''' ''cz'' - rżeć
 
* '''ыцбжала''' ''cz'' - rżeć
 
* '''Цбжалаі''' ''rz'' - koń
 
* '''Цбжалаі''' ''rz'' - koń
Linia 427: Linia 487:
 
* '''СыңЫт''' ''rz'' - konik morski
 
* '''СыңЫт''' ''rz'' - konik morski
 
* '''Сымб''' ''rz'' - lew
 
* '''Сымб''' ''rz'' - lew
−
* '''сауласе''' ''przym'' - łysy
+
* '''саһыласе''' ''przym'' - łysy
 
* '''СаГнеш''' ''rz'' - policjant <Z>
 
* '''СаГнеш''' ''rz'' - policjant <Z>
 
* '''СаГнештрар''' ''rz'' - policjant <Z>
 
* '''СаГнештрар''' ''rz'' - policjant <Z>
 
* '''СаГнештрареж''' ''rz'' - policja <Z>
 
* '''СаГнештрареж''' ''rz'' - policja <Z>
 
* '''СаГнешХаы''', mn. '''СаГнешХаа''' ''rz'' - policja <Z>
 
* '''СаГнешХаы''', mn. '''СаГнешХаа''' ''rz'' - policja <Z>
−
* '''Сакруеж''' ''rz'' - świętość
+
* '''Сакреж''' ''rz'' - świętość
 
* '''сакуепепгладене''' ''przym'' - nieuzasadniony
 
* '''сакуепепгладене''' ''przym'' - nieuzasadniony
 
* '''саказе''' ''przym'' - bezdomny
 
* '''саказе''' ''przym'' - bezdomny
Linia 439: Linia 499:
 
* '''ыскнера ''' ''cz'' - oszczędzać
 
* '''ыскнера ''' ''cz'' - oszczędzać
 
* '''СкнерПлан ''' ''rz'' - plan oszczędnościowy
 
* '''СкнерПлан ''' ''rz'' - plan oszczędnościowy
−
* '''Сбжараӵ''' ''rz'' – autonomia
+
* '''Сбжарацш''' ''rz'' – autonomia
 
* '''ыслеша''' ''cz'' – słuchać, słyszeć
 
* '''ыслеша''' ''cz'' – słuchać, słyszeć
−
* '''СлешСам''' ''rz'' – słuchalność
+
* '''СлешСам''' ''rz'' – słuchalność <Z>
 
* '''слі''' ''spój'' – jeśli
 
* '''слі''' ''spój'' – jeśli
−
* '''Снахл''' ''rz'' - starorzecze <tamt>
+
* '''Снах''', mn. '''Снахла''' ''rz'' - starorzecze <tamt>
 
* '''Сніслапш''' ''rz'' - byk
 
* '''Сніслапш''' ''rz'' - byk
 
* '''Смез''' ''rz'' - wystawiony język
 
* '''Смез''' ''rz'' - wystawiony język
Linia 449: Linia 509:
  
 
====Г====
 
====Г====
−
* '''Геул''' ''rz'' - zagłówek
 
 
* '''ыгеца''' ''cz'' - (u)padać
 
* '''ыгеца''' ''cz'' - (u)padać
 +
* '''Гел''' ''rz'' - zagłówek
 
* '''Ген''' ''rz'' - tak, zgoda
 
* '''Ген''' ''rz'' - tak, zgoda
−
* '''ГенГладен''' ''rz'' - aprobata
+
* '''ГенГладен''' /ŋəngladən/ [ŋəŋ(g)ladən] ''rz'' - aprobata
−
* '''Гудуп''' ''rz'' - sznur
 
−
* '''Гул''' ''rz'' - cukier
 
−
* '''гуле''' ''przym'' - słodki
 
−
* '''ГулыГул''' ''rz'' - cukierek
 
−
* '''ГулГул''' ''rz'' - cukierek
 
 
* '''Гышт''' ''rz'' - palec
 
* '''Гышт''' ''rz'' - palec
 
* '''гыіра''' ''wykrz'' - ojej, jejku
 
* '''гыіра''' ''wykrz'' - ojej, jejku
Linia 471: Linia 526:
 
* '''глыре''' ''przym'' - złoty
 
* '''глыре''' ''przym'' - złoty
 
* '''ыглада''' ''cz'' - mówić
 
* '''ыглада''' ''cz'' - mówić
−
* '''ыглада іаСакруеж''' ''cz'' - urągać (komuś); przeklinać
+
* '''ыглада іаСакреж''' ''cz'' - urągać (komuś); przeklinać
 +
* '''Гладен''' ''rz'' - język (mowa)
 +
* '''ГладенДеіаі''' ''rz'' - językotwórca, mowodziej <Z>
 +
* '''ГладенПшеіл''' ''rz'' - dialekt
 
* '''ыглаглада''' ''cz'' - rozmawiać; opowiadać
 
* '''ыглаглада''' ''cz'' - rozmawiać; opowiadać
 
* '''Гнеш''' ''rz'' - lustro
 
* '''Гнеш''' ''rz'' - lustro
Linia 478: Linia 536:
 
====Х====
 
====Х====
 
* '''Хелып''' ''rz'' - mocz <hiu>
 
* '''Хелып''' ''rz'' - mocz <hiu>
−
* '''Хелыпӵат''' ''rz'' - mocznik <hiu>
+
* '''Хелыпцшат''' ''rz'' - mocznik <hiu>
 
* '''ХелыпБжыі''' ''rz'' - drogi moczowe <hiu+tar>
 
* '''ХелыпБжыі''' ''rz'' - drogi moczowe <hiu+tar>
 
* '''ыхрымха''' ''cz'' - chrumkać
 
* '''ыхрымха''' ''cz'' - chrumkać
Linia 486: Linia 544:
 
* '''ХыДансаі''' ''rz'' - ognisko
 
* '''ХыДансаі''' ''rz'' - ognisko
 
* '''Хытан''' ''rz'' - las
 
* '''Хытан''' ''rz'' - las
−
* '''ХыТлау''' ''rz'' - knot
+
* '''ХыТлаһ''' ''rz'' - knot
−
* '''ХыЛапс''' ''rz'' - świeczka
+
* '''Хыфыжы''', mn. '''Хыфыжжа''' ''rz'' - zwierzę
 +
* '''ХыфыжыДеіенеж''' ''rz'' - hodowla
 +
* '''Хыфыжыніх''' ''rz'' - zoo
 
* '''Хыі''' ''rz'' - cień
 
* '''Хыі''' ''rz'' - cień
−
* '''Хычужы''', mn. '''Хысужжа''' ''rz'' - zwierzę
+
* '''ыхыцша''' ''cz'' - skręcać
−
* '''ыхыӵа''' ''cz'' - skręcać
 
 
* '''Хыбмаж''' ''rz'' - filet
 
* '''Хыбмаж''' ''rz'' - filet
 +
* '''ХыЛапс''' ''rz'' - świeczkaч
 
* '''Хылхалын Харрын Ракыкун''' ''rz'' - abra kadabra alakazam
 
* '''Хылхалын Харрын Ракыкун''' ''rz'' - abra kadabra alakazam
−
* '''ХыНытл''' ''rz'' - lawa
+
* '''ХыНыт''', mn. '''ХыНытла''' ''rz'' - lawa
 
* '''ХыНытлаі''' ''rz'' - wulkan
 
* '''ХыНытлаі''' ''rz'' - wulkan
 
* '''ыхымпа''' ''cz'' - śmiać się
 
* '''ыхымпа''' ''cz'' - śmiać się
 
* '''Харц''' ''rz'' - serce
 
* '''Харц''' ''rz'' - serce
 
* '''Хаті''' ''rz'' - wątroba
 
* '''Хаті''' ''rz'' - wątroba
−
* '''Хашум''' ''rz'' - twierdza <wajt>
+
* '''Хафм''' ''rz'' - twierdza <wajt>
 
* '''Хаірат''' ''rz'' - zdziwienie
 
* '''Хаірат''' ''rz'' - zdziwienie
 
* '''Хаы''', mn. '''Хаа''' ''rz'' - grupa
 
* '''Хаы''', mn. '''Хаа''' ''rz'' - grupa
Linia 511: Linia 571:
 
* '''Керезел''' ''rz'' - obsada
 
* '''Керезел''' ''rz'' - obsada
 
* '''Кетрец''' ''rz'' - mieszkanie
 
* '''Кетрец''' ''rz'' - mieszkanie
−
* '''Кеун''' /kəwɨn/ ''rz'' - powtórka
+
* '''Кеун''' ''rz'' - powtórka
−
* '''ыкеуна''' /ɨkəwɨna/ ''cz'' - powtarzać się
+
* '''ыкеуна''' ''cz'' - powtarzać się
 
* '''Кеібж''' ''rz'' - ból
 
* '''Кеібж''' ''rz'' - ból
−
* '''Кесамн''' ''rz'' – dezaprobata; zawód
+
* '''Кесам''' ''rz'' – dezaprobata; zawód
−
* '''Крыдл''' ''rz'' – skrzydło
+
* '''Крыт''' ''rz'' – skrzydło
 
* '''крахе''' ''przym'' - czarny
 
* '''крахе''' ''przym'' - czarny
 
* '''куе''' ''zaim'' - tak, w ten sposób
 
* '''куе''' ''zaim'' - tak, w ten sposób
Linia 521: Linia 581:
 
* '''куепеп''' ''spój'' - bo, ponieważ
 
* '''куепеп''' ''spój'' - bo, ponieważ
 
* '''куеык''' ''przyim'' - taki jak, tak jak
 
* '''куеык''' ''przyim'' - taki jak, tak jak
 +
* '''куелікуе''' ''przyim'' - około
 
* '''куелакуе (лаш)''' ''przyim'' - zgodnie (z czymś)
 
* '''куелакуе (лаш)''' ''przyim'' - zgodnie (z czymś)
 
* '''ыкуелма''' ''cz'' - umierać
 
* '''ыкуелма''' ''cz'' - umierać
Linia 529: Linia 590:
 
* '''Кушер''' ''rz'' - nietoperz
 
* '''Кушер''' ''rz'' - nietoperz
 
* '''куіме''' /kʷɨjmə/ ''przym'' - dokładny <hiu>
 
* '''куіме''' /kʷɨjmə/ ''przym'' - dokładny <hiu>
−
* '''кубуе''' ''przym'' - wielki
+
* '''кубе''' ''przym'' - wielki
 
* '''Кубат''' ''rz'' - tygrys
 
* '''Кубат''' ''rz'' - tygrys
 
* '''Кумкаі''' ''rz'' - żaba
 
* '''Кумкаі''' ''rz'' - żaba
Linia 542: Linia 603:
 
* '''кыытііа''' /kɨɨcɨja/ ''cz'' - śpiewać
 
* '''кыытііа''' /kɨɨcɨja/ ''cz'' - śpiewać
 
* '''кыта''' ''rz'' - my inkluzywne
 
* '''кыта''' ''rz'' - my inkluzywne
−
* '''кыыужауа''' /kɨɨwɨʒawa/ ''cz'' - naszywać, wyszywać
+
* '''кыыһыжауа''' ''cz'' - naszywać, wyszywać
−
* '''кыыужауа ндеудр''' /kɨɨwɨʒawa ndəwɨdr/ ''cz'' - podszywać
+
* '''кыыһыжауа ндеһыдр''' ''cz'' - podszywać
 
* '''кыі''' ''spój'' - i
 
* '''кыі''' ''spój'' - i
 
* '''кыпсауене''' ''rz'' - zwichnięty
 
* '''кыпсауене''' ''rz'' - zwichnięty
Linia 554: Linia 615:
 
* '''ыкатауа''' ''cz'' - oświadczać
 
* '''ыкатауа''' ''cz'' - oświadczać
 
* '''Каз''' ''rz'' - dom
 
* '''Каз''' ''rz'' - dom
 +
* '''ыкафа''' ''cz'' - puścić
 
* '''ыкаіба''' ''cz'' - zgubić
 
* '''ыкаіба''' ''cz'' - zgubić
 
* '''Кагаз''' ''rz'' - papier
 
* '''Кагаз''' ''rz'' - papier
Linia 577: Linia 639:
 
* '''Клах''' ''rz'' - kapelusz
 
* '''Клах''' ''rz'' - kapelusz
 
* '''Кмар''' ''rz'' - chmura
 
* '''Кмар''' ''rz'' - chmura
 +
* '''Кмат''' ''rz'' - cyborg <Z>
  
 
====Ч====
 
====Ч====
Linia 587: Linia 650:
 
* '''ычтупа''' ''cz'' - leżeć
 
* '''ычтупа''' ''cz'' - leżeć
 
* '''Чтыпы''', mn. '''Чтыпыа''' ''rz'' - okno
 
* '''Чтыпы''', mn. '''Чтыпыа''' ''rz'' - okno
−
* '''ычуха''' ''cz'' - rąbać
 
−
* '''ычухыа''' ''cz'' - promieniować
 
−
* '''Чухы''', mn. '''Чухыа''' ''rz'' - promień
 
−
* '''Чухыеж''' ''rz'' - promieniowanie <Z>
 
−
* '''Чум''' ''rz'' - okazja
 
 
* '''Чшанх''' ''rz'' - sopel
 
* '''Чшанх''' ''rz'' - sopel
 
* '''Чпечы''', mn. '''Чпечытта''' ''rz'' - brama, wrota
 
* '''Чпечы''', mn. '''Чпечытта''' ''rz'' - brama, wrota
 
* '''чпышыхе''' ''przym'' - mały, drobny
 
* '''чпышыхе''' ''przym'' - mały, drobny
 
* '''ычыда''' ''cz'' - lubić, kochać
 
* '''ычыда''' ''cz'' - lubić, kochać
 +
* '''ычыпха''' ''cz'' - stanowić przesłankę
 
* '''Чыд''' ''rz'' - miłość, sympatia (uczucie)
 
* '''Чыд''' ''rz'' - miłość, sympatia (uczucie)
 
* '''Чыншах''' ''rz'' - krzykacz, wydrzymorda
 
* '''Чыншах''' ''rz'' - krzykacz, wydrzymorda
 
* '''ычауа''' ''cz'' - czuć, odczuwać
 
* '''ычауа''' ''cz'' - czuć, odczuwać
 
* '''ычауа іаКеібж''' ''rz'' - odczuwać ból
 
* '''ычауа іаКеібж''' ''rz'' - odczuwać ból
−
* '''ычауа іаШумпет''' ''cz'' - cieszyć się
+
* '''ычауа іаФымпет''' ''cz'' - cieszyć się
 +
* '''ычауа іаЦшеж''' ''cz'' - cieszyć się
 
* '''ычауа іаСтрах''' ''cz'' - bać się
 
* '''ычауа іаСтрах''' ''cz'' - bać się
−
* '''ычауа іаӴеж''' ''cz'' - cieszyć się
 
 
* '''ычапыта''' ''cz'' - wałęsać się
 
* '''ычапыта''' ''cz'' - wałęsać się
 
* '''ычачапыта''' ''cz'' - odnaleźć, znaleźć, odkryć
 
* '''ычачапыта''' ''cz'' - odnaleźć, znaleźć, odkryć
Linia 610: Linia 669:
 
* '''Чкындр''' ''rz'' - nadzorca niewolników; skinder, zarządca skindreży <O>
 
* '''Чкындр''' ''rz'' - nadzorca niewolników; skinder, zarządca skindreży <O>
 
* '''Чкындреж''' ''rz'' - prowincja w Wajtulii Gangreńskiej <O>
 
* '''Чкындреж''' ''rz'' - prowincja w Wajtulii Gangreńskiej <O>
−
 
−
====Ӵ====
 
−
* '''ыӵа''' ''cz'' - uderzać
 
−
* '''Ӵеж''' ''rz'' - radość
 
−
* '''ӵеже''' ''przym'' - radosny
 
−
* '''ӵеліте''' ''przym'' - gęsty
 
−
* '''ыӵеха''' ''cz'' - szczekać
 
−
* '''Ӵехаі''' ''rz'' - pies
 
−
* '''Ӵу''' ''rz'' - śnieg
 
−
* '''ӵышыте''' ''przym'' - cienki
 
−
* '''Ӵыглі''' ''rz'' - cześć, czołem
 
−
* '''Ӵых''' ''rz'' - grot
 
−
* '''Ӵаддет''' ''rz'' - narkotyk
 
−
* '''ыӵаддуна''' ''cz'' - ćpać
 
−
* '''Ӵаддаі''' ''rz'' - ćpun
 
−
* '''Ӵажу''' ''rz'' - łata
 
−
* '''Ӵабал''' ''rz'' - używka, środek odurzający
 
−
* '''Ӵыхыж''' ''rz'' - tajemnica
 
−
* '''Ӵӵе''' ''rz'' - deszcz
 
  
 
====Ж====
 
====Ж====
Linia 636: Linia 676:
 
* '''ыженсауа''' ''cz'' - bronić
 
* '''ыженсауа''' ''cz'' - bronić
 
* '''ыжра''' ''cz'' - jeść
 
* '''ыжра''' ''cz'' - jeść
−
* '''Жукр''' ''rz'' - jaszczurka
 
 
* '''Жытр''' ''rz'' - życie
 
* '''Жытр''' ''rz'' - życie
 
* '''ыжыіа''' ''cz'' - żyć
 
* '''ыжыіа''' ''cz'' - żyć
 
* '''ыжыха''' ''cz'' - ciągnąć
 
* '''ыжыха''' ''cz'' - ciągnąć
 
* '''Жадлаі''' ''rz'' - pszczoła
 
* '''Жадлаі''' ''rz'' - pszczoła
−
* '''ЖадлаіӴых''' ''rz'' - żądło
+
* '''ЖадлаіЦшых''' ''rz'' - żądło
 
* '''Жакы''', mn. '''Жакка''' ''rz'' - usta
 
* '''Жакы''', mn. '''Жакка''' ''rz'' - usta
 
* '''жаніуе''' /ʒaɲwə/ ''przym'' - niebieski
 
* '''жаніуе''' /ʒaɲwə/ ''przym'' - niebieski
Linia 652: Linia 691:
 
* '''Бертіам''' ''rz'' - pestka
 
* '''Бертіам''' ''rz'' - pestka
 
* '''ыбербера''' ''cz'' - wybierać
 
* '''ыбербера''' ''cz'' - wybierać
 +
* '''берылеуа''' ''cz'' - zagryźć
 
* '''Бехсет''' ''rz'' - dewastacja, zniszczenie <hiu>
 
* '''Бехсет''' ''rz'' - dewastacja, zniszczenie <hiu>
 
* '''ыбеча''' ''cz'' - beczeć
 
* '''ыбеча''' ''cz'' - beczeć
Linia 665: Linia 705:
 
* '''Быс''' ''rz'' - zboże
 
* '''Быс''' ''rz'' - zboże
 
* '''БысТіапаі''' ''rz'' - kosa
 
* '''БысТіапаі''' ''rz'' - kosa
 +
* '''быысыда''' ''rz'' - sadzać; nominować
 
* '''быыкеуна''' ''cz'' - kopiować
 
* '''быыкеуна''' ''cz'' - kopiować
 
* '''Быкыт''' ''rz'' - wzgórze
 
* '''Быкыт''' ''rz'' - wzgórze
Linia 670: Linia 711:
 
* '''БыМыКеун''' ''rz'' - kopia, odbitka
 
* '''БыМыКеун''' ''rz'' - kopia, odbitka
 
* '''Бар''' ''rz'' - kamień
 
* '''Бар''' ''rz'' - kamień
−
* '''Барбж''' ''rz'' - kolor
 
−
* '''БарбжЛапс''' ''rz'' - sztandar
 
 
* '''Батун''' ''rz'' - kokon
 
* '''Батун''' ''rz'' - kokon
−
* '''БаідуңЫхдары''', mn. '''БаідуңЫхдарыа''' ''rz'' - czary mary
+
* '''БаіуңЫхдары''' /bajwɨnɨχdarɨ/, mn. '''БаіуңЫхдарыа''' /bajwɨnɨχdarɨa/ ''rz'' - czary mary
 
* '''Баісд''' ''rz'' - gwiazda
 
* '''Баісд''' ''rz'' - gwiazda
 
* '''Баіх''' ''rz'' - warczenie
 
* '''Баіх''' ''rz'' - warczenie
 
* '''ыбаіха''' ''cz'' - warczeć
 
* '''ыбаіха''' ''cz'' - warczeć
 
* '''Баіхауен''' ''rz'' - warczenie
 
* '''Баіхауен''' ''rz'' - warczenie
−
* '''Бахас''' ''rz'' - język (mowa)
+
* '''Баж''' ''rz'' - kolor
−
* '''БахасДеіаі''' ''rz'' - językotwórca, mowodziej <Z>
+
* '''БажЛапс''' ''rz'' - sztandar
 
* '''Балбын''' ''rz'' - foka
 
* '''Балбын''' ''rz'' - foka
 
* '''Бан''' ''rz'' - prawa strona
 
* '''Бан''' ''rz'' - prawa strona
 +
* '''Бан''', mn. '''Банда''', mn. poszcz. '''Бамма''' ''rz'' - pan, pani
 
* '''бане''' ''przym'' - prawy
 
* '''бане''' ''przym'' - prawy
 
* '''Бсыкаі''' ''rz'' - mucha
 
* '''Бсыкаі''' ''rz'' - mucha
Linia 700: Linia 740:
 
* '''БжеллыЗат''' ''rz'' - niebyt <kra>
 
* '''БжеллыЗат''' ''rz'' - niebyt <kra>
 
* '''Бжендім''' ''rz'' - decyzja
 
* '''Бжендім''' ''rz'' - decyzja
 +
* '''бжыз''' ''part'' - oto
 
* '''Бжыі''' ''rz'' - droga
 
* '''Бжыі''' ''rz'' - droga
 
* '''бжалхе''' ''przym'' - biały
 
* '''бжалхе''' ''przym'' - biały
 +
 +
====В====
 +
* '''Выуп''' ''rz'' - sznur
 +
* '''Выш''' ''rz'' - rumak
 +
* '''Выкр''' ''rz'' - jaszczurka
 +
* '''Выл''' ''rz'' - cukier
 +
* '''выле''' ''przym'' - słodki
 +
* '''ВылыВыл''' ''rz'' - cukierek
 +
* '''ВылВыл''' ''rz'' - cukierek
  
 
====Л====
 
====Л====
 
* '''Ледіб''' ''rz'' - biedronka
 
* '''Ледіб''' ''rz'' - biedronka
 +
* '''Леу''' ''rz'' - element, klocek
 
* '''ылеуа''' ''cz'' - gryźć  
 
* '''ылеуа''' ''cz'' - gryźć  
 
* '''Леш''' ''rz'' - kula
 
* '''Леш''' ''rz'' - kula
 
* '''леше''' ''przym'' - kulisty, okrągły
 
* '''леше''' ''przym'' - kulisty, okrągły
 
* '''Лешет''' ''rz'' - niedźwiedź (udomowiony) <O>
 
* '''Лешет''' ''rz'' - niedźwiedź (udomowiony) <O>
−
* '''Легу''' ''rz'' - element, klocek
+
* '''Леіл''' ''rz'' - list
 
* '''Лембар''' ''rz'' - gazeta
 
* '''Лембар''' ''rz'' - gazeta
 
* '''ЛембарІазаі''' ''rz'' - dziennikarz
 
* '''ЛембарІазаі''' ''rz'' - dziennikarz
−
* '''Луеіл''' ''rz'' - list
+
* '''Літі''' /ʎɨc/, mn. '''Лісса''' ''rz'' - kamień
−
* '''Літіс''' /ʎɨcθ/ ''rz'' - kamień
 
 
* '''ыліза''' ''cz'' - iść, chodzić
 
* '''ыліза''' ''cz'' - iść, chodzić
 
* '''ыліза лаңЕмрых''' ''cz, idiom'' - zaginąć, wyjść i nie wrócić <O>
 
* '''ыліза лаңЕмрых''' ''cz, idiom'' - zaginąć, wyjść i nie wrócić <O>
−
* '''ыліза лаТатл''' ''cz'' - pojechać na urlop, wakacje
+
* '''ыліза лаТат''' ''cz'' - pojechać na urlop, wakacje
 
* '''ЛізЛапс''' ''rz'' - laska
 
* '''ЛізЛапс''' ''rz'' - laska
 
* '''Ліуах''' ''rz'' - komar
 
* '''Ліуах''' ''rz'' - komar
Linia 736: Linia 786:
 
* '''Лах''' ''rz'' - mężczyzna
 
* '''Лах''' ''rz'' - mężczyzna
 
* '''Лакы''', mn. '''Лакытта''' ''rz'' - mąż
 
* '''Лакы''', mn. '''Лакытта''' ''rz'' - mąż
−
* '''ЛакыДух''' ''rz'' - kogut
+
* '''ЛакыУх''' ''rz'' - kogut
 
* '''Лачауенет''' ''rz'' - wtyczka
 
* '''Лачауенет''' ''rz'' - wtyczka
 
* '''лаже''' ''przym'' - długi
 
* '''лаже''' ''przym'' - długi
Linia 744: Linia 794:
 
* '''Ндреш''' ''rz'' - rdza
 
* '''Ндреш''' ''rz'' - rdza
 
* '''Нетеперх''' ''rz'' - wąpierz, wampir <Z>
 
* '''Нетеперх''' ''rz'' - wąpierz, wampir <Z>
−
* '''Нешу''' ''rz'' - wesz
+
* '''Нефы''' ''rz'' - wesz
 
* '''Нес''' ''rz'' - nos
 
* '''Нес''' ''rz'' - nos
 
* '''Немч''' ''rz'' - tchórz
 
* '''Немч''' ''rz'' - tchórz
Linia 759: Linia 809:
 
* '''ыніарда''' ''cz'' - szanować
 
* '''ыніарда''' ''cz'' - szanować
 
* '''Ніал''' ''rz'' - oko
 
* '''Ніал''' ''rz'' - oko
−
* '''ніалуе''' 'przym' - stromy <tamt>
+
* '''ніалве''' 'przym' - stromy <tamt>
 
* '''Ніалмыі''' ''rz'' - piątek <kra>
 
* '''Ніалмыі''' ''rz'' - piątek <kra>
−
* '''ыніауа''' ''cz'' - płynąć, przepływać
+
* '''ыніауа''' /ɨɲɲawa/ ''cz'' - płynąć, przepływać
 
* '''Ніндас''' ''rz'' - broszka
 
* '''Ніндас''' ''rz'' - broszka
 
* '''Ніні''' /ɲɨɲ/ ''rz'' - mgła
 
* '''Ніні''' /ɲɨɲ/ ''rz'' - mgła
−
* '''Нытл''' ''rz'' - wymioty
+
* '''Ныт''', mn. '''Нытла''' ''rz'' - wymioty
 
* '''ынытла''' ''cz'' - wymiotować
 
* '''ынытла''' ''cz'' - wymiotować
 
* '''Ныі''' ''rz'' - porządek
 
* '''Ныі''' ''rz'' - porządek
Linia 771: Linia 821:
 
* '''Нарчаі''' ''rz'' - kot
 
* '''Нарчаі''' ''rz'' - kot
 
* '''Наем''' ''rz'' - mól
 
* '''Наем''' ''rz'' - mól
−
* '''Напашл''' ''rz'' - rak (zwierzę)
+
* '''Напаш''', mn. '''Напашла''' ''rz'' - rak (zwierzę)
 +
* '''Нацыі''' ''rz'' - naród <Z>
 +
* '''нацыіе''' ''przym'' - narodowy <Z>
 
* '''Нахт''' ''rz'' - noc
 
* '''Нахт''' ''rz'' - noc
  
 
====М====
 
====М====
 +
* '''мде''' ''przym'' - liczny; dużo; bardzo
 
* '''Медіет''' /məɟjət/ ''rz'' - medium (informacyjne) <Z>
 
* '''Медіет''' /məɟjət/ ''rz'' - medium (informacyjne) <Z>
 
* '''Меділ''' ''rz'' - szal
 
* '''Меділ''' ''rz'' - szal
 
* '''Мерд''' rz - twarz, oblicze
 
* '''Мерд''' rz - twarz, oblicze
 
* '''ымердауа''' ''cz'' - zabijać  
 
* '''ымердауа''' ''cz'' - zabijać  
−
* '''Меры''', mn. '''Мерытта''' ''rz'' - morze
 
 
* '''Месц''' ''rz'' - księżyc  
 
* '''Месц''' ''rz'' - księżyc  
 
* '''Мел''' ''rz'' - pierś  
 
* '''Мел''' ''rz'' - pierś  
−
* '''мелте''' ''przym'' - liczny; dużo
+
* '''меҩде''' /məɥdə/ ''przym'' - liczny; dużo; bardzo
−
* '''Мшул''' ''rz'' - łuk
+
* '''Мшыл''' ''rz'' - łuk
 
* '''Міехс''' ''rz'' - pinceta
 
* '''Міехс''' ''rz'' - pinceta
 
* '''мы''' ''licz'' - jeden
 
* '''мы''' ''licz'' - jeden
Linia 793: Linia 845:
 
* '''Мычаі''' ''rz'' - krowa
 
* '''Мычаі''' ''rz'' - krowa
 
* '''Мыжмар''' ''rz'' - wydra
 
* '''Мыжмар''' ''rz'' - wydra
−
* '''маддуме''' ''przym'' - gruby
+
* '''Мыныт''' ''rz'' - minuta
−
* '''Маддумеж''' ''rz'' - grubość
+
* '''маддыме''' ''przym'' - gruby
 +
* '''Маддымеж''' ''rz'' - grubość
 
* '''Марті''' /marc/ ''rz'' - kukła, lalka
 
* '''Марті''' /marc/ ''rz'' - kukła, lalka
 
* '''Матіж''' ''rz'' - prysznic
 
* '''Матіж''' ''rz'' - prysznic
Linia 818: Linia 871:
 
* '''Ҩкр''' ''rz'' - jaszczurka
 
* '''Ҩкр''' ''rz'' - jaszczurka
 
* '''ыҩлха''' ''cz'' - pełzać
 
* '''ыҩлха''' ''cz'' - pełzać
−
* '''ҩңырбаітаіе''' ''przym'' - działający prawidłowo; skuteczny
+
* '''ҩңыртаіе''' ''przym'' - działający prawidłowo; skuteczny
 
* '''ҩн''' ''zaim'' - ona
 
* '''ҩн''' ''zaim'' - ona
 +
* '''ҩме''' ''przym'' - krwistoczerwony
  
−
[[Kategoria:Słowniki]]
+
[[Kategoria:Słowniki: język sztuczny — język polski]]

Wersja z 14:35, 23 gru 2018

Słownik języka tarykańskiego. Hasła ułożone są wedle zasad tarykańskich. Kolejność liter jest następująca: 

д е р т з у һ ш ф і п ы а ц с г х к ч ж б в л н ң м ҩ

Czasowniki podana są w formie słownikowej, tj. z prefiksem osoby ono, ona, on (ы-, ың-) i sufiksem czasu teraźniejszego (-а). Elementy te pomija się przy ustalaniu kolejności słownikowej, stąd czasownika ыіаза należy szukać pod іаз, zaś діыдеіа pod дідеі. Dodatkowo pamiętać należy, że rdzenie czasownikowe rozpoczęte podwójnym ж znajdują się w słowniku pod бж, gdyż taką formę przyjąłby ich rdzeń po wyizolowaniu, np. ыжжелца należy szukać pod бжелц.

Na liście uwzględniono zarówno pojęcia typowe dla rzeczywistości Odprysku (oznaczone <O>), jak i dla *naszej* ziemskiej (oznaczone <Z>). Ponadto oznaczone zostało pochodzenie słów zapożyczonych oraz częściowo zapożyczonych - krakirskie <kra>, gażachskie <gaż>, aeriańskie <aer>, hiundajskie <hiu>, tamteńskie <tamt>, ówskie <ów>, wajtulskie <wajt>, tarykańskie <tar>.

W słowniku jako domyślne przyjmuje się:

  • realizację у
  1. jako /w/ między dwiema samogłoskami, np. ыһыжауа /ɨhɨʒawa/
  2. - || - na początku wyrazu przed samogłoską а, е
  3. jako /ʷ/ po spółgłosce ulegającej labializacji a przed samogłoską а, е, np. Кует /kʷət/
  4. jako /ʷɨ/ po spółgłosce ulegającej labializacji w pozostałych pozycjach, np. Ентун /əntʷɨn/
  5. jako /wɨ/ w pozostałych pozycjach, np. Ух /wɨχ/, Кеун /kəwɨn/, Леу /ləwɨ/
  • realizację і
  1. jako /j/ po samogłosce przed spółgłoską, np. ыдаіна /ɨdajna/
  2. - || - po samogłosce w wygłosie, np. Дансаі /danθaj/
  3. - || - po spółgłosce nieulegającej palatalizacji a przed samogłoską а, е, np. Сіаст /θjast/
  4. - || - między dwiema samogłoskami, np. Деіаі /dəjaj/
  5. - || - na początku wyrazu przed samogłoską а, е, np. Іар /jar/
  6. jako /jɨ/ na początku wyrazu przed spółgłoską lub ы, np. Ірен /jɨrən/
  7. jako /ʲ/ po н lub т a przed е lub а, np. ызетіа /ɨzəca/
  8. jako /ʲɨ/ po spółgłosce ulegającej palatalizacji a przed spółgłoską lub ы, np. Дінгыс /ɟɨŋɨθ/
  9. - || - po л lub д a przed е lub а
  10. - || - po spółgłosce ulegającej palatalizacji na końcu wyrazu, np. Цшыглі /ʧɨgʎɨ/
  • realizację ҩ
  1. jako /ᶣɨ/ po т, np. тҩн /cʷɨn/
  2. jako /ɥɨ/ we wszystkich innych pozycjach
  • realizację цш jako /ʧ/
  • realizację нг i гн jako /ŋ/

Przy wyrazach trudniejszych oraz odstających od wymowy domyślnej zaprezentowanej powyżej podaje się transkrypcję fonemiczną. Dotyczy to w szczególności:

  1. realizacji і jako /jɨ/ w pozycjach po samogłosce przed spółgłoską, np. Ыіх /ɨjɨχ/
  2. realizacji і jako /j/ w pozycjach po spółgłoskach podlegających palatalizacji, np. тіауел /cjawəl/
  3. realizacji і jako /ʲ/ w pozycji innej niż przed е lub а, np. Реті /rəc/
  4. realizacji ҩ jako /ɥ/
  5. realizacji цш jako /ʦʃ/ lub /ʧʧ/
  6. realizacji нг i гн jako /ŋŋ/, /ng/ lub /gn/
  7. długiej realizacji innych dyftongów, np. ыніауа /ɨɲɲawa/

Д

  • Дер rz - głowa, łeb
  • дере przym - naczelny, główny
  • Дерт rz - abecadło, alfabet <O>
  • дерте przym - alfabetyczny <O>
  • Деһлет rz - państwo, organizm państwowy
  • ДеһлетМедіет /dəhlətməɟjət/ rz - medium publiczne, państwowe <Z>
  • ыдеіа cz - robić
  • Депренеж rz - wnętrzności
  • Депрем rz - sum
  • Дегыл rz - palma
  • Демр rz - żelazo
  • Дреһ rz - drzewo
  • Дрен rz - pętla
  • Дрыіт rz - sen (widziane zdarzenia)
  • ыдрыіта cz - śnić
  • Драм rz - zgryz
  • ДіДеіен rz - zdarzenie
  • діыдеіа cz - dziać się
  • діыдрена cz - zataczać pętle; wirować
  • діызеба cz - mieć na imię, nazywać się
  • Діан /ɟjan/ rz - śmieć
  • Діанежніх /ɟjanəʒɲɨχ/ rz - kosz na śmieci <Z>
  • діыкеуна cz - powtarzać się
  • діыжжелца cz - wyglądać
  • Дінгыс rz - ryj
  • ДіМыДрен rz - wir
  • ды licz - trzy
  • дыдле przym - częsty, powszechny
  • Дыр rz - bóg
  • Дысні rz - korzeń
  • Дыкест rz - rezerwacja <hiu>
  • ыдаіна cz - zagrażać
  • Дан rz - liść
  • Данс rz - taniec
  • ыданса cz - tańczyć
  • Дансаі rz - tancerz
  • Днас rz - kora

Е

  • Еррер rz - mewa
  • Еры, mn. Ерытта rz - morze
  • ерыте przym - morski
  • ыңерца cz - przyjść, przychodzić, wejść
  • ыңерцбжелца cz - zwiedzać
  • ЕрцБжелцаі rz - zwiedzający
  • Ерценеж cz - przyszłość
  • Езер rz - język (narząd)
  • Езр rz - jezioro
  • ыңеіха cz - kłaść, stawiać
  • ыңеца cz - pchać
  • Ецшеут rz - ktoś skromny
  • ецшеуте przym - skromny
  • Есдерт rz - krużganek <tamt>
  • ыңесбера cz - uczyć się na pamięć
  • Есберен rz - kucie, uczenie się na pamięć
  • Егер rz - warunek
  • Екаі rz - czerwiec <kra>
  • Екаі мые rz - maj <kra+tar>
  • Ебыс rz - niedźwiedź (dziki)
  • елае przym - dramatyczny <hiun+tar>
  • Елаы, mn. Елаа rz - dramat <hiun>
  • Ентун rz - kaczka
  • ЕҩдрыңЕд /əɥdrɨnəd/ rz - zwarcie

Р

  • ыра cz - być
  • Рер rz - gardło
  • Реті /rəc/ rz - okrąg
  • реупе przym - posępny, matowy, wyblakły, bez kolorów
  • ыреупауа cz - posępnieć, matowieć, blaknąć, tracić kolor
  • Рештер rz - sierżant
  • решхаіе przym - oburzający
  • Реіх rz - tuman, dym
  • репте przym - surowy
  • Ресл rz - kura
  • Рехлет rz - kolej
  • Рен rz - rzeka
  • ремпде przym - czerwony
  • ырыда cz - (u)padać
  • Рызан rz - wtorek <kra>
  • ырыпна cz - (u)padać
  • Рычаі rz - beksa
  • Рыбах rz - chytrus
  • Рымпыт rz - łąka
  • радде przym - szybki
  • ырара cz - zmieniać się
  • Раф rz - gąsienica
  • ырапса cz - pójść, odejść, wyjść
  • ырапсдеіа cz - odwołać, zwolnić
  • Рац rz - pancerz, skorupa
  • РацКует rz - twierdza

Т

  • тепле przym - ciepły
  • ытега cz - pływać
  • Тегепы, mn. Тегепытта rz - pijak
  • тегепыте przym - pijany
  • Техы, mn. Техытта rz - żółw
  • Течан rz - standard
  • Темал rz - matematyk <kra>
  • темале przym - matematyczny <kra+tar>
  • Темалеж rz - matematyka <kra+tar>
  • треуаб przysł - do przodu, dalej
  • треһ zaim - ta, ten, to
  • треһдраге zaim - tamta, tamten, tamto
  • трыһ zaim - tu
  • трыһдраге zaim - tam
  • Трыб, mn. Трыбла rz - problem
  • Тлаһ rz - głowa
  • Туспер rz - zasada
  • Тітіран rz - żyrafa
  • ытіуха /ɨcɨwɨχa/ cz - mrużyć oczy
  • ытііа /ɨcɨja/ cz - recytować
  • Тііеж /cɨjəʒ/ rz - plecy
  • Тіцшкы, mn. Тіцшкытта rz - tłuszcz
  • тіауел /cjawəl/ part - oczywiście (zdecydowana zgoda)
  • Тіапаі rz - nożyczki
  • ТіапТіап rz - nożyczki
  • тіале /cjalə/ part - oczywiście (niezdecydowana zgoda lub ironia)
  • Тібжеркаі /cbʒərkaj/ rz - ptak
  • Тімех /cməχ/ rz - ćma
  • Тат rz, mn. Татла - urlop, wakacje
  • ыТатліза cz - pojechać na urlop, wakacje (pot.)
  • таре przysł - teraz
  • тарелізаіе przym - bieżący
  • Тарых rz - historia
  • Тах rz - nie, niezgoda
  • ытахка cz - prosić; dziękować
  • Тач rz - szczur
  • Тбыч rz - twos, słodki napój <ów> <O>
  • Тлаһ rz - głowa
  • тҩ licz - cztery
  • Тҩфес rz - skrzydło
  • Тҩпах rz - tramwaj <Z>
  • Тҩн rz - pies <hiu>
  • Тҩнті /cʷɨnc/ rz - perła
  • ТҩнКарп rz - rekin

З

  • Зедр rz - centrum
  • Зерел, mn. Зерылла rz - kwadrat <kra>
  • Зеры, mn. Зерыа rz - centrum
  • ызетіа cz - wymiotować
  • Зеітін rz - oliwka
  • Зехпыл rz - sytuacja
  • Зебен rz - imię
  • Зем rz - gleba
  • ЗемЖраі rz - dżdżownica
  • Зыхры, mn. Зыхра rz - ofiara
  • зыхтіе przym - wąski
  • зыме przym - zimny
  • зымне przym - zimny
  • Зат, mn. Затта lub Затірра rz - stan <kra>
  • ЗатКенеш rz - fizyka, fiza <kra+tar>
  • ЗатКенешауен rz - fizyka <kra+tar>
  • загаре przym - śliczny <gaż>
  • ызніера cz - rzucać
  • Знісы, mn. Знісытта rz - kolano

У

  • Уурых rz - pienie (koguta)
  • ыуурыха cz - piać
  • Уурыхаі rz - kogut
  • ыуша cz - dmuchać
  • Ух rz - kura
  • Ухы, mn. Ухха rz - kura
  • Уман rz - natura <hiun>

Һ

  • Һеранг rz - człowiek
  • Һеранг куете rz - dżentelmen
  • Һечал rz - luty <kra>
  • ыһечкауа cz - czekać
  • Һедбаі rz - adwokat <hiun>
  • һенете przym - głupi
  • ыһыда cz - marznąć
  • ҺыдерКлід rz - spódnica
  • Һыдіш rz - chwast
  • Һыдаһ rz - areola (taka jak u kaktusa)
  • Һыен rz - tropiki
  • һыене przym - tropikalny
  • Һыр rz - październik <kra>
  • Һыртарыл rz - styczeń <kra>
  • Һыз rz - jagoda
  • һыз part - przecież
  • Һызыш rz - datek; haracz
  • һыза part - przecież
  • һыуепше przym - zły, agresywny
  • Һыш rz - ucho
  • Һыш rz, mn. Һышма - róg
  • Һышы, mn. Һышытта rz - owoc
  • Һыі rz - ogon
  • ыһыпа cz - pchnąć (nożem)
  • Һыптыл rz - lipiec <kra>
  • Һыптыл бые rz - sierpień
  • Һыы /hɨɨ/, mn. Һыыа /hɨɨa/ lub Ыууа /ɨwwa/ rz - król
  • Һыц rz - stopa
  • Һыцшы /hɨʧʧɨ/ rz - lód
  • ыһыскара cz - taplać się
  • Һыхыр rz - wolność
  • ыһыжа cz - ciąć
  • ыһыжауа cz - szyć
  • Һылас rz - włos
  • Һылаже part - właśnie
  • Һакабы, mn. Һакабытта rz - dziewczyna, kobieta
  • Һантры, mn. Һантрыа rz - róg (część ciała)

Ш

  • Шеі rz - szyja
  • Шеіар rz - akcja <Z>
  • ШеіарШыркет, ШШ rz - spółka akcja, S.A. <Z>
  • Шпані /ʃpaɲ/ rz - paznokieć
  • Шыркет rz - firma, spółka <Z>
  • ышыhа cz - kończyć się
  • Шыh rz - koniec
  • Шын rz - szyna
  • шыне przym - nowy
  • ша part - już

Ф

  • Фехыт rz - wieczór
  • ыфыта cz - odpoczywać
  • ыфытіа cz - pływać (po wodzie)
  • Фыфы rz - kijanka
  • ыфыха cz - rąbać
  • ыфыхыа cz - promieniować
  • Фыхы, mn. Фыхыа rz - promień
  • Фыхыеж rz - promieniowanie <Z>
  • Фым rz - okazja
  • Фымпет rz - radość, szczęście
  • фымпете przym - radosny

І

  • Іер rz - miejsce, ziemia, podłoga
  • іеріере przym - podstawowy
  • Іеретеж rz - terrarium
  • іертіхе przym - zły, nienawistny
  • Іерцен rz - zjawa
  • ІерЖраі rz - dżdżownica
  • Іетеш rz - ściółka
  • Іетешніх rz - żuk
  • іех zaim - ja
  • іен zaim - ono, ona, on
  • Іеліт rz - plaża
  • Ірез rz - błyskawica
  • Ірен rz - rycerz
  • Іар rz - rok
  • ыіаза cz - pisać
  • Іазен rz - tekst, praca pisemna
  • Іазауен rz - pismo, alfabet
  • Іахмаз rz - odbicie księżyca w tafli morza lub oceanu
  • іан zaim - on

П

  • перпре przyim - względem, niż
  • Перм rz - nasiono
  • Петчел rz - światełko, nikłe światło
  • Петчележніх rz - robaczek świętojański
  • ПетчелРеті /pətsəlrəc/ rz - aureola (taka jak nad głową świętego)
  • ПетчелЛеш rz - poświata
  • ПетчелЛешніх rz - ognik
  • Пет rz, mn. Петла - światło
  • петрадде przym - błyskawiczny
  • петле przym - świetlisty, jasny
  • Петнех rz - brew
  • ыпеза cz - bawić się
  • Пешет rz - trucizna
  • Пешет куче rz - alkohol <Z>
  • Пешет каре rz - alkohol <O>
  • прехсыме przym - bliski
  • ыпра cz - chcieć
  • ыпрета rz - wracać
  • ыпрета мбеПндетта cz - budzić się
  • Пречыдент rz - prezydent <Z>
  • Прен rz - pragnienie
  • Прыті /prɨc/ rz - dżdżownica
  • ыпрыга cz - zamknąć
  • Прых, mn. Прыхна rz - handlarz niewolnikami; dostawca, łowca niewolników
  • Прыц rz - kwiat
  • ыпрыца cz - kwitnąć
  • Прыцніх rz - marzec
  • ыпрына rz - latać
  • Прат rz - świat
  • Пратрар rz - polityk
  • Праітрар rz - kandydat
  • Птрет rz - sikorka
  • Птҩт rz - dziób
  • Пшеіл rz - część
  • Пшехсы, mn. Пшехсытта rz - lis
  • Пшапескле rz - czwartek <kra>
  • пп. - skrót od перпре
  • Пытрар rz - pięść
  • Пышт rz - poczta
  • ыпыга rz - wycierać
  • Пыхцшах rz - robak
  • Пыніан rz - osiłek
  • Пыкач rz - prąd elektryczny <Z>
  • Пыкачетніх rz - elektronika <Z>
  • Пыкачеж rz - elektryczność <Z>
  • Пыжен rz - kret
  • Пылп rz - ogólna nazwa coś małego, różowego
  • Пынц rz - taca
  • Парт rz - partia <Z>
  • Пары, mn. Парытта rz - wróżka
  • Пауарыр rz - merytoryczność
  • Палхыт rz - ruch
  • ПапМерд rz - maska
  • Панд rz - panda
  • Паҩд rz - pogoda
  • ыпцыхна cz - pachnieć
  • Пскух rz - żywioł
  • Пхтан rz - masło
  • Плеһ rz - żyła
  • Плешт rz - pchła
  • плне przym - pełny
  • Пндет rz - sen (czynność spania bądź widziane zdarzenia)
  • ыпндета rz - spać, śnić
  • Пмас rz - wyziew
  • ыпмаса cz - zionąć (ogniem)

Ы

  • ы spój - i
  • ыңыдрауа cz - przypominać (o czymś)
  • ыды przyim - przeciwko
  • Ыдыл rz - sprawiedliwość
  • Ыднын rz - mściciel <hiu>
  • Ыр rz - dzień
  • ыңырта cz - pracować
  • Ырт rz - praca
  • ЫрТімех /ɨrcməχ/ rz - motyl
  • Ыртауен rz - praca; akcja
  • Ыртаі rz - pracownik
  • Ырпаі rz - wróbel
  • ырыре przym - codzienny
  • Ырыл rz - wrzesień <kra>
  • Ырынх rz - słońce
  • ырале przym - żółty
  • ырге przym - srebrny
  • ырыжжелца rz - zerkać
  • ЫрБжелц rz - zerknięcie; widoczek
  • Ытез rz - mięso
  • ыңытуба cz - frustrować się
  • Ытубен rz - frustracja
  • Ытубы, mn. Ытубыа rz - frustrat
  • ытішыне /ɨcʃɨnə/ przym - stary
  • ЫтіФымпет /ɨcfɨmpət/ rz - nieszczęście
  • ытіпрехсыме /ɨcprəχθɨmə/ przym - daleki
  • ыңытіха /ɨnɨcχa/ cz - chrapać
  • Ытіхен /ɨcχən/ rz - chrapanie
  • ытікубе /ɨckʷɨbə/ przym - mały
  • ЫтіКыры /ɨckɨrɨ/, mn. ЫтіКырытта rz - prawa strona
  • ытікырыте /ɨckɨrɨtə/ przym - prawy
  • ытіжжера [ыті+ы+бжер+а] rz - wyznawać religię
  • ЫтіБжер /ɨcbʒər/ rz - religia
  • ытілаже /ɨclaʒə/ przym - krótki
  • ытімде /ɨcmdə/ przym - nieliczny; mało
  • ытімеҩде /ɨcməɥdə/ przym - nieliczny; mało
  • ытас przyim - nad, ponad; na
  • ЫтасБжелц rz - nadzór, kierowanie, prowadzenie
  • Ытцшахшы, mn. Ытцшахша rz - wnętrzności
  • ытҩ [ыті+ҩ] przym - zły, niewłaściwy
  • Ызыр rz - listopad <kra>
  • ыңышха cz - przepadać (za czymś)
  • Ышхаі rz - miłośnik
  • ЫшхаіХаы, mn. ЫшхаіХаа rz - fanclub, grupa miłośników
  • ыіде przym - straszliwy
  • Ыір rz - woda
  • Ыіретеж rz - akwarium
  • Ыіх /ɨjɨχ/ rz - płetwa
  • Ыпшы rz - meduza
  • ыпшанде przym - mądry
  • ыңыцша /ɨnɨʧʧa/ cz - ściskać
  • ысетіе przym - szeroki
  • Ыстерыі rz - historia
  • ыге przym - trudny
  • Ыген rz - tak, zgoda
  • ЫгенГладен /ɨŋəngladən/ [ɨŋəŋ(g)ladən] rz - aprobata
  • ыгамбе przym - błękitny
  • ыгласте przym - żółty
  • ЫхенеЛіцпыле rz - niedziela <kra>
  • Ыхт rz - kredyt
  • ыңыхтеіха cz - dawać
  • Ыхбых rz - foka
  • Ыкр rz - brzuch
  • Ычдех rz - władza
  • ычеіде przym - ciężki
  • Ычгыц rz - szron
  • ыңыча cz - ssać
  • ыңычауа cz - pluć
  • ыже przym - łatwy
  • ыжепсауене przym - kruchy, łamliwy, podatny na zniszczenie
  • Ыжге rz - ziarno
  • Ыб rz - ojciec
  • Ыбенд rz - grudzień <kra>
  • Ыбы, mn. Ыбыа rz - matka
  • ЫбыЗат rz - materiał <tar+kra>
  • Ынды rz - krab
  • ында zaim - ty, wy (neutralne)
  • Ынтум rz - hochsztapler, oszust <aer>
  • Ынах rz - dziecko
  • Ынгыл rz - jeż
  • Ынгс rz - łabędź
  • Ым rz - muszla
  • Ымерых rz - promocja, reklama
  • ЫмерыхЫртауен rz - akcja promocyjna

Ц

  • ыцеуа cz - oddychać
  • Цых rz - krew
  • Цар rz - cebula
  • ыцша cz - uderzać
  • Цше /ʧʧə/ rz - deszcz
  • Цшеж rz - radość
  • цшеже przym - radosny
  • цшеліте przym - gęsty
  • ыцшеха cz - szczekać
  • Цшехаі rz - pies
  • Цшы rz - śnieg
  • цшышыте przym - cienki
  • Цшыглі rz - cześć, czołem
  • Цшых rz - grot
  • Цшаддет rz - narkotyk
  • ыцшаддына cz - ćpać
  • Цшаддаі rz - ćpun
  • Цшабал rz - używka, środek odurzający
  • Цшавы rz - łata
  • Цшыхыж rz - tajemnica
  • ыцбжала cz - rżeć
  • Цбжалаі rz - koń

С

  • ыса cz - być
  • Сер rz - żołądź
  • Сеід rz - gwiazda
  • себале przym - zły, podstępny
  • Себалеж rz - zło
  • Сіаст rz - polityka
  • СіастЖытр rz - życie polityczne
  • ысыда rz - siadać
  • Сых rz - pies <Z>
  • Сыч rz - jajko
  • Сычаі rz - wąż
  • СыңЫт rz - konik morski
  • Сымб rz - lew
  • саһыласе przym - łysy
  • СаГнеш rz - policjant <Z>
  • СаГнештрар rz - policjant <Z>
  • СаГнештрареж rz - policja <Z>
  • СаГнешХаы, mn. СаГнешХаа rz - policja <Z>
  • Сакреж rz - świętość
  • сакуепепгладене przym - nieuzasadniony
  • саказе przym - bezdomny
  • Сажеі rz - żul
  • Сам rz – poziom, stopień
  • ыскнера cz - oszczędzać
  • СкнерПлан rz - plan oszczędnościowy
  • Сбжарацш rz – autonomia
  • ыслеша cz – słuchać, słyszeć
  • СлешСам rz – słuchalność <Z>
  • слі spój – jeśli
  • Снах, mn. Снахла rz - starorzecze <tamt>
  • Сніслапш rz - byk
  • Смез rz - wystawiony język
  • ысмеза cz - pokazywać język

Г

  • ыгеца cz - (u)padać
  • Гел rz - zagłówek
  • Ген rz - tak, zgoda
  • ГенГладен /ŋəngladən/ [ŋəŋ(g)ladən] rz - aprobata
  • Гышт rz - palec
  • гыіра wykrz - ojej, jejku
  • ыгыца rz - pęcznieć
  • Гыгы, mn. Гыгытта rz - ząb
  • ГыгыЦар rz - czosnek
  • ГыгыМахаі rz - wykałaczka
  • ыгыхтіа cz - rozpadać się
  • ыгыча rz - drapać
  • га zaim - one, oni
  • Гарыд rz - smok
  • Гаіб rz - poduszka
  • глыре przym - złoty
  • ыглада cz - mówić
  • ыглада іаСакреж cz - urągać (komuś); przeklinać
  • Гладен rz - język (mowa)
  • ГладенДеіаі rz - językotwórca, mowodziej <Z>
  • ГладенПшеіл rz - dialekt
  • ыглаглада cz - rozmawiać; opowiadać
  • Гнеш rz - lustro
  • Гнас rz - noga

Х

  • Хелып rz - mocz <hiu>
  • Хелыпцшат rz - mocznik <hiu>
  • ХелыпБжыі rz - drogi moczowe <hiu+tar>
  • ыхрымха cz - chrumkać
  • Хрымхаі rz - świnia
  • ыхтіа cz - drążyć
  • Хы, mn. Хытта rz - ogień
  • ХыДансаі rz - ognisko
  • Хытан rz - las
  • ХыТлаһ rz - knot
  • Хыфыжы, mn. Хыфыжжа rz - zwierzę
  • ХыфыжыДеіенеж rz - hodowla
  • Хыфыжыніх rz - zoo
  • Хыі rz - cień
  • ыхыцша cz - skręcać
  • Хыбмаж rz - filet
  • ХыЛапс rz - świeczkaч
  • Хылхалын Харрын Ракыкун rz - abra kadabra alakazam
  • ХыНыт, mn. ХыНытла rz - lawa
  • ХыНытлаі rz - wulkan
  • ыхымпа cz - śmiać się
  • Харц rz - serce
  • Хаті rz - wątroba
  • Хафм rz - twierdza <wajt>
  • Хаірат rz - zdziwienie
  • Хаы, mn. Хаа rz - grupa
  • Хац rz - pióro
  • Хакх rz – prawo
  • ХакхДеіКагаз rz – ustawa
  • Хал rz - róża
  • ыхла cz - pić

К

  • Кдансх rz - błoto
  • Керезел rz - obsada
  • Кетрец rz - mieszkanie
  • Кеун rz - powtórka
  • ыкеуна cz - powtarzać się
  • Кеібж rz - ból
  • Кесам rz – dezaprobata; zawód
  • Крыт rz – skrzydło
  • крахе przym - czarny
  • куе zaim - tak, w ten sposób
  • Кует rz - miasto
  • куепеп spój - bo, ponieważ
  • куеык przyim - taki jak, tak jak
  • куелікуе przyim - około
  • куелакуе (лаш) przyim - zgodnie (z czymś)
  • ыкуелма cz - umierać
  • Куелм rz - śmierć
  • Кур rz - kapłan
  • Куры, mn. Курра rz - kapłan
  • Курніх rz - świątynia
  • Кушер rz - nietoperz
  • куіме /kʷɨjmə/ przym - dokładny <hiu>
  • кубе przym - wielki
  • Кубат rz - tygrys
  • Кумкаі rz - żaba
  • кы zaim - kto, co; który, jaki
  • Кыр rz - test
  • Кыры, mn. Кырытта rz - lewa strona
  • кырыте przym - lewy
  • кыырыпа cz - odbić się
  • КыРыпаітрат rz - sprężyna
  • Кыран rz - prawiczek, dziewica
  • КырБжелц rz - badanie
  • кыытііа /kɨɨcɨja/ cz - śpiewać
  • кыта rz - my inkluzywne
  • кыыһыжауа cz - naszywać, wyszywać
  • кыыһыжауа ндеһыдр cz - podszywać
  • кыі spój - i
  • кыпсауене rz - zwichnięty
  • Кыцаі rz - królik
  • Кыцаі чанте rz - kangur
  • кыыстаіа cz - wstać, podnieść się
  • кыме przym - nieliczny; mało
  • Карп rz - ryba
  • карле przym - mały
  • ыкатауа cz - oświadczać
  • Каз rz - dom
  • ыкафа cz - puścić
  • ыкаіба cz - zgubić
  • Кагаз rz - papier
  • Каклірдізгыр rz - poniedziałek <kra>
  • Кабыл rz - baron
  • Калыс rz - brzydactwo, brzydal
  • калысе przym - brzydki
  • Калысеж rz - brzydota
  • ыкалысауа cz - brzydnąć
  • Калм rz - pelikan
  • Калмер rz - cześć, czołem
  • Кампш rz - walka
  • ыкампша cz - walczyć
  • КамппшаіЛеш rz - wojownik
  • камы zaim - my ekskluzywne
  • Кбаісд rz - gwiazda
  • Кбжаісд rz - gwiazda
  • Клепаі rz - modliszka
  • Клеб rz - chleb
  • Клыб rz - duma
  • ыкларта cz - myć
  • кларте przym - czysty
  • Клах rz - kapelusz
  • Кмар rz - chmura
  • Кмат rz - cyborg <Z>

Ч

  • Черпах rz - żółw
  • Черыш rz - zgryźliwy staruch
  • Четхан rz - karaluch
  • Челіх rz - stal
  • Чрыніуач rz - "nagi" ślimak
  • Чрад rz - skóra
  • ычтупа cz - leżeć
  • Чтыпы, mn. Чтыпыа rz - okno
  • Чшанх rz - sopel
  • Чпечы, mn. Чпечытта rz - brama, wrota
  • чпышыхе przym - mały, drobny
  • ычыда cz - lubić, kochać
  • ычыпха cz - stanowić przesłankę
  • Чыд rz - miłość, sympatia (uczucie)
  • Чыншах rz - krzykacz, wydrzymorda
  • ычауа cz - czuć, odczuwać
  • ычауа іаКеібж rz - odczuwać ból
  • ычауа іаФымпет cz - cieszyć się
  • ычауа іаЦшеж cz - cieszyć się
  • ычауа іаСтрах cz - bać się
  • ычапыта cz - wałęsać się
  • ычачапыта cz - odnaleźć, znaleźć, odkryć
  • Чант rz - torba
  • ЧантКыцаі rz - kangur
  • ычкындра cz - pilnować niewolników; (dawniej) dbać, by ktoś pilnie pracował
  • Чкындр rz - nadzorca niewolników; skinder, zarządca skindreży <O>
  • Чкындреж rz - prowincja w Wajtulii Gangreńskiej <O>

Ж

  • ыжезра cz - trzymać
  • Жен rz - żona
  • ыженса cz - bronić
  • ыженсауа cz - bronić
  • ыжра cz - jeść
  • Жытр rz - życie
  • ыжыіа cz - żyć
  • ыжыха cz - ciągnąć
  • Жадлаі rz - pszczoła
  • ЖадлаіЦшых rz - żądło
  • Жакы, mn. Жакка rz - usta
  • жаніуе /ʒaɲwə/ przym - niebieski

Б

  • Бер rz - trawa
  • ыбера cz - brać, wziąć
  • ыбера лаІермы cz - zbierać
  • берпсауене przym - złamany
  • Бертіам rz - pestka
  • ыбербера cz - wybierać
  • берылеуа cz - zagryźć
  • Бехсет rz - dewastacja, zniszczenie <hiu>
  • ыбеча cz - beczeć
  • Бечаі rz - owca
  • Бен rz - prawo
  • Біарсет rz - środa <kra>
  • бы licz - dwa
  • бые licz - drugi
  • Быр rz - malina
  • ыбырга rz - tkać
  • быырапса cz - przegnać, zmusić do odejścia
  • Быргет cz - tkanina
  • Быс rz - zboże
  • БысТіапаі rz - kosa
  • быысыда rz - sadzać; nominować
  • быыкеуна cz - kopiować
  • Быкыт rz - wzgórze
  • быыжра cz - karmić
  • БыМыКеун rz - kopia, odbitka
  • Бар rz - kamień
  • Батун rz - kokon
  • БаіуңЫхдары /bajwɨnɨχdarɨ/, mn. БаіуңЫхдарыа /bajwɨnɨχdarɨa/ rz - czary mary
  • Баісд rz - gwiazda
  • Баіх rz - warczenie
  • ыбаіха cz - warczeć
  • Баіхауен rz - warczenie
  • Баж rz - kolor
  • БажЛапс rz - sztandar
  • Балбын rz - foka
  • Бан rz - prawa strona
  • Бан, mn. Банда, mn. poszcz. Бамма rz - pan, pani
  • бане przym - prawy
  • Бсыкаі rz - mucha
  • ыжжеда cz - wiedzieć
  • Бжед rz - wiedza
  • ыжжера cz - wierzyć
  • Бжер rz - wiara
  • БжерЫхтеіхаі rz - misjonarz
  • бжерне przym - lojalny
  • Бжернеж rz - lojalność
  • Бжетр rz - wiatr
  • бжепете przym - głupi
  • ыжжежжелца cz - rozglądać się, szukać (wzrokiem)
  • Бжежжелцартрар rz - radar <Z>
  • ыжжелца cz - patrzyć, widzieć
  • Бжелц rz - patrzenie, widzenie, spojrzenie; widok
  • Бжелцаініх rz - monitor <Z>
  • БжеллыЗат rz - niebyt <kra>
  • Бжендім rz - decyzja
  • бжыз part - oto
  • Бжыі rz - droga
  • бжалхе przym - biały

В

  • Выуп rz - sznur
  • Выш rz - rumak
  • Выкр rz - jaszczurka
  • Выл rz - cukier
  • выле przym - słodki
  • ВылыВыл rz - cukierek
  • ВылВыл rz - cukierek

Л

  • Ледіб rz - biedronka
  • Леу rz - element, klocek
  • ылеуа cz - gryźć
  • Леш rz - kula
  • леше przym - kulisty, okrągły
  • Лешет rz - niedźwiedź (udomowiony) <O>
  • Леіл rz - list
  • Лембар rz - gazeta
  • ЛембарІазаі rz - dziennikarz
  • Літі /ʎɨc/, mn. Лісса rz - kamień
  • ыліза cz - iść, chodzić
  • ыліза лаңЕмрых cz, idiom - zaginąć, wyjść i nie wrócić <O>
  • ыліза лаТат cz - pojechać na urlop, wakacje
  • ЛізЛапс rz - laska
  • Ліуах rz - komar
  • Ліуахеж rz - owad, robak
  • Ліуахніх rz - kwiecień
  • Ліцпыле rz - niedziela <kra>
  • ыліча cz - liczyć
  • лібе spój - albo
  • Лыпс rz - bukiet
  • Ларынбат rz - sobota <kra>
  • латарсграбе przym – dotychczasowy
  • Ладс rz - kość
  • ЛадБасеж rz - szkielet
  • Лаібж rz - statek
  • Лапс rz - gałąź, kij; laska; penis
  • Лапсх rz - ręka
  • ылаца cz - zwyciężyć
  • Лац rz - zwycięstwo
  • Лах rz - mężczyzna
  • Лакы, mn. Лакытта rz - mąż
  • ЛакыУх rz - kogut
  • Лачауенет rz - wtyczka
  • лаже przym - długi
  • ылха cz - trzeć

Н

  • Ндреш rz - rdza
  • Нетеперх rz - wąpierz, wampir <Z>
  • Нефы rz - wesz
  • Нес rz - nos
  • Немч rz - tchórz
  • немче przym - tchórzliwy
  • ынтыра cz - ukrywać
  • ні licz - pięć
  • Ніеілет rz - ślimak
  • ыніеніа cz - polować
  • Ніені rz - zasłona
  • Нірт rz - magnes <Z>
  • Ніртеж rz - megnetyzm <Z>
  • нізе przym - krótki
  • Ніпш rz - węch
  • ыніарда cz - szanować
  • Ніал rz - oko
  • ніалве 'przym' - stromy <tamt>
  • Ніалмыі rz - piątek <kra>
  • ыніауа /ɨɲɲawa/ cz - płynąć, przepływać
  • Ніндас rz - broszka
  • Ніні /ɲɨɲ/ rz - mgła
  • Ныт, mn. Нытла rz - wymioty
  • ынытла cz - wymiotować
  • Ныі rz - porządek
  • Ных rz - wieża
  • ынарча cz - miauczeć
  • Нарчаі rz - kot
  • Наем rz - mól
  • Напаш, mn. Напашла rz - rak (zwierzę)
  • Нацыі rz - naród <Z>
  • нацыіе przym - narodowy <Z>
  • Нахт rz - noc

М

  • мде przym - liczny; dużo; bardzo
  • Медіет /məɟjət/ rz - medium (informacyjne) <Z>
  • Меділ rz - szal
  • Мерд rz - twarz, oblicze
  • ымердауа cz - zabijać
  • Месц rz - księżyc
  • Мел rz - pierś
  • меҩде /məɥdə/ przym - liczny; dużo; bardzo
  • Мшыл rz - łuk
  • Міехс rz - pinceta
  • мы licz - jeden
  • Мытрар rz - wykładowca
  • Мытрареж rz - uniwersytet, uczelnia
  • ымыша cz – świadczyć
  • Мыш rz – perła
  • ымыча cz - muczeć
  • Мычаі rz - krowa
  • Мыжмар rz - wydra
  • Мыныт rz - minuta
  • маддыме przym - gruby
  • Маддымеж rz - grubość
  • Марті /marc/ rz - kukła, lalka
  • Матіж rz - prysznic
  • Маідаі rz - żongler; tępak, nieuk (w slangu szkolnym)
  • Маірел rz - tradycja; sklep mięsny <kra>
  • маіреле rz - tradycyjny; mięsny <kra+tar>
  • Маірележніх rz - tradycjonalista <kra+tar>
  • МаірелЫмы, mn. МаірелЫмыа rz - potrawa mięsna <kra+tar>
  • Маірелніх rz - rzeźnik <kra+tar>
  • ымаца cz - wycierać
  • Мас rz - mięso
  • ымалпа cz - myśleć
  • Малпаітрар rz - procesor <Z>
  • ымамалпа cz - zastanawiać się, rozmyślać
  • ымга cz - żuć
  • мбеңытасыхтеіхауене przym – wyznaczony (odgórnie)
  • Мбыч rz - policzek

Ҩ

  • ҩ przym - dobry, prawidłowy
  • Ҩ rz - dobro
  • ҨЗат rz - dobrobyt <tar+kra>
  • Ҩкр rz - jaszczurka
  • ыҩлха cz - pełzać
  • ҩңыртаіе przym - działający prawidłowo; skuteczny
  • ҩн zaim - ona
  • ҩме przym - krwistoczerwony
Źródło: „https://jezykotw.webd.pl/w/index.php?title=Słownik:Tarykański&oldid=26515”