Amaxus lub od kluczowego regionu Nuaria (nuar. Ινυϝάρνα ΑμαξύςInuwarna Amaxus [inu'warna ama'ksus], język yuke Amaxus (ᐊᒪᒃᓱᔅ) [ama'ksus] lub Iqalinuusa Nuarvhero (ᐃᖃᓕᓅᓴ ᓄᐊᕐᑊᓯᓴᑊᕈᕝ) [iqʼaliˈnuːsa ˌnʷarŭˈhero]) - państwo położone na skrajnym południu kontynentu Kyonu, graniczące od wschodu z Olsenią, od zachodu z Szurem, od północy z Wielką Pustynią Południową Kyonu i od południa z Kyońskimi Obszarami Antarktycznymi. Stolica i ośrodek religijny znajduje się w Kuru (nuar. Κύρυν, yuke Kkųrų /kʼũˈrũ/), politycznie jest to monarchia mianowana, często dziedziczna, której zawsze przewodzi kobieta. Nuaria jest unikatem na skalę światową ze względu na silnie zakorzeniony kulturowo matriarchat i rozpowszechnioną poliandrię, która powstała na gruncie uwarunkowań klimatycznych, gdzie ciężka, fizyczna praca przy zbieractwie, łowiectwie lub górnictwie pochłania tak wiele czasu mężczyzn, że zarządzaniem zajmują się tradycyjnie kobiety. Symbolem jest harpun i lina. W przyszłości, Nuaria około roku 9375 EK dobrowolnie weszła pod panowanie Rubanii.
Przewagą Nuarii jest, paradoksalnie, jej bardzo trudny klimat, zimny przez cały rok, zimą pogrążający się na wiele miesięcy w całkowitych ciemnościach, okazjonalnie tylko łagodzony przez wdmuchiwanie rozgrzanego powietrza od strony Wielkiej Pustyni. Ani Olsenia, ani Kyon Zachodni nie posiadają dostatecznej wiedzy czy genetycznych umiejętności znoszenia bardzo ciężkiej, słabo opłacalnej pracy przy bardzo nieprzyjaznych warunkach. Nuaria jest niezdolna do samodzielnego wyżywienia swojej populacji, nie jest w stanie jej ogrzać ani zapewnić dostatecznej opieki medycznej. Posiada natomiast olbrzymie złoża złota, srebra, platyny, diamentów, szmaragdów, rubinów, ametystu i wielu innych kamieni szlachetnych i handlując nimi, szczególnie z Olsenią, jest w stanie kupić i rozdystrybuować żywność, medykamenty i drewno opałowe.
Słabością jest klimat i nieurodzajne gleby. Nuaria dzieli się na trzy regiony: zachód z górami zachodnimi, klin i wschód z górami wschodnimi. Klinem jest obszar centralny, zwany też "miechem", który od północy stanowi bramę na Wielką Pustynię Południową, która latem regularnie wdmuchuje bardzo rozżarzone, ale też bardzo suche powietrze, wypełnione piaskiem. Nawadnianie skąpych terenów rolnych ma miejsce podczas regularnych wylewów znacznej ilości wody topniejącej pod wpływem letniej fali żaru. Morze południowe, dzielące antarktydę i Nuarię, zimą zamarza całkowicie. Skutkiem tego, latem temperatura zachodu i wschodu sięga +15 stopni a zimą -70 stopni, a w klinie latem +50 stopni i zimą -90 stopni. W takich warunkach niemożliwe jest zbudowanie większej cywilizacji.
W języku polskim funkcjonuje pojęcie "ziemia ojczysta", "ojczyzna". Nie we wszystkich językach to samo znaczenie oddaje się przez odniesienie do ojca, zdarzają się odniesienia do matki, jak w języku angielskim "motherland". Nuaryjczycy najczęściej o swojej całej krainie mówią "Amaxus" Αμαξύς /ama'ksus/, czyli władza (ξύς) matki (αμα), zarówno w języku nuaryjskim, z którego pochodzi, jak i w yuke, gdzie jest zapożyczeniem. Słowo "władza" odnosi się do organizmu państwowego i cały zwrot - do matrylinearnej monarchii.
Słowo "Nuaria" w sensie ścisłym dotyczy miecha nuaryjskiego, tj. ziemi pomiędzy wschodnim pasmem gór zachodniokontynentalnych a pasmem gór tektoniczno-impaktowych na wschodzie. Nuaria w tym znaczeniu stanowi wielką przełęcz pomiędzy wielką pustynią na północy a oceanem antarktycznym na południu, z depresją pomiędzy nimi. Ta przełęcz dopuszcza tak wilgotne masy powietrza z oceanu jak i te ciepłe z pustyni, zatrzymując wilgoć na zachodnich i wschodnich górach, i dopuszczając do rzek i corocznych wylewów. Większość populacji zamieszkuje te tereny. Nuaryjskie słowo to "Ινυϝάρνα", słowo juketońskie to Nuarv, Nuarvhe (kraj Nuaria), Iqalinuusa Nuarvhero [iqʼaliˈnuːsa ˌnʷarŭˈhero], tj. "Ziemia ludzi i państwa sprawy Nuaryjskiej" (Iqali - ludzie, nuusa - ziemia, Nuarv - koncepcja nuaryjska, hero - państwo ludzi).
Nuaria na mapie Kyonu w odzworowaniu Mollweidego, prawidłowo oddającego rozmiar powierzchni/piksel, kosztem nieprawidłowego kształtu mas lądowych.
Nuaria znajduje się na skrajnym południu Kyonu, pomiędzy 60° a 70°S. Zajmuje areał około 2 242 382 km² (1 999 497 km² bez gór), w linii wschód-zachód licząc 3189 km i do 1173 km na linii północ-południe. Nuaria jest krainą w większości górzystą. Od południa graniczy z oceanem południowym i Kyońskimi Obszarami Antarktycznymi. Od zachodu graniczy z ziemiami dzikimi. Od wschodu graniczy z Olsenią. Od północy graniczy z Wielką Pustynią Południową Kyonu.
Podział geograficzny Nuarii wyznacza się, rozdzielając poniższe krainy:
Wyżyna zachodnia. Wysokie góry pochodzenia tektonicznego, przedłużenie gór przecinających całą Kanisję na skos praktycznie od Buanii na północy aż po miech nuaryjski. Warunki klimatyczne bardzo niekorzystne. Góry skrajnie suche, zatrzymują wszelką wilgoć wiejącą od południa, i całe ciepło i piasek wiejące od północy. Bardzo bogate w złoto, srebro, platynę, kamienie szlachetne.
Wybrzeże zachodnie. Wyżynne, skaliste. Gdzieniegdzie pokryte żwirem. Wiele ryb odbywa tu tarło latem.
Miech nuaryjski. Obszar nizinny pomiędzy górami zachodnimi i wschodnimi. Jedyny rolniczo urodzajny teren Nuarii. Rozżarzone powietrze Wielkiej Pustyni Południowej Kyonu wlewa się tu latem, spotykając się z wilgotnymi, antarktycznymi masami powietrza z południa, wywołując gigantyczne, ulewne burze. Umożliwia to założenie cywilizacji w tym rejonie, w tym wypadów na wybitnie bogate w metale szlachetne góry zachodnie i wschodnie graniczące z Wielką Pustynią. Zimą, w miech wlewa się antarktyczne powietrze z południa i lodowate, kontynentalne powietrze z pustyni, zmrażając cały region. Morskie powietrze antarktyczne przez jesień przynosi znaczne ilości śniegu, który rozmarza na wiosnę, nawadniając teren.
Półwysep Atvanv (yu.Atvanv /atwanw/) Tundra, stanowi port i hamuje huraganowe wiatry równoleżnikowe-70°S. Posiada połączenie handlowe z miechem nuaryjskim i okręty mogą tu się zaopatrzeć przed opłynięciem półwyspu. Często towar tu jest wyładowywany i transportowany wschód-zachód, by opróżnione okręty mogły sprawniej manewrować naokoło półwyspu i załadować się ponownie po drugiej stronie.
Tsiqaxus (nuar. ϻίϙαξύς /tsiqaksus/ "wzgórze władzy"). Olbrzymi krater poimpaktowy sprzed 9 milionów lat mierzący 508 km ze wschodu na zachód i 391 km z północy na południe. Jest to największy taki krater na powierzchni Kyonu, niezbyt zerodowany, który utworzył oceaniczny pierścień i archipelag wysp wokół wzgórza centralnego oraz wyraźnie wpływając na góry bezpośrednio na północ od Tsikaxusu. Uderzenie, które stworzyło krater, było kolosalne, z katastrofalnymi, globalnymi skutkami. Zakładając prędkość meteorytu 20 km/s, pierwotny bolid mógł mieć wielkość około 23 kilometrów[1], był zatem około dwukrotnie większy od ziemskiego meteorytu, który stworzył krater Chicxulub, i który wybił dinozaury. Zakładając, że bolid przeciętnie wbija się 4x głębiej w płaszcz planety niż jego własna średnica, mógł się wbić nawet do głębokości 80 kilometrów, choć bardziej prawdopodobne jest 30-50 kilometrów. Krater po uderzeniu był tak duży i tak głęboki, że częściowo zapadł się pod siebie. Wzgórze centralne krateru Tsiqaxus wznosi się na wysokość kilku kilometrów. Zamieszkiwany przez Wiraflyków.
Wyżyna wschodnia. Kilka łańcuchów gór oddzielających Nuarię od Wielkiej Pustyni na północy oraz do Olsenii na wschodzie. Bogate w metale i kamienie szlachetne, szczególnie od strony północnej, gdzie góry stykają się z Wielką Pustynią, oraz na południu, gdzie morskie powietrze latem tworzy rwące potoki, wypłukujące złoto.
Nizina wschodnia. Tundra, na której kontrola administracyjna Nuarii czy Olsenii jest bardzo ograniczona. Uznaje się, że przynależy do Nuarii, ale sami mieszkańcy tego terenu wolą kondominium, ponieważ teren jest zbyt nieprzyjazny, by rozwijać tam cywilizację.
Zimą całe południowe wybrzeże jest skute lodem, a przez góry lodowe żegluga jest niemożliwa aż do połowy lata. Latem miech nuaryjski może być bardzo gorący, z temperaturami dziennymi przekraczającymi 50°C. Cała Nuaria znajduje się na szerokościach geograficznych, w których występuje zjawisko dnia i nocy polarnej. Na półwyspie Atvanv dzień i noc polarna trwają wiele miesięcy, z uwagi na znaczne nachylenie osi obrotu Kyonu, trwają one dłużej niż na Ziemi na szerokości 70°S.
Nuaria w dosłownym znaczeniu odnosi się do tak zwanego miecha nuaryjskiego, czyli obszaru, na którym latem rozpalone powietrze z pustyni na północy rozlewa się na południe. W tym obszarze powietrze miesza się z chłodnym antarktycznym morskim, przynosząc ulewne deszcze i sprawiając, że ten skrajnie odizolowany teren nadaje się do zamieszkania.
Jedyny model klimatyczny Nuarii istnieje w oparciu o model klimatyczny zwany "Wielbłąd i Rekin". Tytułowe oscylacje oceaniczne (tzw. faza wielbłąda - kontynentalnie sucha i faza rekina - kontynentalnie mokra) mają znikomy wpływ na Nuarię.
Faza wielbłąda:
Równonoc. Wielka Pustynia Południowa Kyonu pozostaje zimna. Powietrze leci od strony pustyni i rozbija się o góry, nie wpływając na Nuarię oprócz Miechu. Nad całym nuaryjskim wybrzeżem panuje rozległy niż graniczny komórek polarnej i Ferrela, przynosząc zimne deszcze i śniegi, ale tylko nad tereny nadmorskie.
Zima (lato wg terminologii globalnej, gdzie pktem odniesienia jest półkula północna). Wiatr morski, polarny wdmuchuje znaczne ilości śniegu do Nuarii. Silnie kontynentalny klimat wdmuchuje przez miech bardzo lodowate powietrze, skrajnie obniżając temperatury w tym miejscu. Śnieg odkłada się w górach.
Lato. Gorące powietrze pustynne dominuje wraz z wiatrem z północy na południe, topiąc śniegi i wywołując gwałtowne powodzie i rozlewiska. Zaraz po tym etapie rośną rośliny na wszystkich terenach nizinnych mających nieprzecięty górami kontakt z morzem. Potem wysycha.
Faza rekina:
Równonoc.Wielka Pustynia Południowa Kyonu wdmuchuje ciepłe powietrze, słabe, nie ograniczając specjalnie wilgotnego, morskiego powietrza, które nanosi wilgoć nad miech i użyźnia go.
Zima. Kontynent jest mocno zmrożony, ale niż przesuwa się za góry, zatem najzimniejsze, kontynentalne masy powietrza z pustyni skręcają wokół całych gór północnych dla Nuarii i nie wbijają się w miech za głęboko. Masy powietrza z oceanu antarktycznego jesienią przynoszą wtedy kolosalne opady śniegu, jedne z największych na Kyonie, po czym ustają, gdy ocean południowy zamarza.
Lato. Bardzo gorące, wbija się głęboko w miech, podnosząc temperatury do 50°C. Nad wybrzeżem nagrzewa morze, powodując ulewne burze, które jednak są wywiewane na południe, w kierunku biegunów, dziesiątkując tam lód i roztapiając go. Niejednokrotnie antarktyda wtedy rozmarza do zera.
Organizacja życia w Nuarii jest sztywno dyktowana przez pory roku:
Pora roku
WIOSNA
LATO
JESIEŃ
ZIMA
Infografika
Czas trwania dnia
21,75h
43,5h
21,75h
0h
Czas trwania nocy
21,75h
0h
21,75h
43,5h
Opis
Masowe topnienie śniegów, zaczynając od miecha. Wylewy rzek.
Śnieg znika. Rzeki zasilane śniegiem z gór.
Południowe akweny zamarzają. Bardzo obfite opady śniegu w całym kraju.
Gwałtowny spadek temperatur. Cała kraina w ciemności i skrajnym zimnie, pod śniegiem.
Ruchy mas powietrza
Brak dominacji. Powietrze morskie i pustynne spotykają się w połowie kraju.
Dominuje suche powietrze z pustyni.
Dominuje wilgotne powietrze antarktyczne wiejące na północ.
Kontynentalne antarktyczne na południu. Kontynentalne skrajnie lodowate od pustyni.
Grunt
Rozmarza, od północy zaczynając, mokry.
Rozmarznięty, żyzny, później suchy.
Zmarznięty, pokryty śniegiem.
Skrajnie zimny, pokryty śniegiem.
Opady
Ulewny deszcz w miechu. Śnieg wszędzie poza nim.
Sporadyczne. Wilgoć od rzek, jezior, bagien.
Bardzo obfite w śnieg.
Sporadyczne, śnieg.
Roślinność
Gwałtowny wzrost.
Żniwa.
Zahamowanie.
Brak.
Działania
Posiew. Usuwanie przeszkód.
Zbieranie plonów, magazynowanie wody.
Dziczyzna dobrze odżywiona, sezon łowiecki, solenie mięsa.
Próba przetrwania.
Struktura zarządzania państwem
Nuaria posiada za niską populację i zbyt brutalny klimat, aby pozwolić sobie na demokrację. Władza pochodzi od deifikowanej królowej zwanej "matką narodu" lub "królową śniegu" oraz kasty arystokratycznej. Gospodarka kraju jest centralnie planowana, a przetrwanie zależne od wyżywienia mężczyzn zdolnych do ciężkiej pracy w kopalniach w wydobyciu drogocennych minerałów, od ich eksportu, i od importu suchej żywności zdolnej przetrwać długi czas.
Podział administracyjny
Nuaria dzieli się na krainy zwane "kului" (nuar. ϙυλύι qului, yukequluus) i podjednostki zwane obozami, "tsajanami" (nuar. ϻαγάν tsayan, yuketsakaan), od głównych, drewnianych fortów (stałych lub tymczasowych) wyznaczających zasięg administracji państwowych w okolicy. Tabelarycznie ujmując:
¹ Jeżeli fraza w języku yuke pojawia się raz, to odnosi się konkretnie do yuketon ſuvaan aſſara. Jeżeli pojawia się dwa razy, do druga odnosi się do yuketon anvan huatuorea.
Skupiska ludzkie - miasta, forty, porty, wsie
Spis miejscowości dla qului Miecha Nuaryjskiego oraz Półwyspu Atuanv:
Nuarię zamieszkują także wolni nomadzi, którzy zajmują się głownie łowiectwem i rybołówstwem.
Suwerenem jest królowa. Wraz z nią lub zamiast niej mogą rządzić małżonkowie/konkubini, ale to do niej należy decyzja. Każda królowa po swojemu może zorganizować państwo. Najczęściej służy jej rada królewska, w której zasiadają ministrowie odpowiedzialni za odpowiednie zadania. Charakterystyczny jest bezwzględny obowiązek tzw. komplementarności za pomocą tzw. "cienia", tj. każdy minister musi posiadać swojego zastępcę, który w razie wypadku/śmierci zna wszystkie jego tematy i posiada maksymalne umiejętności.
W Nuarii nie istnieją oficjalne frakcje polityczne. Istnieje natomiast hierarchia społeczna:
Królowa ma prawo zorganizować sobie radę królewską po swojemu. Najczęściej jednak struktura nie jest specjalnie zmieniana. Podstawę stanowią ministrowie;
Produkcji:
Rolnictwa,
Łowiectwa i rybołówstwa,
Górnictwa,
Gospodarki:
Gospodarki wewnętrznej i magazynowania,
Cen, logistyki i dystrybucji żywności,
Gospodarki międzynarodowej, importu i eksportu,
Ciepłownictwa,
Obrony narodowej: straży królewskiej, policji, sił śledczych, sił specjalnych, sił uderzeniowych, żandarmerii, obrony konwojów i punktów znaczenia gospodarczego, oraz regularnej armii.
System prawny i egzekwowanie prawa
System prawny jest oparty na dekretach królowej i ministrów. Te są spisywane, ryte w kamieniu i komunikowane przede wszystkim w Kuru. Następnie, kurierzy rozwożą informacje do miast uwzględnionych w systemie Amaxusu i muszą przywieźć potwierdzenie z lokalną pieczęcią z powrotem do Kuru. Ponieważ Nuaria rozciąga się na tysiące kilometrów i ma bardzo trudny teren, zdarza się, że na jesieni zostanie w Kuru ogłoszone jakieś prawo, a odległe miejscowości będą o nich wiedzieć dopiero na wiosnę.
Nuaria posiada policję, ale zajmuje się ona ujmowaniem przestępców na miejscu i zabezczeniem mienia. Ściganiem zbiegów zajmuje się specjalna kasta traperów zwanych najemnikami. Ściganiem żołnierzy zajmuje się żandarmeria. Regularna armia zajmuje się przede wszystkim ochroną Kuru oraz wszystkich terenów strategicznie istotnych, takich jak pola uprawne i samych farmerów. Ochroną Królowej zajmuje się straż królewska.
Gospodarka, waluta, ceny
Pomimo bogactwa metali i kamieni szlachetnych, i luksusów rodziny królewskiej, zdecydowana większość populacji żyje w ubóstwie lub skrajnym ubóstwie. Co roku z głodu lub wychłodzenia umierają tysiące ludzi, zwłaszcza osoby starsze i dzieci.
Gospodarka Amaksusu i umiejętne nią zarządzanie, szczególnie planowanie na przyszłość, ma fundamentalne znaczenie dla populacji. Nuaria (tzw. Miech Nuaryjski) doświadcza chłodnej, wilgotnej wiosny i krótkiego gorącego lata, pozostała część kraju pozostaje zimna generalnie cały rok. Podczas tej ciepłej fazy, Nuaryjczycy muszą zebrać jak największe plony roślin, które można składować przez długi czas, złowić jak największą zwierzynę i zakonserwować ją, oraz wydobyć jak najwięcej minerałów na użytek własny i na eksport. Jeżeli to się nie powiedzie, Amaksus może spotkać klęska głodu i ludność może nie przeżyć corocznej fali przeraźliwego zimna i ciemna.
Waluta i ceny
Waluty Amaksusu przedstawiają się następująco:
Waluta
Skrót ISO
Materiał
Masa
Forma
Wartość
Zastosowanie
Masoq μασόϙ /ma'soq/
NUQ
ok. 450 nasion pszenicy
15g
Lejek odmierzający
1 NUS = 52 667 NUQ
Miara codziennych materiałów
Łan ϝάν /wan/
NUW
Elektrum stos. 55% Au : 45% Ag
50g
Moneta
1 NUW = 42 485 NUQ
Handel wewnętrzny średnich wielkości.
Skon σκον /skon/
NUS
Złoto czyst. 90%
37,5g
Moneta
1 NUS = 52 667 NUQ
Eksport
W kontekście środków płatniczych, Nuaria korzysta z różnych instrumentów do handlu wewnętrznego i różnych na eksport. Wewnętrznie, stosuje półreprezentatywny system walutowy stosunkowo powszechnie dostępnego złota i tzw. masoq (nuar. μασόϙ /ma'soq/), skrót NUQ, czyli porcji nasion pszenicy nasypanych w specjalnym mieszku. 1 masoq zawiera ok. 15g pszenicy, tj. ok. 450 nasion pszenicy o masie 33,3 mg każde. Zakładamy przy tym, że objętość nasion pszenicy to statystycznie 790 kg/m³. Pszenicę z importu zazwyczaj dostawia się w kontenerach o nazwie macha (μάϡα), skr. NUMCH, ok. 1,6 m szer. x 1,5m wys. 4 m dł. o pojemności prawie 10 m³, zatem mieszczącej 7,9 t/m³ pszenicy, której zazwyczaj nadaje się wartość 10 NUS. 1 NUS zatem to 52 667 NUQ.
Złoto najczęściej jest handlowane w postaci sproszkowanej lub samorodków, rzadziej przetworzonej np. w pręty, pierścienie, sztabki czy monety. Stosunek wykorzystywania barteru do walut jest 50:50 i trudno wyznaczyć granicę między reprezentatywną walutą, a barterową. Waluta eksportowa to skon (nuar. σκον /skon/), o trzyliterowym skrócie NUS, moneta o średnicy 37 mm o czystości złota ok. 90%, najczęściej będącego stopem z miedzią.
Monetą o hybrydowym zastosowaniu jest łan (nuar. ϝάν /wan/, NUW), moneta zrobiona z elektrum, stopu srebra ze złotem, w stos. 55% Au do Ag. Z uwagi na zawartość 27,5 g czystego złota i 22,5 g czystego srebra o dziesięciokrotnie mniejszej wartości niż złoto, otrzymujemy w 1 NUW = 38 622 NUQ za zawartość złota i 3 862 NUQ za zawartość srebra, stąd 1 NUW to ok. 42 485 NUQ. Ponieważ NUQ to stosunkowo mała porcja, stosuje się albo większe miary, przeliczając z mieszków, albo stosuje się łan.
W całym kraju ceny są ustalane centralnie, a za handel odpowiada główny rynek w stolicy kraju, Kuru. Amaksus jest tak skrajnie odseparowany od pozostałych części kontynentu kyońskiego, że jego oszałamiający surplus metali i kamieni szlachetnych przy jednoczesnym niedostatku żywności, futer i materiałów opałowych wywraca ceny towarów do góry nogami. Przykładowo, jeżeli w Olsenii 1 skon kosztuje 1000 pydów, a duża skrzynia pszenicy na rynku w Kozonie kosztuje 20 pydów, to za bulion 1 monety nuaryjskiej można zakupić 50 skrzyń nasion pszenicy, za którą w Kuru można kupić 10 skrzyń nasion pszenicy. Mając zatem 2000 skrzyń pszenicy, można je sprzedać w Kozonie w Olsenii za zaledwie 20 pydów, albo wyeksportować je do Nuarii po aż 200 pydów za sztukę. W Olsenii te same 2000 skrzyń dałoby zysk brutto ok. 40 tys. OLP, eksport do Nuarii przyniósłby zysk aż dziesięciokrotnie większy. Jest to przykład ilustracyjny, nie odzwierciedlający realnych cen, ale odzwierciedlający przepaść w aprecjacji towarów pomiędzy Nuarią a innymi krajami.
Wewnętrznie, ceny są sterowane przez pałac królowej w Kuru i publikowane na rynku, i podawane nie w skonach, a w masoqach, czyli w porcjach pszenicy. Przykładowo:
Do upieczenia półkilogramowego chleba, zakładając stratę 15% masy pszenicznej przy mieleniu mąki, potrzebne jest 588 g mąki, tj. 16,8 tys. nasion. Zatem koszt netto chleba to 39 NUQ, z marżą sprzedawcy i podatkiem raczej około 45 - 50 NUQ.
Produkcja
Rolnictwo i zarządzanie zasobami roślinnymi
Rolnicy i farmerzy to lepiej usytuowana warstwa społeczna. W odizolowanej pustynią i górami, skutej lodem krainie, ziemia uprawna jest cenniejsza od całego złota i diamentów na niej.
Roślinność Nuarii, podobnie jak całego Kyonu[2], zachowuje się impulsywnie i oportunistycznie, chroniąc się przed nieprzyjaznymi zjawiskami klimatycznymi wytwarzając twarde formy przetrwalne i przechodząc do stanu rozrodczego i wydawania owoców i nasion w sposób eksplozywny, gdy tylko pojawiają się sprzyjające warunki. W Nuarii podstawową rośliną uprawną jest relatywnie dobrze znosząca przymrozki jednosezonowa pszenica nuaryjska, która szybko rośnie na wiosnę, przebijając śnieg i wydaje w umiarkowanej ilości plony. 80% pszenicy uprawiana jest w miechu nuaryjskim. Oprócz tego uprawia się żyto.
90% terenów nuaryjskich w ogóle nie nadaje się pod uprawę. Amaksus nie jest w stanie wyżywić swojej populacji na dłuższą metę z pomocą rolnictwa. Z upraw jest w stanie wyżywić się, przy odpowiednim planowaniu wydajności upraw i braku dodatkowych katastrof naturalnych/społecznych, miasto stołeczne Kuru oraz szereg innych miejscowości położonych w miechu nuaryjskim oraz w miejscowościach portowych. Letnia wymiana pszenicy i żyta za ryby morskie powoduje, że w normalnych czasach społeczność w tym pasie ziemi z północy na południe jest raczej prawidłowo odżywiona latem i szczególnie jesienią.
Rośliny o krótkim terminie przydatności do spożycia spożywa się od razu lub miesza w konkretnych daniach. Tych o dłuższym terminie przydatności, np. pszenicę, nie trzyma się w silosach. Ziarna są porcjowane na kontenery i przechowywane w strzeżonych jaskiniach, liczone codziennie.
Szereg roślin, takich jak len, ma znaczenie pozażywnościowe i albo jest wykorzystywana do produkcji odzieży, albo do produkcji lin czy rzemyków. Latem łąki potrafią także porastać kwiatami, które wykorzystuje się do ozdoby i z których robi się barwniki, owocami i orzechami, które stanowią bezcenne uzupełnienie generalnie ubogiej diety Nuaryjczyków, oraz roślin takich jak jarzębina, z których można np. wytwarzać korale. Sosna i jodła to rośliny, których szyszki obficie sadzi się w różnych miejscach, ponieważ dojrzałe, szybko rosnące drzewko stanowi źródło opału i budulca. Żywicę wykorzystuje się jako klej i stosuje w olejkach eterycznych czy przy wytwarzaniu perfumów.
Część roślin uprawia się z myślą o zwierzętach, np. reniferach, owcach czy wielbłądach baktrianach. Owce żywią się głównie trawą, renifery oprócz tego chrobotkiem, wielbłądy nie gardzą niczym. Te zwierzęta generalnie nie wymagają specjalnej paszy i potrafią jeść np. zamarzniętą trawę, ale podczas szczególnie mroźnych fal zimna uprawiane dodatkowo rośliny stanowią dodatkowe źródło kalorii dla nich. Bywa, że zimy są tak mroźne, że niemożliwe jest skubanie trawy przez zwierzęta (tzw. zud), wtedy pomoc ludzka jest nieoceniona.
Nuaryjczyzy stosują kadzidła. Są dwa rodzaje, ikkularin (z jęz. yuke), który jest neutralny, i hasuussarin, który jest psychodeliczny. Ten pierwszy jest rozpowszechniony, ten drugi jest zakazany w zasięgu aparatu państwowego, ale powszechnie używany przez szamanów do wchodzenia w trans.
Łowiectwo, rybołówstwo, hodowla i zbieractwo
Nuaryjczycy zajmują się polowaniami niezależnie od płci. Choć najczęściej robią to mężczyźni, kobiety też muszą posiadać wszystkich ich umiejętności.
Znaczna część populacji zajmuje się łowiectwem, które w porach zimowych często jest jedynym sposobem na uzupełnienie diety. Łowiectwo zależy od regionu. Zwyczajowo, każda zwierzyna poza świętym tygrysem nuaryjskim jest dozwolona do połowu. Techniki łowieckie na lądzie wykorzystują wnyki i pułapki, szereg przynęt, i doskonałą znajomość terenu, w tym szlaków migracyjnych poszczególnych zwierząt. Nuaryjczycy są świetni w sztuce przetrwania. Potrafią przetrwać kilka dni bez jedzenia na lodowatym mrozie, budując tymczasowe igloo na czystym śniegu lub w terenach leśnych i górskich różnego rodzaju szałasy, z reguły pod sosnami. Zwierzyną mogą być:
sarny,
jelenie,
renifery,
dzikie wielbłądy,
wiewiórki,
zające,
bobry,
świstaki,
burunduki,
myszy,
chyżoskoczki (na pustyni),
szczury,
lemingi,
ryjówki,
jeże,
kilkadziesiąt gatunków nietoperzy,
dzikie koty,
lamparty,
rysie,
dzikie psy,
wilki,
niedźwiedzie,
lisy,
wydry,
łasice na północy i w interiorze,
renifery.
Nuaryjczycy potrafią wykonywać przeręble w lodzie i wykorzystywać je do polowań na ryby i foki.
Na terenach morskich zwierzyną jest praktycznie cała akwafauna antarktyki:
pingwiny,
foki,
albatrosy,
orki,
wieloryby
i wiele gatunków ryb.
Oprócz mięsa, bardzo cenne są skóry i futra, z których wykonuje się odzienie, koce, łóżka, namioty, a także bębny. Z kości i ciosów różnych zwierząt, w tym także dziobów i piór ptaków wykonuje się ozdoby, artefakty religijne i proste narzędzia. Narzędzia (broń np. noże i harpuny) najczęściej wykonywane są z kamienia, kości, zębów, poroża, kości słoniowej (mamuciej), fiszbinów czy rogów. Nuaryjczycy wykonują kajaki i wieloosobowe pontony, z metalu, drewna i kości wytwarzają harpuny z bojami z pęcherzy i skór foczych. To umożliwiło poławianie wielorybów, których bogata w witaminę C skóra jest bezcennym dodatkiem do diety. Niektóre łodzie są w stanie udźwignąć 20 osób i są wykorzystywane do przepraw pomiędzy wyspami, szczególnie w okolicach Tsiqaksusu. Nuaryjczycy polują także nocą, także zimą, wykorzystując lampy olejowe wykonane z tłuszczu foczego.
Nuaryjczycy są znani głównie z hodowli reniferów, i potrafią na nich jeździć.
Morskie ssaki i pingwiny są atakowane, gdy są na powierzchni. Zimą foki są głównym źródłem pożywienia przy oceanie i są zjadane prawie w całości, włączając w to wszystkie organy (np. oczy). Nuaryjczyk może czekać nad przeręblem z uniesionym harpunem przez kilka godzin, czekając na fokę, która wypływa by zaczerpnąć powietrza. Mięso może być przygotowywane na kilka sposobów, niemniej z uwagi na niedostępność paliwa opałowego, najczęściej zjadane jest w stanie surowym, ciepłe (świeże) bądź zamarznięte (skrobane nożem).
Z uwagi na znaczny zasięg terytorialny i umiejętność jedzenia nawet takiego pożywienia jak chrobotek, Nuaryjczycy znani są z hodowli reniferów, które są używane jako zwierzęta pociągowe, dźwigając nieraz znaczne obciążenia, ciągnąc sanie, dostarczając przy tym gęstych futer, poroża, mięsa, mleka. Grupy reniferów mogą liczyć kilka tysięcy osobników. Hodowcy stosują charakterystyczne nacięcia na uszach reniferów, znakując je jako swoje dla odróżnienia z osobnikami dzikimi lub należącymi do innych pasterzy.
Nie tylko renifery są wykorzystywane, w Nuarii występuje także lokalny gatunek jaka i przede wszystkim, na terenach centralnego i północnego miechu, dwugarbny wielbłąd baktrian. Baktriany są masywniejsze od dromaderów, z mocniej wygiętą szyją i są pokryte grubą wełną, która jest latem zrzucana. Te wielbłądy nie tylko są rekordzistami w ilości ładunku, które są w stanie przenosić, bowiem do 250 kg ładunku (koń - maks. 100 kg), same ważąc nawet 1 tonę, ale są też absolutnymi rekordzistami sztuki przetrwania.
Wielbłąd baktrian jest w stanie podróżować z takim ładunkiem z prędkością nawet 40-45 km/h, osiągając maksymalnie 65 km/h (choć zazwyczaj nie przekracza 10 km/h), w temperaturach wahających się od +60 stopni do -70 stopni, nie pijąc wody niemal wcale i pobierając wodę z suchych roślin, jedząc całkowicie zamarznięty śnieg albo pijąc ostro zasoloną wodę bez szkód dla swojego organizmu. Baktrian potrafi nie pobierać żadnej wody przez 2 tygodnie, podróżując w temperaturze +50 stopni, po czym dobrawszy się do źródła wody, wyssać z niego do 113 litrów w zaledwie 13 minut i jest w stanie przetrwać gwałtowne skoki ciśnienia osmotycznego krwi dzięki specyficznemu kształtowi czerwonych krwinek. Wielbłądy dostarczają cennego mleka, z którego wykonuje się szereg napojów narodowych.
Wielbłądy baktriany.
Zbieractwo zamyka się w poszukiwaniu bogatych w witaminy jagód i grzybów w odpowiednich porach roku. Rośliny zostały opisane w rozdziale wcześniej. Grzyby najczęściej występują w lasach pośrodku miechu i są powszechnie używane jako składniki zup. Część z nich wykorzystuje się do przygotowywania trucizn. W odpowiednich porach roku, nad morzem zbierane są też pąkle, małże i antarktyczne skorupiaki.
Górnictwo i wydobycie złota aluwialnego
Złoto i diament. Bez nich, Nuaria nie mogłaby istnieć. Wydobycie tych dóbr pozwala na import żywności i dóbr przetworzonych.
Podstawą gospodarki Nuarii jest handel metalami i kamieniami szlachetnymi. Nuaria cierpi na niedostatek podstawowych materiałów niezbędnych do przeżycia: żywności, paliwa opałowego (drewna, węgla), medykamentów, jest natomiast w posiadaniu jednych z największych i najłatwiejszych w wydobyciu złóż szeregu najcenniejszych na świecie minerałów o wielkim znaczeniu finansowym, ekonomicznym czy jako dobra luksusowe. Nuaria nie tylko chętnie handluje swoimi minerałami z innymi państwami, ale jej przeżycie polega na tym handlu, który szerzej będzie opisany dalej.
Nuaryjczycy posiadają dobrą wiedzę o swoich złożach złota. Obozy wydobywcze są migracyjne i przesuwają się w zależności od sezonu. Podczas równonocy zazwyczaj wydobycie odbywa się na terenach Miecha Nuaryjskiego i pustyni, od obu stron. Latem przenosi się na tereny górskie, gdzie rzeki wypłukują złoto aluwialne. Zimą wydobycie zazwyczaj jest wstrzymane lub ograniczone do pracy w jaskiniach. Ludzie są podzieleni rolami na skautów/eksploratorów, prospektorów, niszczycieli skał, górników i logistyków, oraz osób wydobywających złoto poprzez wypłukiwanie go z mułu.
Styl pracy robotników nuaryjskich jest prawie identyczny co przy słynnej gorączce złota w Klondike (zdjęcie).
Populacja Nuaryjczyków jest na tyle niska, że wydobycie nie doprowadziło jeszcze do masowego skażenia terenu. Mimo to, teren bezpośrednio naokoło punktów wydobycia jest pełen pyłu i metali ciężkich, warunki pracy są bardzo trudne. Wydobycie doprowadza do znacznych erozji terenu, skażenia wód śródlądowych, karczowania lasów i stratach w lokalnej faunie. Ponadto, negatywnie wpływa na miejscowe populacje nomadycznych narodowości rdzennych.
Samo dotarcie do punktu wydobycia jest bardzo trudne i wymaga zabrania ze sobą mnóstwa sprzętu:
ciepłych ubrań i bielizny,
impregnowanych butów,
kocy i ręczników,
siatki przeciw moskitom,
lekarstw, utensyliów aptekarskich i artykułów pierwszej pomocy medycznej,
krzesiwa i rozpałki,
mydła i przyrządów użytku osobistego,
pół tony zapasów żywności,
sprzęt górniczy i narzędzia,
sprzęt obozowy.
Całość stanowi około tony wyposażenia na osobę. Logistyka odbywa się zazwyczaj z pomocą wielbłądów baktrianów, z uwagi na ich wysoką odporność na niesprzyjające warunki oraz znaczny udźwig, przeciętnie 150 kg na zwierzę, albo wykorzystywany jest zaprzęg ciągnięty przez renifery ciągnące sanie ze sprzętem, rzadziej karawany reniferów obładowane ładunkiem. Ponieważ na baktriany stać tylko część populacji, większość wykorzystuje renifery.
Górnicy przybywają do fortu będącego stolicą regionu, takiego jak Stilai czy Kalamari, a następnie do punktu wydobycia, zazwyczaj jeszcze zimą, kiedy ciągnięcie sań przez renifery jest możliwe, w zależności od przetarcia szlaków. Karawany baktrianów nie mają tego problemu i kroczą przez śnieg. W miejscu docelowym rozbijany jest obóz i górnicy przechodzą do zajęć myśliwskich i budowniczych do czasu rozmarznięcia gruntu.
Część złoża znajduje się w wyschniętych dnach rzecznych. Większość wydobywa się jednak z gruntu, szczególnie żwiru w dolinach, przy skale macierzystej. Bogatsi Nuaryjczycy zbierają żwir i zabierają go do pobliskich faktorii, gdzie z pomocą wody i grawitacji złoto jest odwirowywane z mieszanki. Nierzadko stosuje się "wycinkę" ziemi polegającą na ogrzaniu wiecznej zmarzliny za pomocą pary wodnej, wtłaczanej pod ciśnieniem do ziemi systemem metalowych rur; para pochodzi z kotłów znajdujących się na miejscu wydobycia. Aby cały ten proces był w ogóle możliwy, rozpala się uprzednio duże ognisko, by ogrzać ziemię. Jeżeli nie ma śniegu, proces ten można kontynuować nawet zimą, zapewniając strukturze stabilność. Fragmenty ogrzanej ziemi następnie tnie się łopatami i wynosi do przejrzenia pod kątem kruszcu lub opłukania.
Czasami stosuje się wtłaczanie gorącej wody pod ciśnieniem, co czyni się rozpalaniem ognia pod ogromnymi zbiornikami z wodą, a następnie zwalnianiem kolumny wody na drobną rurę. Hydrauliczne metody stosowane są też latem do odprowadzania żwiru i mułu do miejsc weryfikacji pod kątem kruszcu, czasami prowadząc drewniane akwedukty setkami metrów. Tym sposobem wypłukuje się ze strumieni złoto aluwialne.
Kamienie szlachetne
Diamenty z Nuarii są przedmiotem legend w krajach obcych takich jak Szur, Olsenia czy Ajdynir.Kopalnie diamentów nuaryjskich są najczęściej na pustyni i są odkrywkowe.
Nuaria wydobywa też znaczne ilości diamentów. Te są dostępne przede wszystkim w samym Miechu Nuaryjskim oraz na Wielkiej Pustyni bezpośrednio na północ od Miecha. Wydobycie najczęściej jest odkrywkowe, poprzez kopanie dziury w kamienistej pustyni okolic wyżynnych w okolicach gór.
Okolice północnego Miechu Nuaryjskiego oraz południowych krańców Wielkiej Południowej Pustyni Kyonu są terenami wyżynnymi, skalistymi lub pokrytymi drobnym piaskiem. Pod wierzchnią warstwą znajduje się powulkaniczny kimberlit, rzadka skała magmatyczna o zróżnicowanym, wielowiekowym (porfirowym) składzie, zawierająca wiele minerałów inkrustowanych wewnątrz danej skały. Materiał wierzchni pustyni jest usuwany z pomocą zwykłych łopat, kimberlit jest wydobywany, kruszony, i przeglądany.
Podobnie jak złoto, diamenty również bywają wypłukiwane z terenów górskich. Nurt rzek i potoków składuje je na plażach do samego morza włącznie. Diamenty występujące aluwialnie są tak rzadkie, że nie poszukuje się ich na skalę przemysłową. Nuaryjczycy, którzy zajmują się poszukiwaniem złota, okazjonalnie natrafiają na diamenty w skałach rzek.
Rubiny, należące do grupy korundów, są drugim najcenniejszym kamieniem szlachetnym na świecie. Intensywnie czerwony, uważany jest w Nuarii za klejnot królowej, co nadaje mu prestiż, choć każdy, kogo na niego stać, może go używać. Znaczenie gospodarcze rubinów pośrednio wynika z samej jego ciepłej barwy, która - odróżniając go od zimnokolorowych diamentów, szafirów, ametystów czy szmaragdów - przypomina Nuaryjczykom ich krótkie, ciepłe lato. Rubiny z rzadka są znajdowane wraz z wydobyciem innych minerałów, najczęściej podczas wydobycia poprzez ciśnieniowe wysadzanie skał. Rubiny są wypalane, nadając im jeszcze bardziej intensywną barwę.
Przemysł
Przemysł nuaryjski obejmuje tradycyjne prace wytwórcze, które można podzielić na:
Młynarstwo,
Kuchnię, przetwórstwo i konserwacja żywności, w tym przemysł rybny,
Zielarstwo,
Garbarstwo,
Bednarstwo,
Produkcję węgla drzewnego,
Hutnictwo,
Kowalstwo i cała metalurgia,
Prace przetwórcze tartaków, w tym produkcja materiałów budowlanych, a także wytwórstwo kontenerów,
Prace szklane,
Wytwarzanie ozdób,
Szewstwo,
Tkactwo - w tym wytwórstwo sieci, lin i koszy,
Wytwórstwo barwników,
Wytwórstwo utensyliów aptekarskich,
Alchemia i prace chemiczne,
Produkcja lamp i przetwórstwo tłuszczu foczego na olej do lamp,
Wytwórstwo protez,
Wytwórstwo zabawek, artykułów festiwalowych,
Wytwórstwo artykułów religijnych i symboliki państwowej,
Produkcja instrumentów muzycznych,
Produkcja kajaków i łodzi,
Przemysł zbrojeniowy i produkcja broni myśliwskiej (łuki, harpuny),
I wiele innych.
Młynarstwo
Młynarstwo odbywa się tradycyjną metodą mielenia mąki za pomocą kamiennych żarn. Za zwierzęta pociągowe służą zazwyczaj wielbłądy. Starta mąka jest raczej niskiej jakości, a z uwagi na słabe zaawansowanie technologiczne utracie przy mieleniu ulega ok. 35% pszenicy.
Kuchnia
Suszący się od miesięcy tųlaliq, zgniły rekin.
Kuchnia nuaryjska jest zróżnicowana w zależności od pory roku. Przy dostatnim lecie i jesieni żywności jest pod dostatkiem i w tym czasie Nuaryjczycy jedzą to, co mogą świeże, sporą część żywności konserwując. Z mięsa bardzo szybko robi się kiełbasy i szynki, wędzi się je. Z mleka robi się ser. Charakterystyczne jest danie zwane tųlaliq (yuk. "danie z rekina") polegające na poddaniu zwłok rekina antarktycznego procesu fermentacji i wysuszeniu przez okres około kyońskiego roku. Danie to jest oceniane przez obcokrajowców jako obrzydliwe i smakuje jak niebieski ser, "tylko sto razy silniejszy". Z owoców produkuje się dżemy i marmolady, grzyby, niektóre warzywa i zioła się marynuje. Część świeżych warzyw się mrozi w jaskiniach lub wywozi w góry.
Zimą pożywienia jest niedostatek. Podstawą są dania z mięsa foczego, reniferowego lub wielbłądziego, z pingwinów. Roślinny pokarm jest spożywany w postaci marynowanej, czasami rozmraża się zamarzniętą żywność. Przy szczególnie niskich temperaturach mleko przechowuje się w bryłach.
Zielarstwo
Zielarstwo dzielimy, z uwagi na zastosowanie ziół, na lecznicze i na przyprawy. Lecznicze zioła obejmują typowe rośliny strefy arktycznej, choć w obszarze Miecha Nuaryjskiego można okazjonalnie znaleźć lokalne zioła. Lecznicze są dzięgiel, różeniec górski, pokrzywa, rumianek, turówka wonna, pędy świerku, oleje roślinne, żywica. Przyprawy mogą być korzenne, np. pochodzenia warzywnego, takie jak tarta ususzona marchew, ale także takie jak mięta.
Garbarstwo
Garbarstwo w kontekście nuaryjskim najczęściej obejmuje wyrób ścian namiotowych, łóżek, okrycia wierzchniego (pościeli), odzieży, w tym po części wytwórstwo butów. Niemniej w tym rozdziale skupiając się na technikach wytwarzania skór, z zabitego zwierzęcia delikatnie usuwa się skórę, usuwa się z niej wszelkie resztki, i garbuje kamiennymi bądź metalowymi narzędziami. Proces najczęściej wykonuje się z początku w specjalnych centrach lub w namiotach pod ogniem, kończy się go na zimno.
Najczęściej do produkcji odzieży i butów wykorzystuje się futro renifera. Do produkcji grubszych i znacznie cięższych okryć, np. na jurty, na podłoże, lub na koce na noc, wykorzystuje się zrzuconą bądź ściętą wełnę wielbłądów baktrianów. Wykorzystywanie futer innych zwierząt, np. niedźwiedzi, jest spotykane znacznie rzadziej.
Bednarstwo i kołodziejstwo
Beczki znane są jedynie właściwym cywilizacjom nuaryjskim bądź juke, nie nomadom, którzy z uwagi na ciężar beczek nie są w stanie z nimi podróżować. Beczki są wykorzystywane stacjonarnie, szczególnie w Kuru, do kiszenia kapusty czy ogórków, a także do leżakowania alkoholi i miodów. Wykorzystywane są też jako kontenery.
Kołodziejstwo nie ma wielkiego zastosowania w kontekście produkcji pojazdów, np. karoc czy rydwanów, z uwagi na górzysty, śnieżny i lodowaty klimat kraju. Koła są wykorzystywane powszechnie przy przemyśle wydobywczym (górnictwo) oraz w magazynach w Kuru.
Produkcja węgla drzewnego
Produkcja węgla drzewnego odbywa się z reguły latem na terenach granicznych gór i pustyni. Tworzy się duży, gliniany stożek, zasypując go częściowo ziemią. Spalanie częściowe wytwarza węgiel drzewny. Choć Wielu Nuaryjczyków jest w odpowiednich porach roku zaangażowanych w tę czynność, to cała populacja w stosunku do terenu jest tak mała, że nie ma większego wpływu na rozmiar tajgi.
Hutnictwo
Nuaryjczycy są w stanie odróżnić miejscową miedź od importowanej. Miedź nuaryjską obrabia się w formie dużych kryształów, a nie rudy.
Hutnictwo przemysłowe często odbywa się jaskiniowo, co jest charakterystyczne dla Nuarii. Odpowiednie oprzyrządowanie umieszcza się w skałach. Paliwem jest węgiel drzewny. Hutnictwo na potrzeby prostych ludzi jest bardziej rozpowszechnione i jest oparte o kopce z gliny. Najczęściej w ten sposób wytapia się powszechną w Nuarii miedź. Ten metal jest w Nuarii bardzo charakterystyczny: narodowa miedź nuaryjska jest bardzo wysokiej czystości i jest spotykana w postaci dużych kryształów. Bryły miedzi wytworzone w kuźniach zastygają momentalnie, tworząc kryształy o średnicy mniejszej niż tysięczna część cala, nuaryjska miedź powstawała naturalnie przez tysiąclecia w pęcherzach bazaltowych. Wytworzenie tak wielkich kryształów miedzi metodami technologicznymi dostępnymi w 8973 EK ani nawet 9509 EK nie będzie możliwe. Potem już tak.
Kryształy miedzi są niedoformowane, wskazując na brak jakiegokolwiek uderzenia młotem. Przekrój sztyletów jest trapezoidalny. Przy ich wytwarzaniu wykorzystywano kamienną piłę, a zatem przekrój przedmiotu jest bardziej jego naturalnym wyłamaniem. Do przekrajania wykorzystuje się bazalt. Miedź zatem obrabia się podobnie do pracy ze zwykłym kamieniem, co nadaje tym przedmiotom swoją charakterystykę. Nuaryjczycy są w stanie odróżnić przedmiot wykonany z miedzi nuaryjskiej od wykonanego z miedzi importowanej, i te przedmioty potrafią mieć duże znaczenie kolekcjonerskie w dalekich krajach za granicą.
Metalurgia terenów bardziej rozwiniętych, takich jak Kuru, wymaga większych umiejętności oraz wykorzystywania narzędzi żelaznych. Żelazo jest stosunkowo trudniejsze w obróbce, topnieje w temperaturze około 1500°C, podczas gdy miedź w 1200°C. Wymaga istnienia odpowiedniej infrastruktury i dobrze opłacanych specjalistów, praca ta jest zdecydowanie bardziej niebezpieczna, wymaga kuźni, specjalistycznych narzędzi z żelaza lub stali (takich jak młot czy cążki), wymaga tygli do wypalania metali i odpowiednich form, wymaga znajomości proporcji składników wykorzystywanych do produkcji takich stopów jak stal, brąz czy mosiądz.
Kowalstwo i cała metalurgia
Metalurgia narodowa Nuaryjczyków, wykorzystywana w zastosowaniach lokalnych, przede wszystkim koncentruje się na miedzi. Miedź jest skrajnie powszechna i posiada niską temperaturę topnienia, pozwalając na jej łatwe wytopienie z rudy. Z tych narzędzi wytwarza się sztylety i noże, tasaki do obrabiania mięsa, a także figurki i inne przedmioty, którymi można było operować miękkim metalem. Wykorzystuje się miedź także do tworzenia grotów strzał. Z miedzi wytwarza się wiele narzędzi, łyżki, chochle do zup, widły, haki, harpuny, choć do wielu z nich wykorzystuje się nieco powszechniej narzędzia kamienne, drewniane lub kościane.
Żelazo i stal są wykorzystywane głównie na pustynnych i półpustynnych terenach Nuarii, gdzie używa ich się jako komponentów infrastruktury górniczej i narzędzi takich jak młoty, kilofy, łomy i świdry. Oprócz tego, używane są przez najwyższe rangi nuaryjskiej gwardii królewskiej w broni.
W mokrym, nieraz bagnistym terenie nuaryjskim żelazo łatwo ulega rdzewieniu. Dlatego choć znajduje zastosowanie w Miechu Nuaryjskim, gdzie klimat jest suchy, to w pozostałych regionach dominuje raczej miedź. Miedź również może rdzewieć (śniedzieć), pokrywając się tlenkiem miedzi (patyną), nadając jej charakterystyczny, silnie turkusowy kolor. Rdzewienie metali jest zjawiskiem powszechnym szczególnie w południowej, nabrzeżnej części kraju.
Tartaki i prace drzewne
Suyuk w języku yuke oznacza kajak. To w nich Nuaryjczycy przemierzają lodowate wody.
Drewno jest istotne dla antarktycznego stylu życia, jako materiał o zróżnicowanym zastosowaniu i właściwościach. Mieszkańcy nuaryjskich obszarów potrafią do dziś pokonać zdumiewające odległości w poszukiwaniu drewna o pożądanych cechach. Drewno jest jednym z pierwotnych powodów ukształtowania się państwa nuaryjskiego, ponieważ tylko cywilizacja na poziomie aparatu państwowego potrafi sterować produkcją, logistyką i dystrybucją dóbr w taki sposób, aby rybacy z południowej tundry mieli drewno na kajaki, wędki, stelaże konstrukcyjne czy narzędzia, i drwale z północnych terenów górskiej tajgi nuaryjskiej mieli ryby, olej z tłuszczu foczego na lampy czy wnętrzności bogate w składniki odżywcze (takie jak wątroby ssaków morskich) czy muszle, cenione jako ozdoby.
Rozpowszechnione są indywidualne prace z drewnem. Te wykonuje się narzędziami z kamienia, kości, miedzi lub z żelaza meteorytowego bądź pochodzącego z wymiany handlowej. W roku wspólnym, północne tereny Nuarii posiadają własną infrastrukturę hutniczą, ale jej znaczenie w obrocie żelazem nie jest duże. Stąd inne materiały są w powszechnym użyciu. Do drewna podchodzi się ze znacznie większą ostrożnością niż w większości innych części świata, oceniając jego właściwości takie jak odporność na światło słońca, choroby, ogień, punkt dymienia, odporność na korozję czy zainfekowanie insektami, a oprócz tego giętkość czy łamliwość. Z tych materiałów wykonuje się różne konstrukcje, np. wręgi do jurt.
Kajaki
Przemysłowe prace z drewnem są w dużej mierze wykonywane w lasach. Drewno jest cięte w tartakach fortowych i, lżejsze, eksportowane w formie desek. Czasami w tym celu wybierana jest trasa przez pustynię, aby uniknąć korozji. Wydzielane jest kilka rodzajów drewna:
Tuuluq. Lekkie drewno, elastyczne po potraktowaniu parą wodną.
Kkųraik. Lekkie, ale bardzo mocne drewno, nieelastyczne, wykorzystywane do produkcji harpunów.
Qalisuulin. Podobne do kkųraik, nie tak mocne, ale charakteryzujące się wyższą wypornością.
Atsaslin. Podobne do dwóch powyższych, tańsze, nie tak mocne ani wyporne.
Quuchan. Żywiczne, o silnym zapachu eterycznym. Zachowuje kształt po zgięciu.
Metelik. Słabe, uważane za magiczne. Wykorzystywane do produkcji nuaryjskich amuletów.
Kajaki, jako rdzenne dla Nuarii, generalnie produkuje się w czterech etapach:
Etap 1: dwie wręgi podłużne spina się czubkami ze sobą, zginając je tak, aby w środku była przestrzeń.
Etap 2: ta przestrzeń jest wypełniana poziomo żebrami, stabilizując konstrukcję.
Etap 3: nadaje się więcej żeber, tworząc czółno w kształcie drewnianej łyżki.
Etap 4: finalizuje się konstrukcję przez dodanie grzbietu (górnej krawędzi nadburcia0 w sposób analogiczny do etapu pierwszego, uszczelnia się wszystko i maluje.
Budownictwo
Drewno wykorzystywane jest też w budowie namiotów. Do tego celu wykorzystuje się żebra z ostruganych, długich gałęzi. W miejscach, gdzie drewna jest pod dostatkiem, buduje się z niego domki w stylu bungalowów, o dachu poprowadzonym pod ostrym kątem do samej ziemi w celu poluzowania naprężeń wywieranych przez okresowo intensywne w Nuarii opady śniegu.
W Nuarii tworzy się też nunuki (yuk.nunuuq), mieszkania w charakterystycznych pół-ziemiankach, których nadbudówka jest oparta o drewno, następnie przykryta ziemią. Ten styl życia jest bardzo popularny z uwagi na prawidłowe zapewnienie oczekiwanych funkcji podstawowych (ochrona przed wiatrem, mrozem) i niskie koszty (zazwyczaj ściany są z drewna uformowanego w formie palisady, rzadziej z desek). Dach można pokryć futrami lub skórami. Wadami takiego rozwiązania są ryzyko zatrucia tlenkiem węgla lub dymem z ogniska i zalanie wodą, szczególnie podczas roztopów. Pierwszego unika się przez tworzenie kominów lub niekiedy oddzielnych pomieszczeń na gotowanie, przede wszystkim zaś przez bardzo ścisłe przestrzeganie zasad wentylacji pomieszczeń. Drugiego unika się przez wykopywanie kanałów pod nunukami. Na Ziemi podobne konstrukcje są również spotykane[3].
Prace szklane
Znaczenie szkła w Nuarii należy wyraźnie podzielić na okres przed rewolucją hutniczą i po niej. Zanim hutnictwo w Nuarii weszło w etap przemysłowy, szkło było znane albo z importu (głównie z Olsenii), albo wulkaniczne (obsydian np.). Zastosowanie szkła w epoce przedhutniczej było zatem czysto praktyczne, do wyrobu noży i grotów strzał.
Po rozwinięciu się hutnictwa w Miechu Nuaryjskim, produkcja szkła powstała jako odnoga głównego celu zakładów przemysłowych produkujących metale. Dopiero wtedy szkło pojawiło się jako dekoracja. Ze szkła wykonuje się szyby w pałacach, naczynia i figurki. Ze szkła wykonuje się też żetony, które są wykorzystywane w różnych funkcjach w pałacu.
Wytwarzanie ozdób
Nuaryjczycy mają bogatą kulturę talizmanów. Mogą być takie jak ten talizman ludu Naz Perce.
Ozdoby nuaryjskie mają przeróżne funkcje. Te można podzielić na:
Czysto estetyczne,
Identyfikujące,
Magiczne.
Estetyczne ozdoby nuaryjskie wykonywane są z drewna, metali i kamieni szlachetnych, pokrywane są farbą. Nierzadko wykonuje się je roślin, np. traw, tak jest w przypadku nesilan - lalek dla dzieci, czy qoluuq - piłek do gry w qoluuqtonmen. Ozdoby drewniane stawia się na łodzie. Ozdoby z metali są stawiane w miejscach o większym znaczeniu: świątyniach, miejscach administracyjnych.
Identyfikujące wykonywane są głównie z różnych tkanin. Te są najczęściej importowane z uwagi na brak łatwo dostępnych materiałów, z których można by wykonywać sztandary. Zamiast nich, często wykorzystuje się motyw koła, przez który przechodzi odpowiednia siatka. Widuje się to w postaci tono jurt nuaryjskich oraz w wisiorkach i naszywkach. Ten symbol nazywa się w yuketokkan. Warte wspomnienia są nacięcia na uszach reniferów, których wzór identyfikuje pasterstwo.
W Nuarii bardzo silna jest wiara w amulety i talizmany. Ważne są też słowa, które są wyryte na nich. Kultura tych przedmiotów jest tak silna, że wywoływano o nie wojny i z ich powodów je powstrzymywano. Wszystkie cechy są ważne: materiał, właściwości tego materiału, słowa, kolor, kształt czcionki, rysunki.
Szewstwo
Produkcja butów jest skrajnie ważna w Nuarii. Nie tylko skrajny mróz to powoduje: Nuaria jest krajem górzystym, o plażach kamienistych, pełnym błota, deszczu i śniegu. Nuaryjczycy posiadają wiele rodzajów obuwia, dostosowanego do użycia w zależności od sytuacji:
Nenuuslek. Buty wysokie, wykonane z najczęściej reniferowego futra. Służą do marszu przez średni i niski śnieg oraz skały w warunkach bardzo silnego mrozu.
Kappak. Buty wysokie, impregnowane smołą. Używane w warunkach bagnistych. Skóra średniej grubości.
Saslak. Nakładki rakietowe na buty. Służą do chodzenia po bardzo głębokim śniegu.
Chirak. Buty grube, futrzane, kolcowane kością bądź żelaznymi ćwiekami. Służą do marszu przez twardy śnieg i po lodzie przez jeziora.
Takarų. Buty cienkie, z lekkiej skóry. Służą do chodzenia latem, podczas upałów.
Tatsan. Buty cienkie, przewiewne. Używane na pustyni.
Qoriq. Niskie buty żołnierskie, wykorzystywane podczas kampanii letnich oraz wypraw fortowych. Używane głównie latem w tajdze, w terenach półsuchych, popularne w Kuru.
Tkactwo
Nomadowie nuaryjscy rzadko zajmowali się tkactwem. W charakterze płótna wykorzystywano po prostu skóry zwierząt, a wszelka roślinność, która mogła być wykorzystana na produkcję tkanin (do ubrań, żagli, okryć, flag), jest wykorzystywana do produkcji lin i sznurów.
Zupełnie inaczej wygląda sytuacja w Miechu Nuaryjskim. Tam zbiera bądź uprawia się kilka roślin, które mogą być wykorzystywane do produkcji tkanin. Klimat tam jest też latem znacznie cieplejszy, co powoduje, że lekkie okrycia z tkanin są zdecydowanie bardziej potrzebne. Zamożność tego regiony także wymaga dóbr luksusowych, a takimi tkaniny zdecydowanie są dla Nuaryjczyków.
Tym samym, produkcja koncentruje się w miechu Nuaryjskim i w niewielkim stopniu na półwyspie Atuanv latem, zaś pozostałe regiony kupują te dobra od nich. To umożliwiło nomadom zakup i stosowanie żagli.
Wytwórstwo barwników
Nuaria nomadyczna zna niewiele barwników. Przede wszystkim olsza kora, której wewnętrzna część daje charakterystyczny czerwony barwnik, używany do makijażu i kolorowania skór. Nuaria agrarna jest w stanie wyprodukować latem większą ilość barwników, wytwarzanych głównie z kwiatów i grzybów. Barwniki są jednak przede wszystkim sprowadzane z innych krajów.
Wytwórstwo utensyliów aptekarskich
Utensylia aptekarskie wykonywane są w specjalnych cechach, w których pracują uzdrowiciele, będący zazwyczaj wyższego stanowiska społecznego szamanami regionu Miecha Nuaryjskiego. Aptekarze składują zioła i substancje chemiczne w porcelanowych naczyniach i w szklanych bańkach, w mieszkach i w fiolkach. Maski są wykonywane z części garbowanych skór, zazwyczaj perforowanych, a w warunkach pałacowych są wykonywane z tkanin. Narzędzia operacyjne są najczęściej wykonywane z miedzi, brązu, żelaza lub ze stali, w zależności od zamożności. Nuaria posiada dostateczną wiedzę medyczną, aby narzędzia aptekarskie wyparzać we wrzącej wodzie przed ich użyciem.
Alchemia i prace chemiczne
Nuaria posiada niewiele instytucji zajmujących się badaniem przyrody, ponieważ bardzo znaczna część populacji jest bezpośrednio zaangażowana w produkcję żywności oraz materiałów potrzebnych do przetrwania. Alchemia, rozumiana jako dziedzina społeczna skupiająca badaczy substancji chemicznych, metalurgii, fizyki i medycyny, jest praktykowana w bardziej zaawansowanym stopniu wyłącznie w stolicy kraju, Kuru. Tam alchemicy posiadają własny kompleks badawczy z drewnianymi budynkami instytucji, gdzie bada się przyrodę z celem znalezienia - umyślnie bądź przypadkiem - bardziej wydajnych sposobów na prowadzenie działalności życiowej, od produkcji żywności przez sztukę przetrwania po wytwórstwo materiałów deficytowych. Generalnie alchemia nuaryjska jest na bardzo niskim poziomie i niewiele odbiega od tradycyjnych praktyk szamańskich opartych np. w medycynie o ziołolecznictwo i stosowanie talizmanów takich jak amulety (talizmany ochronne). Mieszanie do badań przyrody sił spirytystycznych kieruje badania na nieprawidłowy tor, utrzymując Nuarię w metaforycznej ciemności, jeżeli chodzi o rozumienie świata.
Produkcja lamp i przetwórstwo tłuszczu foczego na olej do lamp
Nuaryjskie tuluuq są ekwiwalentem ziemskich lamp qulliq (zdjęcie)
W Nuarii wykorzystuje się bardzo charakterystyczne lampy nazywane tuluuq[4]. Jako paliwo wykorzystuje się wyłącznie tłuszcz z ssaków morskich, przede wszystkim foczy lub charakterystyczny tłuszcz wielkich ssaków morskich takich jak wieloryby (zwany po angielsku blubber).
Lampy tuluuq są przedmiotami skrajnie wysokiej wagi. Nuaria przez 6 miesięcy w roku pokrywa się w całkowitych ciemnościach na powierzchni całego terytorium. Tuluuq dają światło wszystkim ludom antarktycznym i są najważniejszym przedmiotem użytku domowego każdego Nuaryjczyka. Lampy tuluuq oświetlają i ogrzewają namioty, nunuki (półziemianki) i igloo. Są używane do topienia śniegu, gotowania i osuszania ubrań.
Same lampy są wykonywane przede wszystkim ze steatytu. Steatyt jest globalnie rzadki, ale występuje bogato w Nuarii. Jest minerałem bardzo miękkim, łatwo dającym się ociosać, ale jest trwały, odporny na żar i posiada bardzo dobre zdolności przechowywania i oddawania ciepła. Bywa także używany przez bogatych Nuaryjczyków jako składnik warstw izolujących stałe domy od niskich temperatur, szczególnie lodowatych (do -70°C) w północnych częściach Miechu Nuaryjskiego.
Gogle oraz maski śnieżne
Etuenv /'etʷenʷ/, nuaryjskie gogle śnieżne.
Podczas dnia polarnego, we wczesnych etapach, śnieg głęboko zalega na całym terenie Nuarii, a słońce świeci przez cały czas (wszystkie doby, wszystkie dni i "noce"). Światło słoneczne odbite od wody czy śniegu jest w stanie dokonać porażenia rogówki (przepalenia jej, w sensie dosłownym), co skutkuje ślepotą śnieżną, tymczasową bądź stałą.
Aby temu zapobiec, Nuaryjczycy produkują tzw. etuenv /'etʷenʷ/, czyli gogle śnieżne. Produkuje się je z kości bądź drewna, z podłużnego kawałka, ciosając od wewnątrz tak, aby można było taką półopaskę przyłożyć do oczu i używać godzinami. Etuenv posiada wydrążone otwory lub szczeliny na oczy. Gogle przepasa się rzemykiem i umieszcza na głowie.
Czasami, Nuaryjczycy stosują całe maski - nazywane wtedy suvuun - jest to typowe szczególnie dla żołnierzy w sytuacjach paradowych i np. podczas straży. Ciepło oddechu stanowi wtedy dodatkową ochronę przed odmrożeniami nosa i policzków, ale takie maski są ciężkie, niewygodne i ograniczają widzenie, zdarzały się też przypadki przymarznięcia maski do twarzy, np. czubka nosa. Stąd suvuun są czasami wyściełane od wewnątrz delikatnie przyciętym, krótkim futrem, np. lisa lub wiewiórki. Suvuun są symbolem statusu.
Wytwórstwo protez
Utrata kończyn nie jest w Nuarii niczym wyjątkowym. Nuaria leży w obszarach antarktycznych, generalnie nieosłoniętych przed silnym, zimnym wiatrem przenoszonym przez cyrkumantarktyczny prąd powietrzny. Podczas długiej, mroźnej zimy nie jest trudno o poważne odmrożenia. Schłodzona kończyna przestaje przekazywać ból, a w Nuarii przez połowę roku trwa całkowita noc. Podobnie, na pustyni dochodzi do wypadków górniczych. Mieszkańcy lasów upadają z wysokości, padają ofiarami lawin śnieżnych, kamiennych i błotnych, lodowatej wody po załamaniu się lodu, oraz dzikich zwierząt. Ostatecznie, potrafią stracić kończyny w walkach plemiennych.
Protezy są wykonywane przede wszystkim z drewna i zabezpieczone grubo futrem, posmarowane tłuszczem, i przytwierdzone do dwuwarstwowego okrycia pasami i rzemieniami. Te protezy są dekorowane przez specjalne nacięcia i nierzadko kolorowane.
Wytwórstwo zabawek, instrumentów muzycznych oraz artykułów festiwalowych
Mieszkańcy Amaxusu wykonują zabawki z drewna i steatytu, skór, piór i kości. Metalowe zabawki niosą bardzo poważne ryzyko odmrożeń u nieuważnego dziecka (metal absorbuje chłód i przykleja się do skóry). Popularne są figurki, tak lalki jak i figurki żołnierzy. Ich ciała ciosane są z drewna. Następnie, przyodziewa się je w ubrania starannie wykonane z tych samych materiałów, z których tworzy się normalne ubrania dla ludzi. Często wykonuje się figurki zwierząt: fok, pingwinów. Charakterystyczne są marionetki wykonane z patyków do trzymania ich. Oczywiście, zamożniejszy teren Miechu Nuaryjskiego, w szczególności Kuru, posiada zabawki wykonane z lepszych materiałów, czasami wprawiającymi w zdumienie podróżnych, widzących lalki z oczami z kamieniami szlachetnych, mających w Nuarii o wiele mniejszą wartość niż we wszystkich innych krajach.
Nie należy zabawek (atsitak) łączyć z figurkami znaczenia religijnego, takich jak idole (qutsut) czy totemy (alarv).
Instrumenty muzyczne tworzy się z kości, rzadziej z drewna. Podstawowymi instrumentami jest bęben i flet są to instrumenty znane w całym kraju. W Kuru znane są piszczałki oraz metalowe instrumenty takie jak cymbałki. Artykuły festiwalowe dotyczą także różnokolorowych, nieraz psychodelicznej palety banerów. Z Ajdyniru chętnie sprowadzane są kolorowe szarfy.
Wytwórstwo artykułów religijnych i symboliki państwowej
Artykuły religijne tworzy się natywnie jak opisano wyżej, z praktycznie każdego materiału, chętnie wykorzystując różne rodzaje drewna do różnych zastosowań. Natomiast w regionach o wyższym poziomie cywilizacyjnym stosuje się bogatsze materiały i, przede wszystkim, stosuje specjalną tradycję nadającą moc odpowiednim kamieniom, w kamienie wliczając także metale. Zatem przedmioty inkrustowane z berylem, rubinami, szafirami, ale przede wszystkim też pospolitymi materiałami takimi jak kwarc, ametyst, piaskowiec, czy takimi jak obsydian i onyks, mają inne znaczenie.
Symbolika państwowa dotyczy w dużej mierze narzędzi, które są wykorzystywane na danym terytorium. Tradycyjnie, symbolem Nuarii jest harpun, ale stolica Kuru odchodzi od tego, nadając każdej lokalizacji prawo do własnej symboliki. Symbolika stołeczna to pierścień królowej, zawierający w sobie diament.
Przemysł zbrojeniowy i produkcja broni myśliwskiej
Podstawowym uzbrojeniem żołnierza jest włócznia, nóż, toporek i łuk. Nomadowie wykorzystują, co mogą, żołnierze wykorzystują broń metalową i szklaną (obsydianową). Ze szkła wykonuje się szczególnie często groty strzał, ponieważ szkło jest wytapiane na pustyni jako materiał poboczny i hobbistycznie. Włócznie są mają grot z metalu i tasiemkę przewiązaną pod grot sygnalizującą fort, w którym służą. Nóż jest miedziany, brązowy, żelazny, stalowy lub szklany. Topór jest zazwyczaj stalowy, służy tak do boju, jak i do wyrębu, i musi być wytrzymały.
Usługi oprócz handlu
Usługi pozahandlowe możemy podzielić na:
finansowe,
religijne,
medyczne,
edukację,
militarne i łowieckie.
Usługi finansowe
Usługi finansowe Nuarii opierają się na rachunkowości, centralnym planowaniu i rynku kredytów. Rachunkowość jest uproszczona. Zapisy prowadzi się w Kuru na tabliczkach z gliny, a w innych miejscach w drewnie lub kamieniu. Przedmioty mają swoje symbole i to one są wykorzystywane, np. ikona pszenicy + ikona standaryzowanego pojemnika oznacza ilość pszenicy. Do tego konieczne jest stosowanie nazw miejsc, imion osób, oraz dat. Te są zapisywane pismem nuaryjskim, szczególnie w Kuru. Dla innych miejscowości stosuje się pismo runiczne, które o wiele łatwiej się ryje w kamieniu czy drewnie. Kuru stosuje barwniki, pędzle, zapis jest na skórach zwierzęcych.
Centralne planowanie odbywa się w centralnej świątyni w Kuru. Specjalna kasta ludzi (ministrów i ich współpracowników) zajmuje się tym. Aby to było możliwe, często przeprowadza się spisy ludności. Charakterystyczne jest badanie lojalności wobec Kuru i, w razie odmowy współpracy, odmowa uwzględnienia danej lokalizacji w centralnym planowaniu, co zazwyczaj kończy się dla danej miejscowości tragicznie.
Rynek kredytów nie jest szeroko rozwinięty. Bardziej powszechny jest system debetowy (nie ma - to nie ma). Istnieją wsparcia rządowe, gdzie w lepszych latach Kuru subsydiuje wyprawy, szczególnie badawcze w celu lokalizowania położenia surowców, które byłyby większe, łatwiejsze do wydobycia lub przetransportowania. Typowy kredyt pojawia się w systemie podatkowym. Jeżeli miejscowość ma być uwzględniona w centralnym planowaniu, to musi opłacać podatek. Jeżeli w danym roku doszło do jakiegoś nieszczęścia (klęska głodu, choroby, najazdu bandytów) i można to udokumentować, to podatek może być dopłacany w ratach. Nierzadko miejscowości tak popadały w długi wobec korony królowej, co odpowiada za tak rozległy zasięg terytorialny Kuru.
Usługi religijne
Kultura masek suvuun jest ważna w Nuarii. Inne stosują łowcy, inne żołnierze, a inne szamani.
Religia Nuaryjczyków dzieli się na dwie - amaiksyminizm (wiara w boginię-królową) - oraz akaicyniksyminizm - wiara w przodków. Obie te religie przenika miqamin, są to praktyki szamanistyczno-czarownicze, ze szczególnymi praktykami talizmanów i totemów na wzgórzach. Usługi religijne, niezależnie od wyznania, dzielimy na:
opiekuńcze,
życzliwe,
wojenne,
gospodarcze,
matrymonialne,
rodzicielskie,
zdrowotne,
pogrzebowe i przodków,
przyrody.
Kapłani wszystkich swoich wyznań specjalizują się w powyższych obrządkach, ale w wielu przypadkach pobierają za to opłaty. Jest to zwolnione z podatku, także w Kuru. Wyjątkami są śluby.
Usługi medyczne
Medycyna nuaryjska dzieli się na stołeczną i pozastołeczną. Kuru utrzymuje kontakty międzynarodowe z innymi państwami - przede wszystkim z Olsenią i w mniejszym stopniu z Ajdynirem - i posiada zasoby (czas i ludzi), by studiować nauki medyczne. Kuru zatem stosuje szereg rozwiązań medycznych znanych tamtym państwom, szczególnie w zakresie leczenia powypadkowego, które jest takie samo na całym świecie, między innymi stosując olseńskie i ajdynirskie praktyki rehabilitacyjne, dzięki którym górnicy, farmerzy, pasterze i łowcy mogą po jakimś czasie powrócić do swoich prac. Leczenie pozostałych schorzeń odbywa się w praktykach połowiczno-medycznych i połowiczno-ludowych, stosując praktyki zielarskie, ale także rytuały animistyczne i magiczne, używając talizmanów z kamieniami, którym przypisuje się znaczenie lecznice. Ma to różne efekty, ale za każdy pobiera się opłaty.
Nuaria - podobnie jak południe Olsenii - jest krajem, który może doświadczać histerii antarktycznej, wywołanej przedłużonym skrajnym zimnem w warunkach całkowitej nocy polarnej. Nuaryjczycy są także bardzo wrażliwi na substancje odurzające, takie jak alkohol, importowany przez Szur z zachoduohuż, czy kadzidła, szczególnie psychoaktywny hasuussarin, którego bezprawne stosowanie jest ścigane przez Amaxus, ale ścigalność jest bardzo niska. Z tego powodu Nuaria jest jednym z niewielu krajów, które prowadzą zaawansowane leczenie psychiatryczne i psychologiczne. Istnieje też szereg teorii na temat stylu życia i filozofii bycia, szczególnie prowadzonych w górskich klasztorach, nierzadko w ciepłych źródłach. To powoduje, że znane są pielgrzymki w tereny górskie, w tym z zagranicy.
Usługi edukacyjne
Edukacja w Nuarii jest ucywilizowana wyłącznie w obszarze Kuru i terenach, gdzie władza Amaxusu królowej jest bezpośrednio mierzalna, a zatem np. na półwyspie Atuanv, a także w strategicznych lokalizacjach handlowych portów Hirunuxus, Islatan, Axitaq, Koton, Qatsuuq, Luuk i Chiraka, choć skala edukacji też jest różna. W portach głównie szkoli się z praw, religii i zarządzania, natomiast poza tym przede wszystkim uczy praktycznego zawodu (rybołówstwo, logistyka, itd.). Tylko stolicę Kuru stać na przeszkolenie wszystkich obywateli, np. z matematyki, pisma, rachunkowości, choć i tak większość populacji na zmianę zajmuje się to rolnictwem, to górnictwem, czasami hutnictwem i pracami nad metalami.
Oprócz tego, można spotkać edukację dodatkowo płatną, i ta zazwyczaj jest z dziedzin takich jak polityka. To powoduje, że przeciętny obywatel jest odcięty od możliwości zostania politykiem, o ile nie urodził się w szlachetnym rodzie.
Usługi militarne i łowieckie
Pominąwszy armię regularną, powszechne są:
Obrona konwojów i karawan,
Obrona portów,
Obrona zakładów prywatnych.
Poza tym, zdarza się, że wynajmuje się najemników. Aby to zrobić, należy przed lokalnymi władzami uzasadnić istnienie celu do najmu (np. sąsiad zabił córkę, i jest na to wielu świadków o dobrej reputacji). Wtedy można opłacić najemnika, który zajmie się wytropieniem zbiegłego złoczyńcy i wymierzeniem mu sprawiedliwości.
Usługi łowieckie polegają przede wszystkim na opłaceniu zawodowych łowców celem pozbycia się (zabicia lub przepędzenia) zwierząt niebezpiecznych, takich jak niedźwiedzie, pantery śnieżne, dziki, lwy morskie, czy tygrys nuaryjski.
Handel
Handel jest centralny dla przeżycia Nuarii. Handlując surplusem minerałów szlachetnych, jest w stanie skupić żywność o długim terminie przydatności do spożycia, medykamenty i paliwo opałowe. Dystrybuując tą żywność na okres zimowo-wiosenny, Nuaria jest w stanie przeżyć niebezpieczne zimy.
Eksport i import
Eksport i import Nuarii są podstawą życia tego kraju. Nuaria jest całkowicie zależna pod kątem przetrwania od handlu międzynarodowego i jakiekolwiek zaburzenia w tym procesie mogą się bardzo negatywnie odbijać na zdolności Nuaryjczyków do przeżycia zimy. Podstawą tego handlu jest znaczna dysproporcja dostępności dóbr. Ceny żywności z długim terminem przydatności do spożycia i przypraw są tak wysokie, a złoto i kamienie szlachetne tak dostępne, że karawany będące w stanie przetrwać drogę do Nuarii i z powrotem są w stanie wymienić tanie materiały takie jak zboża czy pieprz za nieproporcjonalnie duże ilości drogocennych kruszców.
Mapa podaży i popytu w handlu międzynarodowym.
Ludność
Populacja Nuarii w roku 8973 EK wynosi 547 801 osób. W stolicy kraju, Kuru, mieszka 225 538 osób, tj. 41% populacji kraju. W Miechu Nuaryjskim mieszka łącznie 238 868 osób, oprócz stolicy kraju, w większości są to farmerzy i robotnicy okresowi, którzy jako mieszkańcy tymczasowi zimą wracają do stolicy. Poza Miechem, najwięcej ludzi mieszka na półwyspie Atuanv (68 tys.) i w Qului Morza Schodzącego Słońca (54,7 tys.). Bardzo trudno jest mierzyć populację Nuaryjczyków, ponieważ Amaxus ma nieostre granice i zawiera w sobie wiele ludów rdzennych, takich jak Wiraflycy, którzy nie są ujmowani w spisach powszechnych.
Rasowo, Nuaryjczycy przynależeli do rasy polinezyjskiej. Wtórna adaptacja do klimatu przybliżyła ich do przedstawicieli rasy żółtej, którą na Ziemi nazwalibyśmy azjatycką.
Kultura i styl życia
Amaxus, najdalsze południe.
Rozdział o gospodarce kraju wyjaśnia wiele o stylu życia Nuaryjczyków. Niniejszy rozdział traktuje o pozostałych aspektach, pozostawiając jedynie religii następny rozdział.
Języki
Nuaria posługuje się wieloma językami. W użyciu najważniejsze są dwa, język nuaryjski i język yuke. Język nuaryjski (Ινυϝάρνα /inu'warna/) jest używany przede wszystkim w Kuru przez otoczenie królewskie i religijne, jest to język arystokracji i ksiąg. Język nuaryjski ma prestiżowy status. Język yuke jest standardem mieszczańskim, w którym spisana jest większość praktycznych instrukcji, i którym posługuje się większa część mieszkańców Kuru, i nawet królowa bywa, że zwraca się do mieszkańców w języku yuke. Całe prawodawstwo musi być dwujęzyczne, ale teksty religijne mogą być tylko po nuaryjsku.
Kraj posiada wiele mniejszości językowych, w tym mniejszości olseńskie czy szurskie. Charakterystyczni są Wiraflycy, zamieszkujący obszar Tsiqaxusu. Posługują się oni swoim językiem.
Piśmienność
Język nuaryjski zapisywany jest charakterystycznym alfabetem. Język yuke jest zapisywany abugidą. Abugida yuke jest derywatem alfabetu nuaryjskiego. Oba systemy stosują ideogramy dla celów religijnych i księgowych.
Glify nuaryjskie, ryte w drewnie lub kamieniu, są mieszaniną systemu alfabetycznego i ideograficznego. Powyższe dwa symbole oznaczają "silos na pszenicę jest obok ziemianki nunuuq".
Tradycje i zwyczaje
Tradycją jest noszenie talizmanów wszelkiego rodzaju, szczególnie amuletów. Przypisuje się różne magiczne właściwości kamieniom szlachetnym i drewnie, i należy się w tym rozeznawać, przybywszy do Nuarii. Należy wydmuchiwać nos dyskretnie. Jeść powinno się palcami, ciamkając. Zupy spożywa się na gorąco, posiorbując, aby ją ostudzić. Kobiety idą przodem, mężczyźni za nimi. Odprawianie rytuałów ochronnych na pożegnanie i dziękczynnych jest powszechnym zwyczajem. Charakterystyczne jest uprawianie libacji przez młodych pod totemami państwowymi, często z użyciem alkoholu lub kadzidła hasuussarin. Zakazane jest złożeczenie, potwierdzone świadkami, może doprowadzić do skazania na śmierć.
Charakterystycznym przejawem lokalnej kultury jest udzielanie pomocy słabym, głodnym i chorym. Tego rodzaju socjalistyczne podejście jest głęboko zakorzenione w kulturze nuaryjskiej i bywa konieczne do przetrwania poszczególnych grup społecznych.
Małżeństwo
Małżeństwo zawiera się w wieku dojrzewania. Zazwyczaj jest aranżowane. Mężczyzna jest przypisywany do kobiety najlepiej z sąsiedniego plemienia. Poliandria jest spotykana w rodzinach szczególnego znaczenia. Poliginia również się zdarza, ale jest rzadka, zazwyczaj jest to powód do wstydu, ponieważ oznacza, że rodzina nie potrafi gospodarować, a mężczyzn nie ma, bo dali się zabić, albo w ogóle nie chcą przyjść. Ślub jest wielkim wydarzeniem, ale nie spotyka się z wielkimi obchodami. Tradycyjnie, panna młoda tańczy dla pana młodego z tej okazji, przebrana odświętnie, a pan młody powinien grać jej na bębnach. Tradycyjnie panna młoda jest przebrana w kolorowe wstążki, pan młody - występuje z bronią. W stolicy kraju, Kuru, obchody są znacznie bardziej huczne, szczególnie w znamienitych rodzinach.
Święta
Nuaria świętuje rzadko. Istnieją dwa święta królewskie:
Festiwal letni - bez uczt, ponieważ zapasy gromadzone są na zimę, ale z celebracjami kulturowymi, z wykorzystaniem bębnów i piszczałek, z tańcami.
Festiwal wiosenny - następuje po zimie. Dojadane są zapasy, jeżeli warunki na to pozwalają. Odbywa się obowiązkowe głosowanie powszechne w referendum na temat oceny rządu królowej. Jeżeli pomimo trudności królowa nie sprosta w zagospodarowaniu, i lud jest głodny lub zmarznięty, to królowa może zmienić rząd, może abdykować, lub można nawet skazać ją na śmierć przez zażycie trucizny.
Muzyka
Tradycyjne śpiewy obejmują qulariik (powolny), makkulariik (rytmiczny), mahariik (mruczany/nucony/szeptany) oraz kaalariik (gardłowy). Narodowymi instrumentami muzycznymi są bębny i piszczałki kościane i drewniane, a także dzwony.
Ubiór
Nuaryjczycy z Kuru ubierają się odmiennie od Nuaryjczyków z pozostałych części. Noszą oni suknie z tkanych materiałów, często barwionych kolorem niebieskim, z brzęczącymi ozdobami. Te towary potrafią być importowane nawet z Ajdyniru. Zimą, nosi się drogie futra, nierzadko z maskami, kobiety przybierają tasiemki, noszą korale. Ludzie terenów pozamiejskich najczęściej noszą zimą okrycia z grubego futra, a latem lekkie i zwiewne tuniki.
Mężczyzna w kolorowej masce, ludu Alutiiq. Mężczyźni nuaryjscy ze stolicy Kuru noszą podobne.
Portret kobiety z Jakucji. Nuaryjskie kobiety ze stolicy Kuru noszą się w takim stylu.
Tradycyjne stroje Inuitów. Nuaryjczycy noszą właśnie takie, aby chronić się od zimna.
Stara fotografia jakucka oddaje ubiór nuaryjskich robotników z terenu całego kraju.
Dieta i kuchnia
Nuaryjczycy są piękni i atletyczni w młodym wieku, ale szybko się starzeją. Osoby ponad wiek 60 lat są rzadkością[5]. Należy zauważyć, że dieta Nuaryjczyków przy tym jest uboga w roślinność, bogata w tłuszcz, w cholesterol, z małą ilością błonnika. Ochronnym czynnikiem mają być kwasy omega-3 z tłuszczu rybiego. Nuaryjczycy także polują na foki, wieloryby, pingwiny, ptactwo, wiewiórki, zające, wilki, niedźwiedzie, a nawet pantery. Taka dieta jest bogata w witaminy, szczególnie w foczych wątrobach, których gigantyczna zawartość witaminy A potrafi doprowadzić do niebezpiecznej hiperwitaminowy i musi być dawkowana[6]. Witamina C jest zapewniana także przez skórę wielorybią.
Charakterystyczne jest suszone zgniłe mięso rekina antarktycznego zwane tųlaliq, które wymaga takiej obróbki celem eliminacji wysoce toksycznych substancji znajdujących się w takim mięsie. Te substancje nie ulegają neutralizacji nawet po długotrwałym gotowaniu. Rekiny, z którego mięso pochodzi, należą do najdłużej żyjących zwierząt na świecie. Niektóre osobniki mogą osiągać trzysta, a nawet czterysta lat.
Latem, roślinność uzupełnia dietę. Spożywane są jagody, trawy, korzonki, pędy i wodorosty.
Dystrybucja żywności z miejscowości należących do układu Amaxusu pozwalała na znaczne wzbogacenie żywności o rośliny uprawne, przede wszystkim pszenicę i żyto, ale także m.in. o owoce, nieraz pochodzące z bardzo ciepłych regionów.
Zwierzęta domowe
Itu - udomowiony lis polarny. Na zdjęciu dziki lis w postawie obronnej, itu przejawia takie zachowanie dla zabawy.
Popularnym zwierzęciem domowym jest itu, udomowiony podgatunek lisa polarnego. Wyglądem jest niemal identyczny do dzikich lisów polarnych, ale różnią się wyraźnie zachowaniem. Itu można tresować, nie stresują się na ludzi, nie gryzą. Ich łapy są minimalnie krótsze, oczy większe, uszy - często są położone przy ciele, ogon jest bardziej puszysty. Itu merdają ogonami, dziki lis tego nie robi. W odróżnieniu od psów, itu są słabsze, bardziej zwinne, mają do tego zwyczaj brać wszystko do pyska, podgryzając co popadnie.
Itu występuje w wielu odmianach i rasach. Zmienia też ubarwienie pomiędzy latem a zimą, choć większość roku pozostaje biały jak śnieg.
Religia
Wierzenia religijne Amaksusu są scalone i przenikają przez siebie. Podstawą jest animistyczna religia akaicyniksyminizm, której scentralizowana na Królowej Amaksusu wersja jest nazywana amaiksyminizmem. Obie religie przenika miqamin
Amaiksyminizm
Amaiksyminizm, nuar.Αμαιξιμίν [amaiksi'min] "Wiara Matki", lub po prostu nuar. Ξιμίν [ksi'min] "Wiara" - jest oficjalną religią Nuarii. Jest religią henoteistyczną - najmocniejszym kultem otoczona jest Wielka Matka. Lokalnie istnieją pomniejsi Bogowie - są oni jednak tylko opiekunami lokalnych społeczności. Najważniejszym ośrodkiem kultowym jest Kuru (Κύρυν) - będący też stolicą Nuarii. Zwierzchniczką Religii jest królowa Nuarii.
Akaicyniksyminizm
Akaicyniksyminizm, nuar.Αϙαιϻινιξιμίν [aqaiciniksi'min] "Wiara Przodków" - religia animistyczna. Jest religią pasterzy północnej części Nuarii. Jest aktywnie zwalczana przez władzę Nuarii, w wyniku czego zasięg Akaicyniksyminizmu ciągle się cofa na północ, po to by, po ponownej ekspansji pasterzy na południe, znowu powrócił do stanu bliskiego pierwotnemu. Nie ma żadnego nazwanego Boga - jest on dla ludzi zakryty. Jako pośrednicy w kontaktach z nim używani są przodkowie, którzy, jako że otrzymali Jego łaskę potrafią mu przekazać prośby rodziny. Tak samo jak w Amaiksyminizmie, uznaje się, że kamienie, rzeki i inne obiekty przyrody posiadają duszę.
Miqamin
Miqamin, nuar.Μιϙαμίν [miqa'min] "Wiara w totem" - zespół praktyk szamanistyczno-animistycznych wyznawany przez ludy nuaryjskie, od królową po nomadów.
Siły zbrojne
Armię nuaryjską stanowią głównie mężczyźni ze stolicy kraju, Kuru, ale są też osoby nierzadko rekrutowane z nomadów dzięki ich umiejętnościom. Podstawą uzbrojenia są włócznie, noże, toporki i łuki.
Regularna armia
Regularna armia składa się z mężczyzn z Kuru. Ich podstawowym zadaniem jest zapobieganie zamieszkom, unicestwianie bandytów, egzekwowanie woli Królowej w postaci najazdów na lokalizacje niepłacące daniny. Armia zapobiega rozpadowi kraju na części składowe. W Nuarii spotyka się niewiele takiej hierarchii jak widywana w innych krajach, zazwyczaj jednak oddziały dzieli się na chorągwie. Spotykane są raczej specjalizacje (chorągiew wielbłądowa, chorągiew reniferowa), itd.
Żandarmeria wojskowa
Żandarmeria wojskowa składa się z bardziej lojalnej, lepiej wyposażonej, bogatszej i bardziej doświadczonej kasty żołnierzy. Ich zadaniem jest ściganie zbiegłych żołnierzy i ściganie zbrodni wojennych. Żołnierzem żandarmerii wojskowej zostaje się oprócz stanowiska żołnierza.
Obrona punktów szczególnego znaczenia
Najlepiej opłacani są żołnierze obrony punktów szczególnego znaczenia dla przeżycia. Takimi obiektami są przede wszystkim farmy, skąpe punkty rolne, które dają Nuarii żywność, ochrona konwojów, oraz ochrona silosów i magazynów, złota, i innych zasobów. Ci ludzie mają wyznawać szczególną religię, która da im fanatyzm wobec obrony państwa.
Straż królewska
Straż królewska składa się z najbardziej lojalnej, doświadczonej i zaufanej kasty żołnierzy. Są bezwzględni i fanatycznie oddani królowej. Budzą największy strach, mówi się, że temperatura powietrza spada wraz z samym pojawieniem się przedstawicieli straży królewskiej. Noszą specjalne maski.
Policja
Policja zajmuje się drobnym przestępstwami, gdzie winnego można znaleźć na miejscu. Wraz z sądami jest odpowiedzialna z wymierzanie sprawiedliwości. Szczególnie istotna jest policja w Kuru, poza tym miastem, nie jest to szczególnie często spotykana instytucja, w roli której występują żołnierze.
Zajmują się tropieniem przestępców, którzy zbiegli w dzicz. Są opłacani, na ich działania konieczny jest mandat sądowy. Mają podwyższone uprawnienia i mogą zabić zbiega lub go okaleczyć.
Siły śledcze
✦ “Asatonhekan” /azadonhe'gan/ yuke ⌑ ten, który śledzi
Siły śledcze zajmują się szpiegowaniem ministrów, wyższej rangi wojskowych, dowódców fortów i portów, oraz zarządców punktów przemysłowych. Badają też nastroje społeczne, przede wszystkim wśród farmerów. Są oczami i uszami Królowej.
Siły specjalne
Siły specjalne są fragmentem sił szpiegowskich. W odróżnieniu od nich, nie tylko słuchają, patrzą i raportują, ale też mają uprawnienia do skrytobójstwa i sabotażu. Nie jest ich duża liczba i nie są zbyt rozwinięci.
Siły uderzeniowe
Siły uderzeniowe nuaryjskie służą szturmowania fortów i portów, atakom na statki i odbijaniu zakładników. Specjalizują się też w neutralizacji niebezpiecznej zwierzyny. Ich charakterystyczną taktyką jest zastraszanie i tortura psychologiczna, są doświadczeni w negocjacjach. Nie stanowią dużego korpusu, zazwyczaj podlegają im przypisani na bieżąco żołnierze, szczególnie z sił specjalnych.
Nuaria jako projekt
Nuarię zapoczątkował Canis, ale stosunkowo szybko projekt przejął Henryk Pruthenia, wraz Sechtem i Pinu. Część aspektów doczekała się kontynuacji, ale od 17 lipca 2017, kiedy powstał artykuł, nie było ani jednej rewizji projektu czy aktualizacji do niego. Ostatecznie, w roku 2020, projekt został ponownie przejęty przez Canisa i poddany całkowitej rewizji.
Przypisy
↑https://www.lpi.usra.edu/education/explore/shaping_the_planets/impact-cratering/ Lunar and Planetary Institute: "Typically, materials from space hit Earth at about 20 kilometers (slightly more than 12 miles) per second. Such a high-speed impact produces a crater that is approximately 20 times larger in diameter than the impacting object.", uzyskano 2020-09-13.
¹ Siedmiomieście jest podmiotem prawa międzynarodowego równoważnym z państwami.
² Wszystkie miasta-państwa Talonbatu znajdują się de iure pod polityczną hegemonią miasta Tȝinur, jednak de facto każde z nich prowadzi niezależną politykę.
,_Mittimatalik,_Nunavut_Une_femme_inuite_pr%C3%A9pare_un_qulliq_(lampe_aliment%C3%A9e_%C3%A0_l%25u2019huile_de_phoque)_%C3%A0_Mittimatalik,_au_Nunavut_(30694460654).jpg)
Mężczyzna w kolorowej masce, ludu Alutiiq. Mężczyźni nuaryjscy ze stolicy Kuru noszą podobne.
Portret kobiety z Jakucji. Nuaryjskie kobiety ze stolicy Kuru noszą się w takim stylu.
Tradycyjne stroje Inuitów. Nuaryjczycy noszą właśnie takie, aby chronić się od zimna.
Stara fotografia jakucka oddaje ubiór nuaryjskich robotników z terenu całego kraju.
.jpg)
