Słownik:Tarykański

Z Conlanger
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Słownik języka tarykańskiego. Hasła ułożone są wedle zasad tarykańskich. Kolejność liter jest następująca:

д е р т ԏ з у ш і п ы а ц с г х к ч ӵ ж б л н ң ԋ м ҩ

Czasowniki podana są w formie słownikowej, tj. z prefiksem osoby ono, ona, on (ы-, ың-) i sufiksem czasu teraźniejszego (). Elementy te pomija się przy ustalaniu kolejności słownikowej, stąd czasownika ыіаза należy szukać pod іаз, zaś діыдеіа pod дідеі. Dodatkowo pamiętać należy, że rdzenie czasownikowe rozpoczęte podwójnym ж znajdują się w słowniku pod бж, gdyż taką formę przyjąłby ich rdzeń po wyizolowaniu, np. ыжжелца należy szukać pod бжелц.

Na liście uwzględniono zarówno pojęcia typowe dla rzeczywistości Odprysku (oznaczone <O>), jak i dla *naszej* ziemskiej (oznaczone <Z>). Ponadto oznaczone zostało pochodzenie słów zapożyczonych oraz częściowo zapożyczonych - krakirskie <kra>, gażachskie <gaż>, aeriańskie <aer>, hiundajskie <hiu>, tamteńskie <tamt>, ówskie <ów>, wajtulskie <wajt>, tarykańskie <tar>.

W słowniku jako domyślne przyjmuje się:

  • realizację у
  1. jako /w/ po samogłosce przed spółgłoską, np. Деулет /dəwlət/
  2. - || - po samogłosce w wygłosie, np. Дреу /drəw/
  3. - || - po spółgłosce nieulegającej labializacji a przed samogłoską а, е, np. Луеіл /lwəjl/
  4. - || - między dwiema samogłoskami, np. ыужауа /ɨwɨʒawa/
  5. - || - na początku wyrazu przed samogłoską, np. Уакабы /wakabɨ/
  6. jako /wɨ/ na początku wyrazu przed spółgłoską lub ы, np. Ушм /wɨmʃ/
  7. - || - po spółgłosce nieulegającej labializacji na końcu wyrazu, np. Знісу /zɲɨθwɨ/
  8. jako /ʷɨ/ po spółgłosce ulegającej labializacji a przed spółgłoską lub ы, np. Дух /dʷɨχ/
  9. - || - po spółgłosce ulegającej labializacji na końcu wyrazu, np. ду /dʷɨ/
  10. jako /ʷ/ po spółgłosce ulegającej labializacji a przed samogłoską а, е, np. Кует /kʷət/
  • realizację і
  1. jako /j/ po samogłosce przed spółgłoską, np. ыдаіна /ɨdajna/
  2. - || - po samogłosce w wygłosie, np. Дансаі /danθaj/
  3. - || - po spółgłosce nieulegającej palatalizacji a przed samogłoską а, е, np. Сіаст /θjast/
  4. - || - między dwiema samogłoskami, np. Деіаі /dəjaj/
  5. - || - na początku wyrazu przed samogłoską а, е, np. Іар /jar/
  6. jako /jɨ/ na początku wyrazu przed spółgłoską lub ы, np. Ірен /jɨrən/
  7. jako /ʲɨ/ po spółgłosce ulegającej palatalizacji a przed spółgłoską lub ы, np. Дінгыс /ɟɨŋɨθ/
  8. - || - po spółgłosce ulegającej palatalizacji na końcu wyrazu, np. Ӵыглі /ʧɨgʎɨ/
  • realizację ҩ jako /ɥɨ/ we wszystkich pozycjach

Przy wyrazach trudniejszych oraz odstających od wymowy domyślnej zaprezentowanej powyżej podaje się transkrypcję fonemiczną. Dotyczy to w szczególności:

  1. realizacji у, і jako /wɨ/, /jɨ/ w pozycjach po samogłosce przed spółgłoską, np. Еӵеут /əʧəwɨt/
  2. realizacji і jako /j/ w pozycjach po spółgłoskach podlegających labializacji lub palatalizacji, np. тіауел /tjawəl/
  3. realizacji ҩ jako /ɥ/

Д

  • Дер rz - głowa, łeb
  • Дерт rz - abecadło, alfabet <O>
  • дерте przym - alfabetyczny <O>
  • Деулет rz - państwo, organizm państwowy
  • ДеулетМедіет /dəwlətmədjət/ rz - medium publiczne, państwowe <Z>
  • ыдеіа cz - robić
  • Депренеж rz - wnętrzności
  • Депрем rz - sum
  • Дегыл rz - palma
  • Демр rz - żelazo
  • Дреу rz - drzewo
  • Дрен rz - pętla
  • Дрыіт rz - sen (widziane zdarzenia)
  • ыдрыіта cz - śnić
  • Драм rz - zgryz
  • ду licz - trzy
  • Дудурых rz - pienie (koguta)
  • ыдудурыха cz - piać
  • Дудурыхаі rz - kogut
  • ыдуша cz - dmuchać
  • Дух rz - kura
  • Духы rz - kura
  • діыдеіа cz - dziać się
  • діыдрена cz - zataczać pętle; wirować
  • діызеба cz - mieć na imię, nazywać się
  • Діан /djan/ rz - śmieć
  • Діанежніх /djanəʒɲɨχ/ rz - kosz na śmieci <Z>
  • діыкеуна /ɟɨɨkəwɨna/ cz - powtarzać się
  • діыжжелца cz - wyglądać
  • Дінгыс rz - ryj
  • ДіМыДрен rz - wir
  • Дыр rz - bóg
  • Дысні rz - korzeń
  • Даун rz - liść
  • ыдаіна cz - zagrażać
  • Данс rz - taniec
  • ыданса cz - tańczyć
  • Дансаі rz - tancerz
  • Днас rz - kora

Е

  • Еррер rz - mewa
  • ыңерца cz - przyjść, przychodzić, wejść
  • Ерценеж cz - przyszłość
  • Езер rz - język (narząd)
  • Езр rz - jezioro
  • ыңеца cz - pchać
  • Есдерт rz - krużganek <tamt>
  • ыңесбера cz - uczyć się na pamięć
  • Есберен rz - kucie, uczenie się na pamięć
  • Екаі rz - czerwiec <kra>
  • Екаі мые rz - maj <kra+tar>
  • Еӵеут /əʧəwɨt/ rz - ktoś skromny
  • еӵеуте /əʧəwɨtə/ przym - skromny
  • Ебыс rz - niedźwiedź (dziki)
  • ЕлтрыңЕд rz - zwarcie
  • Ентун rz - kaczka

Р

  • ыра cz - być
  • редупе przym - posępny, matowy, wyblakły, bez kolorów
  • ыредупауа cz - posępnieć, matowieć, blaknąć, tracić kolor
  • Реԏ rz - okrąg
  • Рештер rz - sierżant
  • решхаіе przym - oburzający
  • Реіх rz - tuman, dym
  • репте przym - surowy
  • Ресл rz - kura
  • Рехлет rz - kolej
  • Рен rz - rzeka
  • ремпде przym - czerwony
  • Рызан rz - wtorek <kra>
  • ырыпна cz - (u)padać
  • Рычаі rz - beksa
  • Рыбах rz - chytrus
  • Рымпыт rz - łąka
  • ырара cz - zmieniać się
  • Рауп rz - gąsienica
  • рапыде przym - szybki
  • ырапса cz - pójść, odejść, wyjść
  • ырапсдеіа cz - odwołać, zwolnić
  • РацКует rz - twierdza

Т

  • Теучан rz - standard
  • тепле przym - ciepły
  • ытега cz - pływać
  • Тегепы rz - pijak
  • тегепыте przym - pijany
  • Техы rz - żółw
  • Темал rz - matematyk <kra>
  • темале przym - matematyczny <kra+tar>
  • Темалеж rz - matematyka <kra+tar>
  • треу zaim - ta, ten, to
  • треудраге zaim - tamta, tamten, tamto
  • трыу zaim - tu
  • трыудраге zaim - tam
  • Трыбл rz - problem
  • Тлау rz - głowa
  • Туспер rz - zasada
  • Тітіран rz - żyrafa
  • ытіуха /ɨcɨwɨχa/ cz - mrużyć oczy
  • ытііа /ɨcɨja/ cz - recytować
  • Тііеж /cɨjəʒ/ rz - plecy
  • Тіӵкы rz - tłuszcz
  • тіауел /tjawəl/ part - oczywiście (zdecydowana zgoda)
  • тіауле /tjawlə/ part - oczywiście (niezdecydowana zgoda lub ironia)
  • Татл rz - urlop, wakacje
  • ыТатлліза cz - pojechać na urlop, wakacje (pot.)
  • таре przysł - teraz
  • тарелізаіе przym - bieżący
  • Тарых rz - historia
  • ытахка cz - prosić; dziękować
  • Тач rz - szczur
  • Тбыч rz - twos, słodki napój <ów> <O>
  • Тлау rz - głowa

Ԏ

  • ԏу licz - cztery
  • Ԏупах rz - tramwaj <Z>
  • Ԏучуес rz - skrzydło
  • Ԏун rz - pies <hiu>
  • Ԏунԏ rz - perła
  • ԎунКарп rz - rekin
  • Ԏапаі rz - nożyczki
  • ԎапԎап rz - nożyczki
  • Ԏбжеркаі rz - ptak
  • Ԏмех rz - ćma

З

  • Зедр rz - centrum
  • Зеры rz - centrum
  • ызеԏа cz - wymiotować
  • Зеітін rz - oliwka
  • Зехпыл rz - sytuacja
  • Зебен rz - imię
  • Зем rz - gleba
  • ЗемЖраі rz - dżdżownica
  • Зуш rz - rumak
  • Зыхры rz - ofiara
  • зыхԏе przym - wąski
  • зыме przym - zimny
  • зымне przym - zimny
  • Зат rz - stan
  • ЗатКенеш rz - fizyka, fiza
  • ЗатКенешауен rz - fizyka
  • загаре przym - śliczny <gaż>
  • Знісу rz - kolano
  • ызԋера cz - rzucać

У

  • ыуда /ɨwɨda/ cz - marznąć
  • УдерКлід rz - spódnica
  • Удіш rz - chwast
  • Удаду rz - areola (taka jak u kaktusa)
  • Уеранг rz - człowiek
  • Уечал rz - luty <kra>
  • Уедбаі rz - adwokat <hiun>
  • уенете przym - głupi
  • Ур rz - październik <kra>
  • Уртарыл rz - styczeń <kra>
  • Уз rz - jagoda
  • Узыпш rz - datek; haracz
  • ууепше /wɨwəpʃə/ przym - zły, agresywny
  • Уш rz - ucho
  • Ушы rz - owoc
  • Ушм rz - róg
  • Уі /wɨj/ rz - ogon
  • ыупа /ɨwɨpa/ cz - pchnąć (nożem)
  • Уптыл rz - lipiec <kra>
  • Уптыл бые rz - sierpień
  • Уы /wɨɨ/ rz - król
  • Уакабы rz - dziewczyna, kobieta
  • Уантры rz - róg (część ciała)
  • Уц rz - stopa
  • ыускара /ɨwɨskara/ cz - taplać się
  • Ухыр rz - wolność
  • Уӵӵу rz - lód
  • ыужа /ɨwɨʒa/ cz - ciąć
  • ыужауа /ɨwɨʒawa/ cz - szyć
  • Улас rz - włos
  • улаже part - właśnie

Ш

  • Шеі rz - szyja
  • Шеіар rz - akcja <Z>
  • ШеіарШыркет, ШШ rz - spółka akcja, S.A. <Z>
  • ышута cz - odpoczywać
  • ышуԏа cz - pływać (po wodzie)
  • Шушу rz - kijanka
  • Шумпет rz - radość
  • шумпете przym - radosny
  • Шпаԋ rz - paznokieć
  • Шыркет rz - firma, spółka <Z>
  • Шын rz - szyna
  • шыне przym - nowy
  • ша part - już

І

  • Іер rz - miejsce, ziemia, podłoga
  • іеріере przym - podstawowy
  • Іеретеж rz - terrarium
  • іертіхе przym - zły, nienawistny
  • Іерцен rz - zjawa
  • ІерЖраі rz - dżdżownica
  • Іетеш rz - ściółka
  • Іетешніх rz - żuk
  • іех zaim - ja
  • іен zaim - ono, ona, on
  • Іеліт rz - plaża
  • Ірез rz - błyskawica
  • Ірен rz - rycerz
  • Іар rz - rok
  • ыіаза cz - pisać
  • Іазен rz - tekst, praca pisemna
  • Іазауен rz - pismo, alfabet
  • Іахмаз rz - odbicie księżyca w tafli morza lub oceanu
  • іан zaim - on

П

  • перпре przyim - względem, niż
  • Перм rz - nasiono
  • Петчел rz - światełko, nikłe światło
  • Петчележніх rz - robaczek świętojański
  • ПетчелРеԏ rz - aureola (taka jak nad głową świętego)
  • ПетчелЛеш rz - poświata
  • ПетчелЛешніх rz - ognik
  • Петл rz - światło
  • петле przym - świetlisty, jasny
  • петлрапыде przym - błyskawiczny
  • Петнех rz - brew
  • ыпеза cz - bawić się
  • прехсыме przym - bliski
  • ыпра cz - chcieć
  • ыпрета rz - wracać
  • ыпрета мбеПндетта cz - budzić się
  • Прен rz - pragnienie
  • Прыԏ rz - dżdżownica
  • Прыхн rz - handlarz niewolnikami; dostawca, łowca niewolników
  • Прыц rz - kwiat
  • ыпрыца cz - kwitnąć
  • Прыцніх rz - marzec
  • ыпрына rz - latać
  • Прат rz - świat
  • Птрет rz - sikorka
  • Пԏут rz - dziób
  • Пуешет rz - trucizna
  • Пуешет куче rz - alkohol <Z>
  • Пуешет каре rz - alkohol <O>
  • Пшеіл rz - część
  • Пшехсы rz - lis
  • Пшапескле rz - czwartek <kra>
  • пп. - skrót od перпре
  • Пытрар rz - pięść
  • Пышт rz - poczta
  • ыпыга rz - wycierać
  • Пыхӵах rz - robak
  • Пыԋан rz - osiłek
  • Пыкач rz - prąd elektryczny <Z>
  • Пыкачетніх rz - elektronika <Z>
  • Пыкачеж rz - elektryczność <Z>
  • Пыжен rz - kret
  • Пылп rz - ogólna nazwa coś małego, różowego
  • Пынц rz - taca
  • Пары rz - wróżka
  • Пауарыр rz - merytoryczność
  • Паҩд rz - pogoda
  • ПапМерд rz - maska
  • Панд rz - panda
  • ыпцухна cz - pachnieć
  • Пскух rz - żywioł
  • Пхтан rz - masło
  • Плеу rz - żyła
  • Плешт rz - pchła
  • плне przym - pełny
  • Пндет rz - sen (czynność spania bądź widziane zdarzenia)
  • ыпндета rz - spać, śnić
  • Пмас rz - wyziew
  • ыпмаса cz - zionąć (ogniem)

Ы

  • ы spój - i
  • ыңыдрауа cz - przypominać (o czymś)
  • ыды przyim - przeciwko
  • Ырпаі rz - wróbel
  • Ырыл rz - wrzesień <kra>
  • ырале przym - żółty
  • ырге przym - srebrny
  • ыңырбаіта cz - pracować
  • Ырбаіт rz - praca
  • Ырбаітауен rz - praca; akcja
  • Ырбаітаі rz - pracownik
  • ырыжжелца rz - zerkać
  • ЫрБжелц rz - zerknięcie; widoczek
  • Ытез rz - mięso
  • ыңытуба cz - frustrować się
  • Ытубен rz - frustracja
  • Ытубы rz - frustrat
  • ытас przyim - nad, ponad; na
  • ЫтасБжелц rz - nadzór, kierowanie, prowadzenie
  • Ытӵахшы rz - wnętrzności
  • ытіжжера [ыԏ+ы+бжер+а] rz - wyznawać religię
  • ыԏшыне przym - stary
  • ыԏпрехсыме przym - daleki
  • ыңыԏха cz - chrapać
  • Ыԏхен rz - chrapanie
  • ыԏкубуе przym - mały
  • ЫԏКыры rz - prawa strona
  • ыԏкырыте przym - prawy
  • ЫԏБжер rz - religia
  • ыԏлаже przym - krótki
  • ыԏмуелте przym - nieliczny; mało
  • ыԏҩ przym - zły, niewłaściwy
  • Ызыр rz - listopad <kra>
  • Ыур rz - dzień
  • ЫурԎмех rz - motyl
  • ыурыуре przym - codzienny
  • Ыурынх rz - słońce
  • ыңышха cz - przepadać (za czymś)
  • Ышхаі rz - miłośnik
  • ЫшхаіХаы rz - fanclub, grupa miłośników
  • ыіде przym - straszliwy
  • Ыір rz - woda
  • Ыіретеж rz - akwarium
  • Ыіх /ɨjɨχ/ rz - płetwa
  • Ыпшу rz - meduza
  • ыпшанде przym - mądry
  • ысеԏе przym - szeroki
  • Ыстерыі rz - historia
  • ыге przym - trudny
  • Ыген rz - tak, zgoda
  • ЫгенГладен rz - aprobata
  • ыгамбе przym - błękitny
  • ыгласте przym - żółty
  • ЫхенеЛіцпыле rz - niedziela <kra>
  • Ыхт rz - kredyt
  • ыңыхтеіха cz - dawać
  • Ыхбых rz - foka
  • Ыкр rz - brzuch
  • ычеіде przym - ciężki
  • Ычгыц rz - szron
  • ыңыча cz - ssać
  • ыңычауа cz - pluć
  • ыңыӵӵа cz - ściskać
  • ыже przym - łatwy
  • ыжепсауене przym - kruchy, łamliwy, podatny na zniszczenie
  • Ыжге rz - ziarno
  • Ыб rz - ojciec
  • Ыбенд rz - grudzień <kra>
  • Ыбы rz - matka
  • ЫбыЗат rz - materiał <tar+kra>
  • ында zaim - ty, wy (neutralne)
  • Ынду rz - krab
  • Ынтум rz - hochsztapler, oszust <aer>
  • Ынах rz - dziecko
  • Ынгыл rz - jeż
  • Ынгс rz - łabędź
  • Ым rz - muszla
  • Ымерых rz - promocja, reklama
  • ЫмерыхЫрбаітауен rz - akcja promocyjna

Ц

  • ыцеуа cz - oddychać
  • Цых rz - krew
  • Цар rz - cebula
  • ыцбжала cz - rżeć
  • Цбжалаі rz - koń

С

  • ыса cz - być
  • Сер rz - żołądź
  • Сеід rz - gwiazda
  • себале przym - zły, podstępny
  • Себалеж rz - zło
  • Сіаст rz - polityka
  • СіастЖытр rz - życie polityczne
  • ысыда rz - siadać
  • Сых rz - pies <Z>
  • Сыч rz - jajko
  • Сычаі rz - wąż
  • СыңЫт rz - konik morski
  • Сымб rz - lew
  • сауласе przym - łysy
  • СаГнеш rz - policjant <Z>
  • СаГнештрар rz - policjant <Z>
  • СаГнештрареж rz - policja <Z>
  • СаГнешХаы rz - policja <Z>
  • Сакруеж rz - świętość
  • сакуепепгладене przym - nieuzasadniony
  • саказе przym - bezdomny
  • Сажеі rz - żul
  • Сам rz – poziom, stopień
  • ыскнера cz - oszczędzać
  • СкнерПлан rz - plan oszczędnościowy
  • Сбжараӵ rz – autonomia
  • ыслеша cz – słuchać, słyszeć
  • СлешСам rz – słuchalność
  • слі spój – jeśli
  • Снахл rz - starorzecze <tamt>
  • Сніслапш rz - byk
  • Смез rz - wystawiony język
  • ысмеза cz - pokazywać język

Г

  • Геул rz - zagłówek
  • ыгеца cz - (u)padać
  • Ген rz - tak, zgoda
  • ГенГладен rz - aprobata
  • Гудуп rz - sznur
  • Гул rz - cukier
  • гуле przym - słodki
  • ГулыГул rz - cukierek
  • ГулГул rz - cukierek
  • Гышт rz - palec
  • гыіра wykrz - ojej, jejku
  • ыгыца rz - pęcznieć
  • Гыгы rz - ząb
  • ГыгыЦар rz - czosnek
  • ГыгыМахаі rz - wykałaczka
  • ыгыхԏа cz - rozpadać się
  • ыгыча rz - drapać
  • га zaim - one, oni
  • Гарыд rz - smok
  • Гаіб rz - poduszka
  • глыре przym - złoty
  • ыглада cz - mówić
  • ыглада іаСакруеж cz - urągać (komuś); przeklinać
  • ыглаглада cz - rozmawiać
  • Гнеш rz - lustro
  • Гнас rz - noga

Х

  • Хелып rz - mocz <hiu>
  • Хелыпӵат rz - mocznik <hiu>
  • ХелыпБжыі rz - drogi moczowe <hiu+tar>
  • ыхрымха cz - chrumkać
  • Хрымхаі rz - świnia
  • ыхԏа cz - drążyć
  • Хы rz - ogień
  • ХыДансаі rz - ognisko
  • Хытан rz - las
  • ХыТлау rz - knot
  • ХыЛапс rz - świeczka
  • Хыі rz - cień
  • Хычужы rz - zwierzę
  • ыхыӵа cz - skręcać
  • Хыбмаж rz - filet
  • Хылхалын Харрын Ракыкун rz - abra kadabra alakazam
  • ХыНытл rz - lawa
  • ХыНытлаі rz - wulkan
  • ыхымпа cz - śmiać się
  • Харц rz - serce
  • Хаті rz - wątroba
  • Хашум rz - twierdza <wajt>
  • Хаірат rz - zdziwienie
  • Хаы rz - grupa
  • Хац rz - pióro
  • Хакх rz – prawo
  • ХакхДеіКагаз rz – ustawa
  • Хал rz - róża
  • ыхла cz - pić

К

  • Кдансх rz - błoto
  • Керезел rz - obsada
  • Кетрец rz - mieszkanie
  • Кеун /kəwɨn/ rz - powtórka
  • ыкеуна /ɨkəwɨna/ cz - powtarzać się
  • Кеібж rz - ból
  • Кесамн rz – dezaprobata; zawód
  • Крыдл rz – skrzydło
  • крахе przym - czarny
  • куе zaim - tak, w ten sposób
  • Кует rz - miasto
  • куепеп spój - bo, ponieważ
  • куеык przyim - taki jak, tak jak
  • куелакуе (лаш) przyim - zgodnie (z czymś)
  • ыкуелма cz - umierać
  • Куелм rz - śmierć
  • Кур rz - kapłan
  • Куры rz - kapłan
  • Курніх rz - świątynia
  • Кушер rz - nietoperz
  • куіме /kʷɨjmə/ przym - dokładny <hiu>
  • кубуе przym - wielki
  • Кубат rz - tygrys
  • Кумкаі rz - żaba
  • кы zaim - kto, co; który, jaki
  • Кыр rz - test
  • Кыры rz - lewa strona
  • кырыте przym - lewy
  • кыырыпа cz - odbić się
  • КыРыпаітрат rz - sprężyna
  • Кыран rz - prawiczek, dziewica
  • КырБжелц rz - badanie
  • кыытііа /kɨɨcɨja/ cz - śpiewać
  • кыта rz - my inkluzywne
  • кыыужауа /kɨɨwɨʒawa/ cz - naszywać, wyszywać
  • кыыужауа ндеудр /kɨɨwɨʒawa ndəwɨdr/ cz - podszywać
  • кыі spój - i
  • кыпсауене rz - zwichnięty
  • Кыцаі rz - królik
  • Кыцаі чанте rz - kangur
  • кыыстаіа cz - wstać, podnieść się
  • кыме przym - nieliczny; mało
  • Карп rz - ryba
  • карле przym - mały
  • ыкатауа cz - oświadczać
  • Каз rz - dom
  • ыкаіба cz - zgubić
  • Кагаз rz - papier
  • Каклірдізгыр rz - poniedziałek <kra>
  • Кабыл rz - baron
  • Калыс rz - brzydactwo, brzydal
  • калысе przym - brzydki
  • Калысеж rz - brzydota
  • ыкалысауа cz - brzydnąć
  • Калм rz - pelikan
  • Калмер rz - cześć, czołem
  • Кампш rz - walka
  • ыкампша cz - walczyć
  • КамппшаіЛеш rz - wojownik
  • камы zaim - my ekskluzywne
  • Кбаісд rz - gwiazda
  • Кбжаісд rz - gwiazda
  • Клепаі rz - modliszka
  • Клеб rz - chleb
  • Клыб rz - duma
  • ыкларта cz - myć
  • кларте przym - czysty
  • Клах rz - kapelusz
  • Кмар rz - chmura

Ч

  • Черпах rz - żółw
  • Черыш rz - zgryźliwy staruch
  • Четхан rz - karaluch
  • Челіх rz - stal
  • Чрыніуач rz - "nagi" ślimak
  • Чрад rz - skóra
  • ычтупа cz - leżeć
  • Чтыпы rz - okno
  • ычуха cz - rąbać
  • ычухыа cz - promieniować
  • Чухы rz - promień
  • Чухыеж rz - promieniowanie <Z>
  • Чум rz - okazja
  • Чшанх rz - sopel
  • Чпечы rz - brama, wrota
  • чпышыхе przym - mały, drobny
  • ычыда cz - lubić, kochać
  • Чыд rz - miłość, sympatia (uczucie)
  • Чыншах rz - krzykacz, wydrzymorda
  • ычауа cz - czuć, odczuwać
  • ычауа іаКеібж rz - odczuwać ból
  • ычауа іаШумпет cz - cieszyć się
  • ычауа іаСтрах cz - bać się
  • ычауа іаӴеж cz - cieszyć się
  • ычапыта cz - wałęsać się
  • ычачапыта cz - odnaleźć, znaleźć, odkryć
  • Чант rz - torba
  • ЧантКыцаі rz - kangur
  • ычкындра cz - pilnować niewolników; (dawniej) dbać, by ktoś pilnie pracował
  • Чкындр rz - nadzorca niewolników; skinder, zarządca skindreży <O>
  • Чкындреж rz - prowincja w Wajtulii Gangreńskiej <O>

Ӵ

  • ыӵа cz - uderzać
  • Ӵеж rz - radość
  • ӵеже przym - radosny
  • ӵеліте przym - gęsty
  • ыӵеха cz - szczekać
  • Ӵехаі rz - pies
  • Ӵу rz - śnieg
  • ӵышыте przym - cienki
  • Ӵыглі rz - cześć, czołem
  • Ӵых rz - grot
  • Ӵаддет rz - narkotyk
  • ыӵаддуна cz - ćpać
  • Ӵаддаі rz - ćpun
  • Ӵажу rz - łata
  • Ӵабал rz - używka, środek odurzający
  • Ӵыхыж rz - tajemnica
  • Ӵӵе rz - deszcz

Ж

  • ыжезра cz - trzymać
  • Жен rz - żona
  • ыженса cz - bronić
  • ыженсауа cz - bronić
  • ыжра cz - jeść
  • Жукр rz - jaszczurka
  • Жытр rz - życie
  • ыжыіа cz - żyć
  • ыжыха cz - ciągnąć
  • Жадлаі rz - pszczoła
  • ЖадлаіӴых rz - żądło
  • Жакы rz - usta
  • жаԋуе przym - niebieski

Б

  • Бер rz - trawa
  • ыбера cz - brać, wziąć
  • ыбера лаІермы cz - zbierać
  • берпсауене przym - złamany
  • Берԏам rz - pestka
  • ыбербера cz - wybierać
  • Бехсет rz - dewastacja, zniszczenie <hiu>
  • ыбеча cz - beczeć
  • Бечаі rz - owca
  • Бен rz - prawo
  • Біарсет rz - środa <kra>
  • бы licz - dwa
  • бые licz - drugi
  • Быр rz - malina
  • ыбырга rz - tkać
  • быырапса cz - przegnać, zmusić do odejścia
  • Быргет cz - tkanina
  • Быс rz - zboże
  • БысԎапаі rz - kosa
  • быыкеуна cz - kopiować
  • Быкыт rz - wzgórze
  • быыжра cz - karmić
  • БыМыКеун rz - kopia, odbitka
  • Бар rz - kamień
  • Барбж rz - kolor
  • БарбжЛапс rz - sztandar
  • Батун rz - kokon
  • БаідуңЫхдары rz - czary mary
  • Баісд rz - gwiazda
  • Баіх rz - warczenie
  • ыбаіха cz - warczeć
  • Баіхауен rz - warczenie
  • Бахас rz - język (mowa)
  • БахасДеіаі rz - językotwórca, mowodziej <Z>
  • Балбын rz - foka
  • Бан rz - prawa strona
  • бане przym - prawy
  • Бсыкаі rz - mucha
  • ыжжеда cz - wiedzieć
  • Бжед rz - wiedza
  • ыжжера cz - wierzyć
  • Бжер rz - wiara
  • БжерЫхтеіхаі rz - misjonarz
  • бжерне przym - lojalny
  • Бжернеж rz - lojalność
  • Бжетр rz - wiatr
  • бжепете przym - głupi
  • ыжжежжелца cz - rozglądać się, szukać (wzrokiem)
  • Бжежжелцартрар rz - radar <Z>
  • ыжжелца cz - patrzyć, widzieć
  • Бжелц rz - patrzenie, widzenie, spojrzenie; widok
  • Бжелцаініх rz - monitor <Z>
  • БжеллыЗат rz - niebyt <kra>
  • Бжендім rz - decyzja
  • Бжыі rz - droga
  • бжалхе przym - biały

Л

  • Ледіб rz - biedronka
  • ылеуа cz - gryźć
  • Леш rz - kula
  • леше przym - kulisty, okrągły
  • Лешет rz - niedźwiedź (udomowiony) <O>
  • Легу rz - element, klocek
  • Лембар rz - gazeta
  • ЛембарІазаі rz - dziennikarz
  • Луеіл rz - list
  • Ліԏс rz - kamień
  • ыліза cz - iść, chodzić
  • ыліза лаңЕмрых cz, idiom - zaginąć, wyjść i nie wrócić <O>
  • ыліза лаТатл cz - pojechać na urlop, wakacje
  • ЛізЛапс rz - laska
  • Ліуах rz - komar
  • Ліуахеж rz - owad, robak
  • Ліуахніх rz - kwiecień
  • Ліцпыле rz - niedziela <kra>
  • ыліча cz - liczyć
  • лібе spój - albo
  • Лыпс rz - bukiet
  • Ларынбат rz - sobota <kra>
  • латарсграбе przym – dotychczasowy
  • Ладс rz - kość
  • ЛадБасеж rz - szkielet
  • Лаібж rz - statek
  • Лапс rz - gałąź, kij; laska; penis
  • Лапсх rz - ręka
  • ылаца cz - zwyciężyć
  • Лац rz - zwycięstwo
  • Лах rz - mężczyzna
  • Лакы rz - mąż
  • ЛакыДух rz - kogut
  • Лачауенет rz - wtyczka
  • лаже przym - długi
  • ылха cz - trzeć

Н

  • Ндреш rz - rdza
  • Нетеперх rz - wąpierz, wampir <Z>
  • Нешу rz - wesz
  • Нес rz - nos
  • Немч rz - tchórz
  • немче przym - tchórzliwy
  • ынтыра cz - ukrywać
  • ні licz - pięć
  • нізе przym - krótki
  • Нірт rz - magnes <Z>
  • Ніртеж rz - megnetyzm <Z>
  • Ніпш rz - węch
  • Ніндас rz - broszka
  • Ніԋ rz - mgła
  • Нытл rz - wymioty
  • ынытла cz - wymiotować
  • Ныі rz - porządek
  • Ных rz - wieża
  • ынарча cz - miauczeć
  • Нарчаі rz - kot
  • Наем rz - mól
  • Напашл rz - rak (zwierzę)
  • Нахт rz - noc

Ԋ

  • Ԋеілет rz - ślimak
  • ыԋеԋа cz - polować
  • Ԋені rz - zasłona
  • ыԋарда cz - szanować
  • Ԋал rz - oko
  • ԋалуе 'przym' - stromy <tamt>
  • Ԋалмыі rz - piątek <kra>
  • ыԋԋауа cz - płynąć, przepływać

М

  • Медіет /mədjət/ rz - medium (informacyjne) <Z>
  • Меділ rz - szal
  • Мерд rz - twarz, oblicze
  • ымердауа cz - zabijać
  • Меры rz - morze
  • Месц rz - księżyc
  • Мел rz - pierś
  • муелте przym - liczny; dużo
  • Мшул rz - łuk
  • Міехс rz - pinceta
  • мы licz - jeden
  • Мытрар rz - wykładowca
  • Мытрареж rz - uniwersytet, uczelnia
  • ымыша cz – świadczyć
  • ымыча cz - muczeć
  • Мычаі rz - krowa
  • Мыжмар rz - wydra
  • маддуме przym - gruby
  • Маддумеж rz - grubość
  • Марԏ rz - kukła, lalka
  • Матіж rz - prysznic
  • Маідаі rz - żongler; tępak, nieuk (w slangu szkolnym)
  • Маірел rz - tradycja; sklep mięsny <kra>
  • маіреле rz - tradycyjny; mięsny <kra+tar>
  • Маірележніх rz - tradycjonalista <kra+tar>
  • МаірелЫмы rz - potrawa mięsna <kra+tar>
  • Маірелніх rz - rzeźnik <kra+tar>
  • ымаца cz - wycierać
  • Мас rz - mięso
  • ымалпа cz - myśleć
  • Малпаітрар rz - procesor <Z>
  • ымамалпа cz - zastanawiać się, rozmyślać
  • ымга cz - żuć
  • мбеңытасыхтеіхауене przym – wyznaczony (odgórnie)
  • Мбыч rz - policzek

Ҩ

  • ҩ przym - dobry, prawidłowy
  • Ҩ rz - dobro
  • ҨЗат rz - dobrobyt <tar+kra>
  • Ҩкр rz - jaszczurka
  • ыҩлха cz - pełzać
  • ҩңырбаітаіе przym - działający prawidłowo; skuteczny
  • ҩн zaim - ona