Klimat Kyonu: Różnice pomiędzy wersjami

Z Conlanger
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Linia 1: Linia 1:
 
{{Kyon Intro}}
 
{{Kyon Intro}}
 
         '''''UWAGA! Czytasz artykuł opisujący obecnie intensywnie prowadzone badania i wynikające z nich wnioski. Artykuł jest prawdopodobnie nieaktualny już w momencie, w którym go czytasz. Oczekuj finalnej aktualizacji zasygnalizowanej zniknięciem tego komunikatu.'''''
 
         '''''UWAGA! Czytasz artykuł opisujący obecnie intensywnie prowadzone badania i wynikające z nich wnioski. Artykuł jest prawdopodobnie nieaktualny już w momencie, w którym go czytasz. Oczekuj finalnej aktualizacji zasygnalizowanej zniknięciem tego komunikatu.'''''
 +
 
'''Klimat [[Kyon]]u''' to dział [[Projekt Kyon|projektu Kyon]] zajmujący się opisywaniem klimatu na [[Planeta Kyon|planecie o tej samej nazwie]], wliczając w to tematy pokrewne, zaczynając od położenia astronomicznego i parametrów fizycznych planety, przez opis cyrkulacji atmosfery, cyrkulacji wód i prądów oceanicznych, kończąc na lokalnej pogodzie. Projekt został zapoczątkowany pod koniec 2015 roku i do roku 2020 nie zajmowano się klimatem Kyonu poza najbardziej podstawowymi założeniami, umożliwiającymi w ogóle opis państw i panujących na ich ziemiach i wodach warunków. Dopiero czerwiec 2020 roku i rozwój projektu pod kątem późniejszych czasów niż odpowiednik ziemskiego roku 1500, a zatem opis państw wchodzących już wyraźnie w erę wielkoskalowych okryć i interakcji na poziomie globalnym, a także większe doświadczenie prowadzących projekt, doprowadziło do powstania kilku modeli klimatycznych, z których niektóre rewolucjonizują przyjęte początkowo założenia.  
 
'''Klimat [[Kyon]]u''' to dział [[Projekt Kyon|projektu Kyon]] zajmujący się opisywaniem klimatu na [[Planeta Kyon|planecie o tej samej nazwie]], wliczając w to tematy pokrewne, zaczynając od położenia astronomicznego i parametrów fizycznych planety, przez opis cyrkulacji atmosfery, cyrkulacji wód i prądów oceanicznych, kończąc na lokalnej pogodzie. Projekt został zapoczątkowany pod koniec 2015 roku i do roku 2020 nie zajmowano się klimatem Kyonu poza najbardziej podstawowymi założeniami, umożliwiającymi w ogóle opis państw i panujących na ich ziemiach i wodach warunków. Dopiero czerwiec 2020 roku i rozwój projektu pod kątem późniejszych czasów niż odpowiednik ziemskiego roku 1500, a zatem opis państw wchodzących już wyraźnie w erę wielkoskalowych okryć i interakcji na poziomie globalnym, a także większe doświadczenie prowadzących projekt, doprowadziło do powstania kilku modeli klimatycznych, z których niektóre rewolucjonizują przyjęte początkowo założenia.  
  
Według stanu na czerwiec 2020, istnieją trzy znaczące modele klimatyczne:  
+
Według stanu na 14 lipca 2020, istnieją cztery znaczące modele klimatyczne:  
* Klimat 2 (jednokomórkowy),
 
* Klimat 2 (trójkomórkowy),
 
* Klimat 1.
 
 
 
<center>[[Plik:Kyon_linie.png|1000px]]<br/>''Równik, zwrotniki, koła polarne.''</center>
 
 
 
=Założenia wspólne dla wszystkich modeli=
 
[[Plik:Scr00233.jpg|thumb|right|Kyon i [[Lykaon]]. Czerwona długa linia to orbita planety, podświetlona żółta linia to linia obiegu Lykaona wokół Kyonu.]]Przed przystąpieniem do opisu poszczególnych modeli, warto zapoznać się z parametrami wspólnymi dla wszystkich. Te możemy pogrupować w formie listy.
 
# Informacje wynikające z artykułów [[Planeta Kyon]], [[Astronomia Kyonu]], [[Kyon i Space Engine]] oraz [[Lykaon]] są spójne, z wyjątkiem kierunku ruchu obrotowego planety.
 
# Życie na Kyonie zostało zasiane 1 milion lat temu za pośrednictwem mechanizmu zwanego [https://www.wikiwand.com/pl/Panspermia panspermią]. Przywiezione tam gatunki są zbieżne z ziemskimi, w tym w dużej mierze tak zwana wymarła na Ziemi megafauna, co oznacza brak w znaczącej ilości paliw kopalnych takich jak węgiel kamienny czy ropa naftowa.
 
 
 
Z punktu widzenia klimatologii kyońskiej, najważniejsze fakty są następujące:
 
# Kyon jest równy Ziemi wielkością, masą, przyciąganiem grawitacyjnym, składem i wielkością atmosfery, magnetosferą.
 
# Helios (gwiazda centralna układu) jest innych parametrów niż Słońce, ale jego oddziaływanie na Kyon jest identyczne, w szczególności siła i kierunek nasłonecznienia oraz aktywność słoneczna (burze słoneczne, wiatr słoneczny, magnetosfera słoneczna) są identyczne co dla Słońca.
 
# Okres obrotu Kyonu wokół własnej osi jest znacznie dłuższy niż ziemski i wynosi 1,813 dni ziemskich, ok. 43,5h.
 
# Nachylenie tejże osi obrotu jest znacznie większe niż na Ziemi i wynosi 31°18'54".36.
 
# Okres obiegu Kyonu wokół Heliosa jest znacznie krótszy niż ziemski i wynosi 136,350 dni ziemskich.
 
# Planeta Kyon posiada duży księżyc zwany [[Lykaon]]em, który orbituje po [[:Plik:Scr00233.jpg|silnie odchylonej od płaszczyzny ekliptyki orbicie]], jest aktywny wulkanicznie, i orbituje bardzo blisko planety.
 
# Oprócz Lykaona, Kyon posiada dwa małe księżyce bez znaczenia dla klimatu.
 
 
 
=Model 1=
 
    '''''Najwcześniejszy i najmniej realistyczny.'''''
 
Model 1 został przyjęty od początku projektu w roku 2015 i na czerwiec 2020 praktycznie wszystkie kraje, w tym wszystkie artykuły na Wiki, są opisane przyjmując Model 1 jako wiążący. Kyon jako młody projekt w 2015-2016 miał nie być spowalniany przez przeszkodę, jaką był absolutny brak kompetencji całego zespołu w temacie klimatologii, zatem przyjęto "cokolwiek, byle nie przeszkadzało". Ponieważ Kyon jako planeta miał układ superkontynentu (patrz mapę wyżej), założenia były proste:
 
# Znaczny wyż znajduje się w centrum kontynentu, który tworzy wielką pustynię.
 
# Klimat staje się łagodniejszy im dalej od centrum wyżu.
 
Model 1 świetnie ilustrują poniższe dwie grafiki:
 
<center>[[Plik:Wiatry Kyonu WCZESNY.png|1000px]]</center><br/>
 
<center>[[Plik:Wiatry Kyonu 2.png|1000px]]</center>
 
 
 
Na tej podstawie określono następującą mapę klimatyczną:
 
<center>[[Plik:C1EPSpK.png|1000px]]<br/>[[Plik:GttIRVS.png]]</center>
 
 
 
==Problemy z Modelem 1==
 
Model 1 w żaden sposób nie odzwierciedla realnego obiegu powietrza na planecie. Nie bierze pod uwagę jego okresu obrotu, nachylenia osi, ignoruje wpływ [[Lykaon]]a na klimat, nie prognozuje prądów morskich, nie bierze pod uwagę istnienia komórek wielkoskalowej cyrkulacji powietrza czy wpływu siły Coriolisa na ruch mas powietrza, nie bierze pod uwagę wysokości atmosfery. Nie pozwala w żaden sposób prowadzić historii związanej z epoką odkryć, ponieważ nie pozwala wiarygodnie podejść do wyzwania jakim jest zachowanie wiatru. Nie przewiduje też specjalnie lokalnej pogody.
 
 
 
=Model 2=
 
        '''''Nigdzie nie zastosowany.'''''
 
Model 2 został opracowany pierwotnie jako model trójkomórkowy jako odpowiedź na rosnące potrzeby analizy klimatu i pogody kyońskiej pod presją opisywania cywilizacji epoki odkryć, gdzie centralnym motywem jest żegluga wiatrowa. Model 2 trójkomórkowy został opracowany na podstawie modelu 1, ale w odróżnieniu od niego zakłada występowanie komórek polarnej, Ferrela i Hadleya, a zatem bardziej precyzyjnie przewiduje układy wyżowe i niżowe, i zarazem kierunki wiania wiatru, a zatem i kierunku ruchu prądów oceanicznych.
 
 
 
Model 2 jednokomórkowy powstał niemal natychmiast po opracowaniu modelu trójkomórkowego po zorientowaniu się w miarę nabywania wiedzy w tym temacie, że spowolniony w stosunku do Ziemi ruch obrotowy wprowadza za mało energii do cyrkulacji atmosfery, aby utworzył się komórki polarna, Ferrela i Hadleya. Zamiast tego, model przewiduje jedną komórkę z centralnym wyżem na obu biegunach i centralnym niżem na równiku.
 
 
 
==Model 2: trójkomórkowy==
 
Model trójkomórkowy wprowadza trzy jednostki cyrkulacji wielkoskalowej:
 
* [https://www.wikiwand.com/pl/Kom%C3%B3rka_oko%C5%82obiegunowa komórkę polarną],
 
* [https://www.wikiwand.com/pl/Kom%C3%B3rka_Ferrela komórkę Ferrela],
 
* [https://www.wikiwand.com/pl/Kom%C3%B3rka_Hadleya komórkę Hadleya].
 
Wytłumaczenie logiki jest następujące:
 
# '''Start całej cyrkulacji.''' Iskrą dla wszystkiego jest to, że natężenie napromieniowania słonecznego jest oczywiście najsilniejsze na równiku. To rozgrzane powietrze puchnie i, jako lżejsze od zimnego, unosi się, wynosząc się z powierzchni Ziemi. To obniża ciśnienie, oczywiście nie to na wysokościach (w stratosferze), tylko to przy powierzchni ziemi. Dlatego wzdłuż równika wszędzie jest niskie ciśnienie. To powietrze wznosi wilgoć z oceanów, która ze spadkiem temperatury i ciśnienia wynikające z wysokości powoduje opady. Samo powietrze się wtedy osusza, oddając wilgoć pod siebie w okolicach równikowych: [[Atirai]], [[Tangia]], [[Pinu]], [[Secht]], i pięknie tłumacząc wielkie jezioro na środku gigantycznej pustyni.
 
# '''Właściwość gorącego powietrza ku wznoszeniu się jest ograniczona przez wysokość.''' W pewnym momencie to ciepłe powietrze się zatrzymuje w stratosferze. Tam nagromadzone, zaczyna spływać na północ i na południe. Tam, ochłodziwszy się, zaczyna opadać, gromadząc się ku ziemi, i zwiększając tam ciśnienie. Stąd po obu stronach równika, w okolicach zwrotnikowych, na grafice poniżej oznaczono wszędzie H - symbol wysokiego ciśnienia. Przy ziemi, to powietrze rozlewa się na północ i południe, zasilając równik i okolice koła polarnego. Koło się zamyka. Opadające tu powietrze jest suche. Sucha ziemia silniej się rozpala i potem ten żar oddaje. Tu widzimy wytłumaczenie dla Drogi Ognia i upalnego klimatu nie tylko [[Ajdynir]]u, ale także północnej [[Olsenia|Olsenii]] i [[Buania|Buanii]], choć ta pewnie jest zalewana przez wilgoć znad oceanu.
 
# '''Zimne powietrze na biegunach opada.''' Tak samo jak zimne powietrze opadało na zwrotnikach. Na biegunach to opadające powietrze tworzy wyż przy ziemi, a ten się rozlewa na boki tam gdzie ciśnienie jest mniejsze, zasilając z drugiej strony niż w okolicach koła podbiegunowego. Trzecia komórka się zamyka.
 
Efektem jest układ niżów i wyżów widoczny na grafice poniżej:
 
<center>[[Plik:Wiatry Kyonu 4.png|1000px]]</center>
 
===Problemy z Modelem 2 trójkomórkowym===
 
Model trójkomórkowy zakłada, że na Kyonie utworzą się trzy komórki cyrkulacji wielkoskalowej, tak, jak na Ziemi. Tak się nie stanie z trzech powodów: Kyon obraca się dwa razy wolniej niż Ziemia, jego nachylenie osi jest o wiele większe i dlatego, że posiada bardzo blisko orbitujący znacznej masy księżyc, silnie oddziałujący pływowo z planetą. Te problemy odkryto na tak wcześnie podczas prac nad modelem trójkomórkowym, a model jednokomórkowy tak szybko uzyskał aprobatę, że żadne państwo nie zostało opisane w oparciu o model trójkomórkowy.
 
 
 
Jest to model kompromisowy. Najmniej ingeruje w już opisane państwa, bo skutki nie są tak dramatyczne, pozwala nieco lepiej i nieco bardziej realistycznie przewidywać klimat, prądy morskie i atmosferę, a jednocześnie nie wykracza poza precedens ustanowionych odchyleń od realizmu, takich jak zrównanie parametrami fizycznymi Kyonu z Ziemią.
 
 
 
==Model 2: jednokomórkowy==
 
Ideę modelu jednokomórkowego zapoczątkowało nagranie youtubera Artifexian pod tytułem "Atmospheric Circulation: Wind, Weather, and Mordor"<ref>Link:https://www.youtube.com/watch?v=LifRswfCxFU (dostęp 2020-06-24)</ref>. W 2:50 minucie nagrania, autor przekonuje, że jeżeli fikcyjna planeta obraca się wolniej niż Ziemia, to będzie też miała mniej komórek cyrkulacji atmosferycznej. Planeta z 1/2 okresem obrotu wokół własnej osi miała mieć tylko jedną komórkę na półkulę, gdzie ruch powietrza jest skierowany od ośrodków wyżowych panujących na stałe na biegunach do niżu panującego na stałe na równiku.
 
 
 
Choć youtuber nie poparł swoich stwierdzeń bibliografią o jakiejkolwiek wartości naukowej, to ta się szybko sama znalazła w publicznym archiwum amerykańskiego Uniwersytetu Cornella położonego w miejscowości Ithaca w stanie Nowy Jork. W artykule autorstwa Yohai Kaspiego i Adama P. Showmana zatytułowanym "Dynamika atmosferyczna egzoplanet typu ziemskiego w ujęciu szerokiego zakresu orbitalnych i atmosferycznych parametrów" (''"Atmospheric dynamics of terrestrial exoplanets over a wide range of orbital and atmospheric parameters"'')<ref>Link:https://arxiv.org/pdf/1407.6349.pdf (dostęp 2020-06-24)</ref> znajduje się cały rozdział poświęcony wpływowi prędkości obrotu planety na atmosferę. To opracowanie już opiera się na całym szeregu opracowań naukowych oraz na modelach matematycznych z wiarygodnie wyjaśnioną metodologią.
 
 
 
Wnioski z analizy opracowania naukowego Kaspiego i Showmana dla Kyonu są następujące:
 
# Im szybciej obraca się planeta, tym mniejsza jest amplituda wirowania wynikająca z połączenia puchnięcia i wznoszenia się nagrzanego na równiku powietrza i siły Coriolisa, powodując większą amplitudę temperatur pomiędzy równikiem i biegunami. Analogicznie, na planetach obracających się wolniej, takich jak Kyon, ta amplituda jest mniejsza, zmniejszając gradient temperatury wzdłuż południków. Widać to na stronie 8 w fig. 6 opracowania, gdzie wysokość komórki Hadleya zmienia się wraz z prędkością obrotu.
 
# Rzeczywiście, wnioskiem opracowania jest utworzenie się układu niemal jednokomórkowego:<br/><center>Cytat: ''"At slow rotation rates, the Hadley cells are nearly global, the subtropical jets reside at high latitude,  and the equator-pole temperature difference is small (Fig. 5)."''<ref>https://arxiv.org/pdf/1407.6349.pdf</ref></center>
 
# Możliwa superrotacja atmosfery Kyonu, tj. prędkość wiatru na powierzchni przekracza prędkość obrotu planety. Dzieje się tak na Wenus i na Tytanie, ale są to też obiekty obracające się znacznie, znacznie wolniej niż Ziemia, nie dwa razy, a setki razy wolniej. Takie obiekty znajdują się w równowadze termalnej wymiany energii między równikiem a biegunami. Kyon będzie stadium pośrednim między takimi obiektami, a stanem analogicznym do Ziemi.
 
 
 
<center>[[Plik:Wiatry_Kyonu_4_model_jednokomórkowy.png|1000px]]<br/>''Pierwszy, najbardziej uproszczony jednokomórkowy model 2.''</center>
 
  
=Przypisy=
+
{| class="wikitable"
<references/>
+
|-
 +
!Parametr
 +
!Klimat 1<br/>"Początkowy"
 +
!Klimat 2a<br/>"Jednokomókowy"
 +
!Klimat 2b<br/>"Trójkomórkowy wczesny"
 +
!Klimat 3<br/>"Trójkomórkowy"
 +
|-
 +
!Autor
 +
|[[Użytkownik:Henryk Pruthenia|Henryk Pruthenia]]
 +
|[[Użytkownik:Canis|Canis]]
 +
|[[Użytkownik:Canis|Canis]]
 +
|[[Użytkownik:Canis|Canis]]
 +
|-
 +
!Cel
 +
|Uproszczony model początkowy
 +
|Zwiększenie realizmu
 +
|Zwiększenie realizmu
 +
|Docelowy model
 +
|-
 +
!Data opracowania
 +
|czerwiec 2017
 +
|czerwiec 2020
 +
|czerwiec 2020
 +
|lipiec 2020+
 +
|-
 +
!Status
 +
|Powszechnie przyjęty
 +
|Odrzucony
 +
|Odrzucony
 +
|W trakcie opracowywania, niezaprezentowany
 +
|-
 +
!Model wielkoskalowej cyrkulacji<br/>powietrza (liczba komórek)
 +
|Brak komórek
 +
|Jedna globalna [https://www.wikiwand.com/pl/Kom%C3%B3rka_Hadleya komórka Hadleya]
 +
|Trzy komórki ([https://www.wikiwand.com/pl/Kom%C3%B3rka_Hadleya komórka Hadleya], [https://www.wikiwand.com/pl/Kom%C3%B3rka_Ferrela komórka Ferrela], [https://www.wikiwand.com/pl/Kom%C3%B3rka_oko%C5%82obiegunowa komórka polarna])<br/>Rozmiar komórek równy ziemskim
 +
|Trzy komórki ([https://www.wikiwand.com/pl/Kom%C3%B3rka_Hadleya komórka Hadleya], [https://www.wikiwand.com/pl/Kom%C3%B3rka_Ferrela komórka Ferrela], [https://www.wikiwand.com/pl/Kom%C3%B3rka_oko%C5%82obiegunowa komórka polarna])<br/>Powiększona komórka Hadleya <br/>+ migracje komórek w skutek sezonowej oscylacji położenia równika termicznego
 +
|-
 +
!Kierunek obrotu<br/>planety wokół osi
 +
|Prograde
 +
|Retrograde
 +
|Retrograde
 +
|Retrograde
 +
|-
 +
!Uwzględnienie wysokiego kąta<br/>nachylenia osi
 +
|Nie
 +
|Nie
 +
|Nie
 +
|Tak
 +
|-
 +
!Uwzględnienie zjawiska<br/>pór roku
 +
|Nie<sup>?</sup>
 +
|Nie
 +
|Nie
 +
|Tak
 +
|-
 +
!Uwzględnienie sezonowej migracji<br/>położenia [https://www.wikiwand.com/pl/R%C3%B3wnik_termiczny równika termicznego]
 +
|Nie
 +
|Nie
 +
|Nie
 +
|Tak
 +
|-
 +
!Symulacja położenia<br/>układów ciśnień
 +
|Nie
 +
|Tak
 +
|Tak
 +
|Tak
 +
|-
 +
!Uwzględnienie prądów<br/>morskich
 +
|Nie
 +
|Tak
 +
|Tak
 +
|Tak
 +
|-
 +
!Uwzględnienie skutków<br/>długiego czasu doby
 +
|Nie
 +
|Nie
 +
|Nie
 +
|Tak
 +
|-
 +
!Uwzględnienie [[Lykaon|lykaonicznych]]<br/>sił pływowych
 +
|Odrzucone z definicji
 +
|Nie
 +
|Nie
 +
|Tak
 +
|-
 +
!Symulacje temperatur
 +
|Nie
 +
|Nie
 +
|Nie
 +
|Nie
 +
|}
  
 
[[Kategoria:Kyon| ]]
 
[[Kategoria:Kyon| ]]

Wersja z 07:32, 14 lip 2020

K Y O N
Czytasz artykuł z serii Kyon.
Astronomia: Kyon i Space Engine · układ planetarny
Kynografia: Projekt Kyon (Rozszerzenia i alternatywy) · Planeta Kyon · Paleokynologia · Klimat Kyonu (Wielbłąd i Rekin) · biologia · historia (Wielka linia czasu) · Nazewnictwo chronologiczne
Listy: państw (analogie do Ziemi) · języków · imion · miejsc · regionów · ludów · topograficzne · miast · cywilizacji · religii · ras · kontrowersji
Cywilizacja: nauka i technika · systemy miar · historia po 8973 · historia piśmiennictwa · kalendarze · kyońska twórczość · ciekawostki
Najlepiej opisane państwa: Tangia · Ajdynir · Państwo Neszów · Siedmiomieście · Monarchia Olsów · Erutia · Tarum · Muria · Szur
       UWAGA! Czytasz artykuł opisujący obecnie intensywnie prowadzone badania i wynikające z nich wnioski. Artykuł jest prawdopodobnie nieaktualny już w momencie, w którym go czytasz. Oczekuj finalnej aktualizacji zasygnalizowanej zniknięciem tego komunikatu.

Klimat Kyonu to dział projektu Kyon zajmujący się opisywaniem klimatu na planecie o tej samej nazwie, wliczając w to tematy pokrewne, zaczynając od położenia astronomicznego i parametrów fizycznych planety, przez opis cyrkulacji atmosfery, cyrkulacji wód i prądów oceanicznych, kończąc na lokalnej pogodzie. Projekt został zapoczątkowany pod koniec 2015 roku i do roku 2020 nie zajmowano się klimatem Kyonu poza najbardziej podstawowymi założeniami, umożliwiającymi w ogóle opis państw i panujących na ich ziemiach i wodach warunków. Dopiero czerwiec 2020 roku i rozwój projektu pod kątem późniejszych czasów niż odpowiednik ziemskiego roku 1500, a zatem opis państw wchodzących już wyraźnie w erę wielkoskalowych okryć i interakcji na poziomie globalnym, a także większe doświadczenie prowadzących projekt, doprowadziło do powstania kilku modeli klimatycznych, z których niektóre rewolucjonizują przyjęte początkowo założenia.

Według stanu na 14 lipca 2020, istnieją cztery znaczące modele klimatyczne:

Parametr Klimat 1
"Początkowy"
Klimat 2a
"Jednokomókowy"
Klimat 2b
"Trójkomórkowy wczesny"
Klimat 3
"Trójkomórkowy"
Autor Henryk Pruthenia Canis Canis Canis
Cel Uproszczony model początkowy Zwiększenie realizmu Zwiększenie realizmu Docelowy model
Data opracowania czerwiec 2017 czerwiec 2020 czerwiec 2020 lipiec 2020+
Status Powszechnie przyjęty Odrzucony Odrzucony W trakcie opracowywania, niezaprezentowany
Model wielkoskalowej cyrkulacji
powietrza (liczba komórek)
Brak komórek Jedna globalna komórka Hadleya Trzy komórki (komórka Hadleya, komórka Ferrela, komórka polarna)
Rozmiar komórek równy ziemskim
Trzy komórki (komórka Hadleya, komórka Ferrela, komórka polarna)
Powiększona komórka Hadleya
+ migracje komórek w skutek sezonowej oscylacji położenia równika termicznego
Kierunek obrotu
planety wokół osi
Prograde Retrograde Retrograde Retrograde
Uwzględnienie wysokiego kąta
nachylenia osi
Nie Nie Nie Tak
Uwzględnienie zjawiska
pór roku
Nie? Nie Nie Tak
Uwzględnienie sezonowej migracji
położenia równika termicznego
Nie Nie Nie Tak
Symulacja położenia
układów ciśnień
Nie Tak Tak Tak
Uwzględnienie prądów
morskich
Nie Tak Tak Tak
Uwzględnienie skutków
długiego czasu doby
Nie Nie Nie Tak
Uwzględnienie lykaonicznych
sił pływowych
Odrzucone z definicji Nie Nie Tak
Symulacje temperatur Nie Nie Nie Nie