Język prototalonbacko-harruński
| Gbaṛi wehham-u-'Ađezȝayin ܩܒܠ ܘܚܡ ܫܜܨܝܢ Czytasz artykuł z serii Korytarz Talonbacki. |
Mowa: Języki talonbacko-harruńskie (PTH) · Język adezaski (Słownik) · Język czaaż · Język heruski Cywilizacja: Miasta-państwa Talonbatu (Adera) · Historia · Religia · Adezowie · Kpabare · Ɛawaant · Ród Heru Pozostałe: Talonbat · Serce Demiurga · Wielki Talonbacki Basen Artezyjski · Dazag Harim |
| Język prototalonbacko-harruński | |
|---|---|
| Typologia: | analityczny, OVS |
| Utworzenie: | Borlach |
| Sposoby zapisu: | w conworldzie: brak de facto: alfabet łaciński |
| Klasyfikacja: | Języki talonbacko-harruńskie |
| Kody | |
| Conlanger–1 | pth. |
| Lista conlangów | |
Język prototalonbacko-harruński (w skrócie PTH) — rekonstruowany język, będący starożytnym przodkiem całej rodziny języków talonbacko-harruńskich. Używany był najprawdopodobniej kilkanaście tysięcy lat[1] temu, przez łowiecko-zbieracki lud, będący teoretycznym wspólnym przodkiem mieszkańców Mewamiru, oryginalnych mieszkańców Wardii, Harrunu, Zagórza Harruńskiego, Talonbatu, Kpabare oraz Dazag Harim. Nieznane jest jego pochodzenie. Istnieją dwie główne teorie na temat ojczyzny oraz kierunku migracji tego ludu, będące często obiektem gorącego sporu w kręgach akademickich.
Pierwsza teoria zakłada pochodzenie gdzieś na obszarze Kanisji oraz migrację wzdłuż późniejszego Szlaku Ognia przez Wielką Pustynię Południową w kierunku wschodnim oraz południowo-wschodnim, docierając do granic Morza Płomieni oraz Mhasalu. Druga teoria zakłada tą samą trasę, jednak całkowicie przeciwny kierunek - użytkownicy języka prototalonbacko-harruńskiego mieliby pochodzić z obszarów Ajdyniriany, będąc być może rdzennymi mieszkańcami Harrunu. Stamtąd wywędrowali w kierunku południowym, północnym, wschodnim oraz północno-zachodnim, docierając aż do Kpabare, a także na dalsze tereny wschodniej Kanisji.
Migrację użytkowników języka prototalonbacko-harruńskiego można traktować jako pierwszy akt historii Szlaku Ognia, jednego z głównych szlaków handlowych Kyonu. Rozpowszechnienie się języków wywodzących się z PTH po obu stronach Wielkiej Pustyni Południowej było najprawdopodobniej pierwszym przypadkiem udanego jej przekroczenia.
Fonologia
Samogłoski
Rekonstruowany system samogłoskowy prototalonbacko-harruńskiego posiadał 9 samogłosek, z których 3 były długie, 6 zaś krótkich.
| Przednie | Centralne | Tylnie | |
|---|---|---|---|
| Przymknięte | *i *i: | *u *u: | |
| Średnie | *ɛ | *ə | *ɔ |
| Otwarte | *a *a: |
Spółgłoski
Podobnie jak wywodzące się z niego późniejsze języki harruńskie, rekonstruowany PTH jest językiem mlaskowym. Posiada 3 różne mlaski (*ǀ, *ǁ, *ǃ), każdy z nich może być także przydechowy lub nazalizowany, co łącznie daje zestaw 9 mlasków. Charakterystyczne jest także występowanie spółgłosek retrofleksyjnych, faryngalizowanych, labializowanych oraz dźwięcznych przydechowych.
| Wargowe | Zębowe | Retrofleksyjne | Podniebienne | Miękkopod. | Krtaniowe | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mlaski | bezdźwięczne | *ᵏǀʼ | *ᵏǁʼ | *ᵏǃʼ | |||
| przydechowe | *ᵏǀʰ | *ᵏǁʰ | *ᵏǃʰ | ||||
| nazalizowane | *ᵑǀ | *ᵑǁ | *ᵑǃ | ||||
| Nosowe | zwykłe | *m | *n | *ɳ | *(ŋ) | ||
| labializowane | *mʷ | *nʷ | *ɳʷ | ||||
| Zwarte | bezdźwięczne | *p | *t | *ʈ | *k | *ʔ | |
| bezdźwięczne faryngal. | *tˤ | *ʈˤ | |||||
| dźwięczne | *b | *d | *ɖ | *g | |||
| dźwięczne faryngal. | *dˤ | *ɖˤ | |||||
| dźwięczne przydech. | *bʰ | *dʰ | *ɖʰ | *gʰ | |||
| Drżące | zwykłe | *r | *ɽ | ||||
| labializowane | *rʷ | *ɽʷ | |||||
| Szczelinowe | bezdźwięczne | *s | *ɫ *l | *j | *w | *h | |
| bezdźw. faryngal. | *s:ˤ | ||||||
| dźwięczne | *z | *ɦ | |||||
| dźwięczne faryngal. | *z:ˤ | ||||||
Struktura sylaby
Rekonstruowana struktura sylaby zawsze przybiera formę CV(C).
Przypisy
- ↑ Kilkanaście tysięcy kyońskich lat temu, co oznacza kilka tysięcy lat ziemskich.