Historia Pisma na Kyonie

Główny artykuł: Kyon

Pismo na Kyonie powstało niezależnie w różnych miejscach i różnych epokach historycznych na Kyonie. Za najstarsze pismo uznane jest pismo zaedraskie oraz pismo qińskie. Aktualnie na terenie Kyonu występuje wiele "rodzin" pism, z czego najbardziej rozpowszechniona wydaje się rodzina pism Białego Półksiężyca - sięga ona od wschodnich krańców Dewii, przez sam obszar Białego Półksiężyca, całą Północ, aż po Dżaugrię.

Pismo Zaedraskie

Pismo jest uznawane za najstarsze pismo Kyonu. Pozostaje one nieodszyfrowane. Znaki przedstawiają wizualizację pojęć. Jeden znak mógł posiadać wiele znaczeń, a także przyjmować określoną wartość fonetyczną.

Pisma Qińsko-Tomkańskie

Pisma te wywodzą się najprawdopodobniej z regionu Dachu Świata.

Pismo Qińskie

Pismo qińskie jest pismem wywodzącym się z zapisów ideograficznych. Geneza pisma Qin sięga prymitywnych sposobów wizualnej komunikacji, a historię części najprostszych znaków można sprowadzić aż do malowideł naskalnych, sporadycznie znajdowanych w jaskiniach Dachu Świata.

Pismo Zhok-Ha

Pismo zhok-ha było formą abugidy z elementami ideograficznymi. Informacje o tym, jak należy je odczytywać, pochodzą głównie ze źródeł qińskich: z nich wiemy, że domyślną samogłoską jest /a/. Rozszyfrowano 35 symboli dla spółgłosek inicjalnych, 10 dla wygłosowych i symbole diaktrytyczne oznaczające samogłoski, a także około 260 ideogramów, w tym część o wspólnej qińsko-tomkańskiej, być może przedpiśmiennej genezie.

Pisma Białego Półksiężyca

Historia pisma na terenie Białego Półksiężyca rozpoczyna się wraz z rozwojem Cywilizacji Pleńskiej. Wtedy to w północnej części Białego Półksiężyca doszło do rozwoju miast, a w dalszym stopniu też państwowości, w wyniku czego pismo stało się niezbędnym elementem życia codziennego tego obszaru. Pierwsze pismo obszaru - Pismo Pleńskie - szybko ewoluowało od strony piktografii w stronę zapisu ideograficznego wspartego o elementy fonetyczne. Szybki rozwój piśmiennictwa pleńskiego wskazuje na zapożyczenie idei pisma na drodze dyfuzji idei. Sąsiednie ludy szybko przyjęły ideę pisma, przy czym o ile Mitengowie rozwinęli przede wszystkim część fonetyczną, to Plenowie, a potem wcześni Neszowie rozwijali dalej ideografię.

Pismo Miteńskie

Pismo miteńskie powstało jako rozwinięcie fonetycznych elementów pisma pleńskiego i przystosowanie ich do języka staromiteńskiego. Nowopowstałe pismo przedstawiało sobą sylabariusz wsparty o elementy alfabetyczne dla spółgłosek, które mogły występować w wygłosie sylaby. Obecnie jest one używane do zapisu języków miteńskich.

Pismo Neszyjskie

Pismo neszyjskie powstało jako rozwinięcie pisma pleńskiego. Wraz z upadkiem Cywilizacji Pleńskiej dawne pismo pleńskie zaczęło zanikać i było kultywowane w wysuniętych najbardziej na południe ośrodkach kulturalnych, które szybko przyjęły kulturę neszyjską. Jednocześnie w tym czasie rozpowszechnieniu uległo pismo miteńskie, które zostało przyjęte dla zapisu wielu języków Białego Półksiężyca, w tym także dla języka neszyjskiego.

Odrodzenie pisma neszyjsiego, opartego o dawne pismo pleńskie, nastało wraz z ekspansją Neszów i ich religii. Było to związane z osobą Pierwszego Proroka, który był zaznajomiony z dawnym pleńskim piśmiennictwem. Używał on odmiany pisma neszyjskiego, wspartego o elementy fonetyczne pisma miteńskiego. Pismo te zaczęło szybko być używane w tworzeniu prawa religijnego, a także państwowego, podczas gdy pismo miteńskie było wypierane z terenu Białego Półksiężyca.

Obecnie jest używane do zapisu języka neszyjskiego, a także, w formie imperialnej, wielu języków Północy, a także Dewii.

Pismo Narukińskie

Jedna z form pisma miteńskiego. Stanowiło formę sylabariusza. Używana dla zapisu języka narukińskiego. Była dobrze przystosowana do zapisu tego języka.

Pismo Laskie

Miteńscy uciekinierzy przybyli do Sechtu używali zwykłego pisma miteńskiego, które w warunkach izolacji uprościło się do swojego rodzaju abugidy: każda spółgłoską występowała w dwóch formach: sylabicznej (z domyślną samogłoską /a/) oraz w formie zamkniętej - przedstawiającej tylko spółgłoskę. Wartość samogłoskowa jest modyfikowana za pomocą specjalnych znaków samogłoskowych.

Pismo Sechtońskie

Pismo sechtońskie rozwinęło się w formię alfabetu spółgłoskowego. Niektóre spółgłoski mogą być zapisywane w dwóch formach: przedsamogłoskowej oraz przedspółgłoskowej. Niektóre znaki spółgłoskowe są używane do zapisu samogłosek, co ma źródła w rozwoju dźwięków języka.

Sylabariusze Północy

Pismo miteńskie, w formie uproszczonej, szybko rozpowszechniło się po zachodzie Północy Kyonu. Ze względu na brak ośrodków państwowych, a także rozwiniętego handlu, istnieje wiele rodzajów Pism Północnych, w większości w formie sylabariusza, czasami też w formie alfabetu.

Pisma Tangijskie

Pod terminem tym kryją się grupa pism, które pochodzą od starożytnego tangijskiego piśmiennictwa.

Pismo Tangijskie

W celu zapisu języka ayu stosuje się pismo hieroglificzne z pomocniczym alfabetem, podobnie jak to jest w języku japońskim.

Pismo Pinuskie

Pismo pinuskie jest pismem alfabetycznym, wraz z pismem buańskim pochodzą od jednego z rodzajów kursywy pisma tangijskiego.

Pismo Buańskie

Pismo buańskie, tak jak pismo pinuskie, pochodzi od jednego z rodzajów kursywy jednej ze starszych form pisma tangijskiego. Podobnie jak w współczesnym piśmie koreańskim, znaki dla samogłosek i spółgłosek łączą się tworząc pojedynczy "blok".

Pismo Dewiańskie

Pismo dewiańskie rozwinęło się najprawdopodobniej na drodze dyfuzji idei pod wpływem jednego z pism Północy - najprawdopodobniej jednej z wersji pisma miteńskiego. Przedstawiało sobą sylabariusz. Rozwinęło się w pismo starothewańskie.

Pismo Starothewańskie

Pismo starthewańskie było alfabetyczno-sylabicznym pismem monumentalnym, używanym dla zapisu języka starthewiańskiego. Od kursywy tych pism powstały liczne pisma dewańskie, w tym współczesne pismo thewańskie i pismo minijskie.

Pismo Thewańskie

Współczesne pismo, stosowane dla zapisu języka thewańśkiego. Jest pismem o wydanie zaokrąglonych kształtach, przy czym często wiele znaków tworzy ligatury.

Pismo Minijskie

Pismo alfabeto-sylabiczne. Posiada wyraźnie zaokrąglone kształty. Wywodzi się od wczesnej formy pisma thewańskiego.

Pisma Dewańskie

Jest to zespół różnych pism, wywodzących się od kursywy pisma starothewańskiego. Są one silnie zróżnicowane. Są to pisma alfabetyczne.

Pismo Erutackie

Pismo erutackie jest rodzajem abugida. Pismo powstało lokalnie na drodze dyfuzji idei. Jest stosowane dla zapisu języka ərütat.

Pismo Olseskie

Pismo olseskie jest de facto pismem funkcyjnym, gdzie poszczególne oznaczenia ukazują miejsce i sposób artykulacji (podobnie jak pismo koreańskie). Nie znane jest jego pochodzenie, jednak część symbolów może pochodzić z starożytnego pisma ajniadańskiego. Stosowane jest głównie do zapisu języka olseskiego, a od czasu powstania Monarchii zapisywane nim są także pozostałe języki Wschodu.

Pismo Nuaryjskie

Pismo nuaryjskie jest używane do zapisu języka nuaryjskiego. Wywodzi się ono z jednej z form pisma olseskiego. Jest to abugida.