Karaizm

Karaizm (ay. καραιγιομι /'kʰaɾaj 'jomi/ "wiara w karai") - charakterystyczny dla Tangii, jej kolonii, i niektórych innych narodów wyspiarskich i nadmorskich system religijno-filozoficzny.

Opis wiary

Wiarę opisuje się poprzez przedstawienie kosmologii, misji człowieka, energii karai, i sześciu aspektów.

Kosmologia

Karaiści głoszą głęboką więź człowieczeństwa z wodą, szczególnie morską, wierzą w pochodzenie człowieka z morza, i wielką misję przyznaną ludziom na świecie. Kosmologia karajska zakłada, że człowiek pochodzi z Wielkiego Wiru na kosmicznym morzu (chodzi o Drogę Mleczną, widziana na jednej stronie nocnego nieba na Kyonie), i że kiedy jako całość spełni swoje zadanie na świecie, będzie mógł tam wrócić.

Ta szczególnie potężna więź człowieka z wodą ma przejawiać się w większej zależności ludzi od wód niż u zwierząt (καποι), do których nie zaliczano istot morskich (φευται). Aby sprostać Misji, ludziom dano umysł, dzięki któremu są oni w stanie dokonywać rzeczy, jakich zwierzęta nie potrafią i nie będą potrafiły: manipulować otoczeniem na szeroką skalę, celem dostawy wody. Stąd o ludziach mówi się lau (λαυ) - serce, ponieważ irygacyjne działania ludzi wpompowują wodę w martwy ląd, przynosząc życie roślinności i następnie zwierzętom i ludziom.

Misja ludzkości

Misją ludzi jest zbudowanie własnej cywilizacji, dzięki czemu będą mogli powrócić do Wielkiego Wiru. W tym celu muszą posłużyć się karai i działać w oparciu o pięć aspektów rzeczywistości.

Karai

Karaiści wierzą w istnienie potężnej siły, z której tylko oni mogą czerpać dzięki karajskiemu oświeceniu. Ta siła to karai (καραι) i utożsamiana jest z energią pochodzącą bezpośrednio z wody. Im dalej od wody, szczególnie wody pierwotnej (mórz), tym słabsza ta więź, a wraz z jej osłabieniem, człowiek umiera.

Sześć aspektów

Podstawowy nurt karaizmu wyróżnia pięć aspektów rzeczywistości, zwanych λαυ lau, często zwanych pierwiastkami pierwotnymi, które zostały opisane przez pięciu mędrców karaistycznych, a oprócz nich wspomina się o szóstym. Tym aspektom odpowiadają kolory. Na ich podstawie opracowano język "tajemnica", oparty na projekcie Tajemnica.

Kolor	Nazwa ayu	Aspekt	Opis
czerwony	Πυρο Puro /'pʰʉɾo/	pozytywny wartości dodane	Wszelkie wartości dodane, przybycie, pojawienie się, narodziny, zysk, otrzymanie choroby, nowe przekleństwo, upał, zalety
niebieski	Νευ Neu /nəʉ̆/	negatywny wartości ujemne	Wszelkie wartości ujemne, odejście, zanik, śmierć, strata, wyleczenie choroby, oczyszczenie z przekleństwa, oczyszczenie, chłód, wady
żółty	Φο‘ο Fo'o /'ɸoʔo/	świadomość wiedza	Zbiór wiedzy pozwalający na podjęcie dobrej decyzji lub sprawiedliwej oceny
zielony	Νυ Nu /nʉː/	sposób metoda	Techniczny sposób, albo plan, albo zestaw czynności, które w zamierzeniu osiągną cel
biały	Ρα‘α Ra'a /'raʔa/	kontekst tło sprawy i konsekwencje	Szerokotorowe i długofalowe myślenie oraz analiza łańcucha konsekwencji podjętych akcji
czarny	Νορα Nora /'noɾa/	brak niestnienie	Stan pierwotny myśli abstrakcyjnej, stan sprzed powstania myśli

Aspekty przedstawia się na diagramie z centralnym kwiatem o pięciu płatkach. Wokoło diagramu, na czubkach płatków, wpisuje się hieroglify mające na celu ukazania tego samego konceptu w pięciu aspektach, czasami szósty dorzuca się u dołu. Takie heksagramy mają słowo fonetycznie wpisane w środek, słowo jest umieszczone w okręgu, umieszcza się przecięcia w NW, NE, SW, SE, N okręgu, i za przecięciami wskazującymi rysuje się hieroglify.

Miejsca kultu

Centralnym punktem jest morska świątynia w Naratai, stolicy kraju, będąca jednym z Dziesięciu Cudów Tangii.

Odłamy

W historii nowożytnej, najbardziej wpływowym był ruch Yul-Yoa.

Yul-yoa

Centralnym punktem państwowości Tangii jest karaizm w postaci Yul-Yoa (γιυλ-γιοα, dosł. "potok gwiazd", "gwiezdna rzeka"), jedna z karaistycznych szkół. Jest radykalnym ruchem, który głosi, że wszyscy Tangijczycy mają tę samą misję i tak ostre wewnętrzne podziały, jak stosowane do tej pory (królestwa/republiki) są tylko osłabieniem ich misji na powietrzu i przyczynią się do konfliktów wewnętrznych, które zdewastuje ich cel "wyjścia z wody". Tangia ma być silna i podbijać inne ludy, aby te mogły przejść przez Wielki Wir na niebie, i już tamtejsze oryginalne królestwo, niejako "po drugiej stronie", ma postanowić co dalej.