Język nowosurandralski

Czytasz artykuł z serii: Surandral वेटौ षोहोङ् Wecó Šooñ

Języki: urzędowe: surandralski (Słownik (Toponimy) · Lista Swadesha · starosurandralski · nowosurandralski) · kejreński główne: lecajski · ołłuch · kaalpaq · banzyjski inne: czouski · âng qo'or Główne miasta: Nawatal · Talszkawan · Waliha · Meã · Holask · Pinkut · Žoin Historczynie: Hóov · Balga · Fudda · Lecja · Jetawa Po roku wspólnym: Natybona · Tjacha · Niksan · Kiena Religie: Ngelizm · Suryzm · Pharhi · Rümayi Historia Surandralu: Państwa: I Państwo Gjõów (5432-6294) · Państwo Lecajskie (5711-6297) · Monarchia północnokejreńska (6512-7241) · II Państwo Gjõów (7241-8215) · Mejtak Surandralu (8215-9081) (po roku wspólnym) · Cesarstwo Surandralskie (9081-9754?) · Republika Surandralska (po 9754?) Okresy bezpaństwowe: Surandral prehistoryczny · Kejreński Surandral Wydarzenia: I wojna o Szlak Gór · Przewrót 14 jeaka 3557 · II wojna o Szlak Gór · Surandralski podbój Habecji

język nowosurandralski hiar Wecošonca हा॓न् वेठोषोङ्
Typologia:	aktywny aglutynacyjny
Utworzenie:	Emil (w 2025)
Cel utworzenia:	Kyon
Sposoby zapisu:	Pismo surandralskie, dewanagari, łacińskie
Klasyfikacja:	języki Gór Żelaznych języki jalniockie I język starosurandralski język surandralski język nowosurandralski
Kody
Conlanger–1	nsur.
Lista conlangów

        

Zobacz też słownik tego języka.

Język nowosurandalski (nsur. हा॓न् वेठोषोङ् hiar Wecošonca [ˈhʲar ˈvɛt͡sɔʃɔːnt͡sa], sur. हेरन् वेटौषोहोङ् पेक् hean wecóšooñ žiš [ˈhɛan ˈvɛt͡soʃɔːŋ ˈʒiʃ]) — dalszy rozwój języka surandralskiego, którego skodyfikowana norma została ustalona po rewolucji. Zastąpił on wtedy surandralski roku wspólnego, co sprawia, że od tego momentu opisy Surandralu aż do czasu współczesnych są przedstawiane w nim. Ze względu na brak artykułów po rewolucji w tym momencie nie jest więc używany na wiki.

Po rewolucji był intensywnie promowany przez rząd republiki, jako symbol jedności i zaczął stopniowo wypierać inne języki Surandralu. Szczególnie to skutecznie zaszło na terenach, gdzie dawniej mówiono językami âng qo'or oraz czouskim oraz w Phejdë.

Podczas gdy dotychczasowe normy były bazowane na dialekcie talszkawańskim, nowosurandralski został oparty na dialekcie jalwaeskim (który objął też Nawatal). Powoduje to, że nie można bezpośrednio wyprowadzić wszystkich cech nowosurandralskiego z surandralskiego roku wspólnego.

Nowosurandralski jest już w pełni językiem aglutynacyjnym, pozostawiając cechy izolujące na marginesie (dokładnie odwrotnie, jak to miało miejsce w starosurandralskim), utracił też w dużym stopniu powstającą w roku wspólnym deklinację. Utrzymał jednak rozwój koniugacji, morfem liczby mnogiej oraz przede wszystkim aktywność.

Fonologia

Samogłoski

Nowosurandralski posiada dość prosty system samogłoskowy. Odróżnia się pięć podstawowych samogłosek a, e, i, o, u wraz z długimi odmianami.

	Przednie	Tylne
Wysokie	i(ː) <i>	u(ː) <u>
Średnie	ɛ(ː) <e, ě>	ɔ(ː) <o>
Niskie	a(ː) <a, á>

Iloczas jest cechą fonemiczną, jednak tylko w przypadki samogłoski niskiej jest to odróżniane umownie znakami a oraz á. Istnieje jednak wiele słów, gdzie a oznacza samogłoskę długą, tak samo w wielu pozycjach (chociaż z reguły przewidywalnych) á jest skracane. Mimo to, można przypisać im domyślną długość. Pozostałe samogłoski długie pisze się (również w dewanagari) tak samo jak krótkie, a w łacince w celach nauki, prezentacji można je opcjonalnie przedstawić z makronem: ē, ī, ō, ū.

Stosuje się także znak ě, oznaczający e zmiękczające: /ʲɛ/. Różnica między regularnym ie a znakiem ě wynika z faktów historycznych, ě bowiem kontynuuje samogłoskę é roku wspólnego (pozostałość po dyftongu). By zaznaczyć iloczas, także może być pisana z makronem.

Samogłoski nosowe

Wyróżnia się obecnie dwie samogłoski nosowe: ę /ɛ̃/ oraz ą /ɑ̃/. Są wymawiane czasami asynchronicznie, tzn. z dodatkową samogłoską nosową. Także mogą być i długie, i krótkie (oraz /ɑ̃ː/ może być zapisane przez ą́).

Spółgłoski

Nowosurandralski posiada bardzo rozbudowany system spółgłoskowy, porównywalny z starosurandralskim, a w opozycji do surandralskiego roku wspólnego. Wynika to z ponownej palatalizacji wszystkich spółgłosek, a także powstania nowych fonemów /f/, /ʟ/ oraz /r/.

		Wargowe		Przedniojęzykowe		Zadziąsłowe		Welarne		Gardłowe
		Twarda	Miękka	Twarda	Miękka	Twarda	Miękka	Twarda	Miękka	Twarda	Miękka
Nosowe		m <m>	mʲ <mi>	n <n>	nʲ <ni>			(ŋ <n>)	(ŋʲ <ni>)
Zwarte	przydechowe	pʰ <ph>	pʰʲ <phi>	tʰ <th>	tʰʲ <thi>			kʰ <kh>	kʰʲ <khi>
	bezdźwięczne	p <p>	pʲ <pi>	t <t>	t͡sʲ <ti>			k <k>	kʲ <ki>
	dźwięczne	b <b>	bʲ <bi>	d <d>	d͡zʲ <di>			g <g>	gʲ <gi>
Afrykaty	przydechowe			t͡sʰ <ch>	t͡sʰʲ <chi>	t͡ʃʰ <čh>	t͡ɕʰ <čhi>
	bezdźwięczne			t͡s <c>	t͡sʲ <ci>	t͡ʃ <č>	t͡ɕ <či>
	dźwięczne			(d͡z <dz>)	(d͡zʲ <dzi>)	d͡ʒ <dž>	d͡ʑ <dži>
Szczelinowe	bezdźwięczne	f <f>	(fʲ <fi>)	s <s>	sʲ <si>	ʃ <š>	ɕ <ši>	x <x>	xʲ <xi>	h <h>	hʲ <hi>
	dźwięczne	v <w, v>	vʲ <wi, vi>	z <z>	zʲ <zi>	ʓ <ž>	ʑ <ži>
Płynne				l <l>	lʲ <li>			ʟ <ł>	ʟʲ <łi>
Drżące, półsamogłoski		w <ŭ>	(wʲ <ŭi>)	r <r>	rʲ <ri>		j <j>

Zapis

Forma niezależna	Transkrypcja	Jako diakrytyk na प		Forma niezależna	Transkrypcja	Jako diakrytyk na प
अ	a	प		आ	á	पा
इ	i	पि		ई	i	पी
उ	u	पु		ऊ	u	पू
ए	e	पे		ऐ	ě	पै
ओ	o	पो		औ	o	पौ
अं	˜ (dla ą ę)	(पं)		(अः)	(h)	(पः)

	Bezdźwięczne		Przydechowe		Dźwięczne		Dźwięczne przydechowe		Nosowe		Płynne		Boczne szczelinowe		Szczelinowe		Krtaniowe
Welarne	क	ka	ख	kha	ग	ga	घ	ha	ङ	na	र	ja			ह़	xa	ह	ha
Welarne palatalizowane	च	ča	छ	čha	ज	dža	झ	ža	ञ	na	य	ja			श	ša
Przedniojęzykowe palatalizowane	ट	ca	ठ	cha	ड, ड़	za, dza	ढ	la	ण	na	ळ	la	ऴ	lha	ष	ša
Przedniojęzykowe	त	ta	थ	tha	द	da	ध	ła	न	ra	ल	ła	ल़	łha	स	sa
Wargowe	प	pa	फ	pha	ब	ba	भ	va	म	ma	व, व़	wa, ŭa