Darminy

⚒️	Ten artykuł jest aktywnie rozwijany i autor prosi o cierpliwość. Jest to część projektu Kyon.

Darminy to pradawne kamienie postawione ludzką ręką, stojące samotnie lub w większych skupiskach na wzgórzach, stepach, pustyniach oraz brzegach rzek i jezior Kyonu Wschodniego, przede wszystkim na obszarze Arewii i Saszkuigodii. Darminy liczone są w setkach tysięcy, przez co stanową jeden z najbardziej charakterystycznych elementów krajobrazu w tej części Kyonu. Mogą znacząco różnić się od siebie rozmiarami, kształtem i wagą, jednak zawsze wykonane są z pojedynczego kawałka skały. Choć ich forma bywa zróżnicowana, od nieobrobionych głazów po gładko ociosane kamienie ozdobione reliefami i symbolami, wszystkie darminy łączy prastary wiek oraz wspólna funkcja rytualna. Z tego względu nawet w roku wspólnym pełnią ważną rolę w religiach i mitologiach wielu ludów zamieszkujących tą część planety. Jako synonimów do ich opisu używa się również słów takich jak "menhiry", "monolity" czy "megality".

Wszystkie darminy powstały w chalkolicie (epoce miedzi) lub dolnej epoce brązu, a więc w okresie czasu pomiędzy około 38000 a 12700 p.r.w. Najstarsze darminy łączone są z przedstawicielami kultury szolyńskiej. Jednak to dopiero cywilizacja darmijska wzniosła praktykę i częstotliwość budowy megalitów na poziom tak wysoki, że obecnie stanową one jej główny znak rozpoznawczy, a cała cywilizacja nazwała została od ich imienia. Największe zagęszczenie darminów to tereny Szyszenii, Ezji i brzegów rzeki Korany, czyli głównych centrów rozwoju cywilizacji darmijskiej.

Pomimo tego, że nowe darminy przestały być wznoszone wraz z końcem cywilizacji darmijskiej i tranzytem Kyonu Wschodniego z dolnej do wysokiej epoki brązu, tajemnicze kamienie nie popadły w całkowite zapomnienie. Wywarły i dalej wywierają trwałe piętno na wszystkich ludach, które zamieszkały na rozległych równinach Wschodu. W późniejszych kulturach regionu zyskały wiele zupełnie nowych, a często całkowicie sprzecznych znaczeń. Stały się inherentną częścią wielu religii i mitologii, zarówno w czasach Wschodu Starożytnego, jak i w roku wspólnym. Przez różne ludy darminy interpretowane były jako monumenty zbudowane u zarania czasu przez bogów lub olbrzymy; święte kamienie zamieszkałe przez duchy przodków i natury (którym składać należy krwawe ofiary); miejsca nieczyste, otoczone strachem oraz całkowitym tabu; punkty najmniejszej odległości między ziemią a niebem; a także mistyczne i niemal żywe miejsca mocy, połączone ze sobą wzajemnie siecią ukrytej geometrii transportującej wibracje wszechświata.

Nazwa

Etymologia

Zdecydowanie najpopularniejszym i najpowszechniej używanym słowem na określenie tysięcy rozsianych po Wschodzie megalitów jest słowo darmin, które wywodzi się bezpośrednio z tarszyjskiego terminu DARƏMIN Darèmin [daʁə'mĩn] o tym samym znaczeniu. Darèmin pochodzi natomiast od ajniadzkiego Darḥeminə [darχeminɘ], poświadczonego w kilku odnalezionych tekstach z czasów Wschodu Starożytnego. Słowo to posiada ciekawą etymologię. Składa się z połączenia dwóch członów, z których pierwszym jest dar-, rdzeń tworzący takie czasowniki jak "mieć" (darba) oraz "brać, wziąć, uczynić własnym" (daringîye). Drugim jest ḥeminə, słowo bardzo słabo poświadczone, jednak interpretowane zwykle jako pewien zakaz narzucony przez kulturę, religię i/lub tradycję, dotyczący określonych zachowań, obiektów, miejsc, osób lub słów, które uważa się za święte, nieczyste lub niebezpieczne. Darmin mógł więc w czasach Wschodu Starożytnego, oznaczać „rzecz wziętą i uczynioną nietykalną”, z naciskiem na posiadanie jako akt wyłączenia, uczynienia rzeczy świętą lub zakazaną. Wskazują na to między innymi ślady w późniejszej mitologii ajdyniriańskiej, gdzie zachowały się opowieści wyraźnie wskazujące na objęcie przypominających darminy struktur ścisłym tabu. Bardzo podobne terminy na określenie darminów dominują w większości Kyonu Wschodniego, chociażby w języku kauradzkim. Zapożyczone są one ze słowa tarszyjskiego, a w kilku rzadkich przypadkach bezpośrednio z ajniadzkiego pierwowzoru.

Nazwy w językach obcych

Język	Nazwa
Języki kyońskie
ajniadzki	Darḥeminə /darχeminɘ/
sorlijski	Ḫusinatrit /ˈħusinatrit/
hatyjski	Qaqhómêkṡ /qɑˈqʀ̥oːmeːːkʃ̙/
kitrzański	XX
tarszyjski	DARƏMIN Darèmin /daʁə'mĩn/
kauradzki	‍‍‍‍‍‍‍‍ᠳ‍ᠹ᠊ᠡᠡᠷ‍ᠮ Dweerm /dɰe:ɾm/
kejreński	Ծ XX /XXX/
olseski	X X /X/
szyszeński	X X /X/

Rodzaje darminów

Pomimo powszechnego użycia terminu, słowo "darmin" może opisywać kilka wyraźnie odmiennych od siebie typów budowli, zarówno pod względem skali, jak i estetyki. Pośród uczonych nierozwiązana pozostaje również debata o tym, czy prawdziwymi darminami powinno się nazywać jedynie działa cywilizacji darmijskiej, czy również wcześniejszych ludów, stawiających w tych samych obszarach Kyonu Wschodniego podobne stojące kamienie. Chodzi tu zwłaszcza o tak zwaną kulturę szolyńską, której przypisuje się zwykle początek tej tradycji architektonicznej. Dominujący nurt za darminy uznaje zarówno dzieła darmijskie, jak i szolyńskie. Podzielić można je zaś na następujące kategorie:

• samotnie stojące pojedyncze monolity, porozrzucane po stepie, czasami na szczycie niewielkich kopców usypanych z okolicznej gleby.
• linie lub kręgi wielu ustawionych obok siebie monolitów. Czasami łączą się też z innymi liniami, te zaś potrafią się ciągnąć kilometrami (na przykład te z Cepromè).
• ogromne i monumentalne konstrukcje megalityczne, często zbudowane na szczytach wzgórz z ogromnych głazów ustawionych astronomicznie, do ciągnięcia których potrzebowano setek ludzi (Qhógdıımtharžd, Nuwdaağ).

Częścią darminów, rozumianych jako wielkie megalityczne konstrukcje wielu stojących kamieni, są pojedyncze darminy, rozumiane jako każdy monolit z osobna. Za darminy mylnie uznaje się także powszechnie wielkie grobowce i kurhany, które wznoszone były w okresie ranszadzkim i tarwaskim cywilizacji darmijskiej. Ich zewnętrzne mury i wewnętrzne ściany wyznaczające komnaty i korytarze zbudowane zostały z bezzaprawowego połączenia wielu mniejszych kamieni (tak zwana "architektura cyklopowa" lub "murarstwo cyklopowe"). Te przykrywane były zaś albo kopcem usypanym z ziemi, kredy lub gliny, albo też obudowywane większą ilością kamieni (czasami i to, i to). Pomimo niezaprzeczalnego monumentalizmu, konstrukcje te nie są technicznie rzecz biorąc darminami, nie są bowiem pojedynczymi obrobionymi ludzką ręką głazami. Jako przykłady takich grobowców podać można Seřsiiroth, Cıraňoth, Hıřh Şağeeğ czy kamienne grobowce z Cepromè, taki jak Gavriksy oraz Skarbiec Klyran.

• 
  Samotny menhir stojący na stepie.
• 
  Średnich rozmiarów kamienny krąg, mogący pomieścić w swoim wnętrzu kilkudziesięciu mężczyzn.
• 
  Jedna z wielu monumentalnych konstrukcji megalitycznych. Ta położona jest na zachodnim krańcu zasięgu cywilizacji darmijskiej, na drodze w stronę Tarkii.
• 
  Pomimo swej skali, za darmin nie można uznać Gavriksy, największego z grobowców w Cepromè.

Postrzeganie darminów

Prehistoria

Wielkie darmijskie konstrukcje megalityczne bardzo często zorientowane były astronomicznie w kierunku wschodów i zachodów słońca w konkretne dni roku (takie jak przesilenia i równonoce), a także w kierunku pozycji konkretnych ciał niebieskich na nocnym niebie. Musiało mieć to znaczenie religijne, darminy były więc zapewne miejscem religijnych procesji oraz ceremonii.

Najstarsze menhiry, pochodzące z czasów kultury szolyńskiej, stanowiły przede wszystkim znaki terytorialne i tożsamościowe. Ich wznoszenie rozpoczęli ostatni przedstawiciele pradawnych wschodnich łowców-zbieraczy, którzy w okresie wielkich migracji chalkolitu żyli pomiędzy ekspandującymi społecznościami seframańskich rolników oraz tacyńskich rybaków. Wiele wskazuje na to, że pomiędzy grupami regularnie dochodziło do ostrych tarć i napięć. Głazy pełniły funkcję symboliczną, były fizycznym wyrazem szolyńskiego prawa do ziemi, stanowiąc wymowną formę komunikacji przestrzennej: „to jest nasze miejsce, nasza ziemia, nasz świat”. Chociaż jest to czysta spekulacja, ich moc mogła wiązać się z duchami przodków, opiekunami terytoriów lub tabu chroniącym dostęp do zasobów. W tym kontekście, megality nie byłyby tylko "kamieniami granicznymi", pełniąc również rolę rytualnych słupów totemicznych lub świętych znaków zakazu. Dla kultury szolyńskiej darminy były więc prawdopodobnie emanacją prawa pierwotnego do istnienia w konkretnym miejscu, pośród coraz bardziej zagrożonego świata.

Darminy są zarazem ściśle związane z początkami cywilizacji darmijskiej, rozumianej jako produkt czołowego zderzenia różnych światów. Około 21 tysięcy lat p.r.w. ludność rolnicza w strefie kontaktu z kulturą szolyńską nie tylko przejęła technikę wznoszenia monolitów, ale szybko przekształciła ją w strategię agresywnej ekspansji. Wcześni Darmijczycy zaczęli budować własne „linie graniczne”, przesuwając je sukcesywnie w głąb terytoriów należących wcześniej do Szolyńczyków. Ten proces nie był pokojowy. Rywalizacja o ziemię, wodę, zasoby i przestrzeń symboliczną przybrała formę długotrwałej presji, która zakończyła się całkowitym zanikiem kultury szolyńskiej w ciągu zaledwie kilku stuleci. To gwałtowne zwycięstwo musiało wytworzyć szczególnie odporne, zorganizowane i ideologicznie spójne społeczeństwo. Presje te nie tylko wymusiły rozwój efektywnych form osadnictwa i gospodarki, lecz także przyczyniły się do stworzenia pierwszych trwałych instytucji społecznych i religijnych. Ich symbolem stały się właśnie darminy. W ten sposób praktyka przejęta od łowców-zbieraczy została przekształcona w fundament cywilizacyjny nowego porządku, odróżniającego się zarówno od poprzedników, jak i od sąsiednich kultur.

Z czasem jednak postrzeganie i funkcja darminów uległy głębokiej przemianie. Jej dokładny charakter nie jest całkowicie zrozumiały, wiele aspektów wciąż pokrytych jest głębokim mrokiem tajemnicy. Pewne jest jednak, że miało to na przełomie okresu swerżyckiego i ranszadzkiego, około 17500 p.r.w. Dochodzi wtedy do prawdziwej eksplozji budowy monumentalnych darminów nowego typu, które następnie rozprzestrzeniły się po rozległych obszarach Kyonu Wschodniego. Tak wyraźną i radykalną zmianę tłumaczy się zwykle tym, że wraz z rozwojem religii, organizacji społecznej i symboliki Darmijczyków monolity przestały być jedynie znakami posiadania, a zaczęły pełnić rolę nośników idei, mitów i porządku kosmicznego. Zaczęto je coraz częściej ozdabiać reliefami. Pośród nich triskelion stał się najważniejszym i najbardziej powszechnym. Często uznawany jest za symbol nowej religii, która narodziła się w Cepromè na początku okresu ranszadzkiego i która aż do samego końca cywilizacji darmijskiej stanowiła główny silnik napędowy jej ekspansji.

Bardzo możliwe jest, że wznoszenie coraz to bardziej skomplikowanych darminów stało się rytuałem samym w sobie. Najprawdopodobniej powiązane było z kultami przodków, ceremoniami przejścia, kalendarzem rytualnym, procesjami i zgromadzeniami oraz astronomiczną obserwacją nieboskłonu. Ogromne znaczenie darminów podkreślają ślady sugerujące składanie w darminach (lub w ich pobliżu) krwawych ofiar, w tym z ludzi. Budowa menhirów zakorzeniła się jako czołowy element darmijskiej architektury. Stojące kamienie zaczęły zdobić szczyty mogił i kopców, pojawiły się również kamienne kręgi, identyfikowane czasami jako miejsca zgromadzeń i debatowania danej społeczności lub ich przedstawicieli. Inne wielkie ośrodki megalityczne zaczęły natomiast organizować przestrzeń społeczną i sakralną całych wspólnot, stanowiąc osiowy a zarazem koronny element architektury ideologicznej darmijskiego kompleksu kulturowego. W efekcie, w późniejszych wiekach darminy pełniły rolę nie tylko pamiątki po dawnych granicach, ale przede wszystkim zaklętego w kamieniu języka religii i tożsamości darmijskiej, obecnego zarówno w centrum osadnictwa, jak i na odległych rubieżach.

[TU AKAPIT O RUBIEŻACH - SZAGAROWIE]

Po roku wspólnym

W roku 10987 EK uczeni z Republiki Tangii w Kanisji postawili tezę, że Darminy były lądowiskiem UFO.