Tarfiy (8973 EK)

✅	Niniejszy artykuł dotyczący Kyonu jest kompletny i jest ukończony.

R1   Państwo conworldu KYON.   3
Aradar Tarfiy
ROK 8973 EK
Flaga Tarfiy
{{{jedna flaga}}}
Polityka
Stolica	Mirat ܡ݂ܪܵܬ Mirat /mi'rat/
{{{głowa państwa}}}	{{{władca}}}
Ustrój	monarchia
Porządek prawny	{{{porządek prawny}}}
Ustawa zasadnicza	{{{ustawa zasadnicza}}}
Zbiory praw	{{{zbiory praw}}}
Język urzędowy:	nowosechtoński, hetyński, urański, miracki
Hymn narodowy:	{{{hymn narodowy}}}
Początek	{{{pojawienie}}}
Koniec państwa	{{{koniec}}}
Demografia
Ludność (rok 8973 EK)	637 000 - 249 000 stolica Mirat
Narodowości	{{{etnografia}}}
Języki używane:	nowosechtoński, sechtoński magnacki, hetyński, urański, Ayu, neszyjski, mahan, buański, języki pinuskie, enencki, ajdyniriański, mhasalski, wiele innych
Średnia dł. życia	65 lat
Wiara
Religia państwowa	santyzm
Religia dominująca	{{{religia dominująca}}}
Typ religii	monoteizm
Siła wyższa lub panteon	Sant
Najważniejsze ośrodki kultu	{{{ośrodki kultu}}}
Poziom wolności wyznania	{{{wolność wyznaniowa}}}
Inne religie	rdzenne animistyczne
Geografia i natura
Położenie na świecie	Kanisja
Powierzchnia	km²
Strefy klimatyczne	gorący pustynny
Gospodarka
Kraje eksportu	{{{eksport do}}}
Towary eksportowe	{{{towary eksportowe}}}
Kraje importu	{{{import z}}}
Towary importowe	{{{towary importowe}}}
System monetarny	{{{system monetarny}}}
Waluta	Tsan (ܬܣܵܢ)
Kod waluty	{{{kod waluty}}}
{{{motto}}}
Ewolucja
◀ ? Secht rok 9509 ▶

Królestwo Tarfiy (nscht. «ܬܵܪܔܝ݂ܝ» ‹Tarfiy›, wymowa IPA: /tar'fij/) lub Tarfij w roku 8973 EK, tj. w roku wspólnym Kyonu - państwo, monarchia (tzw. aradar) skoncentrowana naokoło dużego, bezodpływowego zerodowanego jeziora pouderzeniowego o tej samej nazwie, ze stolicą w mieście Mirat, oraz szeregu innych jezior takich jak Fa'an, Tabat czy Qūv. W kraju używa się także języka mirackiego, hawrarickiego, oraz masmadorskiego.

Chociaż Tarfiy graniczy na zachodzie bezpośrednio z Hetynią oraz Uranią, to tworzy go społeczność kulturowo i językowo magańska. Od wschodu, graniczy z Ma'at, tj. pustynią, której południowe części są pustkowiami bez żadnych cech szczególnych, a północna część o nazwie Dazag Harim jest krainą okresowo zamieszkiwalną na szlaku ognia, który przebiega przez krainę.

Zgodnie z sechtońską legendą o czwartym synu, księżniczka Tarfi Badorma, żona Bāda, udała się z nim na pustynię, a gdy jej mąż zmarł, wypłakała mu jezioro łez. Od jej imienia pochodzi nazwa jeziora oraz krainy.

Geografia

Brzeg Tarfiy.

Kraina jest położona na tarczy tarfijańskiej, płaskowyżu usianym kraterami pouderzeniowymi z różnych epok historii Kyonu. Wiele z tych kraterów jest bardzo starych, zerodowanych, natomiast ich większa obecność w tej części świata wynika z relatywnie niskiego przekształcenia tarczy tarfijańskiej. Ten fakt, podobnie jak relatywnie niski poziom zasolenia piasków, który jest anomalią na skalę superkontynentu kyońskiego, świadczy o stagnacji geologicznej tej części świata pomimo aktywnego geologicznie Kyonu. Tarcza tarfijańska w czasach przyszłych będzie ważna dla paleogeologów, ponieważ tutaj występują odkryte skały z okresu archaiku (do 3.2 mld lat ziemskich temu).

Największym kraterem jest zagłębienie zalane jeziorem Tarfij. Resztki wilgoci górskich, szczególnie podczas Fazy Rekina, spływają do jeziora, gdzie bilans poziomu wód jest utrzymywany przez parowanie. Jezioro jest porównywalne do ziemskiego jeziora Czad. Fundamentalnymi rzekami zasilającymi jezioro są Hat Farik, Mit Fahār, Tuguv na zachodzie, Migadar na południu oraz Bukadār i Masmadōr. Sieć rzeczna jest pokomplikowana i zmienia się w zależności od sezonów i ich intensywności. Fazy Rekina i Wielbłąda mają większe znaczenie niż pory roku wynikające z osi obrotu planety.

Jezioro Tarfij

Rzeki zalewają do około połowy dużych rozmiarów krater pouderzeniowy, który erozja dziejów zaciska w płaszczyźnie wschód-zachód, przez co w osi północ-południe jest ono bardziej wydłużone. Na jeziorze dwie największe wyspy to Təbat oraz Hazrā, pozostałe są mniejsze. Brzeg jeziora znajduje się na wysokości około 400 m n.p.m. (por. wschód Hetynii 600 m n.p.m., a jego największa głębokość to 36 metrów.

Inne jeziora

Innymi jeziorami krainy są Qūv, Tabat, Fa'an, oraz blisko położone Puraš i Laktav, a także 'usr blisko Uranii. Każde z nich jest ważne dla cywilizacji tarfijskiej.

Inne obszary tarczy tarfijańskiej

Większość obszaru stanowi pustynia, okresowo zarastająca (szczególnie na północy), podczas fazy Rekina. Kraina ma wiele gór, w tym Magivdan (największy szczyt Ar Buran 2472 m n.p.m., Magivdan Benū), ale też sporo bardzo wysokich gór granicznych: Havrarit (Havrarit-19: 11 943 m n.p.m.), Ptir (Hūš 12 002 m n.p.m.), i Ha'at (Tsaraw: 8 922 m n.p.m.). Tereny północne i naokoło wód są bardziej urodzajne, południowe są niebezpieczne. Od Havrarit-43 po Katap w górach Ptir wybudowano Wielki Mur Sechtu, odgradzający Dzikie Ziemie Kanisji od Tarfij.

Pustynia, Bukadār i Masmadōr

Pozostałe obszary są skrajnie suche, gorące i nieprzyjazne do życia. Tarfij graniczy od wschodu z pustynią (Ma'at), bez wyraźnych granic. Okazjonalne obszary zamieszkałe są zwykle zamieszkałe okresowo, są to obozy zwane «Yar».

Klimat

Klimat Tarfij jest albo gorący, wilgotny, albo gorący i skrajnie suchy. Obszar charakteryzuje się znacznymi przestrzeniami bez żadnego dostępu do wody czy schronienia od intensywnego promieniowania słonecznego. Główne szlaki prowadzą wzdłuż rzek.

Gorące bezodpływowe jezioro na superkontynencie to unikalne środowisko klimatyczne, występujące w obrębie rozległego kontynentu pozbawionego dostępu do oceanów w bezpośrednim sąsiedztwie danego zbiornika wodnego. Na superkontynencie, gdzie masy lądowe rozciągają się tysiącami kilometrów od oceanu, klimat wewnętrznych regionów charakteryzuje się silnie kontynentalnymi cechami. Bezodpływowe jeziora pojawiają się głównie w obniżeniach tektonicznych i kotlinach, często w strefach półpustynnych lub pustynnych.

Jezioro Tarfij jest klasyfikowane jako słodkie, wystarczające dla części roślin, aczkolwiek dla ludzi posiada słony smak (zasolenie 1.5‰, tj. woda brachiczna). Zasolenie jest stałe. Zwiększenie poziomu wód je obniża, zmniejszenie zwiększa. Temperatura wokół takich jezior może sięgać ekstremalnych wartości. Lata są bardzo gorące, z temperaturami przekraczającymi 55°C w dzień i spadkami poniżej 5°C nocą.

Obszary wokół gorących bezodpływowych jezior są zazwyczaj bardzo suche, gdzie roczna suma opadów często nie przekracza 150 mm i bywa silnie sezonowa. Opady są sporadyczne i mają charakter burzowy. Występują też okresy suszy. Ze względu na wysokie temperatury i brak roślinności, wskaźnik ewapotranspiracji znacznie przewyższa opady. Brak roślinności oraz duże różnice temperatur sprzyjają tworzeniu się silnych, suchych wiatrów. Często występują burze pyłowe, zwłaszcza latem.

Historia

Jezioro było zamieszkiwane przez wiele różnych narodów na przestrzeni tysiącleci. Badania genetyczne najbardziej autochtonicznej ludności, przeprowadzane w latach takich jak 10 500 EK (tj. w odległej przyszłości), wykazały ich bliższe powiązania genetyczne z ludami Pinu, co cechuje się naturalnie dużo ciemniejszą karnacją (tj. "ludność melanezyjskopodobna") niż typowa ludność Sechtu ("ludność śródziemnomorskopodobna") czy Tangii/Buanii ("ludność polinezyjskopodobna"). Wszystkie te grupy narodów już w 5000 EK były jednak ze sobą znacznie przemieszane genetycznie. Prawdopodobnie osoby z ciemniejszą karnacją skóry przetrwali w większej proporcji w Tarfij, ponieważ choć region jest etnolingwistycznie częścią Kanisji, klimatycznie i geograficznie zdecydowanie jest częścią Wielkiej Pustyni Północnej Kyonu.

Najstarsze dzieje

Księga Mórz (2000 EK) nie wspomina o Tarfiy. Okazjonalne teksty wskazują na "morze wschodu", w tym dwa z nich wskazują na słoną pustynię, co sugeruje, że jezioro dla tych kronikarzy wysychało całkowicie. Okres starosechtoński nagle zaczyna wspominać o tym jeziorze, szczególnie w Legendzie o Czwartym Synu z ok. 3400 EK, wg którego księżniczka Tarfi wypłakała tam morze łez po śmierci męża.

Okres wczesnej Konfederacji Sechtu

Prawdopodobnie pierwotna ludność tego obszaru była mieszanką z całego obszaru, ale wpływy hetyńskie były znaczne aż do jakiegoś kataklizmu. Być może, wystarczyło, aby około 4000 czy 4500 EK jezioro przez przedłużający się okres pozostawało wyschnięte. Na pewno było pełne życia około 5500 - 5987 EK, ponieważ to właśnie z okolic Tarfiy przychodziła rewolucyjna religia santyzmu, a była to już kultura stricte magańska. W 5988 EK, powstała Księga Ognia. W roku 7220 EK wybudowano Mały Mur Sechtu. Jeszcze nie istniał Wielki Mur Sechtu, który wybudowano dopiero w 9200 EK.

Rok wspólny

W roku wspólnym Tarfiy był zorganizowany jako monarchia, rządzona przez króla zwanego Aradem (podobnie jak w Sechcie). Kraj utrzymywał tak bliskie stosunki z Konfederacją Państw Sechtu, i był ważny dla ich równowagi, że stanowił de facto państwo wasalne.

Niedaleka przyszłość

Zgodnie z artykułem Secht (9509 EK), kraj tarfijański stał się pełnoprawną częścią Konfederacji Państw Sechtu, głównie w odpowiedzi na coraz bardziej asertywny Mugadir na północy, oraz sojusz tangijsko-buański na południu.

Odległa przyszłość

Na dzień 2025-06-21 jedynie wiadomo, że po 10 000 EK obszar przecinała transkontynentalna kolej szybkich prędkości łącząca Kyon zachodni ze wschodnim.

Polityka

Mirat: stolica Tarfiy.
(Namalowane dla Kyonu w AI Perchance)

W roku wspólnym Tarfiy był zorganizowany jako monarchia dziedziczna, rządzona przez króla zwanego Aradem – tytułem tradycyjnie używanym również w Sechcie, co podkreślało wspólne dziedzictwo kulturowe i religijne obu narodów. Ród królewski wywodził swoją linię od legendarnego założyciela Iħura-Napeka, rzekomo potomka pierwszego proroka wspólnoty benū wschodniego brzegu, co nadawało ich panowaniu wymiar niemal sakralny. Miał być to człowiek rządzący jeziorem wkrótce po śmierci księżniczki Tarfi. Choć formalnie niezależny, Tarfiy pozostawał w bliskim, niemal symbiotycznym sojuszu z Konfederacją Państw Sechtu – zarówno pod względem politycznym, jak i gospodarczym, a w szczególności militarnym.

Kraj stanowił kluczowy bufor między państwami Sechtu, przez co miał ogromne znaczenie strategiczne. Wielu sechtońskich urzędników, doradców, a także kapłanów religii santyjskiej miało stałą obecność w stolicy Tarfiy, Mirat. Ich wpływy były tak głębokie, że część historyków określa ten okres jako epokę opiekuńczego zwierzchnictwa. W praktyce Secht zapewniał ochronę granic Tarfiy, prawo do korzystania z portów rzecznych. W zamian, Arad miał obowiązek konsultowania decyzji o wojnie, reformach prawa i sukcesji z Radą Starszych Sechtu.

Niektóre źródła wspominają, że Tarfijczycy otrzymywali także wsparcie duchowe – w formie corocznych misji pielgrzymów i uczonych z Miast Oświeconych (Saaka, Magnis, Ha Agav, Afair) – co wzmacniało legitymizację władzy królewskiej. Ciekawym aspektem tej relacji była również obecność sechtońskich szkół i archiwów w tarfiyskich miastach. W efekcie, elity obu krajów mówiły tym samym dialektem urzędowym języka magańskiego i kształciły się według tych samych tekstów klasycznych.

Pomimo tej ścisłej integracji, Aradowie zachowali pewną autonomię kulturową – w szczególności w zakresie lokalnego sądownictwa, rytuałów przejścia i sposobu organizacji życia wiejskiego. Długoletni Arad Namili II próbował nawet przekształcić Tarfiy w pełnoprawnego członka konfederacji, lecz sprzeciw Rad Wewnętrznych Sechtu sprawił, że pozostało to jedynie symbolicznym gestem; doszło do tego dopiero później.

Demografia

Rdzenni Tarfijczycy.
(Namalowane dla Kyonu w AI Perchance)

W roku 8973 EK obszar Tarfiy zamieszkiwało około 637 000 osób, z czego aż 249 000 – niemal 40% całej populacji – koncentrowało się w metropolii Mirat, pełniącej funkcję stolicy administracyjnej, handlowej i religijnej. Gęstość zaludnienia była znacznie wyższa w dolinach rzecznych i okolicach starożytnych traktów handlowych niż w suchych, południowych strefach górskich i półpustynnych.

Zdecydowaną większość mieszkańców stanowili tzw. Magańczycy Tarfijańscy – ludność osiadła o pochodzeniu sechtońsko-magańskim, ukształtowana w wyniku wieków wymieszania etnicznego i kulturowego. Posługiwali się oni lokalną odmianą języka nowosechtońskiego, charakteryzującą się dużą liczbą hetynizmów – zarówno leksykalnych, jak i fonetycznych – oraz szeregiem lokalnych naleciałości gramatycznych. Dialekt ten bywa przez niektórych językoznawców uznawany za odrębny język tarfijański, choć nie ma w tej sprawie konsensusu naukowego.

Mirat, jako ośrodek o wysokim stopniu urbanizacji, przyciągał nie tylko ludność wiejską z głębi Tarfiy, ale także kupców, rzemieślników i pielgrzymów z Sechtu, ale też z obszaru Mugadiru, a nawet Buanii. Dzięki temu miasto posiadało mozaikowy charakter etniczny i religijny, choć struktury władzy oraz instytucje religijne były zdominowane przez rodowitych Tarfijańczyków.

Społeczeństwo Tarfiy w tym okresie cechowała wysoka dzietność – przeciętna liczba urodzeń na kobietę przekraczała 4,7 – co wiązano zarówno z tradycyjnym modelem rodziny wielopokoleniowej, jak i z silnym wpływem religii santyjskiej, która promowała płodność jako formę duchowego spełnienia. Z drugiej strony, kraj borykał się z relatywnie wysoką śmiertelnością, szczególnie wśród niemowląt i małych dzieci, co wynikało z ograniczonego dostępu do medycyny poza głównymi miastami oraz częstych epidemii chorób pasożytniczych i przewodu pokarmowego.

Sytuacja demograficzna miała istotne implikacje polityczne i gospodarcze: przyrost naturalny powodował presję migracyjną na ośrodki miejskie, niedobory ziemi uprawnej w regionach dolinnych i coraz większe obciążenie dla struktur zarządzających żywnością i wodą. W odpowiedzi na te wyzwania, rząd aradyjski wprowadził system rotacyjnych osiedli rolniczych wspieranych przez sechtońskich inżynierów, co miało na celu zmniejszenie zagęszczenia w Miracie i zahamowanie procesów pauperyzacyjnych. Te starania jednak nie powiodły się.

Kultura Tarfijczyków z tego okresu odznaczała się żywym folklorem oralnym, a opowieści przekazywane w lokalnym dialekcie często łączyły motywy sechtońskiej mitologii z hetyńskimi wątkami ziemi i przodków. Język, demografia i warunki życia tworzyły unikalną mozaikę, której głębokie zrozumienie jest kluczowe dla badaczy wczesnych społeczeństw pogranicza Sechtu.

Kultura

Bazar w Miracie.

Kultura Tarfiy kształtowała się przez tysiąclecia wokoło jeziora Tarify, ale także wokół mitycznego wyschniętego jeziora Dimar, którego istnienie nadal wspominają niektóre pieśni, rytuały i reliefy rytualne. W społeczeństwie silnie zakorzeniony jest santycki cykl kosmiczny, według którego życie podlega słońcu (Santowi), ale też stałemu obiegowi wysychania i nawodnienia – zarówno w sensie przyrodniczym, jak i duchowym. Świętymi zwierzętami są czarne ryby pustynne, których mumifikowane szczątki przechowuje się w glinianych urnach w przydomowych niszach – jako symbol wiecznego tchnienia. Nie są to prawdziwe ryby. Mumie są wykonane z różnych innych materiałów, jak kamień, drewno, metale, i ich mumifikacja następuje z prośbą o deszcz i pożywienie, o zmianę pustyni w morze. Wiara ta przenika niemal wszystkie dziedziny życia codziennego, od układu zabudowy domów (zorientowanych względem jeziora Tarfiy), aż po rytualne farbowanie odzieży na odcienie ochry i błękitu – barwy uznawane za "symbole pamięci".

Rzemiosło Tarfijczyków opiera się na finezyjnie plecionych wyrobach z sitowia, twardych skórach gadów rzecznych oraz pokrytych miedzią maskach ceremonialnych, które noszą kapłanki zwane «Namir» podczas świąt przesileń. Wyróżniająca cecha tutejszej kultury to muzyka wodno-bębnowa, której rytm odzwierciedla niegdyś zmienne fale Dimaru, a obecnie Tarfiy. Instrumenty wykonuje się z wypalanej gliny, a membrany pokrywa skórami zwierząt ofiarnych; muzykę tę uznaje się za narzędzie komunikacji z tzw. "cieniem tchnienia" (nscht. «ܟ݂ܘܵܢ ܫ݂ܛܵܪ» ‹Kiwan Šiŧar› /ki'wan ʃi'θar/) – santyckim aspektem bytu przemijającego.

Tarfijskie społeczeństwo przywiązuje ogromną wagę do sztuki słowa – poezja mówiona recytowana jest przy ogniskach, często z towarzyszeniem gestów dłoni kreślących w powietrzu symbole kaligraficzne. Opowieści te są dziedziczone przez ustnych genealogów (‹hawiru›), których rola porównywalna jest z uczonymi w krajach piśmiennych. W Miracie funkcjonuje także rytualna szkoła Šara, w której młodzież uczy się sztuki intonacji i ornamentyki głosu, uznawanych za równie ważne jak poprawność gramatyczna.

Pomimo kontaktów z Sechtem, Tarfijczycy wykazują silne poczucie tożsamości i dystansu wobec sechtońskiej powagi religijnej – w kulturze santyckiej dominuje raczej mistyka codzienności, z duchem obecnym w popękanej ziemi, w cieniach nocy i dymie kadzideł niż w rozbudowanych świątynnych rytuałach. Święto Tazur di Minaz, obchodzone w porze najgorętszego wiatru, symbolizuje oczyszczenie przez kurz i ogień i stanowi najważniejszy moment roku duchowego.

Religia i duchowość

Kultura Tarfiy odzwierciedla głęboką zależność społeczeństwa od sił natury, zwłaszcza od słońca, ciepła i transformacji środowiska. Choć dominującą rolę w życiu publicznym odgrywa santyzm, to nie wyparł on całkowicie lokalnych tradycji. W wielu wsiach i osadach funkcjonują nadal religie ludowe, skupione na duchach ziemi, przodkach oraz rytuałach związanych z wodą i ziemią popękaną suszą. Te lokalne wierzenia często przenikają się z oficjalnymi doktrynami santyzmu, tworząc hybrydowe formy kultu, gdzie kapłani Santa współistnieją z uzdrowicielami i śpiewakami rytualnymi, nieposiadającymi formalnego statusu religijnego.

Rzemiosło i wymiana

Codzienne życie Tarfijczyków przesycone jest symboliką ognia, przemiany i uczciwej wymiany, które są filarami santyzmu. Mieszkańcy miast, zwłaszcza Miratu, z dumą pielęgnują rzemiosła uznawane za "czyste" – hutnictwo, garncarstwo, tkanie i wypalanie cegieł. Uważa się, że osoba, która nauczy się przekształcać materię, uczestniczy w duchowym cyklu Sant, a jej praca ma wartość nie tylko użytkową, ale też moralną. W dni targowe ulice pełne są śpiewów i kadzideł, a podpisanie umowy – nawet na sprzedaż garści zboża – traktowane jest z powagą rytuału. Umowa zawarta bez świadków i zapisu pisemnego uważana jest za bezwartościową duchowo, a nawet nieczystą.

Życie codzienne i wspólnota

Rodziny w Tarfiy są wielopokoleniowe, a domy zbudowane są wokół wewnętrznych dziedzińców, gdzie codziennie rano zapala się lampiony ku czci Santa – lub, w wioskach nieobjętych oficjalnym kultem, ku czci przodków lub ducha źródła. Wspólnota lokalna ma ogromne znaczenie: dzieci są wychowywane wspólnie, a nauczyciele i mistrzowie rzemieślniczy pełnią funkcję nie tylko edukacyjną, ale także duchową. W społecznościach wiejskich nadal praktykuje się ustne opowiadanie historii, często w formie pieśni, przekazywanych przez hawiru – recytatorów, którzy znają linie rodowe, mity o powstaniu jeziora Dimar i opowieści o duchach pustyni, które wciąż są czczone potajemnie, mimo oficjalnych zakazów.

Święta i obrzędy

Święta w Tarfiy mają charakter wspólnotowy, a wiele z nich łączy tradycje santyckie z lokalnymi obrzędami. Najważniejszym świętem santyzmu jest Przesilenie Letnie, obchodzone jako Święto Obfitości – z publicznymi ogniskami, wymianą darów i wspólnym pieczeniem chleba w rytualnych glinianych piecach. Jednak w wielu regionach, tego samego dnia, odprawia się także dawne obrzędy przebłagania duchów wiatrów i piasku, przy użyciu bębnów i kadzideł z lokalnych roślin. W rezultacie święta mają dwoisty charakter: oficjalny i lokalny, publiczny i ukryty – a granica między tym, co „dozwolone”, a tym, co „odziedziczone”, często zaciera się w praktyce.

Estetyka i tożsamość

Choć Tarfiy politycznie związane jest z Sechtem, to kulturowo stanowi odrębny świat, kultywujący własne formy wyrazu i duchowości. W architekturze dominują gliniane budowle z ozdobami w kształcie spiral i promieni, w sztuce – tkaniny barwione naturalnymi pigmentami przedstawiające abstrakcyjne wzory ognia i wody. Rytm życia wyznacza nie tylko słońce i pora roku, ale także cykle pracy i wypoczynku zgodne z logiką przemiany. W Tarfiy duchowość i pragmatyzm nie są przeciwieństwami, lecz dwiema twarzami tej samej zasady: że wszystko, co istnieje, może być przemienione – jeśli zostanie otoczone uwagą, szacunkiem i światłem Sant.

Religia

Mieszkańcy wioski w rytuale santyjskim.
(Namalowane dla Kyonu w AI Perchance)

Społeczeństwo wyznaje w większości santyzm, przemieszany z wierzeniami ludowymi.

Ogólna charakterystyka

Religijność mieszkańców Tarfiy cechuje się dużą różnorodnością i głębokim osadzeniem w realiach środowiska pustynno-jeziorowego. Choć w miastach i ośrodkach administracyjnych dominuje santyzm – religia oficjalna powiązana z Konfederacją Sechtu – na rozległych obszarach wiejskich, w kotlinach i enklawach górskich nadal obecne są wierzenia lokalne, zwane potocznie religiami rdzennymi. Mimo różnic doktrynalnych, obie tradycje często przenikają się w praktyce codziennej, tworząc unikalny, mozaikowy krajobraz duchowy Tarfiy.

Santyzm

Santyzm to monoteistyczna religia czcząca Sant – jedynego boga utożsamianego ze słońcem, ogniem i przemianą. Choć wywodzi się z terenów wokół jeziora Tarfiy, to w obecnej formie przyjętej w Tarfiy jest to system zinstytucjonalizowany i ściśle powiązany z elitami politycznymi. Kult Sant skupia się na transformacji jako procesie duchowym i społecznym: każda zmiana – od wypalenia gliny po spełnienie obietnicy – postrzegana jest jako akt święty. Szczególne znaczenie mają modlitwy przy wschodzie i zachodzie słońca, rytualne ognie, święta cykliczne, a także uczciwa wymiana i rzemiosło.

W Tarfiy funkcjonują lokalne odmiany santyzmu, w których akcent położony jest nie tyle na liturgię świątynną, co na duchowość pracy i uczciwego współżycia. Kapłani, kapłanki i rozjemcy (Hazir-Et) są często związani z lokalnymi wspólnotami rzemieślniczymi lub gildyjno-kupieckimi. W miastach istnieją także szkoły doktrynalne, uczące interpretacji Księgi Ognia i zasad właściwego zawierania przymierzy handlowych. Mimo formalnej jedności doktryny, lokalna praktyka wykazuje wiele zróżnicowanych cech, w tym zapożyczenia z wierzeń przedsantyjskich. Zatem santyzm w swojej najbardziej purystycznej odmianie istnieje nie w kraju swojej kolebki - Tarfiy - ale poza nim, w Qabōr Māgdōr.

Religie rdzenne

Religie rdzenne Tarfiy obejmują zbiór lokalnych wierzeń i praktyk, które istniały na długo przed wprowadzeniem santyzmu i w wielu miejscach przetrwały do dziś. Są to systemy politeistyczne lub animistyczne, koncentrujące się wokół duchów przodków, żywiołów, świętych miejsc i sił przyrody – zwłaszcza piasku, wiatru, wody i podziemnego ognia. Wierzono, że każde źródło, drzewo lub formacja skalna może być siedliskiem istoty duchowej, której należy się cześć i ofiary.

Praktyki religii rdzennych obejmują składanie ofiar z pokarmów i ziół, rytualne bębny i tańce kręgowe, a także opowieści przekazywane przez ustnych przewodników duchowych. W niektórych regionach nadal odprawia się rytuały przebłagalne dla duchów burzy i suszy, zwłaszcza w czasie skrajnych zjawisk pogodowych. Choć oficjalnie religie te nie są uznawane przez władze, w wielu społecznościach wiejskich współistnieją z kultem Sant i często są traktowane jako jego starsza, bardziej "ziemska" warstwa.

Religie te nie posiadają spisanej doktryny – są przekazywane ustnie i silnie zależą od kontekstu lokalnego. W niektórych przypadkach znane są tylko w obrębie jednej doliny lub klanu. Niekiedy kapłani santyjscy tolerują ich praktykowanie, pod warunkiem podporządkowania się ogólnym zasadom etyki przemiany i uczciwości. Zdarza się jednak, że wyznawcy religii lokalnych odrzucają wpływy santyzmu, traktując go jako narzędzie narzucone przez miasta i obce elity.

Inne religie

W obszarze wyznawane są czasami religie buańskie i pinuskie, obszaru Mugadiru, Talonbatu, a nawet Tangii. Stanowi to jednak znaczną mniejszość.

Gospodarka

W kuźni Miratu mistrzowie przekształcają metal w narzędzia i amulety, traktując ogień jako manifestację Santa. Każde uderzenie młota i ważenie surowca odbywa się w aurze rytuału, gdzie rzemiosło splata się z modlitwą.

Gospodarka Tarfiy opiera się na prostej, lecz zróżnicowanej strukturze wiejsko-miejskiej, z wyraźną dominacją rolnictwa i rzemiosła lokalnego. Mimo ograniczonej żyzności gleb i trudnych warunków klimatycznych, doliny rzek oraz sztucznie nawadniane tarasy uprawne dostarczają pszenicy, jęczmienia, prosa oraz roślin strączkowych. W regionach bardziej suchych popularne są daktyle, oliwki oraz len, wykorzystywany zarówno w przemyśle włókienniczym, jak i w obrzędach religijnych. Hodowla kóz i owiec stanowi uzupełnienie diety i źródło wełny, natomiast w pobliżu dawnych jezior i bagien utrzymały się enklawy rybołówstwa sezonowego. Rolnictwo jest ręczne, czasem wspomagane prostymi systemami dźwigni wodnych i norii.

Szlak Ognia

Najważniejszą cechą gospodarki Tarfiy jest jej położenie na transkontynentalnym Szlaku Ognia – potężnym szlaku handlowym przecinającym cały superkontynent ze wschodu na zachód. Tarfiy pełni rolę bramy między bogatym Sechtem (i dalej na zachód Tangią i Neszami), a interiorem kontynentu i wschodem, aż do Ajdyniru i dalej. Karawany przechodzące przez kraj przynoszą przyprawy z Mhasalu, barwniki z Talonbatu, wyroby metalowe z Medengii i luksusowe tkaniny z Hiranei. Miasta takie jak Mirat i Ħaŧra (Dazag Harim) stały się przystaniami karawanowymi, oferując zaplecze dla kupców i przewoźników. Funkcjonują tam magazyny, świątynie kupieckie, punkty wymiany waluty i zespoły rzeczoznawców.

Rzemiosło i przemysł

Rzemiosło lokalne rozwija się w duchu santyzmu, który nadaje pracy przekształcającej materię wymiar duchowy. Szczególnie cenione są paleniska ceramiczne, kuźnie mosiężne oraz warsztaty tkackie. Choć technologia pozostaje prostsza niż w Sechcie, Tangii czy Ajdynirze, produkty tarfijańskie są cenione za trwałość i symbolikę. Ceramika ozdobna z czerwonej gliny trafia na rynki Sechtu i Ma'at, a lniane tkaniny służą zarówno do wyrobu odzieży, jak i zasłon rytualnych. Rzemieślnicy skupieni są często w cechach związanych z lokalnymi świątyniami lub domami modlitwy, gdzie ich praca jest traktowana jako forma służby Santowi.

System handlu i prawa

System handlowy oparty jest na pisemnych umowach i gwarancjach, które mają charakter zarówno prawny, jak i religijny. Umowy są rejestrowane w obecności rozjemcy (Hazir-Et) i przechowywane w archiwach miejskich. W większych miastach działają domy zastawne i przechowawcze, oferujące zabezpieczenie towaru lub jego konwersję na formę wartości wymiennej. Pieniądzem obiegowym jest lokalna wersja sechtońskiego tsana – zwana potocznie czań – w postaci srebrnych i miedzianych prętów z pieczęcią miasta lub wspólnoty kupieckiej. W obiegu funkcjonują także mosiężne żetony (santiki) używane do transakcji drobnych.

Jednostki walutowe

• 1 czań (srebrny pręt) = 12 santików (mosiężnych żetonów)
• 1 santik = ok. dzienna płaca niewykwalifikowanego robotnika
• Złote jednostki: używane tylko w transakcjach między państwami lub świątyniami

Waluta jest zastępowana przez pełnoprawny tsan sechtoński.

System wag i miar

• dar – podstawowa jednostka masy: ok. 1,3 kg
• karet – podjednostka dara (1 dar = 10 karetów)
• nahr – jednostka objętości dla ziaren (ok. 8 litrów)
• shamar – odległość równoważna dniowi marszu (ok. 24 km)

Cło i opłaty

Przejście karawan przez Tarfiy wiąże się z obowiązkiem wniesienia cła (ša'al), zależnego od ilości towaru oraz liczby zwierząt jucznych. Pobór cła nadzorują urzędnicy zwani minarim, a wpływy trafiają zarówno do lokalnych władz, jak i świątyń. Karawany, które nie wniosą opłaty lub naruszą prawo handlowe, mogą zostać zatrzymane lub objęte rytualną ekskluzją – co oznacza zakaz handlu w miastach świętych.

Towary eksportowane i importowane

Oto podział na towary przepływające przez Tarfiy w roku wspólnym.

Towary eksportowane z Tarfiy

• ceramika wypalana z czerwonej gliny
• lniane i wełniane tkaniny
• sól z południowych niecek wyschniętego jeziora Dimar
• wyroby mosiężne i z czarnego żelaza
• ryby suszone i wędzone (sezonowo)

Towary importowane do Tarfiy

• przyprawy (cynamon, anyż, korzeń błogosławieństwa, ohuż)
• barwniki z Talonbatu i Ajdyniru
• zboża z południowego Sechtu w latach suszy
• guma i produkty kauczukowe, narzędzia metalowe, optyka wyższej klasy z Tangii
• tekstylia luksusowe z Hiranei i Dewii